Azərbaycanda ipoteka şərtləri çətinləşdi
“Bizdəki kreditə ipoteka krediti demək olmaz…”
“İnsan evin qiymətinin, məsələn, 30 faizini əvvəlcədən verə bilirsə, onda niyə gedib ipoteka krediti götürməlidir? Deməli, nağd almağa imkanı var”.
Bunu virtualaz.org -a açıqlamasında Nazirlər Kabinetinin sabiq şöbə müdiri, iqtisadçı Oqtay Haqverdiyev deyib.
O.Haqverdiyev bildirir ki, ipoteka kreditləri üçün tələb olunan ilkin ödənişi tamamilə ləğv etmək lazımdır:
“Bizdə verilən kreditə ipoteka krediti demək olmaz, çünki faiz həddən artıq çoxdur. Xarici təcrübədə ipoteka krediti 2 faizlə verilir. Xarici ölkələrdə buna hətta ipoteka krediti yox, sadəcə kredit deyirlər. İlkin ödəniş məbləğinə gəlincə isə mən uzun müddətdir deyirəm ki, bunu tamamilə ləğv etmək lazımdır. İpoteka krediti götürənlər əsasən imkansız adamlardır”.
İpoteka kreditlərinin verilməsində xarici təcrübədən danışan iqtisadçı deyir ki, məsələn, qonşu Türkiyədə ilkin ödəniş tələb olunmur: “Xarici ölkələrdə dövlət özü bank sistemlərinin də köməyi ilə sosial problemi həll etmək istəyir. Ən yaxın qonşumuz Türkiyədə də bizdəki kimi deyil. 2-3 faizlə 25-30 illik kreditlər verilir. Özü də bu işlə Mərkəzi Bank yox, kommersiya bankları məşğul olur. Beləliklə, kommersiya bankı da öz növbəsində 1-2 faiz nəsə qazanır”.
Qanunun tələbinə gəlincə isə O.Haqverdiyev bildirib ki, qanunda ilkin ödəniş faizi 10 faizdən 15 faizə qədərdir, dəqiq məbləği banklar özü müəyyən etməlidir: “Bu məbləğin artırılması isə mümkün görünmür. İmkanı olmayan adam ilkin ödənişi necə verə bilər? Adamlar ipoteka krediti götürəndə hələ əldə etmədiyi evi girov qoyur, çünki onun heç nəyi yoxdur”.
Qeyd edək ki, “Marja”nın yaydığı məlumata görə, banklar Azərbaycan İpoteka Fondunun vəsaitləri hesabına verilən adi və güzəştli ipoteka kreditləri üzrə ilkin ödəniş nisbətini 20 faiz və 15 faizdən 50 faizədək qaldırıb.
Azərbaycan İpoteka Fondundan isə bildirilib ki, qanunvericilik müvəkkil banklara müəyyən səlahiyyətlər verir və yalnız ilkin ödəniş nisbətinin aşağı sərhədini müəyyənləşdirir. İlkin ödəniş 15-20 faizdən də yüksək nisbətlərdə tələb oluna bilər.
