Ana səhifə » GÜNDƏM

GÜNDƏM

GÜNDƏM
Abbas Abbasovun oğlu Heydər Əliyevin anım günündə ehsan verdi
Xural Yazıldığı tarix 12 Dekabr 2018


Gəncə İmamzadə ziyarətgahında ümumilli lider Heydər Əliyevin anım günü ilə bağlı ehsan mərasimi təşkil olunub.

Xural-ın əldə etdiyi məlumata görə, ehsan mərasimi keçmiş baş nazirin müavini, hazırda Moskavada yaşayan Abbas Abbasovun oğlu, sabiq deputat Aydın Abbasov tərəfindən həyata keçirilib. Hazırda Azərbaycanda olan Aydın Abbasov mərasimin baş tutmasında yaxından iştirak edib.

Məlumatı İmamzadə ziyarətgahının imamı İlham Abbasov da təsdiqlədi. Onun sözlərinə görə, İmamzadada hər il ümummilli lider Heydər Əliyevin Anım günü ilə bağlı ziyarətgahın rəhbərliyi  tərəfindən ehsan mərasimini təşkil edilir:

“Hörmətli Aydın Abbasova gəlincə isə, o, təkcə bu il deyil, son 15 ildə hər anım günündə ümummilli liderimiz H.Əliyevin xatirəsinə ehsan təşkil etməyimizdə əsas yardımçılardan biridir”.  

xural.com 

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
103 dəfə oxunub


GÜNDƏM
Vahid Ələkbərovun seksist olduğu üzə çıxdı
Xural Yazıldığı tarix 12 Dekabr 2018


“Lukoil” şirkətinin prezidenti Vahid Ələkbərov gələcəkdə onun yerinə hər hansı qadının gəlməsini qeyri-mümkün hesab etdiyini bildirib.

Virtualaz.org “Bloomberg TV”yə istinadən xəbər verir ki, Ələkbərovun sözlərinə görə, öz davamçıları kimi yalnız kişiləri nəzərdən keçirir, çünki bu potensiala sahib olan heç bir qadın onun nəzərində yoxdur.

Ələkbərov hesab edir ki, bunun səbəbi neft sahəsinin xarakteri daha çox kişilərə uyğundur. “Təəssüf ki. sahəmiz ümumilikdə heç vaxt qadın mütəxəssis yetişdirməyib. Həmişə kişilər hazırlanıb”, – o deyib.

Lakin “Lukoil” şirkətinin başçısı istisna etməyib ki, gələcəkdə vəziyyət dəyişə bilər. Onun sözlərinə əsasən, şirkət universitetlərlə sıx əməkdaşlıq edir və idarəetmə strukturlarında işləmək üçün potensial namizədlər arasında dörd qadın var.

Daha öncə Ələkbərov bildirmişdi ki, təxminən beş ildən sonra şirkət rəhbərliyində dəyişikliklər baş verə bilər.

virtualaz.org

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
101 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / MANŞET  / XuralTAC
Əvəz Zeynallı: “Mitinqdə azı 20 min adam iştirak edəcək”
Xural Yazıldığı tarix 8 Dekabr 2018


Azerbaycanrealligi.com xəbər verir ki, Qarabağ Komitəsi 15 dekabrda Yasamal rayonu “İnşaatçılar” metrostansiyası yaxınlığındakı “Məhsul” stadionunda mitinq keçirməyi planlaşdırır. Komitənin İşçi Qrupunun üzvü və mətbuat xidmətinin rəhbəri Əvəz Zeynallının “Yeni Müsavat”a verdiyi məlumata görə, 15 dekabr mitinqi ilə bağlı Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinə rəsmi məktubla müraciət edilib. Qarabağ Komitəsi artıq fövqəladə iş rejiminə keçib: “Demək olar ki, hər gün toplaşırıq. Ayın 15-nə çox az zaman qalır. Biz bütün hazırlıqlarımızı tamamlamaq istəyirik ki, BŞİH-in hər hansı bir qərarına hazır olaq. Ümid edirik ki, birinci mitinqə icazə verildiyi kimi bu mitinqə də icazə veriləcək və normal bir mitinq olacaq. Mitinqə hazırlıq toplantıları, görüşlər davam edir, təbliğat aparılır. Qarabağ Komitəsinin dayaq dəstələri yaradılır. Bu yaxınlarda Gəncədə dayaq dəstəsi yaradıldı. Bu gün məlumat gəlib Mingəçevirdə dayaq dəstəsi yaradıldı. Yəni işlər bütün gücü ilə davam edir”.

Həmsöhbətimiz deyib ki, mitinqə icazə veriləcəyi halda 15 dekabr mitinqinə 29 sentyabrda keçirilən birinci mitinqdəkindən çox insan qatılacaq: “Çünki birinci mitinqin təsiri güclü olub. Şəxsən mən ilk mitinqdən öncə pessimist idim, hesab edirdim ki, insanlar çox az gələcək. Amma bəlli oldu ki, insanlar Qarabağ mitinqinə qatılır. Bu dəfə Bakı Şəhər İcra Hakimiyyəti mitinqə icazə verərsə, hökumət də mitinqin əleyhinə xüsusi təbliğat aparmasa 15 dekabr mitinqində ən azı 20 min adamın iştirak edəcəyinə inanıram. Keçən mitinqdən heç olmasa iki dəfə çox adam gələcək. Çünki Qarabağ məsələsi hər kəsin yaralı yeridir, hamı da bu məsələ də həssasdır”.

“Bu gün (dünən) parlamentdə bəzi deputatlar yenidən mitinqin əleyhinə çıxış ediblər. Sizcə, bu yenə də mitinqə razılıq verilməyəcəyinin siqnalı ola bilərmi? Əgər icazə verilməyəcəksə Qarabağ Komitəsi hansı addımı atacaq” sualına Ə.Zeynallı belə cavab verdi: “Artıq deputatlar 15 dekabr mitinqinə qarşı danışmağa başlayıblarsa, deməli hakimiyyət mitinqin əleyhinədir və icazə vermək fikrində deyil. Biz Qarabağ Komitəsi olaraq Qarabağ məsələsinin və Qarabağ mitinqlərinin dayandırılmasının tərəfdarı deyilik. Təbii ki, əgər icazə verməsələr, Komitə olaraq müzakirə aparıb qərar qəbul edəcəyik, hansı işlər görülməlidirsə onları görəcəyik. Amma hakimiyyət ümid eləməsin ki, biz Qarabağ mitinqlərindən geri çəkiləcəyik, geri çəkilmək yoxdur. Qarabağ uğrunda geri çəkilmək niyyətimiz yoxdur”.

“Yerlərdə dayaq dəstələrinin yaradılması işinin getdiyini dediniz. Qarabağ Komitəsinə tanınmış ictimai, siyasi xadimlərin də üzv olması üçün müraciətlər varmı” sualını isə Ə.Zeynallı belə cavablandırdı: “Biz Qarabağ Komitəsinə üzvlüyə özümüzü xüsusi olaraq canfəşanlıq eləmirik. Yəni biz kimdənsə xahiş etmirik. Əslində bu da yollardan biridir. Amma biz hazırda varianta əl atmırıq. Amma Qarabağ Komitəsinə yaxşı bir axın müşahidə olunur. Bizim hələ adını açıqlamadığımız adamlar var ki, onlar da Qarabağ Komitəsinə üzv olmaq istəyir. Fəhmin Hacıyevlə Qurban Məmmədov artıq bu günlərdə üzv qəbul olundular. Təkcə üzv qəbul olunmaqla kifayətlənməyiblər güman ki, Qurban Məmmədovun iştirakçılığı ilə bizim Londonda, Fəhmin Hacıyevin iştirakı ilə isə Kiyevdə dayaq dəstələrimiz yaradılacaq. Sankt-Peterburqdan Elbrus Mustafayev üzv olub. Güman ki, Sankt-Peterburqda da dayaq dəstəsi yaradılacaq. Moskvada dayaq dəstəsinin yaradılması artıq an məsələsidir. Fikrimiz var ki, Qarabağ Komitəsinin içərisində bir sıra şöbələr təsis edək. O şöbələrdən biri Ziyalılar şöbəsi olacaq. Düşünürəm ki, ciddi insanların Qarabağ Komitəsinə gəlməyi davam edəcək. Yəni tendensiya yaxşıdır”.

“Belə iddialar irəli sürənlər var ki, Qarabağ Komitəsi yeni formatda ortaya çıxarılmış müxalifət birliyidir, müxalifətin toparlanması platformasıdır. Belədirmi” sualına cavabında isə Ə.Zeynallı dedi ki, Qarabağ Komitəsi əsla müxalifət birliyi deyil və müxalifət birliyi olmayacaq: “Qarabağ Komitəsində müstəqil insanlar toplaşıb. Müstəqil insanların bəzilərinin fikirlərində ola bilər bir az müxalif fikirlər olsun, amma bu, müxalifət demək deyil. Qarabağ Komitəsində hakimiyyətin siyasətini dəstəkləyən adamlar da var”.

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
200 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Hüquq müdafiəçilərini Əli İnsanovla görüşə buraxmadılar
Xural Yazıldığı tarix 8 Dekabr 2018


Razılaşdırma görüşdən az öncə pozulub…

“Biz illərlə cəzaçəkmə müəssisələrində aparılan monitorinqlərdə iştirak etmişik. Fəaliyyətimiz üçün heç bir problem yaradılmayıb. Ancaq bir müddətdir prosesdən kənarlaşdırılmışıq. Bizə edilən müraciət əsasında bir neçə gün öncə Əli İnsanovla görüşmək üçün hüquq müdafiəçisi Səidə Qocamanlı ilə onun cəza çəkdiyi müəssisəyə getdik. Hər şey öncədən rəsmi səviyyədə razılaşdırılmışdı. Çataçatda cəzaşəkmə müəssisəsi rəhbərliyinin adından zəng olundu ki, getməyin, rəis içəri keçməyinizə icazə vermir”. Bu sözləri Musavat.com-a açıqlamasında Dilarə Əliyeva adına Qadın Hüquqlarını Müdafiə Cəmiyyətinin sədri Novella Cəfəroğlu deyib.

Novella xanımın sözlərinə görə Ədliyyə Nazirliyinin vətəndaş cəmiyyəti institutları ilə bərabər yaratdığı ictimai komitənin tərkibində təmsilçilik onlara cəzaçəkmə müəssisələrində monitorinq imkanı yaradıb. Vətəndaşların şikayətləri əsasında insan haqları müdafiəçilərinin iştirakı ilə monitorinqlər keçirilib, şikayətlər yerində araşdırılıb, problemlərin aradan qaldırılması üçün konkret şəxslərə müraciət olunub: “Rəhbərlik etdiyim D.Əliyeva adına Qadın Hüquqlarını Müdafiə Cəmiyyəti Azərbaycanın ən stajlı insan haqlarını müdafiə institutudur. Gələn il 30 illiyimizi qeyd edəcəyik. Bu 30 ildə biz ictimai fəaliyyətin önündə olmuşuq. İstər siyasi, istər digər kateqoriyalara aid olan məhbusların müdafiəsi bizim üçün prioritet olub. Nüfuzumuz, işgüzarlığımız həm yerli, həm beynəlxalq qurumlara bəllidir. Elə bu nüfuzumuza görə də illərdir dünyanın aparıcı insan haqlarını müdafiə institutları ilə yanaşı, rəsmi qurumlar da bizimlə əməkdaşlıq edib. Ancaq yeni komitənin tərkibi yenidən formalaşdırılanda məni və Səidə Qocamanlını Müsavat Partiyasının üzvü olduğumuz üçün ədliyə naziri yanında İctimai Komitəyə qəbul etmədilər”.

Novella Cəfəroğlunun sözlərinə görə, Ədliyyə Nazirliyinin Penitensiar Xidmətinə indiki Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin rəisi Mədət Quliyevin rəhbərlik etdiyi dönəmlər insan haqları qurumları ilə ƏN arasında işbirliyinin ən məhsuldar dönəmi olub: “Mədət Quliyev bu məsələyə olduqca həssas yanaşırdı. Nə zaman məhbuslarla görüş üçün məktub göndərirdik, şərait yaradılırdı. Mən ədliyyə naziri Fikrət Məmmədova hökumət-vətəndaş cəmiyyəti institutları əməkdaşlığına verdiyi dəstəyə gözə xüsusi təşəkkür edirəm. Bu monitorinqlər nəticəsində uzun illər həllini tapmayan problemlər aradan qaldırılıb. Söhbət həm məhbusların saxlanma şəraitinin yaxşılaşdırmasından, həm onlara münasibətdən, həm tibb xidməti göstərilməsindən, həm də müəssisələrdəki ümumi atmosferdən gedir. Fikrət müəllim ictimai komitənin müzakirələrində dəfələrlə iştirak edib və problemlərin qısa zamanda aradan qaldırılması üçün konkret göstərişlər verib. Penitensiar Xidmətin rəhbəriyi dəyişdirildikdən sonra isə bizim münasibətlər faktiki qırılıb”.

İnsan haqları müdafiəçisi bildirir ki, səbəblər haqqında onlara heç bir rəsmi bilgi verilməyib. Buna görə də hər hansı fikir səsləndirməkdə çətinlik çəkirlər:“Hökumət üzvləri də qəbul edər ki, həm mənim, həm də Səidə Qocamanlının insan haqlarının müdafiəsi sahəsində fəaliyyətimiz bütünlükdə cəmiyyətimizin sağlamlaşdırılmasına xidmət edib. Hər zaman kostruktiv, barışdırıcı mövqu tutmuşuq, əsas diqqəti problemləri yaradanların üzərinə yox, problemlərin çözümünə yönəltmişik. Çox əskikliklər, çatışmazlıqlar görmüşük, ancaq onları ictimailəşdirmədən bütün imkanlarımızı səfərbər edərək çözümünə çalışmışıq. Çox zaman buna nail də olmuşuq. Elə öz sahəmizdə söz sahibi olmağımızın, etimad qazanmağımızın səbəblərindən biri də budur. Bizim partiya üzvü olmağımız bu məsələdə heç bir rol oynamayıb. Bizə olunan müraciətləri eyni qaydada araşdırmışıq. Əli İnsanova gəlincə, biz onunla 2005-ci ildən bu günə qədər dəfələrlə görüşmüşük. Monitorinq qrupu üzvlərinə bu görüşlə bağlı heç bir maneə yaradılmayıb. Üstəlik Əli İnsanov Azərbaycan siyasi məhbusları içərisində öz davranışı ilə xüsusi fərqlənən insandır. O, adətən heç zaman, heç nədən şiayət etmir. Bu səbəbdən nəyə görə onunla görüşə buraxılmamağımız bizim üçün qaranlıq qalıb”.

Novella Cəfəroğlu deyir ki, bu gün onun rəhbərlik etdiyi qurumda müxtəlif kateqoriyalardan olan məhbusların ailələrindən alınan onlarla məktub var. Monitorinq qrupunda iştiraklarına imkan verilməməsi həmin problemlərin araşdırılmasını, çözüm yolları tapılmasını əngəlləyir:”Biz Azərbaycanı sivil, inkişaf etmiş, ictimai münasibətlərin qanunla tənzimləndiyi ölkə kimi görmək istəyirik. Vətəndaş cəmiyyəti institutları bütün sağlam, inkişaf etmiş cəmiyyətlərin ayrılmaz hissəsidir və hökumət də, vətəndaşlar da bu institutlara vacib nəzarət mexanizmi kimi baxır. Onsuz da qərar verən yenə də hökumətdir. Hökumət üzvləri onu da bilir ki, vətəndaşın bizə olan inamı, etimadı ictimai komitənin digər üzvlərinə olan etimaddan dəfələrlə çoxdur. Bizim işimiz əyər-əskikləri ortaya çıxarmaqdır ki, hökumət də vətəndaşın etimadını qazansın, ondan razı olsun. Bu sadə məntiqi anlamaq məncə, o qədər də çətin olmamalıdır. Düşünürəm ki, Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyəti institutlarına baxış onların nüfuzuna, işgüzarlığına, cəmiyyətə gətirdikləri xeyirə uyğun olmalıdır”.

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
145 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Avropa Məhkəməsi Azərbaycan hökumətini cərimələyib
Xural Yazıldığı tarix 7 Dekabr 2018


Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi dekabrın 6-da «Azadlıq» qəzetinin siyasi şərhçisi Seymur Həzi ilə bağlı qərarını elan edib.

Bu qərar jurnalistin 29 avqust 2014-də həbs edilməsi, barəsində həbs-qətimkan tədbirinin seçilməsi ilə bağlı verdiyi şikayət üzrə idi. Məhkəmə ərizəçinin Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 5-ci (azadlıq və toxunulmazlıq) maddəsi ilə təminat altına alınan hüquqlarının pozuntusunu tanıyıb.

Qərara əsasən Azərbaycan hökuməti S. Həziyə mənəvi zərərə görə 13 min avro, digər xərclərə görə isə 1500 avro ödəməlidir. Qərar 3 aydan sonra qüvvəyə minəcək.

Xatırladaq ki, «Azadlıq» qəzetinin şöbə müdiri, «Azərbaycan saatı» televiziya proqramının aparıcısı və redaktoru olmuş S. Həzi 2014-cü il avqustun 39-da həbs edilib. Dayanacaqda Məhərrəm Həsənov adlı şəxsi su şüşəsi ilə vurmaqda ittiham olunan jurnalist CM-in 221.3 (silah və ya silah qismində əşya vasitəsilə xuliqanlıq) maddəsiylə 5 il azadlıqdan məhrum edilib.

Jurnalist ittihamı rədd edir və özünü təqsirli bilmir. Deyir ki, M. Həsənov öyrədilmiş şəxs olub və özü ona hücum edib.(Azadlıq.org)

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
201 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / MANŞET  / QAYNAR QAZAN  / XuralTAC
Rahim Qazıyevdən Ayaz Mütəllibova sərt cavablar:  “Çevriliş edəcəkdik!”-VİDEO
Xural Yazıldığı tarix 6 Dekabr 2018


“Azadlıq salnaməsi”ndə Rahim Qazıyev Azərbaycanın ilk prezidenti Ayaz Mütəllibovun “Qaynar Qazan”a verdiyi müsahibəsinə cavab verir…

Azərbaycanın ilk prezidenti Ayaz Mütəllibovun “Qaynar Qazan”a verdiyi tarixi müsahibə rezonansa səbəb oldu. Fəaliyyəti boyunca ən uzun müsahibəni “Qaynar Qazan”a verən Ayaz Mütəllibovun səsləndirdiyi bəzi faktlar ölkə ictimaiyyətinin ən müxtəlif təbəqələrində maraqlı reaksiyaya səbəb oldu. Bəzi insanlar cavab vermək üçün müraciət etdilər. Bunların sırasında bir çoxları ilə bərabər, AXC hökumətinin sabiq Baş naziri Pənah Hüseyn və sabiq Müdafiə naziri Rahim Qazıyev də vardı. Biz həm Pənah bəyin, həm də Rahim bəyin cavab haqlarını dərhal təmin etdik. Həm Rahim Qazıyevdən, həm də Pənah Hüseyndən Ayaz Mütəllibovun səsləndirdiyi iddia-ittihamlara cavab aldıq və etiraf etməliyəm ki, həm Pənah Hüseynin, həm də Rahim Qazıyevin cavabları olduqca maraqlı oldu. Güman etmək olar ki, Ayaz Mütəllibov onların dediklərinə geniş cavablar verəcək. Çünki istər Pənah Hüseyn, istərsə də Rahim Qazıyev Ayaz Mütəllibova verdikləri cavablarda çox ciddi və yeni faktlara toxunub, yeni ittihamlar səsləndiriblər. Cavablar dövrün mahiyyətini açmaqda tamaşaçılara kömək edəcək.

Əslində, Ayaz Mütəllibovun müsahibəsindən dərhal sonra olunan müraciətlər daha çox idi. Amma müsahibə tam bitəndən sonra bəzi dostlarımızdan səs çıxmadı – ola bilər, Mütəllibovun müsahibəsinin davamı onların ilkin qənaətlərini dəyişmişdi. Rahim Qazıyev və Pənah Hüseyn isə dediklərinin üzərində dayanıb cavab verdilər. Burada bir haşiyəyə çıxmamaq olmur. Belə ki, Rahim Qazıyev, elə Pənah Hüseyn də Ayaz Mütəllibovla bir dəyirmi masa ətrafında söhbətləşməyin daha doğru olacağını düşündülər. Xüsusilə, Rahim Qazıyev israrla debat təklif etdi və təklifinin Ayaz Mütəllibova şəxsən çatdırılmasını xahiş etdi. Biz də öz növbəmizdə hörmətli Ayaz Mütəllibova Rahim Qazıyevin debat təklifini çatdırdıq. Amma təəəsüf ki, bu təklif alınmadı. Ona görə də həm Pənah Hüseyndən, həm də Rahim Qazıyevdən ayrı ayrılıqda müsahibə götürməli olduq.

Rahim Qazıyevin saat yarımlıq müsahibəsində çoxlu məqamlar var. Təbii ki, burada da qısa zamanda almaq istədiyimiz cavablar uzandı və hələ toxunmadığımız mövzular qaldı. Güman edirik ki, bu, Ayaz müəllimlə ehtimal olunan debatlara giriş üçün yetərlidir. Yəqin yaxın zamanlarda o dövrün sirrləri ilə bağlı daha ciddi və sensasion debatlar təşkil edə biləcəyik.

Hələliksə, Azərbaycanın ilk prezidenti Ayaz Mütəllibovun “Qaynar Qazan”a verdiyi müsahibədəki iddia və ittihamlarına keçmiş Müdafiə naziri Rahim Qazıyev cavab verir.

Əvəz Zeynallı,

“Azadlıq salnaməsi”

 

Xural.com

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
533 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / MANŞET  / XuralTAC
Qarabağ Komitəsi mitinq üçün müraciət etdi
Xural Yazıldığı tarix 5 Dekabr 2018


 

Bu gün Klassik Xalq Cəbhəsi Partiyasının (KXCP) qərargahında Qarabağ Komitəsinin növbəti iclası keçirilib. Xural.com xəbər verir ki, iclasda təşkilati məsələlər, qərarların icrası vəziyyəti və cari məsələlərə baxılıb. 7 nəfər yeni üzv Qarabağ Komitəsinə üzv qəbul edilib. KXCP üzvü, hərəkatçı Vaqif Babayev, hərəkatçı və döyüşçü Firuz İbrahimov, hərəkatçı qadın Aytəkin İmranova və “Xocalı” batalyonunun keçmiş döyüşçüsü Burzu Rzayev yekdilliklə Qarabağ Komitəsinə üzv qəbul olunublar.

 

Qarabağ Komitəsinə 7 yeni üzv qəbul edilib

Komitə dünyanın müxtəlif ölkələrindən üzvlük üçün daxil olunan müraciətlərə də baxıb. Onların sırasında Böyük Britaniyanın paytaxtı Londonda siyasi mühacir həyatı yaşayan Qurban Məmmədovun, Ukraynanın paytaxtı Kiyevdə yaşayan siyasi mühacir Fəhmin Hacıyevin və Rusiyanın Sankt-Peterburq şəhərində yaşayan Elbrus Mustafayevin adları yer alıb. Gərgin müzakirələrdən sonra AzerFreedom kanalının sahibi Qurban Məmmədov 15 nəfər lehinə, 7 nəfər əleyhinə, Fəhmin Hacıyev 15 nəfər lehinə, 2 nəfər lehinə və 4 nəfər bitərəf, Elbrus Mustafayev isə yekdilliklə olmaqla Qarabağ Komitəsinin üzvü seçiliblər. Bununla da Qarabağ Komitəsinin üzvlərinin sayı 51 nəfərə çatıb.

İclasda Azərbaycandan kənarda siyasi mühacir ömrü yaşayan soydaşlarımızın Komitəyə qəbulu qaydaları dəqiqləşdirilib. Qərarlaşdırılıb ki, qəbul ediləcək üzvlər audio, video və elektron müraciətlərdən biri vasitəsilə Komitənin Koordinaorlarına müraciət etməlidirlər. Bu üzvlərin səsvermədə iştirakları mümkün olmadığından, xaricdə yaşayan soydaşlarımız yetərsaydan kənarda saxlanılıblar.

 

Nazirliklərə sorğu göndərilib

İclasda Qarabağ Komitəsinin Azərbaycan Respublikasının Müdafiə Nazirliyinə və Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyinə atəşkəs rejimi və onun qaydaları haqqında sənədlərin təqdim olunması və məsələyə aydınlıq gətirilməsi üçün göndəriləcək sorğular müzakirə edilərək qəbul edilib. Eyni zamanda Qarabağ Komitəsinin dekabrın 15-də “Məhsul” stadioununda keçirməyi planlaşdırdığı mitinq üçün müraciət də müzakirəyə qoyularaq qəbul edilib.

 

9 nəfərlik Koordinatorlar Qrupu yaradılıb

Qarabağ Komitəsi indiyə qədər fəaliyyət göstərən İşçi Qrupun adını Koordinatorlar Qrupu olaraq dəyişdirib və Koordinatorlar Qrupunun 9 nəfərdən ibarət heyətinin formalaşdırılması üçün seçkilər keçirib. Sədrlik müddəti başa çatan İlham İsmayıl seçkilərin keçirilməsi üçün namizədlərin siyahısını elan edib. 11 nəfərin namizədliyi səsə qoyulub ən çox səs alan 9 nəfərdən ibarət Koordinatorlar Qrupu təşkil edilib.

 

Namizədlər bunlar olublar:

  1. Taleh Əliyev (24 səs)
  2. Pənah Hüseyn (25 səs)
  3. Akif Nağı (25 səs)
  4. Barat İmani (19 səs)
  5. Mirmahmud Mirəlioğlu (25 səs)
  6. Tural Abbaslı (26 səs)
  7. Rəşid Nazim (13 səs)
  8. Əvəz Zeynallı (25 səs)
  9. Sahib Kərimli (26 səs)
  10. İsgəndər Həmidov (26 səs)
  11. İlham İsmayıl (25 səs)

 

Səsvermədən sonra Barat İmani namizədliyini geri götürüb və Koordinatorlar Qrupu yaradılıb. 6 aylıq səlahiyyət müddəti olan Koordinatorlar Qrupu bu isimlərdən təşkil olunub.

 

Qarabağ Komitəsinin Koordinatorlar Qrupu:

  1. İsgəndər Həmidov (26 səs)
  2. Sahib Kərimli (26 səs)
  3. Tural Abbaslı (26 səs)
  4. Pənah Hüseyn (25 səs)
  5. Akif Nağı (25 səs)
  6. Mirmahmud Mirəlioğlu (25 səs)
  7. Əvəz Zeynallı (25 səs)
  8. İlham İsmayıl (25 səs)
  9. Taleh Əliyev (24 səs)

 

Qarabağ Komitəsinin iclasından sonra KXCP-nin qərargahında atəşkəs mövzusuna aid dəyirmi masa keçirilib. Toplantıda iştirak edənlər Azərbaycan-Rusiya münasibətlərindən danışıblar. İlham İsmayıl, Pənah Hüseyn, Sərdar Cəlaloğlu, Akif Nağı, Əhəd Məmmədli, Valeh İbadov, Əhməd Oruc, Mirmahmud Mirəlioğlu, Sahib Kərimli, Taleh Əliyev, Tural Abbaslı və başqaları mövzu ətrafında müzakirəyə qatılıblar. Toplantı Əvəz Zeynallının facebook profilindən canlı olaraq yayınlanıb (buradan izləyə bilərsiniz: https://www.facebook.com/evez.zeynalli.3/videos/1968053836582441/).

Xural.com

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
143 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Avropa Şurası Azərbaycanda nəzarətçilərin saynın üç dəfə artdığını qeyd edir
Xural Yazıldığı tarix 5 Dekabr 2018


Azərbaycanda hər 100 min nəfərə 249 məhkum düşür. Bu barədə Avropa Şurasının dekabrın 4-də dərc edilmiş “Avropada həbsxanalar” adlı hesabatında bildirilir.

Araşdırmada 2005-ci ildən 2015-ci ilədək dövr müqayisə olunur. 2005-2015-ci illərdə Avropada əhali sayına düşən məhkum sayı sabit qalıb. 2005-ci ildə şərqdən qərbə doğru getdikcə göstəricilər azalmağa başlayıb.

Amma istisnalar da var. Məsələn, İngiltərə, Uels, İspaniya və Portuqaliyada məhkumların sayı çoxdur, Xorvatiya, Yunanıstan, Sloveniya və Türkiyədə azdır.

2015-ci ildə Azərbaycanda 100 min adama 249,3 məhkum düşüb. Gürcüstanda hər 100 min nəfərə 274, Ermənistanda 129, Rusiyada 440 məhbus düşür.

2005-ci illə müqayisədə 2014/15-ci illərdə Azərbaycanda bəzi göstəricilər üzrə azalma müşahidə olunub. Belə ki, cəzaçəkmə müəssisələrinə girənlər 24%, 10 min məhkuma düşən ölüm halları 38%, intihar halları 70% azalıb.

Ancaq məhkumların ümumi sayında 23%, həbsxanalardakı sıxlıqda 25%, qadın məhkumların sayında 83%, əcnəbi məhkumların sayında 12% artım olub.

Nəzarətçilərin sayı 298%, həbsxana administrasiyasının saxlanması xərcləri 11% artıb.

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
144 dəfə oxunub


GÜNDƏM
Sabiq Daxili İşlər naziri xəstəxanaya yerləşdirildi
Xural Yazıldığı tarix 4 Dekabr 2018


Sabiq Daxili İşlər naziri, general İsgəndər Həmidovun səhhətində ptoblem yaranlb və onu Tibb Universitetinin Tədris Cərrahiyyə Korpusuna yerləşdiriblər.

Xural.com-a daxil olan məlumata görə, İsgəndər Həmidovun xəstəxanaya yerləşdirilməsinə səbəb ürəyndə yaranan problemlər olub.

İsgəndər Məcid oğlu Həmidov 1948-ci ildə oktyabrın 4-də Kəlbəcər rayonunda anadan olub.

Qarabağ müharibəsi iştirakçısıdır. 1992-ci ildə Ağdərədə gedən döyüşlərdə, minanın partlaması nəticəsində, onun kürəyinə qəlpə girib.

1992-ci il mayın 16-dan 1993-cü il aprelin 16-a qədər Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər naziri vəzifəsində çalışıb.

Xural.com

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
189 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Gəncə hadisələri ilə bağlı cinayət işi məhkəməyə göndərilib
Xural Yazıldığı tarix 3 Dekabr 2018


Azərbaycan Respublikasının Daxili İşlər Nazirliyi, Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti və Baş Prokurorluğun Mətbuat xidmətləri birgə rəsmi məlumat yayıb.

Musavat.com xəbərinə görə, məlumatda bildirilib ki, 2018-ci il iyulun 10-da Gəncə şəhərində radikal dini yönümlü bir qrup şəxs tərəfindən ictimai asayişin pozulmasına yönələn zorakılıq aktları, hakimiyyət nümayəndələrinə silahlı müqavimət göstərilməsi, o cümlədən müxtəlif dərəcəli bədən xəsarətləri yetirilməsi, iki polis zabitinin qəsdən öldürülməsi ilə müşayiət olunan kütləvi iğtişaşlar törədilməsinə görə, Baş Prokurorluğun Ağır Cinayətlərə Dair İşlər üzrə İstintaq İdarəsində cinayət işi başlanılaraq istintaq aparılır.

Ötən müddətdə Daxili İşlər Nazirliyi, Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti və Baş Prokurorluğun təcrübəli əməkdaşlarından ibarət istintaq-əməliyyat qrupu tərəfindən həyata keçirilmiş tədbirlərlə Maarif Hacıyevin və Xəyal Qafarovun, onlar ilə eyni cinayətkar niyyətləri və radikal dini baxışları bölüşən Şahlar Rzayev, Rəşad Böyükkişiyev, Kamal Quliyev və digər şəxslərlə cinayət əlaqəsinə girib sosial şəbəkələrdə, şəxsi görüş və söhbətlərdə zorakılıqlara və kütləvi iğtişaşlara çağırış xarakterli məlumatlar yaymaları, bu məqsədlə insanları iyulun 10-da saat 20.00 radələrində Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyətinin inzibati binasının qarşısındakı meydana toplamaq barədə çağırışlar yaymalarına əsaslı şübhələr müəyyən edilib.

İstintaq araşdırmaları ilə həmçinin adları çəkilən şəxslərin Gəncə şəhərində ictimai asayişi kobud şəkildə pozmaları, zorakılıqlar törətməsi, o cümlədən hakimiyyət nümayəndələrinə həyat və sağlamlıq üçün təhlükəli olan zor tətbiq etməklə silahlı müqavimət göstərməsi ilə müşayiət olunan kütləvi iğtişaşlar təşkil etmələrinə, həmin hadisələrdə fəal iştirakına, Xəyal Qafarovun, Samir İbrahimovun və Əli Rzayevin həm də qanunsuz olaraq əl qumbaraları, avtomat silahlara aid patronlar, külli miqdarda narkotik vasitə əldə edib saxlamalarına, gəzdirmələrinə və daşımalarına əsaslı şübhələr müəyyən edilib.

İş üzrə barələrində həbs qətimkan tədbiri seçilmiş Cinayət Məcəlləsinin 220.1 (Kütləvi iğtişaş) və 315.2-ci (Hakimiyyət nümayəndəsinə qarşı həyat və sağlamlıq üçün təhlükəli olan zor tətbiq etmə) maddələri ilə təqsirləndirilən Maarif Hacıyev, Şahlar Rzayev, Ruslan Həsənov, Tural Bayramov, Nizami Əkbərov, Kamal Məhərrəmov, Seymur Əliyev, Toğrul Verdiyev, Orxan Yağnəliyev, Araz Həsənov və Vaqif Əşrəfov barəsində ayrıca icraata ayrılmış cinayət işinin istintaqı noyabrın 26-da, Cinayət Məcəlləsinin 220.1, 228.1 (Qanunsuz olaraq silah, döyüş sursatı, partlayıcı maddələr və qurğular əldə etmə), 234.4.3-cü (Bir qrup şəxs və ya mütəşəkkil dəstə tərəfindən qanunsuz olaraq külli miqdarda narkotik vasitələrin əldə olunması) maddələri ilə təqsirləndirilən Xəyal Qafarov, 220.1 və 315.2-ci maddələri ilə təqsirləndirilən Kamal Quliyev, Raul Süleymanov, Ülvi Həsənov, Vüqar Allahverdiyev, 220.1, 228.1, 234.4.3 və 315.2-ci maddələri ilə təqsirləndirilən Samir İbrahimov, 220.1, 234.1 və 315.2-ci maddələri ilə təqsirləndirilən Əli Rzayev, 220.1-ci maddəsi ilə təqsirləndirilən Rauf Qurbanzadə, Mireşqin Seyidov, Kamal Məmmədtağıyev və Qadir Hüseynov barəsində ayrıca icraata ayrılmış cinayət işinin istintaqı isə noyabrın 30-da tamamlanaraq baxılması üçün Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsinə göndərilib.

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
77 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Pənah Hüseyn Qarabağ Komitəsindən yazdı-NƏDİR, NƏ DEYİLDİR?
Xural Yazıldığı tarix 3 Dekabr 2018


Pənah Hüseyn

Qarabağ Komitəsinin üzvü, keçmiş Baş nazir

 

(Qarabağ Komitəsinin Gəncə dayaq dəstəsinin toplantısı haqqında xəbərə tamamlama)
Qarabağın Azadlığı taktika olmayıb, strategiya olduğu kimi, Qarabağ Komitəsi də taktika deyil, strategiyadır. Bu səbəbdən Qarabağ Komitəsi siyasi partiya, QHT deyildir, siyasi müxalifət birliyi deyildir, siyasi hakimiyyətə qarşı və siyasi hakimiyyət uğrunda fəaliyyət də deyildir, “əvvəl ayrılaq, sonra birləşək” şüarı ilə toparlanma da deyildir, “birləşək” şüarını rəhbər tutaraq bir milli ideyadan, Qarabağın azadlığı ideyasından yaranan Milli birlikdir. Bu baxımdan, Qarabağ Komitəsi təşkilat olmaqdan ziyadə, özü də bir ideyadır.

Qarabağ Komitəsinin yerli dayaq dəstələri nədir və nə deyildir?

Bakıda Qarabağ Komitəsi nədirsə, yerlərdəki dayaq dəstələri də odur. Yəni Qarabağ Komitəsinin Gəncə dayaq dəstəsi Gəncə Qarabağ Komitəsidir. Qarabağ Komitələri cəmiyyətin hər yerdə Qarabağ uğrunda, Qarabağ naminə, Qarabağ ideyası ətrafında ümumxalq təşkilatlanmasıdır, milli bir səfərbərlikdir. Şəxslərin və toplumun fərd olaraq və küll halında qəlblərdə, hisslərdə, şüurlarda, sözdə və əməldə olan bir hərəkətidir, hərəkatıdır, Qarabağ hərəkatıdır, Qarabağ uğrunda xalq hərəkatıdır. Eyni zamanda Qarabağ Komitəsinin əvvəldə bir Qarabağ mitinq komitəsi kimi düşünüldüyünü qeyd etmək lazımdır. Yəni Qarabağ Komitəsi dayaq dəstələri konkret olaraq Qarabağ mitinqlərinin dəstək qruplarıdır, yerlərdə mitinq təşkilat dəstələridir.

Bu gün bizim hər birimiz 15 dekabr – 2-ci Qarabağ mitinqinin təşkilatçısı, təbliğatçısı və təşviqatçısıyıq.

Olmalıyıq!

 

Strateq.az

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
203 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Qarabağ Komitəsinin Gəncə dayaq dəstəsi toplandı
Xural Yazıldığı tarix 2 Dekabr 2018


Bu gün Qarabağ Komitəsinin Gəncə dayaq dəstəsi toplanıb. Dayaq dəstəsindən xural.com-a verilən məlumata görə, bugünkü toplantıda 10 nəfər iştirak edib. Keçirilən toplantıda Qarabağ Komitəsinin Gəncə dayaq dəstəsinə 6 yeni üzv qəbul olunub və dayaq dəstəsinin Koordinatorlar Qrupu təşkil olunub. Dayaq dəstəsinə yeni qəbul olunan üzvlər bunlardır:

  1. Orucova Səfa İslam qızı;
  2. Həsənova Sədaqət;
  3. Vüqar Həsənbəyli;
  4. Ələkbərov Fərmayıl Fərhad oğlu (Qarabağ veteranı);
  5. Qurbanlı Flora;
  6. İlham Kərimov.

Qarabağ Komitəsinin Gəncə dayaq dəstəsinə isə aşağıdakı üzvlər seçilmişlər:

  1. Salman İmanlı;
  2. Arzu İsmayılov;
  3. Cavid Siyahov;
  4. Nizami Allahverdiyev;
  5. Səfa Orucova.

Bununla da Qarabağ Komitəsinin Gəncə dayaq dəstəsinin üzvlərinin sayı 21 nəfərə çatıb.

 

Xural.com

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
223 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Rauf Arifoğlu: “Dövləti və prezidenti aldadırlar”
Xural Yazıldığı tarix 1 Dekabr 2018


“Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri Fərhad Məmmədov və digər məsuliyyətli şəxslər bu biabırçılığa cavab verməlidir. Onlar dövləti və prezidenti aldadırlar”. Bu fikirlər “Yeni Müsavat” qəzetinin baş redaktoru Rauf Arifoğlunun öz “facebook” səhifəsindən yaydığı açıqlamadan götürülüb.

“AzPolitika.info”nun məlumatına görə, baş redaktorun bəhs etdiyi biabırçılıq isə Ankarada baş verib.  R.Arifoğlunun açıqlamasından belə məlum olur ki, kimlərsə növbəti dəfə pul “yumaq” üçün  bir qrup media nümayəndəsini beynəlxalq konfrans adı ilə Ankaraya aparıb. Tədbirin keçirildiyi zalda isə demək olar ki, Bakıdan gedənlərdən savayı heç kim olmayıb. Yəni, özləri deyib, özləri eşidiblər. Rauf Arifoğlu da haqlı olaraq sual edir ki, yalnız Azərbaycan mediasının nümayəndələrinin iştirak etdiyi bir tədbirin Bakıda deyil, Ankarada keçirilməsi kimlərin planı olub və nəyə xidmət edib?

Baş redaktor həmin açıqlamasında bildirir:

“Ankarada bizi bir tədbirə apardılar. Nəymiş, əfəndim?
“Türkiyə-Azərbaycan münasibətlərinin gələcəyi” mövzusunda konfrans idi.
Təşkilatçılara bir baxın: AK Parti iqtidarına bağlı olan Siyasət, Ekonomi və Toplum Araşdırmaları Vəqfi! Onlarla bərabər, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzi (SAM)!
Mövzu və təşkilatçıların adları möhtəşəm, tədbir biabırçı. Zal bomboş, Türkiyə mediası yox!
Bakıdan gedən 15 media rəhbərini bəlkə də zalı bir az da olsun, dolu göstərmək üçün dəvət etmişdilər. Bizdən başqa zalda 10-12 adam olardı…
Təsəvvür edin, Musa Qasımlı danışır, bizsə onu dinləmək zorunda idik…
İşgəncə kimi bir şey…
Kimi aldadırıq? Nəyə lazımdır, bu oyuncaq konfranslar? Mən niyə Bakıdan Ankaraya gedib, Musa Qasımlını və SAM-çı Cavid Vəliyevi dinləməliyəm?
O konfransa yəqin ki, müəyyən qədər vəsait sərf olunub. Amma nə üçün? Axı hamı şahid oldu ki, tam boşuna bir tədbir idi. Nə media vardı, nə də dəvətlilər. Türkiyə Avropa deyil ki, oraya dəvət məsələsində problem ola. Deməli, işləməyiblər, sadəcə, fiksiyadır!
SAM rəhbəri Fərhad Məmmədov və digər məsuliyyətli şəxslər bu biabırçılığa cavab verməlidir. Onlar dövləti və prezidenti aldadırlar.
Və bizə də bir üzr borcludurlar…
Fotolarda: zal, konfrans və biz..”

Sonda qeyd edək ki, bu cür oyuncaq konfransların keçirilməsinin məqsədi əslində məlumdur: iş gördükləri görüntüsü yaratmaq və pul “yumaq”! Ancaq bu işlərə artıq Azərbaycan mətbuatının tanınmış nümayəndələrinin, ölkənin aparıcı media orqanlarının  baş redaktorlarının alət edilməsi təəccüb və təəssüf doğurur. Görün mediamız nə günə qalıb ki, artıq hər yerindən duran onun tanınmış simalarını belə öz çirkli oyunlarına alət etməkdən çəkinmir. Üzücü və düşündürücüdür!

 

1mu2mu3mu4mu

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
277 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / KÖŞƏ YAZARLARI  / XuralTAC
Ejen Potye və Aydın Canıyevin “lənətlə damğalananları”…
Xural Yazıldığı tarix 1 Dekabr 2018


İlham İsmayıl
“Qalx, ey lənətlə damğalanmış aclar və qullar dünyası!”
Tanış gəldimi bu çağırış? Fransız şair Ejen Potyenin Paris Kommunasına həsr etdiyi və sonralar “İnternasional” adı ilə beynəlxalq kommunist hərəkatın himni olmuş şeiridir. İnternasional ideyası dövrü keçib, amma “ lənətlə damğalananlara” müraciət, planetdə hələ uzun müddət  müasir qalacaq.
Bu, azadlığa çağırışdır. Qarabağ işğaldadır və biz onu azad edə bilmirik. Deməli, biz də ”lənətlə damğalanan” bir toplumuq və neçə ki, vətənimizi azad edə bilməmişik,  sosial və şəxsi statusundan asılı olmayaraq özünü bu ölkənin vətəndaşı hesab edən hər kəs özünə sual verməlidir – kimik biz? Lənətlə damağalananlar! Özünü bu cür hesab etməyənlər, bu hissləri içində gəzdirib ondan qurtulmaq istəməyənlər nə bu dövləti, nə bu milləti, nəhayət Vətəni sevməyənlərdir, Azərbaycana yalnız onun sərvətlərindən bəhrələnmək və maddiyatını artırmaq mənbəyi kimi baxanlardır. Axı, belələri ( ilahi, onlar niyə bu qədər çoxdurlar?) haradan bilsinlər ki, vətən nədir, dövlət nədir və Qarabağ bu dövlətin, bu millətin dünənində, bu günündə, gələcəyində hansı dəyərin daşıyıcısıdır.
“Xalqa, dövlətə, torpağa sevgi üzərində yapılan hər nəsnə xoşdur”. Bu sözləri  Aydın Canıyev yazır. “O XƏRÇƏNGİN ADI QARABAĞDIR” (https://www.xural.com/aydin-caniyev-qarabag-komit%C9%99sind%C9%99n-yazdi-o-x%C9%99rc%C9%99ngin-adi-qarabagdir/)
möhtəşəm yazısında “hər bir ölkə vətəndaşını “ sadəcə bəyanat verin:” mən Qarabağlıyam – yəni Qarabağ Komitəsinin üzvüyəm”- deməyə çağırır. Bu gün hamının “mən Qarabağlıyam” deməsinə ehtiyac var.
Bir dəfə yazmışdım: Qarabağı azad etmək üçün Qarabağı sevmək lazımdır. Baxın, Aydın Canıyev nə yazır:” Bizim xilasımız sevgidən keçir – Azərbaycanı sevməkdən. Sehrini, magik gücünü çoxdan itirmiş “sevgi xarüqələr yaradır” şüarından!” Yazar ona görə xarüqə deyir ki, qarşımızda nəhəng biganələr seli və onları idarə edən mənəviyyatı çox boş, fiziki gücü isə ondan iki dəfə çox dayananlar var. Onlara təsir etmək xarüqədir! Edə bilərikmi? Bilərik!
Aydın Canıyev çağırışı jurnalist kimi yox, ziyalı kimi yazıb. Aydın Canıyev elə ən böyük ziyalıdır. Özünü ziyalı bilənlər – Elmlər Akademiyasının akademikləri, Yazıçılar Birliyinin məmur yazarları, Bəstəkarlar İttifaqının üzvləri, rəssamlar, müğənnilər – daha kimlər, kimlər: bu son 10 ildə Qarabağla bağlı səsiniz çıxıbmı? Aydın kimi bir yazı yazmısınızmı? Xalqa, dövlətə səslənmisinizmi?
Ümumiyyətlə, bir vətəndaş kimi Qarabağ problemi sizi narahat edirmi? Susqunluğunuzdan hiss olunur ki, yox, narahat deyilsiniz. Amma Qarabağ adı gələndə narahat olursunuz. Elə bil ki, zamanında deyilmiş “ötmə dedim, ötmə tar, istəmir ki, proletar, səndə çalınsın” “Qatar”ənənəsi davam edir. Yoxsa, Qarabağ adını çəkməyi “müasir proletarlar” özünü ziyalı bilən zümrəyə qadağan edib, ya dolayısı ilə ona işarə vurub? Yeri gəldi-gəlmədi dünyaca məşhur adamlardan, yazıçılardan sitat gətirərsiniz. Rastrapoviç 1991-ci ildə Rusiyada Putça zamanı Moskvadakı Ağ evi qoruyanlardan biri olub. Baxmayaraq ki, artıq sovet sistemi onu da, arvadını da vətəndaşlıqdan çıxarmışdı, amma o əsl ziyalı-vətəndaş mövqeyi nümunəsi göstərdi. Rastropoviç ola bilərsinizmi?
Keçən həftə İstanbulda Atlantik Əməkdaşlıq Assosiasiyasının (ATA-Atlantic Treaty Association) tədbirində iştirak edirdim. Nüfuzlu tədbir iştirakçılarından biri Qarabağla əlaqədar kuluar söhbətlərində dedi ki, Azərbaycan GUAM-dan de-fakto aralanıb, ola bilsin ki, yaxın günlərdə – dekabrın 6-dan sonra Sankt-Peterburq görüşündə Azərbaycanı KTMT-yə müşahidəçi kimi qəbul etsinlər və sizin parlament də belə bir qərar versin. Düzü inanmağım gəlmədi, amma indiyədək baş verənlərin təhlilini, parlamentin kəramətini və eşitdiyimi region haqqında informasiyalı bir şəxsin dediyini nəzərə alsaq, KTMT bataqlığına sürüklənməmizin mümkünlüyü də istisna deyil.
Bizim maraqlara tamam zidd bir addım atıla bilər. Burada udan yalnız Rusiya olacaq. Belə bir halın baş verməsini Qarabağın işğalının rəsmiləşməsi prosesinin başlanğıcı hesab etmək olar.
Deyə bilərsiniz ki, Aydın Canıyevin çağırış-yazısı ilə bu informasiyanın nə əlaqəsi? Var əlaqəsi. Sabah bu cür qərarlar qarşısında, Qarabağın itirilməsinin rəsmiləşməsi yolunda veriləcək mümkün qərarlara qarşı çıxmaq, yazı yazmaq, çağırış etmək, addım atmaq kütlənin işi deyil, ziyalının, passionar şəxslərin işidir. Əhməd bəy Ağaoğlunun ziyalı haqqında sözlərini bir də xatırlayaq: “Əsl ziyalılar öz inamlarının istisi ilə hərəkətsiz, soyuq kütləni qızdırır, öz qəlb atəşinin qığılcımını kütləyə verir, böyük fədakarlıq və sədaqətlə gələcəyə irəliləyirlər. Bu cür ziyalılardan məhrum olan xalq məhrumiyyətlərə düçar olacaq”.
 “Lənətlə damğalanmış”, məhrumiyyətlərə düçar olan toplumun çıxış yollarından biri Aydının dedikləridir: “Nə etməli?” sadəcə, Çernışevskinin tarixi-siyasi aforizmi deyil! Bizim əbədi dilemmamızdır! Dəhşət həm də odur ki, bizi nə hərbi gücümüz, nə iqtisadi qüdrətimiz, nə elmi potensialımız bu miskinlikdən qurtarmır!” Ermənistandakı son 6 aylıq hökumətsizlikdən yararlanıb heç bir hərbi, diplomatik addım ata bilmədik. Belə çıxır ki, düşmənin ən pis vəziyyətindən də istifadə olunmursa, ümumiyyətlə, Qarabağın azad edilməsi gündəmdə deyil. Bəs nədi bu ölkənin gündəmi? Deyilən gücü hərəkətə gətirmək üçün ziyalının – “vətəni işğaldan azad et” tələbinə, çağırışına, sözünə ehtiyac var. Yoxsa başımızn üstündəki kabusu – “lənətlə damğalanmışlar” adını ömür boyu yox, tarix boyu, dünya durduqca bu millət, gələcək nəsillər üstündən ata bilməyəcək.
Xural.com
Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
156 dəfə oxunub


ARAŞDIRMA  / CƏMİYYƏT  / GÜNDƏM  / MANŞET  / XuralTAC
SÜRƏC SİYASİDİRSƏ, MƏHBUS SİYASİDİR
Xural Yazıldığı tarix 1 Dekabr 2018


 Əvəz Zeynallı

 “Siyasi məhbus” anlayışı – insanlıq qədər qədim problem

Sözün qısası budur – “siyasi məhbus” məsələsi insanlıq qədər qədim problemlərdəndir. İlkin cəmiyyətlər, dövlətlər yarandımı, siyasi məhbuslar da yarandı. Biz məsələni bu gün qoyulduğu, ya da təqdim olunduğu kimi anlamamalıyıq əslində. Bugünkü siyasi məhbus anlayışı gəncdir. Bəşəriyyəti darmadağın edən II Dünya müharibəsinin bitməsindən sonra yaranan “Dəmir pərdə”nin meydana çıxardığı insanlığın körpə problemi kimi sayılmasına baxmayaraq, siyasi məhbusların göz yaşlarının – ideallar Vətəni olan Fransanın Bastiliyasında qocalıq çağına yetişdiyindən xəbərdar olmalıyıq.

Bəli, bəli, bizim gənc – “südəmər uşaq” hesab etdiyimiz “siyasi məhbus” məsələsi, Bastiliyanın yerlə-yeksan edildiyi zaman ixtiyar çağına çatmışdı. Fransız idealistləri əslində, siyasi məhbus probleminin yaratdığı problemin həllini axtarırdılar. Bastiliya qalasına hücumun başqa səbəbi ola bilməzdi. Orada siyasi səbəblərlə məhkum olunanlar saxlanılırdı. İnsanlar bəzən bütün ömürlərini bu qalalarda başa vururdular, bəzən hansısa Kralın xoş ovqatına təsadüf etmək üçün insan ömrü kafi gəlmirdi. Azadlıq üçün, daha özgür həyat üçün savaşan, ya da hakimiyyət üçün başağrısı olan hər kəs oraya – insanlığın yetim qaldığı, idealların öldüyü, arzuların dəfn olunduğu Bastiliyaya ayaq basacaqdı. Fransanın qardaşlıq, bərabərlik və azadlıq şüarlarını səsləndirənlərin hamısı bunu bilirdi və onun üçün də ilk olaraq siyasi məhbusların saxlanıldığı məkana hücum olundu və ta… o zamandan günümüzə qədər Bastiliya həm də Avropa məkanında siyasi məhbus məsələsinin həlli istiqamətini göstərdi.

Böyük mənada “siyasi məhbus” məsələsi elə təxminən Bastiliya qalasının alınması və yıxılması ilə Avropa məkanında ömrünü başa vurdu. Doğrudur, məsələ tam həllini tapa bilmədi təbii ki. Hələ qarşıda Napoleon diktaturası vardı, hələ Avropanın qan qoxuyan sarayları insanlığa çoxlu bəlalar gətirəcəkdi, hələ uzun XIX əsr, uzun I Dünya müharibəsi, uzun II Dünya müharibəsi vardı, amma məsələnin çıxış yolu tapılmışdı. Diktaturalar bir-birini əvəz edirdi, amma insanlığın inkişafı uğrunda, azad mətbuat və azad məhkəmələr uğrunda da mübarizə gedirdi. Oyanan və insanlığın əlçatmaz-ünyetməz ideallarını bir-bir insanlığa qazandıran vəhşi Avropa yerini demokratik anlayışlara və insancıl təsisatlara tərk edirdi. Artıq qüdrətli imperatorlar da adi bir dəyirmançının dəyirmanını əlindən ala bilmirdi və Berlindəki məhkəmələr bu hökmdarların qorxulu röyalarına çevrilirdi. Bəli, bizim indi gənc problem kimi üzərimizə kükrəyən və bütün mənalı həyatımızı zəhər-zəmbərək edən “siyasi məhbus” problemi qoca Avropa üçün yüzillər əvvəl həll olunub, tarixə qovuşub. O zaman biz Avropanın yüzillər öncə əlvida dediyi bu problemin cənginə niyə düşdük və niyə oradan çıxa bilmirik? Qoca qitə bizə niyə yardım edə bilmir?

Azərbaycanda “siyasi məhbus” məsələsi

Məsələ burada da bəsitdir. Çünki o zaman – Fransanın, Almaniyanın tanrıtanımaz qoca kralları və imperatorları qüdrətli və mədəni xalqları qoz qabığına soxanda da kimsə onlara yardıma gələ bilmirdi. Orta əsrlərin qaranlığında xalqlar özləri ayağa qalxdılar və “aclar və qullar dünyasını” dalğalandırdılar. Biz indi həm də ona görə miskin və çarəsizik ki, zamanında mədəni xalqların etdiyini edə bilmirik. Özümüz ola, özümüzə inana, özümüz mübarizəyə qalxa bilmirik – hər zaman kənardan kimisə gözləyirik – gözləri dörd olmuş şəkildə.

Burada mənə kimsə fransız inqilabının – Bastiliya rejimini yıxanların liderlərinin hamısının kəllələrinin gilyotində kəsildiyini deməsin. Düzdür, inqilabçılar nəslinin hamısının başları gilyotində kəsildi, amma o başlar elə gilyotində də azadlıq, qardaşlıq və bərabərlik səsləndilər. Avropa idealları və dəyərləri təkcə ona görə qüdrətli, əvəzolunmaz deyillər ki, onlar dünyanın ən ali dəyərləridir, həm də ona görə qiymətlidirlər ki, onları təmsil edənlər – hakimlər, hökmdarlar, inqilabçılar bu dəyərlər uğrunda düşünmədən can verdilər.Verə bildilər.

Biz əslində, heç bir zaman müasir Azərbaycanda olduğu kimi “siyasi məhbus” problemi ilə qarşılaşmamışıq. Məhkum olunduğumuz, imperiyaların içində əsir həyatı yaşadığımız zamanlarda da, ondan sonra da bu məsələ ictimaiyyətə indi anladığımız və qəbul etdiyimiz şəkildə açıq olmayıb. Həm çar Rusiyasının, həm də qırmızı Sovet imperiyasının zamanında dinməz-söyləməz soyqırıma uğramışıq. Bizim hüquqlarımız uğrunda döyüşənlər toplu məzarlıqlara gömülüb. Bizi tək-tək məhv etməyiblər ki – bu, “siyasi məhbus” məsələsinə xasdır -biz imperiyalar zamanı kütləvi “zərərsizləşdirilmişik”. Bizi hərbi xidmətə götürməyiblər, təhsil almağımıza imkan verməyiblər. Bizim ən zəngin, qüdrətli və mədəni adamlarımız ali dəyərləri bu torpaqlara gətirmək üçün, normal məktəblər açıb qızları oxutmaq üçün 35-40 il mübarizə aparıblar. Təbii ki, o halətdə, o vəziyyətdə siyasi məhbuslar da az idi, heç onların fərqində də deyildik. Bəlkə “kefli İsgəndər” idi elə bizim ilk siyasi məhbusumuz, amma onu da “keflilik” halı ilə zatən cəmiyyətdən təcrid edə bilirdik özümüz. Həm də böyütmədən. Bizim üçün biçilən qəftan, bizə ayrılan ölçü bu idi – ona görə.

Müstəqil Azərbaycan da “siyasi məhbus” problemi ilə birdən üz-üzə gəlmədi. Arada yüzillərin ağrıları vardı, amma Sovet rejiminin ilk siyasi məhbusları, “dissidentlər” xaric, biz siyasi məhbus problemi ilə 1990-cı illərin ortalarına qədər tanış olmadıq. Arada-bərədə gördüyümüz siyasi məhbuslar da bizə əfsanə kimi gəldi. Onlar haqqında əsatirlər quraşdırdıq, nağıllar danışdıq, bayatılar mızıldandıq. Ta ki… 1990-ların ağır, bəlalı və məşəqqətli zamanlarına qədər…

İndi aparıcı siyasi partiyalardan birinin sədrliyini edən keçmiş vicdan məhbuslarından biri mənə Polşada qarşılaşdığı maraqlı bir hadisəni danışmışdı. Onu hansısa beynəlxalq toplantıda “vicdan məhbusu” kimi təqdim edəndə ətrafındakı insanların ona necə ehtiram və heyrətlə baxdığını söyləmişdi həmin partiya lideri. O isə tövrünü pozmadan “Azərbaycanda mənim kimi minlərlə “vicdan məhbusu” var” deyə cavab verib və bu cavabı toplantı iştirakçılarını daha da heyrətləndirib. Təəccüblü deyil, bayaq dedim.Çünki Avropa artıq qocalıb ölən bu problemi unudub – həll edib. İndi bizim içimizdə gündən-günə irilən məsələ onları haqlı olaraq təəccübləndirir. Onlar yüz illər bundan əvvəl bastiliyaları uçurdular, dağıtdılar, biz indi Azərbaycanın hər bölgəsində yeni-yeni bastiliyalar tikirik.

“Siyasi məhbus” rejimi

“Siyasi məhbus” problemi nə ilk prezident Ayaz Mütəllibov zamanında, nə ikinci prezident Əbülfəz Elçibəy zamanında indiki kimi qabarmadı. Çox istisna hallarında siyasi səbəblərlə bəzi vəzifəli, ya da müxalifət simaları həbs edildi, amma dərhal da azadlığa buraxıldı. O zamanın spesifik xüsusiyyətləri vardı. Bəzən məhkəmələrə böyük xalq kütlələri qatılırdı və məhkəmə salonlarına insanlar axın edirdi. Və hakimlərin də qəribə müstəqillikləri vardı. Hakimlər qərar verirdi və məhkəmələri böyük klubların geniş salonlarında keçirirdi. İndiki kimi qanunla müəyyən olunmuş səliqəli salonlar bəlkə yox idi, bəlkə hər şey daha primitiv idi, bəlkə hakimlər və vəkillər indiki kimi yaraşıqlı masalarda əyləşib hakimlərə xas olan səliqəli uniformalar geyinmirdilər, amma o zamanlar Azərbaycanda qəribə ədalət mexanizmi var idi. Ona görə də Azərbaycan respublikasında ilk 2 prezident dönəmində xalq “siyasi məhbus” problemi ilə qarşılaşmadı. Bu məsələ hər evin qapısını döymədi, hər evin içinə girmədi, hər ailə ilə burun-buruna gəlmədi. Bütün həngamələr mövcud hakimiyyətin, bu rejimin – Heydər Əliyevin ölkəyə hakim olmasından sonra başladı. Zaman-zaman 1-2 siyasi məhbusla həyəcana gələn toplum yüzlərlə, hətta minlərlə siyasi məhbusla qarşılaşdı.

Bu, artıq başqa bir Azərbaycan idi. Geniş zallar balaca salonlara çevrildi, əvvəlcə məhkəmələri getdikcə kiçik və xırda zallara daşıdılar, sonra məhkəmə salonlarına müxtəlif vasitələrlə adam buraxmadılar. Nəhayət, açıq məhkəmələr qeyri-rəsmi olaraq qapalı keçirildi. Zallar balacalaşa-balacalaşa adamsızlaşdılar. Amma məhkəmələr üçün iri, gözəl, yaraşıqlı binalar tikildi, bu binalarda təmiz uniformalı hakimlərə iri və geniş otaqlar verildi. Prokurorluq və polis binaları yeniləndi, o binalarda ən son texniki avadanlıqlar quraşdırıldı, lakin bu avadanlıqların tək biri ədalətin bərpası yolunda işləmədilər. Hakimlər yaxşı, səliqəli mundirlər geyinsələr də, ədaləti qədərində paylaşdıra bilmədilər. Dünyanın heç bir dönəmində olmadığı qədər sifarişlə qərarlar verildi. İnsanların ədalətə inamı tamamən məhv edildi və “siyasi məhbus” məsələsi adiləşməyə başladı. Artıq hər evdə, hər ailədə bir siyasi məhbus vardı. “Siyasi məhbus” adlı xərçəngə yaxalanmışdıq və xəstəlik xeyli irəliləmişdi…

İlk siyasi məhbuslar

Bu anlayış ilk dəfə 2001-ci ilin əvvəlindən etibarən Azərbaycan və Ermənistanın Avropa Şurasına üzv olması ərəfəsində tez-tez gündəmə gətirilməyə başlandı. Ona qədər isə ilk “siyasi məhbus” siyahıları 1995-ci ildə yarandı və məsləkdaşları həbsxanalarda olan Xalq Cəbhəsi Partiyasının üzvləri tərəfindən tərtib olundu. Həmin siyahılarda 50-dən çox adamın adı hallanıb, bu da əsasən, həmin partiyanın tərəfdarları və ya partiya üzvü olmayan müxalifətçilər olub.

Əslində isə həmin vaxt silahlı qiyam iştirakçılarını da nəzərə alsaq, siyasi məhbusların sayı daha çox idi. 1995-ci ildə isə Daxili İşlər nazirinin müavini Rövşən Cavadovun başçılığı altında xüsusi təyinatlılar qrupu Qarabağda hərbi əməliyyatların dayandırılması ilə razılaşmamışdı ki, bu da Bakıda silahlı qarşıdurmanın baş verməsinə gətirib çıxardı, nəticədə Cavadov öldürüldü, onun 576 tərəfdaşı isə həbs edildi. Bundan başqa, 1996-cı ildə İslam Partiyası ilə bağlı birinci iş açıldı (bu partiyanın üzvləri və liderləri hazırda “Müsəlman birliyi” hərəkatının üzvləri ilə birlikdə həbsxanadadır).

2000-ci illərdə zaman-zaman siyasi məhbusların sayı artaraq 900 nəfərə, hətta müxtəlif siyahılarda daha artıq rəqəmlərə çıxdı. Avropanın unutduğu məsələ yeni yaranan ölkələr, xüsusilə Azərbaycan üçün ciddi başağrısına çevrildi. Bununla da kifayətlənmədik. Qoca qitə işini-gücünü buraxıb Azərbaycanda “siyasi məhbus” məsələsini həll etməyə başlayarkən, ummadığı və gözləmədiyi bir dirənişlə üzləşdi. Yeni dövlət – müstəqil Azərbaycan respublikası və onu idarə edən zümrə bütün gücü ilə “siyasi məhbus” anlayışını mübahisələndirməyə başladı. İçəridə minlərlə siyasi məhbusu olan dövlətin bütün olan və olmayan mexanizmləri qollarını çırmalayaraq Avropanı mat qoymağı bacardılar. Dünyanın ən inkişaf etmiş demokratiyaları “siyasi məhbus” anlayışını qəbul etdirmək üçün daha nələr etmədi ki?

Kimdir “siyasi məhbus”, nədir “siyasi məhbus” problemi?!

“Amnesty International” siyasi əqidəsinə görə, yaxud siyasi məqsədlə və ya siyasi aksiyada iştirakı zamanı adam öldürdüyü, soyğunçuluq etdiyi, vətənə xəyanət və başqa cinayətlər törətdiyi üçün həbs olunan şəxsləri “siyasi məhbus” adlandırır. Qurum, həmçinin, dini, fəlsəfi görüşlərinə görə həbs olunan “vicdan məhbusları”nı da “siyasi məhbus” kateqoriyasına daxil edir. “Amnesty International”ın fəaliyyət prinsiplərinə əsasən, orta və ağır cinayətlər törədən “siyasi məhbusların” dərhal azad edilməsi tələb edilmir, belə şəxslərə münasibətdə əsas məsələ onların ədalətli mühakimə olunmasıdır.“Amnesty International”ın tərifi kifayət qədər genişdir və bu tərifə görə, çoxları, o cümlədən də silahlı siyasi qiyam qaldıranlar da siyasi məhbus hesab edilə bilər. İşində mühüm siyasi element olan istənilən məhbus siyasi məhbus adlandırılır. Bu, məhbusun hərəkətlərinin motivasiyası, hərəkətlərin özü və ya hakimiyyəti onu həbs etməyə vadar edən səbəblər ola bilər.

“Amnesty International” təşkilatı tərəfindən müəyyən olunan meyarlar ən nüfuzlu meyarlar sayılır, onlar artıq 60 ildən çoxdur ki, mövcuddur, bir çox hüquq müdafiəçiləri məhz bu meyarlara istinad edir. “Human Rights Watch” təşkilatının meyarları da etibarlı sayılır, BMT-dən olan müşahidəçilər də öz qiymətlərini verir.

“Siyasi məhbus” anlayışı 1989-1990-cı illərdə BMT-nin Namibiyada, sonradan isə Beynəlxalq Qırmızı Xaç Komitəsi tərəfindən Cənubi Afrika Respublikasında həyata keçirdiyi missiya zamanı professor Karl Aage Nerqaard tərəfindən Avropa Şurasında siyasi məhbus problemi və onun həlli yolları hazırlanmış və “Nerqaard prinsipləri” adlandırılan meyarlar əsasında istifadə edilmişdir.

Azərbaycan Respublikasının Avropa Şurasına bərabər hüquqlu üzv olması ərəfəsində AŞPA-nın Siyasi Komitəsi tərəfindən hazırlanmış Tövsiyələr Paketi 2000-ci ilin əvvəllərində ölkə ictimaiyyətinə təqdim edildi. Dövlət başçısı, Baş nazir, Milli Məclisin sədri, aparıcı müxalifət partiyalarının liderləri tərəfindən imzalandı və ilkin variantda 17 bənddən ibarət olan Tövsiyələr Paketində Azərbaycan Respublikasının yaxın gələcəkdə Avropa standartlarına uyğunlaşdırılması məqsədilə yerinə yetirilməsi nəzərdə tutulan tədbirlər, o cümlədən, Dağlıq Qarabağ problemi ilə bağlı AŞ-ın mövqeyi açıqlandı. Sənəddə AŞPA Azərbaycan Respublikasından müəyyən öhdəliklərin qəbul olunmasını xahiş etdi.

AŞPA-nın tövsiyələrdən ibarət 222 saylı rəyi əsasında Avropa Şurası Nazirlər Komitəsinin 9 noyabr 2000-ci il tarixli 107-ci sessiyasında qəbul etdiyi 14 saylı xüsusi Qətnamədə Azərbaycanı Avropa Şurasına üzv olmağa və bu beynəlxalq təşkilatın nizamnaməsinə qoşulmağa dəvət etdi. Nəhayət, 2001-ci il yanvarın 17-də Azərbaycanın Avropa Şurasına tam və bərabər hüquqlu üzv qəbul edilməsi barədə qərar qəbul edildi və 25 yanvar Avropa Şurasında siyasi məhbus problemi və onun həlli yolları ilə bağlı rəsmi mərasim keçirildi.

Siyasi məhbusların azad edilməsi və ya yenidən mühakimə edilməsinə nail olmaq məqsədilə Avropa Şurasının Baş Katibi Ermənistan və Azərbaycanda siyasi məhbusların mövcudluğunu müəyyən etmək və meyarlar hazırlamaq üçün Stefan Treçel, Evert Alkema və Aleksandr Arabaciyevdən ibarət müstəqil ekspertlər qrupu yaratdı. Qısa müddət ərzində müstəqil ekspertlər qrupu tərəfindən siyasi məhbusların mövcudluğunu müəyyən etmək üçün meyarları özündə əks etdirən məruzə hazırlanaraq, 16 iyun 2001-ci ildə AŞ Baş Katibinə göndərildi və həmin məruzə 24 oktyabr 2001-ci ildə Avropa Şurasının sənədi kimi qəbul edildi.

Nəhayət, 2003-cü ildə müstəqil ekspertlərin “Nerqaard prinsipləri” əsasında hazırladıqları meyarlara əsasən azadlıqdan məhrum edilmiş şəxslər aşağıdakı hallarda “siyasi məhbus” hesab edilməlidirlər:

  1. Həbs İnsan Hüquqlarına dair Avropa Konvensiyasının və onun Protokolları ilə müəyyən edilmiş əsas zəmanətlərdən birinin, xüsusilə fikir, vicdan və din azadlıqları, ifadə və məlumat azadlığı, toplaşma və birləşmə azadlıqlarını pozmaqla həyata keçirilmişsə;
  2. Həbs hər hansı qanun pozuntusu ilə əlaqəsi olmadan sırf siyasi səbəblərə görə həyata keçirilmişsə;
  3. Həbsin müddəti və ya onun şərtləri siyasi motivlərə görə şəxsin günahkar hesab edildiyi və ya şübhəli bilindiyi hüquq pozuntusuna aydın şəkildə mütənasib deyilsə;
  4. Şəxs digər şəxslərlə müqayisədə siyasi motivlərə görə ayrıseçkiliyə yol verərək həbs edilibsə;
  5. Həbs tamamilə ədalətsiz keçirilmiş məhkəmə prosesləri nəticəsində və hakimiyyət orqanlarının siyasi motivləri ilə əlaqədar olarsa.

“Siyasi məhbus” olduğunu bilməyən məhkumlar ölkəsi – Azərbaycan

Onlarla, bəlkə yüzlərlə danışıqlar aparılıb. Azərbaycan siyasi məhbus problemini ortadan qaldırmaq üçün öhdəliklər götürüb və bu öhdəliklərin zamanı dəfələrlə və dəfələrlə dolub, amma problem öz həllini tapa bilməyib ki bilməyib. Yuxarıda da rəsmi mövqeləri və bəzi sənədləri, aparılan danışıqlar nəticəsində qəbul olunmuş anlaşmalardan bəzilərini xatırlatdıq. Amma məsələ o qədər dərindir ki, işin içindən nə Avropa çıxa bilir, nə də biz. Niyə? Nədən bu məsələni həll edə bilmirik?

Bu sualın çox sadə cavabı var. Ölkənin ali rəhbərliyi buna hazır deyil və onlar Azərbaycanda “siyasi məhbus” probleminin olduğunu əsla və əsla qəbul etmirlər. Onlar ölkəni belə daha rahat idarə edə bilirlər. Avropanın itigözlü simalarının nəzərindən qaçmaq üçün ölkədə avropalıların anlaya bilmədiyi bir sistem yaradıblar – bu, şər nizamıdır. Yəni azad söz uğrunda vuruşanları, hakimiyyəti sivil yolla dəyişdirməyi düşünənləri etdikləri əməllərə görə yox, tamam başqa cinayətlərə görə həbs etmək nizamıdır bunun adı. Düşüncəsi belə qorxuncdur. Siyasi məhbusları başqa – əlaqəli, ya da əlaqəsiz maddələrə görə tutub cəzalandırırlar. Sistem əslində çox sadədir. Kim “qırmızı xətt”i keçirsə, kim tutulmağa artıq “hazırdırsa”, onun ətrafında qurama iddialarla tor qurulur və adam nəzarətə götürülür. Qurulan bu tordan sıyrılmaq, tikilən torbadan çıxmaq haradasa imkansız. Bir sürəc başlanır ki, adamın özü xəbərsiz. Ya da xəbəri var, amma özünü qoruması imkansız. Dövlətin bütün qurumları adama, onun missiyası və vəzifəsinə, ictimai fikirdə olub-olmamasına, nə boyda olub-olmamasına görə səfərbər olunur. Və… adam həbs olunur. Ən ağlasığmaz ittihamlarla, ən ağır maddələrlə.

İşin çətin tərəfi də buradan başlayır. Azərbaycanda ən müxtəlif zamanlarda,ən müxtəlif saylarda siyasi məhbuslar olub. Zamanında 1000-dən çox idi, indi isə 160-dan çox. Azalmır bu illət, çoxalır ki, çoxalır. Amma görünən təkcə müxtəlif təşkilatların siyahılaşdırdığı siyasi məhbuslar deyil. Bu ölkədə özlərinin bilmədiyi halda siyasi məhbus taleyi yaşayan minlərlə adam var. İnsanlar qurulan amansız və sərt rejim sayəsində illərlə hətta məhbəsdə niyə qaldığından bəzən xəbərsiz olurlar. İnanmırsınız, amma mən şəxsən illər boyu şərlənərək yaşamağa məhkum olduğum həbsxana divarlarının arasında onlarla və bəlkə də yüzlərlə bu cür adamlar görmüşəm. Onların taleyini qələmə almışam, onların faciəli həyatları haqqında yazmışam. İndi onlardan bəziləri haqqında sizi də məlumatlandırmaq və “siyasi məhbus” kriteriyasını yeni çalarlarla zənginləşdirmək istəyirəm. Elə insanlar var ki, onlar siyasi məhbusdurlar əslində… Özlərinin xəbərləri olmasa da…

Nümunə 1.

Əvəz Zeynallı

Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsi

Həbsxana yollarında məhkəmə iclaslarına gedəndə bir gənc məhkumla dərdləşdim. Ondan niyə həbs olunduğunu soruşdum. Gənc and içib aman etdi ki, niyə həbs olunduğundan xəbərsizdir. Onu danışdırdım, son günlər hansı qeyri-adi hadisə ilə qarşılaşdığını soruşdum. Bir çox şeylər dedi, amma heç biri diqqətəşayan deyildi. Lakin bir səbəb vardı ki, eşidəndə qanım dondu…

Gənc həbsindən bir müddət əvvəl günorta fasiləsində işlədiyi yerin yaxınlığnda bir yeməkxanada hər gün yemək yediyini, orada bir problemlə qarşılaşdığını danışdı. “Burada qeyri-adi nə var ki”, deməyin, elə hadisə də bundan ibarətdir. Gənc hər gün yemək yeyəndə divarlarda asılan ata-bala prezidentlərin fotolarını görürmüş və bir gün əsəbiləşib yeməkxana sahibinə etiraz edir: “Qardaş, yemək yeyə bilmirəm, yığışdırın bu şəkilləri, qoyun rahat yeməyimizi yeyək.”Söhbət böyüyür, yeməkxana sahibi “uçastkovı” çağırır.“Uçastkovı”gəncə bir neçə dəfə xəbərdarlıq edir və hər dəfə “ikona” şəkillərə etiraz edən gənc günlərin bir günündə narkotik ittihamı ilə tutulur…

Ona “qardaş, sən əsl siyasi məhbussan ki…” dedim. Heç siyasi məhbusun nə olduğunu doğru-dürüst bilmirdi, amma məni tanıyırdı. “Qardaş, sən Allah, mənim elə şeylərdən başım çıxmır, görək, yaxınlarım danışırlar, nə qədər istəsələr, gərək verim çıxım” dedi. İndi bu məhbus kimdir? Siyasi məhbus deyilmi? Təbii ki, ondan sonra onun taleyindən xəbər tutmadım, amma biləsiniz, o, özünün siyasi məhbus olduğunu bilmədiyi halda, başına nələr gəldi, bir allah bilir…

Nümunə 2.

Keçmişi polis polkovniki olan bir zabitlə tez-tez məhkəmə yolunda, Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin “at tövləsi”ndə həmsöhbət olurduq. (Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin məhkumlar saxlanılan müvəqqəti saxlama təcridxanası əvvəllər hansısa zəngin bir adamın “at tövləsi” olub. Dustaqlar arasında məşhur olan bu at tövləsindən bir neçə yazım olub – Ə.Z.) Əvvəli polis olan bu polkovnik şəhərin yaxşı yerində yeni tikilən bir binanın 800 kv.m ərazisi olan birinci mərtəbəsini pulunu ödəyərək satın alır və onu əla təmir etdirir. Ofisintəmirindən sonra əfsanəvi Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Jukovun nəvəsi ilə ortaq olan dostumuzu bir axşam “çağırılmamış qonaqlar” ziyarətə gəlirlər. Ölkəni idarə edən oliqarx-generallardan birinin qardaşı olur gələn. “Ağsaqqal”ın binadan xoşu gəldiyini və ofisə gözü düşdüyünü deyir qonaqlar. Pokovnik iş ortağı ilə məsləhətləşir və Jukovun nəvəsi “ora Azərbaycandır, istədilərsə alacaqlar, nə deyirlər sat, gəl Moskvaya” deyir. Növbəti görüşdə ofisin 10 milyon manata başa gəldiyi müzakirə olunur və 10 milyon manat “halallıq” ödəməklə ofisin “ağsaqqal”ın adamlarına verilməsi qərarlaşdırılır.Deyilən saatda “ağsaqqal”ın adamları gəlir və 10 milyon manat əvəzinə 100.000 manat gətirirlər. Məlum olur ki, “ağsaqqal” bu qədər məsləhət görüb və başqa pul verilməyəcək. 10 milyondan 100 minə düşən məbləğ polkovniki o qədər əsəbiləşdirir ki, “ağsaqqal”ın yaxınlarını yaxşı sözlərlə xatırlayır və 100 min manatı gətirəni də, 100 min manatı da qovur.

Dərhal polkovnikə zəng gəlir: “Ağır səhv etdin. Artıq 100 min də verilməyəcək. Deyiləni etməsən, gələn həftənin 2-ci günü 178.3.2-ci maddə ilə (dələduzluğun ağır forması) həbs olunacaqsan, sənə 12 il veriləcək və 12 keçsə belə azadlığa buraxılmayacaqsan.” Bu zəngə də əsəbi cavab verən polkovniki deyilən kimi – həftənin 2-cü günü həbs edirlər – illər əvvəl açılmış, sonra da xitam verilmiş bir cinayət işinin canlandırılması yolu ilə.

Bizim “voronok”larda qət etdiyimiz yollar boyu polkovnikə 11 il iş verildi. Buna səbəb hakimin polkovnikin məhəllə yoldaşı və dostu çıxması idi. Hakim hər şeyi gözə alıb 12 yox, 11 il iş vermişdi polkovnik dostuna. Ona zarafatla dedim ki, görürsünüzmü, dediyiniz olmadı, 11 il iş verdilər. Ciddi-ciddi dedi ki, mənə 12 il iş verəcəklər. Bir müddət sonra eşitdim ki, polkovnikin işindən prokuror protest verib və Apellyasiya Məhkəməsi 11 ili 12 il edib.

“Zon”a getməmiş “boks”da onunla son dəfə görüşəndə mənə dedi ki, “ağsaqqal”ın yaxın bir qohumu mesaj göndərib ki, səni gəlib “zon”un ortasında öldürəcəyəm, çünki mənim nənəmi söyübsən. Mən o polkovnikə bütün bunları istimailəşdirməyi təklif etdim, amma o, “məni onsuz da öldürəcəklər, amma mən bunu ictimailəşdirə bilmərəm, ailəm, yaxınlarım var.” Polkovnik onu da dedi ki, sahib olduğu ofisi kimsəyə verməyəcək – öldürülsə də.

Bu məhkumun taleyindən də sonradan heç bir xəbər tutmadım. Bu məhkum siyasi məhbus deyil də kimdir? Bəs onu, onun kimi məhkumları necə qorumalı? İnsanların haqqı olanı vermədikləri üçün başlarına gətirilən bu hadisəni necə qiymətləndirməli? Hüquq bunu çözməlidir axı…

 Nümunə 3.

Nəsimi Rayon Polis İdarəsinin zirzəmisində yanıma bir dustaq saldılar. Olduqca heybətli görünüşü vardı. İdmançı görkəmli qaraqabaq bir adamdı. Ehtiyatlandım və zənn etdim ki, bu idmançını mənim yanıma təxribat üçün göndəriblər. Dərhal bir şey baş verərsə necə müqavimət göstərəcəyim haqda düşündüm və oturub qəzetimi oxumağa başladım. Zamanla bu heybətli cavan mənə müraciət edib bəzi şeylər soruşmağa başladı. Az keçmədi ki, dağ boyda olan bu gəncin neçə çarəsizcə əlacsızlaşmağı məni kədərə boğdu.

Uşaq vaxtı atasını itirib. Mingəçevirlidir. Atasını itirən kimi məktəbi atıb və anası ilə bacılarına baxmağa başlayıb. Hərf belə tanımır. Böyüyüb və işləyib. Sonra görüb ki, ailəsini burada saxlamağa imkanı yoxdur, Bakıya işləməyə gəlib. Taksi sürür, ayda bir dəfə Mingəçevirə gəlir, sonra yenə Bakıya qayıdırmış. Günlərin  bir günü maşına bir həmyerlisi oturur. Onunla yaxşı dialoqları qurulur. Həmyerlisi onunla işləməyi təklif edir. Hər gün ona yaxşı pul verirlər və qısa müddətdə yaxşı əyin-baş alırlar. Bir gün onu Vergilər Nazirliyinin binasına gətirirlər – qəhrəmanımız bunu çox sonra, həbs olunanda məhkəmə sənədlərindən öyrənir, Vergilər Nazirliyinin binasını da tanımırmış – burada bir neçə sənədə imza atdırırlar. Danışırdı ki, sənədlərin sayı xeyli çox olub. Bilmir nəyə imza atdığını. Və… çıxıb gedir işinin dalınca. Bu imza mərasimindən sonra dostumuz daha kimsəni görmür. Bir müddət keçir və görür ki, artıq burada da çatdıra bilmir, qayıdır Mingəçevirə və bir az da burada işləyib üz tutur Antaliyaya. Orada əli tutur, yaxşı pul qazanır və qərara gəlir ki, gəlib anasını və bacılarını da özü ilə aparsın. Elə də edir. Lakin… Bakı hava limanında enərkən həbs olunur. Nə olub-bitdiyini belə bilmədən özünü həbsxanada görür. Məlum olur ki, bu cavan oğlanın yaratdığı şirkətlər varmış və onun şirkətləri dövlətdən götürdüyü milyonlarla dollar krediti verməyib və milyonlarla dollar vergidən yayınıb. Sən demə, o zaman bunun imzaladığı sənədlər milyonlarla dollar krediti hansısa şirkətin adına almaq üçün imiş və o şirkətlər də bu hərf tanımayan zavallı gəncin imiş.

Bax belə. Bu heybətli oğlanı heç nədən, heç bir suçu olmadan hansısa oliqarx-generalın pul qazanmaq niyyətlərinə qurban verən bir sistem bu hadisələri necə dəyərləndirməlidir? Hansısa dövlət səlahiyyətlərini əlində cəmləşdirən natəmiz məmurların bu qurbanlarının adları siyasi məhbus deyil də, nədir? Onları təqib edən sürəc sırf siyasi sürəcdir. Dövlət nadanların, qoluzorlu zorbaların əlinə keçəndə olduğu kimi.

Həbsxana Azərbaycan mənzil tikənləri ilə doludur. Orada ciddi və sərvəti böyük pullarla ölçülən onlarla, bəlkə də yüzlərlə adam var. İnsanları əvvəlcə həbs edir, onlara 13-15 il cəza kəsir, sonra əmlaklarının yer aldığı uzun siyahılar gətirirlər. O sıyahılarda tutulanların bütün varidatları əksini tapır. Ya hamısını təhvil verəcəksən, ya da ölümünü gözləyəcəksən. Hamı qəhrəman deyil, heç qəhrəman olmağa gərək də yoxdur axı. Sən böyük bir zor aparatının qarşısında tək və çarəsizsən, onun dediyini verməsən, səni yerlə-yeksan edəcəklər. Və… insan əlində olan nə varsa verir… və guya azadlığına qovuşur. İnsanların sahib olduğu işləri, sərvətləri onların əllərindən almaq üçün qurulan böyük bir mexanizmdir Azərbaycan hüquq mühafizə sistemi. Bu sistem yalnız qurama işlər uğrunda çalışır. İnsanlar işlərini ona görə siyasiləşdirmirlər ki, işlər siyasiləşəndə onun geriyə dönüşü yoxdur.

Azərbaycan hakimiyyəti həm də ona görə siyasi məhbus anlayışını qəbul etmir ki, rüşvət mexanizmi yaxşı işləsin. Siyasi məhbusların heç bir işlərini həll etmələri mümkün deyil. Onlardan kimsə rüşvət ala bilməz. Onlar həyatın dibində çabalamaqla məşğul olurlar, həbsin hər mərhələsində işləməyən qanunların pəncəsində əzilirlər. Amma Azərbaycanda ədliyyə-məhkəmə sistemi elə qurulub ki, istənilən insan, hətta ən qatı cinayətkar belə pulunu ödəyərək azadlığa çıxa bilir. Bəzən çox böyük cinayət törətmiş bir cinayətkar rüşvət mexanizminin “uğurla” çalışması nəticəsində tezliklə azadlığına qovuşa bilir. İnsanlar həm də bu faktora görə işlərini ictimailəşdirməyə-siyasiləşdirməyə çətinlik çəkirlər. Onlar pul verib azadlıq əldə etməyi, mübarizə aparıb azadlıq əldə etməkdən əziz və əfsəl bilirlər. Çünki siyasi məhbuslara ölkənin ali rəhbərliyinin münasibəti birmənalıdır. İşin siyasiləşdisə, həbs müddətin uzun, çox uzun ola bilər. Bir səbəb də budur. İnsanlar rejimin cəngindən rüşvətlə qurtulmaq üçün hər şeyə qatlaşırlar.

Sürəc siyasidirsə məhbus siyasidir

Bütün siyasi məhbus kriteriyalarının həyat haqqı var. Bütün müddəaların yeri var. Qoca Avropa yeni və gənc Azərbaycana bu anlayışı qəbul etdirə bilmirsə, ya da bu qədər çətinliklər yaşanırsa, əsla və əsla çəkinilməməlidir. Yola sarsılmaz bir şəkildə davam edilməli, yeni çıxış yolları axtarılmalıdır. Hələ uzaq həbsxana illərində hər zaman bu məqam üzərində mən də düşünürdüm: “Sürəc siyasidirsə məhbus da siyasi olmalıdır!” Mən bu haqda o zaman siyasi məhbuslar üzrə həmməruzəçi olan cənab Kristofer Ştrasserə bir məktub da göndərmişdim.

Əgər ölkə istibdad mühitində yaşayırsa, dəyişim istəyən adamlar müxtəlif bəhanələrlə həbs olunmağa hər zaman amadədirlərsə, o insanları qorumağın tək yolu baş verən sürəcə diqqət etməkdir. Dəyişim istəyən insanlar hədəfdədirlərsə, hər bir fərdə görə sürəcə, onun ətrafında yaranan və baş verən proseslərə diqqət vermək lazımdır. Rejim kimi hədəfə götürürsə, onun sürəcinə diqqət etməli və hədəf götürülən insan, hansı “cinayət” əməli ilə həbs olunursa, düşünmədən siyasi məhbus kimi qiymətləndirilməlidir. Burada da maraqlı məqamlar var. Sürəcə diqqət etmədikcə, rejimin əl-qolu açılır. Sürəc isə hər şeyi meydana qoyur.

Bundan əvvəlki nümunələrdə olduğu kimi, burada da bəzi nümunələr göstərmək olar.

Nümunə 4.

Əvəz Zeynallı

Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində 11 yaşlı qızı ilə görüşür

2002-ci ildən etibarən gündən-günə güclənən, populyarlaşan, sevilən bir qəzet fəaliyyət göstərməyə başladı. 9 il həftəlik nəşr olundu, Azərbaycanın gündəminə öz möhürünü vurdu. Sonda ölkədə ilk qəzetlərdən biri kimi 7 gündə 7 dəfə nəşr olunmağa başladı. Fəaliyyəti dövründə 45 məhkəmə çəkişməsi yaşadı və hakimiyyətin media siyasətinin nəticəsi kimi bütün məhkəmələr əleyhinə nəticələndi. Hər zaman hamiyyətin media siyasətini müəyyən edən kuratorun hədəfində və “diqqət”ində oldu. Gündəlik nəşrə keçən gün hakimiyyətin media siyasətini müəyyənləşdirən və müstəqil medianın qənimi olan Mətbuat Şurasının “qara siyahısı”na salındı.

Bir ayın tamamında bütün əmlakı ölkəni faktiki idarə edən ən böyük məmuru tərəfindən icra orqanları tərəfindən tam qanunsuz şəkildə müsadirə edildi və bir “Qazel”ə doldurulub aparıldı.

Bu müsadirədən düz bir həftə keçəndən sonra qəzetin baş redaktoru – uzun illər Azərbaycan parlamentində deputatlıq kürsüsünü tutan, hakim partiyanın Siyasi Şurasının üzvü olan bir tanınmış hökumət adamının ərizəsi ilə rüşvət ittihamı ilə həbs olundu. Vəssalam.

Əvəz Zeynallı

28.10.2011-ci ildə həbs olunaraq Nəsimi rayon məhkəməsinə gətirilir

 Sürəc ilk gündən siyasidir. Nəticə nə olursa olsun, hansı ittiham irəli sürülürsə sürülsün, məhbus siyasidir.


Nümunə 5.

Əyalət rayonlarının birində sadə bir müəllim. Zaman-zaman etiraz edir. Rayon rəhbərliyi müəllimi hədəfə götürür. Əvvəlcə işdən çıxarırlar, sonra evini-eşiyini yaşanmaz hala gətirirlər. Müəllim dözə bilmir, rayonu tərk edir və aparıcı müxalifət partiyalarının birinə üzv olur. Uzun sürən bir mübarizə başlayır. Hökumət və onun zalım məmurları müxalifətçinin başına olmazın oyunlar gətirirlər. Ailəsi də rahat buraxılmır. Orta məktəbdə oxuyan oğluna hər gün hakimiyyətin öyrətməsi ilə sataşır, onu məsxərəyə qoyur, onu ələ salırlar. Uzun zaman davam edən bu təhrikli hərəkətlər bir gün bardağı daşırır və gənc məktəbli affekt vəziyyətində sinif yoldaşını bıçaqla vurub öldürür. Təbii ki, gənci tuturlar. Az keçmir gəncin babasını, müəllimin də atasını həbs edirlər. İndi baba-nəvə eyni cəzaçəkmə müəssisəsində cəza çəkir. Heç bir siyasi məhbus siyahısında da bu baba-nəvənin adları yoxdur. Müəllim-jurnalist isə haqq savaşını arası kəsilmədən davam edir.

Sürəc siyasidir, məhbuslar da siyasi olmalıdır. Əgər aralıqsız davam edən bir siyasi təqib varsa, məhbusun hansı səbəbdən olur-olsun siyasi məhbus kimi qiymətləndirməsi gərəkdir. Yoxsa başqa cür istibdad məhkumlarının azadlığına nail olmaq olmaz. Bunu beynəlxalq təşkilatlar edə bilərlər.

Nəticə:

Siyasi məhbuslar zəif, çarəsiz, anti-insani rejimlərin problemidir. Dünyanın heç bir demokratiyasında siyasi məhbus problemi yoxdur və olması da mümkün deyil. Qabalıq, zorba dövlət anlayışı, tiraniya, avtoritar rejimlər meydana çıxarır siyasi məhbusları. Rejimlər özlərini əbədi gördükcə, dəyişməyi istəmədikcə insanların kölələşdirilməsini təşfiq edirlər və bunun qarşısında dayanan insanlardan qisas alırlar. “Siyasi məhbus” anlayışı əslində, bir və ya bir neçə qurumun yox, rejimlərin sifətidir və elə də dəyərləndirilməlidir. Azad və müstəqil insanı yox etmək üçün öncə azad media, müstəqil mətbuat sıradan çıxarılır. İnsanın özünü qoruya bilməməsi üçün sıradan çıxarılmalı qurumlardan biri də azad məhkəmələrdir. İnsan sözünü deməyə azad tribuna tapa bilmirsə, uğradığı haqsızlıq qarşısında özünü müdafiə edə bilmirsə, mütləq problem var deməli və bu sürəc onu siyasi məhbus olma yoluna sürükləyəcək.

Beləliklə, rejimin mahiyyəti bütün məhbusları siyasiyə çevirir. Məhz buna görə də Azərbaycan dünyanın yeganə dövlətidir ki, insanlar azadlığa çıxanda onu belə salamlayırlar: “Kiçik zindandan böyük zindana xoş gəldin!” Ya da normalda – “böyük zindan”da problemlər o qədər çoxdur ki, “kiçik zindan”dan çıxanlar problemin çoxluğundan ora can atır, belə arzularını hər fürsətdə bildirirlər. Rejim o qədər sərt və amansız, o qədər repressiv və nadandır ki, insanlar artıq bütün cəmiyyətin hər sahəsini həbsxana, özlərini dəməhkum hesab edirlər. Belə cəmiyyətlərdə siyasi məhbus olmaq çox asandır.

Azadlıqda, ya həbsdə olsun, əgər insanlar bütün ölkəni həbsxana kimi görür, yaşadıqları bütün ərazini “böyük həbsxana”, azadlıqdan məhrumetmə məkanlarını isə “kiçik həbsxana” adlandırırlarsa, buraya “siyasi məhbuslar ölkəsi” də demək olar və bilmirəm, dünyada daha başqa belə bir ölkə varmı – bizim Azərbaycan kimi!

Nəticəyə haşiyə:

Beynəlxalq qurumlar, məxsusən Avropa Məhkəməsi Azərbaycanda baş verənlərə operativ və sürətli reaksiya verməlidir. “Gecikən ədalət ədalət deyil” prinsipi ilə repressiv rejimlərə rəhm etmək olmaz. Siyasi məhbusların Avropa Məhkəməsinə şikayəti elə bir sürətlə cavablandırılmalı və hökumət o qədər tez məhkum edilməlidir ki, həbs etməyə risk etməsin. Yoxsa 9 il cəza alan, 3 il sonra ölkə rəhbərinin əfv fərmanı ilə azadlığa buraxılan bir məhkumun hələ cinayət işinə Avropa Məhkəməsinə baxılmayıbsa, rejimə təsir etmək çox çətindir. Rejimə reaksiya operativ, təsirli, sürətliolmalıdır. Olmalıdır ki, yaşadığımız indiki Azərbaycan olmasın!

Bura evinə məktubu öz qanı ilə yazanların məmləkətidir – Azərbaycandır adı!

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
4 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Mustafa Hacıbəyli prokurorluqdadır
Xural Yazıldığı tarix 30 Noyabr 2018


Bastainfo.com saytının baş redaktoru Mustafa Hacıbəyli noyabrın 30-da Bakı Prokurorluğuna çağırılıb. Bu haqda Turan-a jurnalist özü bildirib.

Onun sözlərinə görə, bu gün günorta ona prokurorluqdan zəng ediblər.

“Bakı Şəhər Prokurorluğunun müstəntiqi Elçin Musayev zəng etmişdi. Mənim vəkilimlə bərabər saat 15-də prokurorluqda olmağımı istədi”, deyən jurnalistin çağırışın səbəbləri haqqında məlumatı yoxdur.

“Çağırışın səbəbini bilmirəm, müstəntiq bununla bağlı heç nə demədi”, deyə M.Hacıbəyli qeyd edib.

Mustafa Hacıbəyli hazırda prokuroluqdadır.

Xatırladaq ki, iyulun 3-də Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısına və polis əməkdaşına sui-qəsd törədilib. Bundan sonra Baş Prokurorluq məlumat yayıb ki, icra başçısı və polis əməkdaşına sui-qəsdlə bağlı bəzi media orqanlarında həqiqətəuyğun olmayan, təxribat xarakterli informasiyalar yayılıb.

Fakt üzrə CM-in 214-2 (terrorçuluğa açıq çağırışlar), 281.1 (dövlət əleyhinə yönələn açıq çağırışlar) və 313-cü (vəzifə saxtakarlığı, yəni vəzifəli şəxs tərəfindən informasiya resurslarına bilə-bilə yalan məlumatların daxil edilməsi) maddələriylə cinayət işi başlanıb.

Prokurorluq bastainfo.com, criminalaz.com, topxeber.az və fia.az internet saytlarına girişin məhdudlaşdırılması üçün Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinə müraciət edib.

Bundan sonra həmin saytların rəhbər və əməkdaşları ardıcıl bir neçə gün prokurorluğa çağrılaraq, axşama qədər dindirilib. Mütəxəssislər baş verənləri söz və ifadə azadlığının məhdudlaşdırılması kimi dəyərləndirirlər. Hakimiyyət bundan öncə də bir sıra saytların bloklanmasına qərar verib. Beynəlxalq təşkilatlar bu addımı tənqid ediblər.

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
176 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Ağsaqqallar Şurasını sədri Miri Həsənov “Dental Klinika”nın damında bağ saldı
Xural Yazıldığı tarix 30 Noyabr 2018


YAP Nərimanov rayon Ağsaqqallar Şurasını sədri Miri Həsənov “Dental Klinika”nın damında bağ saldı

Heydər Əliyev prospekti 99 D ünvanında yerləşən “Dental klinika”nın damı qonşu 63-65 ünvanında yaşayan və ofisi fəaliyyət göstərən Yeni Azərbaycan Partiyası Nərimanov rayon Ağsaqqallar Şurasının sədri Miri Həsənov tərəfindən 2 ildən çoxdur zəbt edilib.

Qeyd edək ki, Heydər Əliyev prospektində olan bu binada bir müddət əvvəl üzləşdirmə işləri aparılıb və “çıxıntılı binalar kateqoriyası”na daxil edilib.  Həmin dövrdə bu fürsətdən istifadə edən Miri Həsənov Nəcəfovlara məxsus evin və klinikanın damından yararlanmağa başlayıb. Bununla da  Nəcəfovların həyatını cəhənnəmə döndərib.

Azərbaycan Respublikası qanunları əsasında fəaliyyətə başlayan “Dental Klinika”nın direktoru Şəfəq Nəcəfova damdan axıdılan təbii və qeyri-təbii suların qarşısını almaq üçün dəfələrlə  klinikanın damında təmir işləri aparmağa cəhd edib. Lakin üst qatda yaşayan və pəncərələri dama açılan Miri Həsənov buna mane olub. Sonradan məlum olub ki, damı zəbt edən Miri Həsənov orada bağ salıb. Ona görə də təmir işlərinin aparılmasına imkan vermir.  Bu azmış kimi, təmirdə israrlı olan Nəcəfovları dəfələrlə ağır söyüşlərlə, dava-dalaşla, səs-küylə bu niyyətlərindən əl çəkməyə vadar edib.

Şəfəq Nəcəfovanın sözlərinə görə, qanuna müvafiq şəkildə hüquq-mühafizə orqanlarına,  Nərimanov rayon icra hakimiyyətinə,  Azərbaycan Respublikası Əmlak Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsinə etdiyi şikayətlərin, prezident İlham Əliyevə, vitse-prezident, xanım  Mehriban Əliyevaya etdiyi müraciətlərin qarşılığında Miri Həsənov dəfələrlə onu şantaj və təhqir edib. Bu azmış kimi YAP Ağsaqqallar Şurasının Nərimanov rayonu üzrə sədr səlahiyyəti həddini aşaraq, digər  qonşuları da, o cümlədən Şəfəq Nəcəfovanın ümumiyyətlə tanımadığı, ünsiyyətdə olmadığı adamların adından klinikaya qarşı imza toplatdırıb.  Halbuki sakinlərdən indiyədək heç bir şikayət eşitmədiyini deyən klinika rəhbəri xidməti fəaliyyətlərini önə çəkdi: “Biz 24 saat vətəndaşların xidmətindəyik. Öz işimizi layiqincə yerinə yetirməyə çalışırıq. Sakinlər bizdən nə üçün narazı qalmalıdırlar ki?”

Şəfəq Nəcəfovanın sözlərinə görə, Miri Həsənovu tanıdığı vaxtdan hər zaman  mülkiyyət davasında olduğunu, 2009-cu ildə Heydər Əliyev prospektində ağlay işləri aparılarkən sakinlərin etirazlarına baxmayaraq, məhz özünün min-bir yolla qaraj tikdirdiyini diqqətə çatdırdı. Miri Həsənov mənzilini qanunla nəzərdə tutulan sahədən daha artığına nail olmaq üçün beton konstuksiyanı dağıtdırıb və eyvanını heç bir qanuni əsas olmadan “Dental Klinika”nın damı hesabına böyüdərək, mülkiyyətinə daxil edib.  Digər qonşu Alik İsmayılov da eyvanı damın hesabına böyütməyə çalışsa da onunla bağlı heç bir rəsmi sənəd əldə edə bilməyib. Şəfəq Nəcəfova hesab edir ki, məhz bu faktın özü Miri Həsənovun öz səlahiyyətlərindən sui istifadə etməsindən xəbər verir. Həm Miri Həsənov və həm də Alik İsmayılov bundan bir neçə il əvvəl Şəfəq Nəcəfovanın həyat yoldaşına məxsus mənzilin dam örtüyündə əlavə mənzil tikiblər və hansısa yollarla bu qanunsuzluğu qanuniləşdiriblər.

Redaksiyadan: Qarşı tərəfin də mövqeyini yayımlamağa hazırıq.

Xural.com

 

 

 

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
707 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / MANŞET  / XuralTAC
Pənah Hüseyndən Qarabağ mitinqi üçün emosional çağırış: “Qarabağın sənə ehtiyacı var, dostum, qardaşım, bacım, həmvətən!”
Xural Yazıldığı tarix 30 Noyabr 2018


Pənah Hüseyn

Sabiq Baş nazir

 

Əziz dostlar!

Qarabağ Komitəsi 15 dekabr 2018-ci il tarixində Bakı şəhərində, “Məhsul” stadionunda, saat 15.00-17.00 radələrində “Qarabağa azadlıq!”, “İşğala son!” şüarları, 10 min adamın iştirakı ilə mitinq keçirmək barədə qərar verib. Mitinqə hazırlıq başlanıb. Mitinqdə nə qədər adamın iştirak edəcəyi həlledici məsələ deyil, lakin çox mühüm məsələdir. Biz əlbəttə, dayaq dəstələrimiz, dəstək qruplarımız, təəssübkeşlərimiz vasitəsilə mitinqin təbliğatını aparırıq və aparacağıq. Lakin açığı, ictimai dəstək, ictimai təbliğat, ictimai təşviqat olmazsa çoxminli mitinq təşkil etmək çətindir. Nəzərə almaq lazımdır ki, bu mitinq vətəndaş, millət, xalq olaraq şərəfimiz olan Qarabağ naminə, işğal olunmuş Vətən torpalarımız naminə keçirilən mitinqdir, 2-ci Qarabağ Mitinqidir. Bizə dostlar da, düşmənlər də baxır. Gərək nail olaq ki, 15 dekabrda 29 sentyabrdan daha çox olaq. “Bakıda Mitinq keçirməklə Qarabağı azad etmək olarmı” suallarını səsləndirənlər var. Əlbəttə, yalnız Bakıda “Məhsul” stadionunda mitinqlə Qarabağ azad olunmaz. Eyni zamanda Xalqın səsi eşidilməsə, Xalq səsini ucaltmasa, Xalq tələb etməsə, Xalqın iradəsi ortada olmazsa da Qarabağ azad olmayacaq. Düşmən və onun havadarları torpaqlarımızın işğalını legitimləşdirmək xəyallarından, planlarından əl çəkməyəcək. Biz 29 sentyabrda Qarabağ məsələsinin uzun illərdən sonra yenidən Azərbaycan cəmiyyətinin 1 nömrəli məsələsi kimi ictimai gündəmə gətirilməsinə nail olduq, bacardıq. İndi iqtidar da, müxalifət də, siyasətə bitərəf insanlarımız da, daxildə də , xaricdə də ən çox Qarabağdan danışır, internet məkanında bizimkilərin ən çox müzakirə etdiyi Qarabağ məsələsidir. Bu, qələbədir! Böyük qələbəni gətirəcək kiçik qələbəmizdir. Bunu 29 sentyabrda Siz etdiniz! Ona görə “”Məhsul” stadionuna mitinqə getdik, nə faydası oldu” deyə düşünməyin, “Bakıda mitinq etməklə Qarabağı azad etmək olarmı” sualını verməyin. Bu gün Vətən uğrunda mübarizə xətti həm də buradan keçir. Sən burada cəbhəyə gedirsən, əsgərimizin yanında olursan, səngərdə dayanırsan. Sən mitinqdə “Biz ölərik, Qarabağı vermərik!” deyə hayqırarkən inan ki, səsini Xankəndində də, Yerevanda da, Moskvada da, Vaşinqtonda da, Parisdə də eşidirlər! Nə qədər ki, bu səs var, biz yaşayırıq, mübarizə aparırıq. 15 dekabrda Sən də mitinqə gəl, səsini uçalt, Sən də səsini səsimizə qat! Bir olaq! Güclü olaq! Bizim sənə ehtiyacımız var, Vətənin sənə ehtiyacı var, Qarabağın sənə ehtiyacı var, dostum, qardaşım, bacım, həmvətən!

 

Xural.com

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
385 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / MANŞET  / XuralTAC
Aydın Canıyev Qarabağ Komitəsindən yazdı: “O xərçəngin adı Qarabağdır!”
Xural Yazıldığı tarix 30 Noyabr 2018


 

Mənim ən şərəfli mənsubyyətim: Qarabağ(-lı; -lılıq)!

– Qarabağ Komitəsinə üzvlük andım –

 

…Gecikmişik. 25 il indiki dönəmdən bir, 205 il də tarixin özündən bir!

İstər müasirlik, istər tarixilik baxımından xalq olaraq, korafəhmlik alnımızın silinməz izi olsa da, siyasilərimizin də linçi məhz özümüzə məxsusdur! Heç vaxt bu xalqın dəyərli oğulları mədh olunmadı və əksinə, biz artıq Dədə Qorqud boylarından boy boylayan, soy soylayan döyüş qəhrəmanlığı salnamələrini çox şeylərlə əvəzlədik: çarizmin, sosializmin, demokratizmin bu vətənə müncər olunması haqqında, çəltiyin, pambığın, üzümün və hətta xiyarın yetişdirilməsi sahəsində qəhrəmanlıq edənlərə nəğmələr qoşduq, çox vaxt da qəhrəmanlarımız… analarımız oldu! Uşaq doğmaq qəhrəmanlıq sayıldı.

Nəticədə oğluna 15 yaşınacan ad qoymayıb, adını etdiyi igidliyə görə qazanan xalqdan gəlib çıxdıq itini “Gümüş” çağıran xalqa.

Mən inanmıram ki, 19-cu əsrin ilk əllərindən 21-ci əsrin ilk onilliyinə qədər bu xalqın içində bir nəfər də olsa anlamayıb və bilməyib ki, Azərbaycan qurdlar süfrəsinə – rusun, farsın, ingilisin – yem olaraq çəkilib!

Əlbəttə, siyasi tarixi şərait, hərbi qüdrət, iqtisadi hegemonluq, elmi potensial, geopolitik maraqların birləşdirdiyi rəqiblərin bizi təkləmək üstünlükləri və sair amillər öz rolunu oynayıb! Əlbəttə…

Əlbəttə ki, dünyada durumu bizdən də ağır olan məmləkətlər olub və bizdən fərqli olaraq, tarixə və onun hegemonlarına “durun!” deyib durdurublar! Avropanın göbəyindəkiləri bir qırağa qoyub, Şərqin aşağı ətrafında, qurşağında dirçələnlərin bir neçəsini diqqətə çatdırmaq istəyirəm: Yaponiya, Sinqapur, Tailand, bu yanda İsrail, Səudiyyə, ondan da aşağı Malayziya, İndoneziya və hətta Qambiya, Qana…

Ən pis gündə olanı və ən pis nəticə ilə bu günə çatanı bizik – öz torpaqlarımızda Ermənistan, İran kimi dövlətlər yaranıb, bizim, eləcə də digər türkdilli xalqların torpaqları hesabına Rusiya genəlib, Kürdüstan coğrafiyanın bətnində hamiləlik dövründədi!

Buracan yazdıqlarım nə mixi, nə şumer, nə alban, nə də sanskrit mənbələrində olan deyil də ki, bunu ümumi xalqın bilməsi çətin ola!

Buracan yazdıqlarım kvant mexanikasına, qeyri-səlis məntiqə, Skanavi məsələlərinə, nüvə fizikasına, mikbioloji kimyaya da aid deyil ki, deyəsən də ki, çətin hamı başa düşə!

Buracan yazdıqlarımı anlamaq üçün heç ali təhsil də almaq lazım deyil, lap belə orta məktəbi də bitirməmək olar!

Və anlamaq gərəkən ilk növbədə odur ki, biz – Tarixin Fateh Xalqı çox miskin bir durumdayıq! Həm ruhundan-nurundan gəldiyimiz Yaradana, həm də Özümüzə qayıtmaq üçün dərk etməli olduğumuz cəmi bir amil var: Yaradana və Vətənə sevgi!

Bunun üçün nə elm, nə hərbi qüdrət, nə iqtisadi güc, nə də tarixi şərait lazımdı!

Sadəcə və sadəcə… sevmək lazımdı!

Biz artıq çoxdan unutmuşuq sözlərin, fikirlərin sehrini!

Diqqət yetirin dünyanın bugünkü fateh və bizə düşmən ölkələrə – hansı biri elmlə, iqtisadiyyatla yüksəlib o hegemonluğa?

Özünüzü aldatmayın və riyakarcasına, şərəfsizcəsinə yalan deməyin!

Nə Almaniya, nə Fransa, nə İtaliya, nə Portuqaliya, nə İngiltərə dünya hegemonluğuna addım atanda oxları, nizələri və bir də “cəsur ürəkləri” vardı!

Bu gün Almaniya hərbi qüdrəti ilə hegemon deyil – 60 il əvvəl bizdən də miskin durumdaydı və bizim düşmənlərdən də daha güclülərin nəzarətindəydi!

Bu gün İngiltərə hərbi qüdrəti ilə hegemon deyil!

Fransa da, İtaliya da, hətta Çin də həmçinin!

Dünyanın coğrafi istilası keçən əsrdə qalıb!

Dünyanın sürətli iqtisadi istilası mərhələsi bitdi!

Dünyanın elmi və diplomtik fəthi mərhələsindəyik!

Amma biz Monqolustanın xoşbəxtliyindən də məhrumuq. Ki… kapitalizmi görmədən feaodalizmdən birbaşa sosializmə keçmək səadəti bizə nəsib olsun!

Və bizim durum o qədər ağırdır ki, dünyanın bütün inkişaf etmiş ölkələrinin taleyini, tarixini eyni zamanda yaşamaqla həm də öz tariximizi yaratmalıyıq!

Rəhmətlik Lenin demişkən, bu gün tezdir, sabah gecdir!

Əslində, bu gün mənim üzvlüyünə arzumu ifadə etdiyim “Kəbə” 205 il əvvəl yaradılmalıydı – etməybilər, çünki bu gün biz fikirləşdiyimiz kimi fikirləşiblər !

Əslində, mənim iqamətgahında səcdəyə durmaq istədiyim “Məkkə” 25 il qabaq hazır olmalıydı – etməyiblər, çünki bugünkü kimi 25 il əvvəl də Qarabağ alver predmetiydi!

Əslində… bəs niyə olmadı?

Ona görə olmadı ki, biz qəhrəmanlarımızın qətlinə nəinki tamaşa etdik, hətta meyitləri üstünə peşova getməsək də, gedənlərə əl çaldıq!

Biz Rövşən Cavadovu dəfn edib, Qənirə Paşayevaya əl çalmağı, alqışlamağı seçdik!

Biz dünyanın leninsayağı “kartavıy” danışan Elçibəyini devirib, “maa eləəlir” deyən Surət Hüseynova dəstək olduq!

Biz Nərimanovu qətl edən Əliheydər Qarayevi onunla bir ranqda tutduq – ikisinin də adını küçələrimizə verdik!

Biz qatillərimizə səcdə etdik – hətta qan düşməni də olmadıq!

Babalarımız, atalarımız bunu etdi! Biz də bunu edirik!

Və ən dəhşətlisi də odur ki, bütün tarixi və siyasi həqiqətləri bilə-bilə edirik!

Və ən faciəlisi də odur ki, biz bilmirik: xilasımıza hansı dərdimizdən başlayaq?

Və ən çəkilməzi də odur ki, bir dərdimizi – şəkərimizi sağaldan dərman digər dərdimizə – vərəmimizə ziyan edir!

Və ən dəhşətlisi də odur ki, bir-biri ilə yola getməyən, ancaq və ancaq ən doğru seçim halında canımızda olan çoxsaylı xəstəliklərdən qurtula bilərik!

“Nə etməli?” sadəcə, Çernışevskinin tarixi-siyasi aforizmi deyil! Bizim əbədi dilemmamızdır!

Dəhşət həm də odur ki, bizi nə hərbi gücümüz, nə iqtisadi qüdrətimiz, nə elmi potensialımız bu miskinlikdən qurtarmır! Qurtarmayacaq da!

Bizim xilasımız sevgidən keçir – Azərbaycanı sevməkdən. Sehrini, magik gücünü çoxdan itirmiş “sevgi xarüqələr yaradır” şüarından!

Çox qəddarcasına və namərdcəsinə bu hissəni yazıram – anlatmağa başqa variantım yoxdur! Və deyim də ki, bundan üstün və ağıllı yol da göstərən olmaz!

2002-ci il. “Üçüncü Azərbaycan” adlı bir qəzet buraxırdım… Bakıda! Etibar Cəbrayıloğlu demişkən: “bir disketlə cibində ölkə qarışdırır”.

Belə bir layihəm vardı: kəndi işğalda olan jurnaistlər təqdim edirlər yurdlarını. Məqsəd də oydu ki, hər bir azərbaycanlı bu ölkənin – Qarabağın və ona bitişik ərazilərin NİYƏ xilas olmasını anlasınlar! O layihədə hər bir jurnalist öz kəndini o qədər mükəmməl, o qədər sevimli, o qədər cazibədar təsvir etməliydi ki, alman Berlini, fransız Bastiliyanı, ingilis Londonu, italyan Romanı, ərəb Məkkəni, yəhudi İsraili, fars imam Hüseyni sevdiyi qədər o kəndləri sevsin və döyüşə hazır olsun!

Bu gün Azərbaycan xalqının çox sevimli bir jurnalisti ranqında olanın biri qayıtdı ki, mən kəndimi unutmuşam, mənə lazım deyil, sənə lazımdı?

Azərbaycan xalqının digər bir sevimli jurnalisti qayıtdı ki, mən əslən oralı deyiləm, dədəm prokuror olub deyə onlar məni çox istəyir, sadəcə, orada oxumuşam – amma bütün hər yerdə Qarabağ dərdindən belinin əyildiyini yazırdı!

Təkcə Hikmət Sabiroğlu danışdı! Çox da səmimi şəkildə “torpaq həsrəti” sualına cavab verdi: Şuşa bizdə olsaydı da, mən gedib orada yaşamayacaqdım.

Bu xalqın qız-gəlinlərini işğal vaxtı erməni əsir aparmışdısa, kəndini unudan, kəndi ona lazım olmayan jurnalistin ailəsini bu hökümət əsir apardı!

O birisi də… öləndə bir kimsə yanmadı – artıq hamı mənim kimi, adamın saxta Qarabağ sevgisindən xəbərdar imiş!

Və… bunlar niyə yaddan çıxmır, bir daha, bir daha yada düşür!

Çünki… Qarabağ yaddan çıxıb, hərdən də yada düşür.

Həmin o 2002-ci ilin o günlərinə qədər mən harda eşitsəydim “Aləm cənnətə dönsə, Yaddan çıxmaz Qarabağ” oxunmasını eşidəndə dünyanın bütün ucugüləbətinli söyüşlərini yağdırırdım müəllifə də, oxuyana da. O mənada ki, zalım balası, axı bu Qarabağ da, bu Azərbaycan da bütövlükdə hava kimi, su kimi unudulmazdır, sən niyə bunun beyinlərdə assosiasiyasını filtrasiya edirsən?

Ondan sonra gördüm ki, doğrudan da, müəllif də, ifaçı da da… haqlıymış!

Və zaman-zaman Qarabağ, bütövlükdə Azərbaycan haqqında düşünərkən qənaətim o olub ki, Azərbaycanımızı:

– Hərbi;

– İqtisadi;

– Elmi;

– Siyasi potensialla xilas etməyimiz mümkün deyil!

Əgər Amerikanın marağı varsa, büdcəsi trilyon dollar olan bir ölkənin qabağına çıxası gücümüz yox!

Əgər Rusiyanın marağı varsa, bir əyaləti boyda olduğumuz bu ölkənin əyalətdəki diviziyasına belə dirənişə potensialımız yox!

Əgər Çinin iqtisadi marağı varsa, vay halımıza!

Əgər İranın dini marağı varsa…

Əgər Gürcüstanın maddi marağı varsa…

Əgər Ermənistanın ərazi marağı varsa…

Əgər Avropanın geopolitik marağı varsa…

Və bu “əgər”lərin üstündə də elə o maraqlara  görə Azərbaycan bu boyda miskinləşib!

Deməli, vəziyyət ruscadırsa, prosesdə ingilis barmağı bizim məlum yerimizdədirsə, fatihəni fars mollasının oxuyacağı başından bəlli!

Allah bizi belə məhkumluqla yaratsa da, amma mütləq Tanrının bir yolu olmalıdır!

İlk növbədə bütün umu-küsüləri unutmalıyıq! Yığışdırmaq lazımdır önyarğıları!

İlk növbədə, Azərbaycanın xilasını depolitizasiya müstəvisinə keçirməliyik!

İlk növbədə anlamalıyıq, xərçəng xəstəliyini qrip dərmanları ilə müalicə etmək olmaz.

Biz xərçəngə tutulmuşuq!

Demokratiya və yaxud azad seçki bizim üçün elə o qrip dərmanları kimidi!

Elm, səhiyyə, iqtisadiyyat, hərbi potensial, belə deyək, prostat, böyrək və ürək çatışmazlığı, vərəm üçün gərəkən dərmanlar kimidi! Halbuki bizdə bu xəstəliklərin hamısı var və üstəlik də biz… xərçəngik!

O biri xəstəlikləri müalicə etməyin nəticəsi onda olacaq ki, xərçəngi zərərsizləşdirək.

O xərçəngin adı Qarabağdır.

Qarabağ isə siyasi məsələyə çevrilib. İlk növbədə bunu siyasilikdən azad etmək lazımdı!

Siyasi yolla mümkün deyil – olsaydı, son 205 ildə indiyə 25 dəfə həll eləmişdik öz xeyrimizə! Hətta bizim cahanşümul siyasətçimiz bəyan etmişdi ki, pencəyini qoltuğuna vurub gedib həll edəcək!

İqtisadiyyat və hərbi yolla da heç mümkün deyil – görükən problemə diplomat lazım deyil – 160 milyard dollar puldan 30 milyard qalıb! Cəmi bircə Lələtəpəni azad edə bilmişik!

Ölkə Qarabağ olmalıdır! Qarabağ ölkə olmalıdır!

Bunun üçün isə hamı qarabağlı və həm də azərbaycanlı olmalıdır – türk, ləzgi, talış, avar, saxur, ingiloy və hətta həm də erməni qarışıq rusla birgə!

Bax, məqam budur Qarabağ Komitəsinə üz tutmağımda! Ömrümün tam yarısını – 25 il siyasi təşkilatları izlədim, heç biri qane etmədi! Amma bu gün Qarabağ Komitəsi mənim sıralarını seçdiyim bir təşkilatdır – prinsipləri, mövqeyi və fəaliyyət istiqaməti ilə.

Azərbaycanın hər bir ziyalısının da, fəhləsinin də, hambalının da düşüncəsində bu təşkilat olmalıdır. Çünki Qarabağ bütün digər ideoloji və siyasi qurumlarda yalnız və yalnız siyasi xal, dividend predmeti olub, inanıram da ki, belə də davam edəcək!

Özümüzə və dünyaya anlatmaq üçün milli Baykanur sayılmalıdır Qarabağ Komitəsi!

İrqi, dini, siyasi mənsubiyyətindən asılı olmayaraq hər kəs bu təşkilatı keçmiş 205 ilin tarixi və müasir 25 ilin bütün rüsvayçılıqlarını və məğlubiyyətlərini aradan qaldırmaq gücündə bir özək saymalıdır, qoşulmalıdır, dəstək olmalıdır, dirçəltməlidir! Dövlət isə… ilk növbədə!

Ən azından ona görə ki, problemin həlli dövlətin gücü xaricindədir! Və buna görə hakimiyyəti ittiham etmək fikrində deyiləm, çünki tarix bunun bütün məqbul variantlarını nümayiş etdirir: Fransada Elzas-Lotaringiya, Çexiyada Sudet, Amerikada Luiziana, İspaniyada Kataloniya, əlqərəz, dünyanın 54 ölkəsində analoji hal var.

Qarabağ Komitəsini özümün təkliflər səsləndirəcəyim tribuna saymıram, əksinə görmək istədiyim ideal bir məkan kimi qəbul edirəm – mənim tapşırıqlarını qeyd-şərtsiz yerinə yetirməli olduğum bir təşkilat misalı. Kəsinliklə də hər bir üzv belə qəbul etməlidir! Belə də bu təşkilata üzv olmalıdır! Necə ki, mən az ağlımla hesab edirəm ki, Qarabağ Komitəsi bütün təbəqələrin “mason təşkilatı” olaraq qəbullanması vacib olan bir təşkilat olmalıdır, eləcə də məndən çox-çox ağıllı adamlar da belə saymalıdır! Qarabağ danışıqlar mövzusuna çevrilməməli, danışıqlar predmetinə çevrilib siyasi termin halına gətirildiyi üçün də əvvəlki statusuna – vətən anlamına qaytarılmalıdır! Hesab edirəm ki, Qarabağ Komitəsi heç vaxt şəhid, qazi, təqaüd, təmənna, qrant MMC-si olmayacaq və bura üzv olanlar heç vaxt bu iddialarla gəlməyəcək, proseslərdə bu iddia və istəklərlə çıxış etməyəcək! Belə iddiaların, istəklərin yeri, ünvanı ayrıdır!

Ümid edirəm ki, xalq hərəkatına çevriləcək Qarabağ Komitəsi Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin gününə qalmayacaq, müqəddəs amalla hərəkata qoşulub sonradan şinel dəyişmək üçün brendə çevrilməyəcək! Siyasi manipulyasiya ölümlə təhdid olunacaq – Sinqapurun baş naziri demişkən, Komitənin baş naziri hətta ən yaxın qohumlarını belə Qarabağ manipulyasiyasından xəbər tutduğu an həbsə göndərəcək.

Mənim bu təşkilata əminliklə üz tutmağımda rol oynayan ilkin amillərdən biri məhz bu olub: təsisçilər qatı vətənpərvərlərdir Mirmahmud Mirəlioğlunun, Pənah Hüseynin, İlham İsmayılın, Əvəz Zeynallının və digər dəyərli isimlərin timsalında!

Belə bir təşkilatın meydana çıxması həm də ona görə sevindiricidir ki, burada parçalanma aparmağa hətta hökümət və xarici qüvvələr cəhd etdiyi an bu hiss olunacaq – təmənnası vətən olan insanları parçalamaq olmur : Qarabağ Komitəsini təmənnasız insanların əqidə birliyi sayıram. İmam Hüseyn məhəbbətini ərəbbaşlığa calayanlar üçün gözəl mesajdır: buyurun, bu təşkilatı qaldırın zirvəyə. Sizdən tələb olunana yalnız sevgidir! Birlikdir! Siyasi ambisiya bir kimsədə yox!

Əvvəl qəlbinizlə məsləhətləşin, sonra vicdanınızla, sonra saf qəlbinizin təmiz vicdanınızla dialoqunun nəticəsi olaraq, el içinə çıxın, rəsmən bəyan edin: “mən Qarabağlıyam”.

Əmin də olun ki, bu gün Qarabağlı olmaq məhrumiyyətdir, aclıqdır, işizlikdir, həm də ac-susuz döyüşməkdir düşmənlə.

Sən buna hazırsan! – özü də sual deyil bu! Bu… sənin əminliyindir! Sən Qarabağlısan və Qarabağı güllə atmadan, ölmədən, tutulmadan xilas etmək gücündəsən!

Məsələ bu qədər sadədir!

Mən fizikanı yaxşı oxusam da, indi yadımda yaxşı qalmayıb hansı halda dövrədə kondensator olanda cavab sıfır olur! Bax Qarabağ Komitəsini dövrəyə məhz o kondensator kimi daxil etməyə nail olmaq lazımdır!

Bizi qorxudan, titrədən, miskinliyə yuvarladan bütün təhdidləri sıfırlayan həmin o kondensatordur Qarabağ Komitəsi!

ABŞ Vyetnamda olandakı kimi…

SSRİ Əfqanıstanda olandakı kimi…

Fransa Əlcəzairdə, Misirdə olandakı kimi…

İngiltərə, Portuqaliya, Fransa Qambiyada olduğu kimi…

Qarabağ Komitəsini bir az da “TİP” olaraq qəbullanmaq lazımdı – “Tamil-İlam Pələngləri” (Şri-Lanka).

Və elə hər şeyi bu gün, “noyabrın 24-də niyə mitinq olmadı”, “dekabrın 15-nə mitinqə DÖTünüz çatmadı” deyə ittiham girişməyin!

205 ilə ölkəni, xalqı sevməyb batırdığınız rüsvayçılıqdan 25 günə çıxarmaq heç Kainatın Sahibinin əlində deyil!

Allah Allahdır, o da bir səbəb tapmalıdır 205 ilə güclənən Rusiyanı, Amerikanı, İranı kufənəkuf etmək üçün!

205 ilə güclənən dövlətlərin qarşısında 205 il miskin kimi səcdə edəndən sonra günün birində təkcə Pənah Hüseyndən, Mirmahmud Mirəlioğlundan, İlham İsmayıldan, Əvəz Zeynallıdan 25 günə xarüqələr tələb etmək absurddur!

İndi xarüqələri fərdlər yox, dövlət səviyyəsində xalqlar yaradır!

“Uzun incə bir yol…dayam” – məhz Qarabağ Komitəsinin yoludur!

Haçan görsəniz ki…

– talış, ləzgi, avar, saxur, udin, ingiloy, tat, hapıt erməniylə, rusla, farsla, gürcüylə döyüşdə yeddi oğlunu bu vətənə qurban verməkdən şərəf duyur – yəhudi əsilli POLYAK Rokossovskya kimi;

– haçan görsəniz ki, evinizin tək oğlunu döyüşdə itirmisiniz, qızınız sizə demədən cəbhəyə gedib, əsgər paltarında şəkil göndərib;

– haçan görsəniz əsirlikdə olan oğlanlarınız, qızlarınız düşmənin ocağına od qoyub özünü yandırıb

onda tələb edərsiniz!

Və haçan görsəniz ki, oğlunuzun biri Mehdidi, biri Əhmədiyyə, onda qələbənin iyini duyarsınız!

Və haçan görsəniz ki, milli hökümətin Xruşşovunun oğlunu milli hökümətin başçısı güllələyib;

haçan görsəniz ki, milli hökümətin Babəki əsir düşən oğlunu özünü doğramağa göndərdi,

onda arxayın olarsınız!

Mən demirəm siz buna hazır deyilsiniz, mən deyirəm, maləsəf, biz bunlardan keçməliyik! Maləsəf, biz bunları 21-ci əsrdə keçməliyik!

Dünyadan geri qalırıq!

Dünya ilə ayaqlaşmağa gecikmişik!

Dünya da bilir ki, biz həm geri qalırıq, həm ayaqlaşmağa gecikirik, həm də biz xərçəngik!

Və hər şeyi bilən dünya 100 ildir xərçəngin dərmanını tapıb, amma dövriyyəyə buraxmır!

Əvvəldə qeyd etdiyim kimi, biz qəhrəmanlarımızı öldürüb üstünə peşova getmirkə də, gedənlərə tamaş etməyimiz azmış kimi, hələ bir əl də çalırıq – durum bu iştə! Qələbə naminə bu tendensiyaya son qoymaq lazımdır – sovetin əks-kəşfiyyatda diversant generalı bizə pis peyvənd edib! Bu “narkotik”dən izal olaq!

Hətta inanmırsınızsa da belə, sadəcə bəyanat verin: “mən Qarabağlıyam – yəni Qarabağ Komitəsinin üzvüyəm”.

Görün və şahid olun: dünyanın bütün kanalizasiya sistemləri rusun, farsın, onların əlaltısı ermənini üstünü batırmasını axıtmağa imkan tapmaz okeana!

Napoleon da, Hitler də dünyaya türk ordusuyla qalib gələ biləcəklərini etiraf etmişdilər!

Özünüzü sərkərdə bilin!

Siz yalnız və yalnız Qarabağ Komitəsində sərkərdə olduğunuzu hiss edəcəksiniz!

Sizin sərkərdəliyiniz üzə çıxanda, heç bir şəhidin nəinki qan pulu yubanar, hətta həcmi də artırılar!

Sizin sərkərdəliyiniz üzə çıxanda “şeytandan qırx gün qabaq dünyaya gələn” (Cəmil Məmmədlinindir ifadə) heç bir məmur cəsarət edib qazini, şəhid anasını, qızını aşağılamaz!

Sizin sərkərdəliyiniz üzə çıxanda “gündəyməzi sizin üzünüzdən milyon dəfə artıq görülmüş” (bu ifadə də Cəmil Məmmədlinindir) şou-biznes əhli meydan sulamaz!

Unutmayaq ki, biz bütün meydanları boş buraxmışıq!

Haqqımız olan meydanlara yol Qarabağ Komitəsindən keçir!

30 ildi sizin üçün yazıram – bircə yalanım da olmadı! İndiyə qədər də inanmayıbsınız, inanıram ki, yenə də inanmayacaqsınız!

Amma inanın…

İnanın və fateh olun!

Qarabağ Komitəsi Fatehlərin Qərargahıdır!

Üstəlik də Qarabağın əvvəl, ardınca da Azərbaycanın xilası üçün şeytanla da sazişə getmək lazımdırsa, gedək – əgər o şeytan hakimiyyətin özüdürsə də belə! Çünki biz demokratik hakimiyyəti şeytanla sazişə gedənlərə uduzduq: həm Qarabağı, həm də Azərbaycanı itirdik!

Beləliklə, xoş gördük sizləri, Azərbaycanın xilaskarları – sərkərdə oğulları-qızları, özünüzü fateh kimi necə hiss edirsiniz?!

YAZIYA SÖZARDI: İştirakçısı olduğum ilk toplantıda bir daha doğru addım atmağıma əmin oldum.

İlham İsmayılıın hesabat xarakterli çıxışında hətta dünyanın mütərəqqi adamlarının Azərbaycanın sürükləndiyi faciələrdən narahat olması və bunu dilə gətirməsini eşidəndə, Pənah Hüseynin məntiqli və arqumental çıxışını, məlum atəşkəs sazişinin hüquqi baza üzərində şərtlərin rəsmi səviyyədə açıqlanmaq üçün sorğu təklifini, Mirmahmud Mirəlioğlunun zəruri müdaxiləsini və iradını, Əvəz Zeynallının gündəm və cari təkliflərini, Qarabağ Komitəsinin bəlli fəaliyyət istiqamətini, növbəti mitinqin vaxtının təyin edilməsi qərarını, siyasi iddialardan kənar patriotizm və milli əxlaqa, siyasi etiket qaydalarına ciddi riayət edilməsini, qeyri-etik davranışlara anında kəskin reaksiyanı, pozitiv və proqressiv qərarların demokratik prinsiplər üzərindən təsdiqlənməsini görmək mənə bu yazını yazdırdı.

Xalqa, dövlətə, torpağa sevgi üzərində yapılan hər nəsnə xoşdur!

Bütün toxumların cücərmə müddəti var!

Qarabağ Komitəsini mütəşəkkil və möhtəşəm Azərbaycanın bağbanı sayaraq növbəti toplantılara kökləndim!

 

Xural.com

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
679 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Şəhla İsmayıl: “Fiziki, cinsi zorakılıq məhz psixoloji zorakılıqdan doğur…”-MÜSAHİBƏ
Xural Yazıldığı tarix 29 Noyabr 2018


Qadın hüquqları fəalı Şəhla İsmayıl “Amerikanın Səsi”nə müsahibəsində qadınlara qarşı zorakılığın yaranma səbəbləri və bu problemlərin aradan qaldırılması metodlarından danışıb.

“Rasional İnkişaf Uğrunda” Qadınlar Cəmiyyətinin sədri Şəhla İsmayıl “Amerikanın Səsi”nə müsahibəsində qadınlara qarşı zorakılığın yaranma səbəbləri və bu problemlərin aradan qaldırılması metodlarından danışıb.

Amerikanın Səsi: Şəhla xanım, dünyada hər ilin noyabrında Qadın Zorakılığına qarşı Beynəlxalq Mübarizə günü qeyd edilir. Sizin fikrinizcə qadınlara qarşı zorakılığın səbəbləri nədir?

Şəhla İsmayıl: Qadınlara qarşı zorakılığın səbəbləri həddindən artıq çoxdur. Mənə elə gəlir ki, zorakılıqlar insana yönəlik səbəblərdən baş verir. Belə ki, insanların ünsiyyət bacarıqları, danışıq bacarıqları, dözümlülük bacarıqları yoxdur. Getdikcə daha da daralır. Bu bilavasitə ölkədə olan müəyyən sosial-iqtisadi gərginliklə də bağlıdır. İnsanların gündəlik qayğıları o qədər çoxalır ki, onlar bir-birinə rəftarda artıq səbrlə deyil, daha zorakı üsullara əl atmaqla keçinirlər.

Amerikanın Səsi: Qadın zorakılığı Azərbaycanda daha çox hansı formalarda təzahür edir?

​Şəhla İsmayıl: Bilirsiniz ki, qadınlara qarşı zorakılığın daha çox 4 klassifikasiyası var. Bu, psixoloji, iqtisadi, fiziki və cinsi zorakılıqdır. Azərbaycanda bunların hər 4 növü mövcuddur. Amma bəzi növlərinə daha çox rast gəlinir. Belə ki, fiziki zorakılıq və psixoloji zorakılıq daha çox yayılmış hallardandır. Biz fiziki zorakılığı müəyyənləşdiririksə və buna qayda-qanun çərçivəsində müəyyən cəzalar verilirsə, insanlar qurban kimi sayılırsa, ondan fərqli olaraq psixoloji zorakılıq təsnif edilmir, ayırd edilmir. Bir çox ailələrdə psixoloji zorakılıq demək olar ki, aktual bir mövzu olmasına baxmayaraq, insanlar bunu müəyyənləşdirmir. Bunu norma kimi qəbul edir. Halbuki bu ən çox yayılmış növlərdən biridir ki, məhz bu, daha ciddi formalara gətirib çıxarır. Fiziki, cinsi zorakılıq məhz psixoloji zorakılıqdan doğan formalardır.

Şəhla İsmayıl: Elə məsələ də burasındadır ki, Azərbaycanda statistika mövcud deyil. Baxmayaraq ki, artıq cəhdlər var, statistika yaradılsın. Yəni məlumat bazasının toplaşdırılması ilə bağlı cəhdlər var. Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi artıq məlumat bazasının yaradılması ilə bağlı müəyyən işlərə başlayıb. Amma statistika bilavasitə mövcud deyil. Məhz buna görə bizim təşkilat da daxil olmaqla, bir neçə təşkilat müəyyən vaxtlarda statistikanın öyrənilməsi ilə bağlı müəyyən cəhdlər edib. Biz 2016-2017-ci illərdə araşdırma aparmışıq. Biz qadınlara qarşı zorakılığın miqyasını ölçmək və qadın qətllərini müəyyənləşdirmək istəyirdik. Orada əsasən iki üsuldan istifadə eləmişik – media və Daxili İşlər Nazirliyinin kriminal xronikasının monitorinqini aparmışıq. Həmin iki mənbəyə əsasən deyə bilərəm ki, bizdə olan rəqəmlərə görə tendensiya artmaqdadır. Belə ki, biz 6 ili müşahidə elədik. 2010-cu ildə əgər 91 qətl baş veribsə, 2016-cı ildə 110 qətl qeyd olunub. Bu da artıq kifayət qədər artım deməkdir. Düzdür, burada belə bir məlumat yox idi ki, qətlərin hamısı ailə-məişət zəminində baş verib. Amma böyük ehtimalla məişət zorakılığının payı olduqca çox böyükdür. Qətllərdən əlavə, sui-qəsdlər də var ki, bizim diqqətimizi cəlb etdi. Orada da rəqəmlər eyniylə çox böyük bir artma tendensiyası ilə oldu. 2010-cu ildə sui-qəsdlə bağlı bu rəqəm 89 idisə, 2016-cı ildə 121 idi.

Amerikanın Səsi: Qadınlara və qızlara qarşı zorakılığın qarşısını almaq və bu problemi aradan qaldırmaq üçün dövlət qurumları, eləcə də vətəndaş cəmiyyətinin nümayəndələri hansı addımlar atır, bu addımların effektivliyi nə qədərdir?

Şəhla İsmayıl: Ən birinci etiraf etmək lazımdır ki, bu problem bizim ölkədə var. Bu problemlə əlaqəli çoxşaxəli, iri bir proqram lazımdır. Buna ehtiyac var. Bu proqram bütün səviyyələrdə olmalıdır. İlk öncə biz qiymətləndirmə aparmalıyıq. Biz məsələnin nə qədər böyük bir miqyaslı olmasını ölçməliyik. Bununla bağlı konkret rəqəmlər əlimizdə olmalıdır. İkincisi, bunun aradan qaldırılması, bir də bu mövcud olarsa, fəsadlarının aradan qaldırılması ilə bağlı insanlara yardım edilməlidir. Təbii ki, problemin aradan qaldırılması həm qiymət baxımıdan, həm də büdcə baxımından daha sərfəlidir. Preventiv tədbirlər kimi mümkün qədər tez maarifləndirməyə ehtiyac var. Mümkün qədər tez, erkən yaşlardan başlayaraq, təhsil ocaqlarında, hətta məktəbəqədər təhsil ocaqlarında xüsusi proqramlar olmalıdır ki, yeni nəsillər fərqli baxışla böyüsün. Daha sonra bu hal baş verərsə qadının, ümumiyyətlə zərərçəkmiş tərəflərin ehtiyaclarını, travmanı aradan qaldırmaq üçün müəyyən tədbirlər görülməlidir.

Amerikanın Səsi: Sizcə bundan sonra nələr edilməlidir? Çıxış yolunu nədə görürsünüz?

​Şəhla İsmayıl: Çıxış yolu odur ki, ilk növbədə bütün tərəflər səylərini səfərbər etməlidir. Bundan təkcə dövlətin deyil, digər tərəflərə də pay düşür. Belə ki, media qurumları, QHT-lər, akademik institutlar birlikdə məsələyə baxmalıdır, müzakirə etməlidir. Hər birinin töhfəsi olmalıdır. Maarifləndirməyə çox böyük fokus verərdim. Effektivliyi artırmaq üçün dayanmadan, daimi dayanıqlı proqramlar olmalıdır. Eyni zamanda zorakılıq baş verərsə, dediyim kimi qurbana yönəlik tədbirlər, eyni zamanda da günahkarların cəzalandırılması ilə bağlı çox ciddi tədbirlər olmalıdır. Yəni mühafizə orderinin (məişət zorakılığı törətmiş şəxsin zərər çəkmiş şəxsə qarşı edə biləcəyi hərəkətlərə tətbiq olunan məhdudiyyətlər haqqında akt) verilməsi daha sərtləşdirilməlidir, yerli qanunvericiliyin verdiyi imkanlardan tam olaraq istifadə olunmalıdır. Həm də beynəlxalq konvensiyaların verdiyi imkanlardan yararlanmalıyıq. Belə ki, İstanbul Konvensiyasına (1 avqust 2014-cü ildə Avropa Şurasının Qadınlara qarşı zorakılıq və məişət zorakılığının qarşısının alınması və ona qarşı mübarizə haqqında İstanbul Konvensiyası qüvvəyə minib-red) Azərbaycan qoşulmaldır. Orada olan şərtlərə də riayət etməlidir və həmin imkanlardan istifadə etməlidir.

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
106 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / MANŞET  / XuralTAC
Qarabağ Komitəsinin 30 illiklə bağlı tədbiri-VİDEO&FOTO
Xural Yazıldığı tarix 28 Noyabr 2018


Tədbirdə Milli Azadlıq Hərəkatının başlama tarixindən, onun inkişaf tendensiyalarından, Qarabağ probleminin yaranmasından danışılıb. 2 saatdan çox keçirilən tədbirdə onlarla adam iştirak edib

Qarabağ Komitəsinin təşəbbüsü və təşkilatçılığı ilə noyabr ayının 15-də Beynəlxalq Mətbuat Mərkəzində tədbir keçirilib. Tədbir 1988-ci ildə başlanan Milli Azadlıq və “Meydan” Hərəkatının 30 illiyinə həsr olunub. Tədbirdə Milli Azadlıq Hərəkatının başlama tarixindən, onun inkişaf tendensiyalarından, Qarabağ probleminin yaranmasından danışılıb. 2 saatdan çox keçirilən tədbirdə onlarla adam iştirak edib. Belə demək olarsa, BMM-in zalında əsl insan seli tədbiri izləyib. Bu insan seli tam 2 saat boyunca ayaq üstündə dayanaraq tədbiri sona qədər dinləyiblər. Son illərin Azərbaycanında bu tip tədbirlər və belə insan seli nadir yaşanan olaylardandır.
Xural.com-un kameraları tədbiri sona qədər lentə alıb. Biz Qarabağ Komitəsinin təşkilatçılığı ilə keçirilən bu tədbiri tamaşaçıların diqqətinə təqdim edirik.

 

Tədbirdən fotoların yaddaşında qalanlar:

 

Xural.com

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
278 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Azərbaycanlı milyarderlər kütləvi etirazla qarşılaşdı – İlham Rəhimovun dostları
Xural Yazıldığı tarix 28 Noyabr 2018


Yəhudi əsilli azərbaycanlı milyarderlər Qod Nisanov və Zarah İliyevin Sankt-Peterburqdakı Beynəlmiləlçilər parkının ərazisində nəhəng ticarət mərkəzi və okeanarium inşa etmək planı baş tutmayıb. Virtualaz.org xəbər verir ki, sakinlərin neçə vaxtdır davam edən etirazlarından sonra oliqarxlar ərazinin uzunmüddətli icarəsinə dair (investisiya yatırılması şərti ilə) müqaviləni ləğv etməli olublar.

Parkın ərazisini “Kiyevskaya ploşad” QSC-nin törəmə şirkəti olan “Optima” MMC adlı şirkət icarəyə götürmşüdü. “Kiyevskaya ploşad” QSC-nin sahibləri Qod Nisanov və Zarah İliyev, habelə cəmi bir il əvvələ qədər onların üçüncü ortağı İlham Rəhimov olub. Lakin ABŞ-ın Kremlə rusiyalı oliqarxlara qarşı sanksiya tətbiq etməyə başlamasından sonra İlham Rəhimov həmin şirkətdəki səhmlərin kürəkəni, Azərbaycan vətəndaşı Araz Mehdiyevin adına keçirib.

Beynəlmiləlçilər parkının ərazisində okeanarium tikmək planı 2013-cü ildə keçmiş qubernator Georgi Poltavçenkonun vaxtında təsdiqlənib. Oliqarxların planına əvvəlcə 3.5 milyard rubla başa gələcək okeanarium tikmək daxil idi. Bu obyekti 2017-ci ildə istifadəyə vermək nəzərdə tutulurdu. Lakin sonradan plan dəyişib. Oliqarxlar layihəni kommersiya baxımından daha sərfəli etmək üçün okeanariumla yanaşı parkın ərazisində ticarət mərkəzi, ekstremal idman zonası, kinoteatr da inşa etmək istəyib. Layihənin ümumi büdcəsi 15 milyard rubla qədər artıb. Developerlərin planına əsasən 190 min kvadratmetr sahənin cəmi 15 min kvadratmetri okeanarium üçün nəzərdə tutulurdu.

Lakin parkın yerləşdiyi rayonun sakinləri dəfələrlə bu plana qarşı çıxıblar, etiraz aksiyaları keçiriblər, prezident Vladimir Putinə yazıblar. Hətta şəhər miqyaslı referendum tələb ediblər. Referendum məsələsi şəhər Dumasında müzakirəyə çıxarılıb, amma yetərli dəstək qazanmayıb.

Nəhayət qubernator dəyişib və şəhər meriyasının investisiyalar üzrə Komitəsi “Optima” MMC-yə sakinlərin narazılığını nəzərə alaraq layihəyə yenidən baxmağı təklif edib. Və şirkət ərazinin icarəyə götürülməsinə dair müqavilənin pozulmasına razı olub.

“Fontanka” bildirir ki, bu haqda noyabrın 26-da elan ediblər. Şəhər meriyasının məmurları sakinlərlə bu məsələ ilə bağlı bir sıra görüşlər keçirib və onların narazılıqlarının şahidi olub. Bu görüşlərin nəticələri barədə investorlar məlumatlandırılıb. Komitədən bildiriblər ki, müqavilənin pozulması prosedurları noyabrın sonlarına qədər başa çatacaq.

“Əgər investorlar layihəni həyata keçirmək barədə prinsipial qərarlarını elan etsələr komitə alternativ ərazinin ayrılmasına hazırlıq üçün işlərə başlaya bilər”- Smolnıdan deyiblər.

Məlumata görə investorlar əraziyə müəyyən vəsait yatırmağa imkan tapmışdılar.

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
230 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Vaşadze seçkiləri uduzdu, Saakaşvili xalqı küçələrə çağırdı
Xural Yazıldığı tarix 28 Noyabr 2018


Gürcüstanda prezident seçkilərinin bu gün keçirilən ikinci tutunda hakim “Gürcü arzusu” koalisiyasının namizədi Salome Zurabişvilinin qalib elan edilməsinin ardınca keçmiş prezident Mixail Saakaşvili Avropadan öz tərəfdarlarına müraciət edib.

Virtualaz.org gürcü KİV-lərinə istinadən xəbər verir ki, Saakaşvili videomüraciətində əhalini küçələrə çıxmağa və vətəndaş itaətsizliyinə səsləyib. O, “Gürcü arzusu”nun lideri Bdzina İvanişvilini “çirkin oliqarx” adlandırıb. Bildirib ki, İvanişvili qanunu, konstitusiyanı, demokratiyanı və seçki institutunu tapdalayıb.

Saakaşvilinin sözlərinə görə, hakimiyyət seçkiləri oğru dünyasının dəstəyi ilə keçirib. Və bu seçkilərin demokratiyaya və xalqın öz iradəsini nümayiş etdirməsinə dəxli yoxdur.

“Bu gündən etibarən İvanişvili Gürcüstanın legitim hökmdarı deyil. Mən bu seçkiləri tanımıram və gürcü cəmiyyətini də nəticələri tanımamağa səsləyirəm” – o bildirib.

Mixail Saakaşvili qeyd edib ki, seçkilərin nəticələrinin necə olacağından asılı olmayaraq müxalifət küçələrə çıxacaq və kütləvi itaətsizlik nümayiş etdirəcək. “Mən Gürcüstan polisini xalqın tərəfində dayanmağa çağırıram, silahlı qüvvələri qanunsuz əmrləri yerinə yetirməkdən imtina etməyə səsləyirəm. Dövlət aparatının sağlam qismi Gürcüstanda hökmranlıq edən kriminal, mafioz bandadan məsafə saxlamalıdır”- o bildirib.

Saakaşvili “istənilən yolla” Gürcüstana qayıdacağını da deyib.

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
120 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / MANŞET  / XuralTAC
15 dekabra mitinq təyin olundu-FOTO
Xural Yazıldığı tarix 28 Noyabr 2018


Qarabağ Komitəsinin növbəti toplantısl keçirilib. Toplantıda ilk öncə təşkilati məsələlərə baxılıb. Müzakirələrdə Şaiq Süleymanov, Fikrət Cəfərlu, tanınmış qələm sahibi Aydın Canıyev, Nazim Quliyev, Rüfət Hacıbəyli və Cəfər Baxış yekdilliklə Qarabağ Komitəsinə üzv seçiliblər. Bununla da Qarabağ Komitəsinin üzvlərinin sayı 44 nəfərə çatıb. İclasda, gündəmdə olan digər gündəm məsələləri də müzakirə olunub. İlham İsmayılın sədrliyi ilə keçirilən gərgin və ciddi müzakirələrdə Qarabağ Komitəsinin qarşıdakı müddət üçün fəaliyyət proqramı müzakirə olunub və müzakirələrdə Əvəz Zeynallı, Tural Abbaslı, Akif Nağı, Rövşən Məmmədli, Pənah Hüseyn, Əhəd Məmmədli, Mirmahmud Mirəlioğlu, Sahib Kərimli, Sahib Mirzəyev və Rəşid Əlibəyli bu və ya digər məsələlər ətrafında fikirlərini bildiriblər.
İlham İsmayılın NATO ATA-nın İstanbulda təşkil olunmuş beynəlxalq təhlükəsizliyə həsr edilmiş tədbirdə iştirakı haqqında geniş məlumatı dinlənildi.
Qarabağ Komitəsi 22 nəfər lehinə, 4 nəfər əleyhinə, 2 nəfər isə bitərəf olmaqla dekabrın 15-nə yenidən mitinq təyin edib.
Qarabağ Komitəsi şəhd ailələrinin problemlərini işıqlandırdığı zaman jurnalist fəaliyyətini yerinə yetirən Əfqan Sadıqovun həbsindən narahatçılığı bildirib, onun əsassız yerə 30 sutka həbs olunduğunu bəyan edib və Əfqan Sadıqovun təcili azadlığa buraxılmasını tələb edib.
Qarabağ Komitəsi toplantıdan sonra mətbuat və cəmiyyət üçün canlı brifinq keçirdi.
Qarabağ Komitəsi 28 noyabr tarixli iclasında aşağıdakı qərarları qəbul edib:

1. Gəncə şəhərində elan olunan Qarabağ Komitəsinin dayaq dəstəsi qeydə alınsın;
2. 15 dekabr 2018-ci il tarixdə Bakı şəhərində “Məhsul” stadionunda saat 15.00-17.00-da “Qarabağa azadlıq!”, “İşğala son!” şüarları ilə mitinq keçirilsin;
3. 5 dekabr 2018-ci il tarixində saat 12.00-14.00-da “Azərbaycan və Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı” mövzusunda KXCP qərargahında Dəyirmi Masa keçirilsin;
4. “Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü və Atəşkəs” məsələsi mövzusunda Dəyirmi Masa keçirilsin;
5. AR MN və AR XİN-ə atəşkəs məsələsinin beynəlxalq hüquqi məzmununa aydınlıq gətirilməsi üçün yazılı sorğu verilsin;
6. Qarabağ Komitəsinin 2019- cu il üçün fəaliyyət istamətləri haqqında sənəd hazırlansın.

 

 

Xural.com

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
277 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
”İnsanlar evlərini dəyər-dəyməzinə satıb Bakıya gəlir”
Xural Yazıldığı tarix 27 Noyabr 2018


Vergi Məcəlləsində dəyişikliklər edildi

 

“Yeni dəyişikliklər 100 minlərlə insanın pensiya sistemindən yararlanmasına xidmət edəcək. Bu il ərzində qeyri-leqal məşğulluqla bağlı 4100 cinayət halı aşkar edilib. Ancaq görülən tədbirlər istənilən nəticəni vermir”.

Bunu Milli Məclisdə Vergi Məcəlləsinə edilən dəyişikliklərlə bağlı qanun layihəsinin müzakirəsi zamanı vergilər naziri Mikayıl Cabbarov deyib.

Onun sözlərinə görə, “kölgə iqtisadiyyatı”nda çalışan şəxslər pensiya və sosial sığorta sistemindən kənarda qalır:

“Qeyri-rəsmi əmək haqqı və qeyri-iş yerləri nəticəsində kölgə iqtisadiyyatında çalışan işçilər faktiki olaraq sosial sığorta və pensiya təminatı sistemindən kənarda qalırlar. İşçi əmək müqaviləsi olmadan çalışdıqda və əmək haqqı rəsmi müqavilədə göstərilmədikdə sosial sığorta haqları toplanılmır, ödənişlər fərdi pensiya hesabında əks olunmur. Bu isə gələcəkdə onları layiqincə pensiya almaq hüququndan məhrum edir. Vergilər Məcəlləsinə edilən dəyişikliyin mahiyyəti qeyri-rəsmi verilən əməkhaqqlarının kölgədən çıxarılmasıdır. Bu da bir sıra sahələrin inkişafına xidmət edəcək. Eyni zamanda bankların kredit aktivliyinin yüksəlməsinə də xidmət edəcək və bank sistemində qeyri-nağd dövriyyəsinin artmasına imkan verəcək”.

Vergilər Məcəlləsinə və “Əmək pensiyaları haqqında” qanuna dəyişiklik layihəsinə əsasən, Azərbaycanda özəl qeyri-neft sektoru üzrə 8000 manata qədər əməkhaqqından gəlir vergisinin tutulmaması təklif edilir. Nəticədə özəl sektorda sahibkarlıq subyektlərində çalışan şəxslər 14 faiz gəlir vergisindən tamamilə, işəgötürənlər və işçilər isə həm də sığorta ödəmələrindən qismən azad olacaqlar. Bu zaman yalnız sosial sığorta haqqı 26 faiz tətbiq olunacaq. Bu da işəgötürənlə işçi arasında bölüşdürüləcək. İndiyədək sosial sığorta haqqının 3 faizini işçilər, yerdə qalanını isə işəgötürən ödəyrdis. Təklif edilən dəyişikliyə görə artıq işçi 10 faiz ödəməli olacaq. Yəni artıq işçi bir mənbəyə, – vergi qurumlarına 10 faiz, işəgötürən isə 16 faiz sığorta haqqı ödəyəcək.

Mikayıl Cabbarov
Mikayıl Cabbarov

Dövlət sektoru üzrə sosial sığorta haqlarının tətbiqi vəziyyəti bu gün mövcud olduğu kimi qalacaq. Yəni mövcud status qalır, əməkhaqqından gəlir vergisi 2500 manata qədər 14 faiz olacaq, 2500 manatdan yuxarı olduqda isə 25 faiz olacaq, 173 manatdan isə tutulmayacaq. Dövlət sektoru üzrə sosial sığorta haqlarının tətbiqi vəziyyəti də bu gün mövcud olduğu kimi qalacaq.

Həmçinin bundan sonra həm vergi, həm də sosial yığımları eyni qurum – Vergilər Nazirliyi həyata keçirəcək.

Müzakirələr zamanı əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Sahil Babayev bildirib ki, 2019-cu ildə 122 manatdan az pensiya alan 45 min nəfərin pensiyası 35 faiz artacaq. 73 manat sosial müavinət alan şəxslərin aylıq gəliri isə 122 manata yüksələcək. Nazir bildirib ki, gələn il həmçinin 38 min şəxsin aylıq gəliri 48 faiz artacaq:

Sahil Babayev
Sahil Babayev

“Gələn ildən başlayaraq Azərbaycan vətəndaşlarına pensiya təminatı avtomatlaşdırılmış qaydada aparılacaq”.

Deputat Fazil Mustafa regionlara dönüş proqramı hazırlanmasını təklif edib.

“Artıq neçə illərdir ki, regionlarda yaşayan insanlar öz ev-eşiklərini dəyər-dəyməzinə satıb Bakıya gəlir. Bu da paytaxtda əhali sıxlığının artmasına səbəb olur. Həm də insanlar normal şəraitdə yaşaya bilmirlər, gecəqondularda qalmağa da məcbur olurlar. Bu gün Bakı məhəllələr şəhərinə çevrilib. Artıq gədəbəylilər, lənkəranlılar, şəkililər və. s məhəllələr var. Bunun qarşısını almaq üçün regiona dönüş proqramı mütləq qəbul edilməlidir”.

Fazil Mustafa
Fazil Mustafa

Depuat əlavə edib ki, bölgələrdə məhsul istehsal edən vətəndaşla onun istehsal etdiyi məhsulu alan topdansatış müəssisələri arasında fərq qoyulmalıdır:

“Necə olur ki, məhsul istehsal edən, əkib-becərən vətəndaş da 2 faiz vergi ödəyəcək, onun malını alan topdansatış müəssisəsi də?! Bunun harası ədalətli oldu? Növbəti oxunuşlara kimi bu məsələ yenidən nəzərdən keçirilməlidir”.

Vahid Əhmədov
Vahid Əhmədov

Deputat Vahid Əhmədov bildirib ki, hazırda Əlavə Dəyər Vergisinin faizi çox yüksəkdir: “Nə üçün bütün məhsullara 18 faiz vergi tətbiq etməliyik? Ümumilikdə isə dəyişikliyi müsbət qiymətləndirirəm, iqtisadiyyatın inkişafına dəstək olacaq”.

Deputat Musa Quliyev özəl səhiyyə mərkəzlərinə vergi güzəştlərinin tətbiq olunmasını təklif edib:

Musa Quliyev
Musa Quliyev

“Özəl səhiyyə müəssisələri dövlətin sosial yükünü və məsuliyyətini daşıyır. Onlar vətəndaşlara xidmət edir, gəlirləri də vətəndaşların ödədikləri vəsait hesabına formalaşır. Bir sıra dövlətlərdə özəl tibb müəssisələri ya vergidən tam azad edilir, ya da güzəştli vergi tətbiq olunur. Bu baxımdan özəl tibb sektoruna vergi güzəştlərinin tətbiq edilməsi yaxşı olardı”.

Layihələr birinci oxunuşda qəbul edilib.

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
246 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Jurnalist Əfqan Sadıqov həbs olundu
Xural Yazıldığı tarix 27 Noyabr 2018


Jurnalist Əfqan Sadıqov Səbail Rayon Məhkəməsinin qərarı ilə inzibati qaydada 30 günlük həbs edilib.

“Turan” bildirir ki, o, İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 535.1-ci (polisə tabe olmama) maddəsi ilə təqsirli bilinib.

Bu barədə jurnalistin həyat yoldaşı Sevinc Sadıqova vəkil Cavad Cavadova istinadla məlumat verib.

O, qeyd edib ki, həyat yoldaşı qanun pozuntusuna yol verməyib, yalnız şəhid ailələrinin Prezident Administrasiyası qarşısındakı etiraz aksiyasını müşahidə edib.

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
156 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / MANŞET  / QAYNAR QAZAN  / XuralTAC
“Azadlıq salnaməsi”ndə Pənah Hüseyndən Ayaz Mütəllibova cavab-VİDEO
Xural Yazıldığı tarix 26 Noyabr 2018


“Azadlıq salnaməsi”ndə tarixi sirr açıldı: “Elçibəyin tapşırığı ilə Ayaz Mütəllibovun yanına adam göndərdik…”

Pənah Hüseyn “Qaynar Qazan”a görə Ayaz Mütəllibova cavab verdi-VİDEO

 

Azərbaycanın ilk prezidenti Ayaz Mütəllibovun “Qaynar Qazan”a verdiyi tarixi müsahibə rezonansa səbəb oldu. Fəaliyyəti boyunca ən uzun müsahibəni “Qaynar Qazan”a verən Ayaz Mütəllibovun səsləndirdiyi bəzi faktlar ölkə ictimaiyyətinin ən müxtəlif təbəqələrində maraqlı reaksiyaya səbəb oldu. Bəzi insanlar cavab vermək üçün müraciət etdilər. Bunların sırasında bir çoxları ilə bərabər, AXC hökumətinin sabiq Baş naziri Pənah Hüseyn və sabiq Müdafiə naziri Rahim Qazıyev də vardı. Biz həm Pənah bəyin, həm də Rahim bəyin cavab haqlarını dərhal təmin etdik. Həm Rahim Qazıyevdən, həm də Pənah Hüseyndən Ayaz Mütəllibovun səsləndirdiyi iddia-ittihamlara cavab aldıq və etiraf etməliyəm ki, həm Pənah Hüseynin, həm də Rahim Qazıyevin cavabları olduqca maraqlı oldu. Güman etmək olar ki, Ayaz Mütəllibov onların dediklərinə geniş cavablar verəcək. Çünki istər Pənah Hüseyn, istərsə də Rahim Qazıyev Ayaz Mütəllibova verdikləri cavablarda çox ciddi və yeni faktlara toxunub, yeni ittihamlar səsləndiriblər. Cavablar dövrün mahiyyətini açmaqda tamaşaçılara kömək edəcək.
Əslində, Ayaz Mütəllibovun müsahibəsindən dərhal sonra olunan müraciətlər daha çox idi. Amma müsahibə tam bitəndən sonra bəzi dostlarımızdan səs çıxmadı – ola bilər, Mütəllibovun müsahibəsinin davamı onların ilkin qənaətlərini dəyişmişdi. Rahim Qazıyev və Pənah Hüseyn isə dediklərinin üzərində dayanıb cavab verdilər. Burada bir haşiyəyə çıxmamaq olmur. Belə ki, Rahim Qazıyev, elə Pənah Hüseyn də Ayaz Mütəllibovla bir dəyirmi masa ətrafında söhbətləşməyin daha doğru olacağını düşündülər. Xüsusilə, Rahim Qazıyev israrla debat təklif etdi və təklifinin Ayaz Mütəllibova şəxsən çatdırılmasını xahiş etdi. Biz də öz növbəmizdə hörmətli Ayaz Mütəllibova Rahim Qazıyevin debat təklifini çatdırdıq. Amma təəəsüf ki, bu təklif alınmadı. Ona görə də həm Pənah Hüseyndən, həm də Rahim Qazıyevdən ayrı ayrılıqda müsahibə götürməli olduq.


Pənah Hüseyn saat yarımlıq müddətdə Ayaz Mütəllibovun müsahibəsinə aydınlıq gətirir və onun dediklərinə cavab verir. Təbii ki, yenə bütün sualları əhatə edə bilmədik, amma güman edirik ki, bu, Ayaz müəllimlə ehtimal olunan debatlara giriş üçün yetərlidir. Yəqin yaxın zamanlarda o dövrün sirrləri ilə bağlı daha ciddi və sensasion debatlar təşkil edə biləcəyik.
Hələliksə, Azərbaycanın ilk prezidenti Ayaz Mütəllibovun “Qaynar Qazan”a verdiyi müsahibədəki iddia və ittihamlarına keçmiş Baş nazir Pənah Hüseyn cavab verir.

Əvəz Zeynallı,
“Azadlıq salnaməsi”

 

Xural.com

Paylaş:

Oxumağa davam edin
1
553 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / MANŞET  / XuralTAC
“Dərnəgül tıxacından necə qurtulmalı?!”-ARAŞDIRMA
Xural Yazıldığı tarix 26 Noyabr 2018


Son illər paytaxt Bakı dünyanın ən gözoxşayan, müasir şəhərlərindən birinə çevrilsə də, bu inkişaf özüylə xeyli həlli vacib problemlər də gətirməkdədir. Paytaxt və paytaxtətrafı qəsəbələrdə sürətli məskunlaşmanın və əhali sıxlığının kəskin artması, turist axınının ilbəil güclənməsi təkcə yüksək təhlükəsizlik tədbirlərinin görülməsini zəruri etmir, həm də hökumətdən yeni xidmət və yaşayış sahələrinin tikilib istifadəyə verilməsini, əlverişli yol-nəqliyyat infrastrukturunun yaradılmasını, sərbəst və rahat hərəkət sistemlərinin, mexanizmlərinin qurulmasını da tələb edir.

Müşahidələr göstərir ki, son illər ərzində hökumətin bu məqsədlə həyata keçirdiyi bir çox layihələr, xüsusən də enerji, su, kanalizasiya xətlərinin çəkilməsi və istifadəyə verilməsi, sərnişin və yük daşımaların həyata keçirilməsi proqramları əhali sıxlığına və sürətli məskunlaşmaya adekvat olsa da və vətəndaşların həyat şəraitinin yaxşılaşmasına xeyli müsbət təsir göstərsə də, aşağıda barəsində söz açacağımız mühüm bir problem, görülən bütün önləyici tədbirlərə baxmayaraq, getdikcə böyüməkdədir.

Söhbət hər gün rastlaşdığımız bir situasiyadan – paytaxt yollarında müddəti günbəgün artan tıxaclardan gedir.

Təkcə son 10 il ərzində saysız körpülərin, tunellərin, yol qovşaqlarının və yolötürücülərin tikilib istifadəyə verilməsinə, ayrıca genişzolaqlı yeni yolların salınmasına, eləcə də hərəkətin müntəzəm qaydada polis gücünə tənzimlənməsi hallarına baxmayaraq, paytaxtın tıxac problemi hələlik tam həll oluna bilmir.

İş o yerə çatıb ki, hətta müxalif siyasətçilər belə, hökumət əleyhinə əsaslı arqument tapmayanda, hərlənib-fırlanıb bu tıxac problemi üzərində dayanır, sosial şəbəkələrdə tıxaclardan çəkilmiş foto və videokadrları geniş müzakirəyə çıxararaq, illərlə çəkilən zəhmətin hədər yerə getdiyi təəssüratını yaratmağa çalışırlar…

Bu mövzuda söhbətləşdiyimiz mütəxəssislərin sözlərinə görə, nəqliyyat vasitələrinin tıxac problemi sıx əhali məskunlaşmalarının qeydə alındığı iri şəhərlər, böyük meqapolislər üçün xarakterik olduğundan, buna dünyanın əksər şəhərlərində rast gəlinir, ancaq eyni zamanda bu, həm də problemdən çıxış yolları üçün digər ölkələrin təcrübələrindən yararlanmaqla, asan modellərin tətbiqi imkanlarını da artırır.

Ancaq təəssüf ki, Azərbaycan indiyədək daha çox körpü, tunel və keçidlərin tikintisində digər ölkələrin tətbiq etdiyi yeniliklərdən yararlansa da, tıxacların aradan qadırılmasında hələlik ənənəvi və ən sadə üsula – nəqliyyatın ən sıx və intensiv hərəkətinə səbəb olan şəraitin aradan qaldırılmasına, xüsusən də böyük təhsil müəssisələrinin, zavod və fabriklərin, ticarət mərkəzlərinin və digər bu kimi iri sahibkarlıq obyektlərinin paytaxtın nisbətən boş ərazilərinə köçürülməsi işinə yalnız indi başlayıb.

İndi hökumət üçün ən arzuolunan variant ən tez müddətdə və ən az vəsait sərf etməklə, bu problemdən çıxış yolunun tapılmasıdır.

Müşahidələr göstərir ki, hazırda paytaxtda nəqliyyatın sərbəst hərəkətinə çətinlik yaradan əsas maneələrdən biri hələ sovetlər dövründə tikilmiş və istismar müddəti başa çatmış iri sənaye obyektlərinin, zavod və fabriklərin binalarından anbar, saxlanc, sex və həmçinin müxtəlif təyinatlı istehsalat və topdansatış obyektləri kimi istifadə olunması, bu obyektlərə çoxsaylı, xüsusən iritutumlu yük avtomobillərinin intensiv gediş-gəlişidir. Belə obyektlər, demək olar ki, Bakının bütün mərkəzi rayonlarının ərazisində mövcuddur və onların şəhərin içərisindən kənara çıxarılması yolların yükünü də, avtomatik şəkildə, bir xeyli azlatmış olacaq.

Nəqliyyatın hərəkətinin intensiv olduğu, tikilən yeni körpü və keçidlərin ən çox yükləndiyi istiqamətlərdən biri isə, şübhəsiz, son illər əhalinin ən sıx məskunlaşdığı rayonlardan olan Binəqədi ilə Bakının digər rayonlarına çıxışda çox əhəmiyyətli sayılan “Ziya Bünyadov prospekti”ni birləşdirən “Dərnəgül şossesi”dir. Baxmayaraq ki, “Ziya Bünyadov prospekti”nin yenidən qurulmasından, yeni tunel və körpülərin istifadəyə verilməsindən sonra bu istiqamətdə nəqliyyatın hərəkətinin xeyli qaydaya düşəcəyi gözlənilirdi, ancaq el arasında “Dərnəgül bazarı” kimi tanınan tikinti materiallarının əsas topdansatış mərkəzlərinin məhz bu yol üzərində cəmləşməsi Bakının 4-5 rayon əhalisinin ən qısa məsafə kimi qət etdiyi bu nəqliyyat dəhlizini indi əsil cəhənnəmə çevirib. Hazırda iri qabaritli və ağır tonnajlı avtomobillərin aramsız hərəkəti və ya nizamsız şəkildə yol kənarına düzülüşü təkcə sıxlıq yaratmaqla kifayətlənmir, həm də yenicə istismara verilən yolları da bərbad hala salır…

Əslində, mövcud reallıqda, hökumət üçün ən uyğun variantlardan biri buradakı bazarın, sahibkarlıq obyektlərinin bütövlükdə yenicə istifadyə verilmiş və bu ilin avqustunda açılışında Prezident İlham Əliyevin də iştirak etdiyi Abşeron Logistika Mərkəzinin ərazisinə köçürülməsi ola bilər. Çünki Mərkəzin ərazisi həm bütün istiqamətlərə nəqliyyatın rahat hərəkətini təmin etmək, həm də digər ticarət və sənaye mərkəzləri ilə əlaqəli işləmək baxımından sahibkarlıq subyektlərinin özlərinə də xeyli faydalıdır. Xatırladaq ki, Abşeron Logistik Mərkəzi Bakı Baş Gömrük İdarəsinə, “Meyvəli” bazarına, “Sədərək” və “Binə” ticarət mərkəzlərinə, Ələtdəki Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanına və s. bu kimi biznes strukturlarına yaxın məsafədə qurulub.

Hələ bir neçə ay əvvəl, mütəxəssislər hesablamışdılar ki, hər gün, azı, 800-1000 yük maşını gün ərzində şəhərin mərkəzində yerləşən yükboşaltma məntəqələrindən yükləri şəhərdaxili anbar və tikinti materialları bazarlarına, o cümlədən də “Dərnəgül bazarı”na daşıyırlar. Hələ bazarda çalışanların özlərinin şəxsi avtomobilləri bu siyahıya daxil edilməyib.

 

Sözsüz ki, bir bazarın köçürülməsiylə şəhərə giriş-çıxışda, eləcə də Bakının mərkəzi küçə və prospektlərinə daxil olmadan digər rayonlara hərəkət istiqamətində önəmli bir yol – prospekt avtomatik olaraq əlavə yükdən xilas edilmiş olur. Üstəlik, yol ətrafındakı hektarlarla boşalmış ərazi paytaxtda yaşıllıqların olmadığı bu bölgədə yeni yaşıllıq sahələrinin, parkların, yaşayış və əyləncə komplekslərinin salınması üçün də ideal məkan sayıla bilər.

Yeri gəlmişkən, onu da xatırladaq ki, mütəxəssis hesablamalarına görə, bir körpü-tunelin tam şəkildə tikilib istifadəyə verilməsi üçün çəkilən xərc və itirilən vaxt böyük bir bazarın şəhərdən kənar yerlərə köçürülməsindən qat-qat artıq müddətə və vəsaitə başa gəlir.

Elə isə, aidiyyəti qurumlar nəyi gözləyir?

 

Strateq.az

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
135 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Arif Əsgərovun baldızı oğlu yoxa çıxdı: oğurlanıb, ya öldürülüb?
Xural Yazıldığı tarix 26 Noyabr 2018


“Azərbaycan Dəmir Yolları”QSC-nin rəisi, sonrasa nəqliyyat nazirinin müavini olmuş A.Əsgərovun milyonlarla manatlıq dələduzluq işinə istintaqa cəlb edilmiş baldızı oğlu Rahib Hüseynov dörd gündür ki, yoxa çıxıb. Virtualaz.org xəbər verir ki, R.Hüseynovun anası Lətifə Hüseynova Arif Əsgərovun malikanəsinin qapısı önündə ağlayaraq ondan oğlunun taleyinə aydınlıq gətirməsini xahiş edir. Qadın deyir ki, oğlunun yoxa çıxmasında Arif Əsgərovun oğlu Elnar Əsgərovun əli ola bilər.

“Kanal 24” internet televiziyasının yaydığı kadrlara görə Lətifə Hüseynova və əri İsmayıl Hüseynov bu gün Arif Əsgərovun dəbdəbəli imarətinin qarşısına gediblər. Qapını döysələr də açan olmayıb. Lətifə Hüseynova bacısının və bacısı oğlunun onlara divan tutduqlarını deyir.

”Dörd gündür oğlum yoxdur. Axtara-axtara qalmışıq. Küçələrdə qalmışam, gecə bura gəlmişəm. Üç ailəni birdən dağıtdılar. Bacım pula görə mənlə düşmənçilik çəkir. Bacı bacının balasını bu günə qoyarmı? Düşmən bunu eləməz. Biz kənddə yaşayan adamıq. Bu nə puludu, hara puludu, xəbərimiz yoxdu. Oğlumu itiriblər bilmirik, öldürüblər bilmirik. Yəqin oğurladıblar”– qadın göz yaşlarına boğularaq deyib.

Yoxa çıxan R.Hüseynovun atası İ.Hüseynov deyir ki, ortada 2 milyon pul söhbəti olduğuna görə 2014-cü ildən bəri qohumları hər iki oğlunu birdən güdaza veriblər: “Bu məsələlər təzə başlayanda bacanağım Arif Əsgərova zəng vurdum ki, gəl bu işi yoluna qoy. Dedi ki, mən heç kimdən qorxmuram. Atamın goruna and içdim ki, oğlumun o puldan xəbəri olmayıb. Dedi, sənin atanın gorunu… Anamın goruna and içdim, dedi ananın gorunu… Dedi, mənim arxamda pul durub, sizin başınıza oyun açdıracam. O vaxtdan əsəb sarsıntısı keçirdim,  xəstələndim, insult oldum. Beş ildə xəstəyəm, məni xəstə saldılar”.

Lətifə Hüseynovanın sözlərinə görə, əvvəlllər bacısı ilə çox mehriban olublar. Sonradansa qohumluq əlaqələri düşmənçiliklə əvəzlənib: “Bu hadisədən sonra bacımla düşmən olduq. Orqanlarımı da satmağa hazıram. Hara gedim, neynəyim, bilmirəm. Məhkəmə oldu, oğlum məhkəməyə də gəlmədi. Niyə yayınıb məhkəmədən, yayınmazdı. Telefonuna zəng çatmır. Bilmirəm ölüb, ya sağdır. Tovuzdakı evə də getməyib. Kirayə qaldığı yerə baxdıq, bir aydır orada olmayıb. Ürəyimə gəlir ki, bəlkə öldürüblər. Neçə vaxtdır xəstəxanada yatırdı, böyrəyinə görə. Tək böyrəklə yaşayır Rahib, böyrəyinin birini həkimlər çıxarıblar…”

L.Hüseynova oğlu Rahibin günahsız olduğunu iddia edir: ”Qoşqar mənim oğlumu tutdurur. Qoşqarın pulunu isə Elnar alıb. Qoşqarla da Elnar bacanaqdılar. Elnar pulu vermir deyə Rahibi tutdurmalıdır? Deyirəm, ay Elnar, evimizi, məhləmizi də verək, ayrı yolumuz yoxdur. Pula görə iki balamı güdaza verməyin“

İ.Hüseynov deyir ki, övladları halal zəhmətlə böyüdüb, Rahib heç kimə qarşı dələdzulqu etməyib:”O vaxt uşaqlarım gəlib burda  oxudular. Türkiyədən yataq dəstləri gətirib dəmiryoluna verir, pul qazanırdılar. O pullarla baldızım beş yerdə ev tikdirdi. Həyat yoldaşı soruşanda pul hanı? Deyib ki, İsmayılın balaları aparıb. Pul bizdə yoxdu. Elnarı çağırıram ki, ay bala, çıx görüm Rahibi görmüsənmi? Mənə cavab verən yoxdur. Bu işlərin hamısını Arifin oğlu özü eləyib. Rüşvətlə gələn pul evə girib, evdən yoxa çıxıb. Arvadı qohum-əqrəbasına dağıdıb. Mənim uşaqlarım pul görməyib. Onları halallıqla böyütmüşəm”.

Qeyd edək ki, sabiq nəqliyyat nazirinin müavini Arif Əsgərovun baldızı oğlu R.Hüseynov 4 milyon 300 min manat məbləğində dələduzluqda ittiham olunur. İttihama əsasən o, zərərçəkənləri Azərbaycan Dəmiryolları QSC-yə yataq dəstləri gətirib dəyərindən dəfələrlə baha qiymətə satmaq, nəticədə yaxşı pul qazanmaq  adı ilə aldadıb. Zərərçəkənlərdən biri Tovuzun sabiq icra başçısı Tofiq Zeynalovun oğlu Qoşqar Zeynalovdur. Cinayət işində A.Əsgərovun oğlu, “Liman Group” şirkətinin rəhbəri Elnar Əsgərovun adı isə şahid qismində keçir.

R.Hüseynov ittihamları qəbul etmir. Noyabrın 22-də keçirilən sonuncu məhkəmə iclasında ev dustaqlığında olan R.Hüseynov məhkəmədə iştirak etməyib. Buna görə də məhkəmə onun barəsində axtarışa verilməklə həbs qətimkan tədbiri seçib. Qərar icra olunması üçün Daxili İşlər Nazirliyinə göndərilib.

R.Hüseynov eyni maddə ilə təqsirləndirilərək 9 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilən Emil Hüseynovun qardaşıdır. İttihama görə, E.Hüseynov Gürcüstandan izolyasiya və digər materiallar gətirmək adı ilə Emil Məmmədovdan 2 milyon 500 min dollar, Tural Hüseynovdan 382 min dollar, Namiq Mehdiyevdən 80 min manat və Mərziyyə Rzayevadan isə 19 500 manat pul alaraq dələduzluq yolu ilə mənimsəyib.

 

İnarə Rafiqqızı

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
133 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Vergi uçotunda olmayanlar da vergi ödəyəcək
Xural Yazıldığı tarix 25 Noyabr 2018


“İndiyədək demək olar ki, gəlirlərindən vergi ödəməyən müəyyən qrup fəaliyyətlə məşğul olanlar var ki, Vergi Məcəlləsinə yeni təklif olunan 101.6-cı maddəyə görə 2019-cu ildən həmin şəxslərin ümumi gəlirərindən də 2 faiz həcmində vergi alınacaq”. 

Strateq.az xəbər verir ki, bu barədə iqtisadçı ekspert Rövşən Ağayev bildirib. O, qeyd edib ki, həmin kateqroyaya vergi ödəyicisi kimi vergi orqanında uçotda olmayan fiziki şəxslər daxildir. “Daha dəqiqi, “Nağdsız hesablaşmalar haqqında” Qanunun 3.5-ci maddəsində göstərilən malların təqdim edilməsi ilə məşğul olan aşağıdakı şəxslər”:

1)  kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalçılarından kənd təsərrüfatı məhsullarının qəbulu;
2) əlvan və qara metal qırıntılarının qəbulu;

3) utilizasiya və digər məqsədlər üçün kağız, şüşə və plastik məmulatların qəbulu;
4) utilizasiya məqsədləri üçün işlənmiş şinlərin qəbulu.

Xeyli çətin görünən prosesdir, vergi ödəyici olmayan şəxslər, ələlxüsus Vergi Məcəlləsinin 16-cı maddəsi bu şəxslərə nağd pul hesablaşmaları aparmaq hüququ verib. Belə şəraitdə onlarınn gəlirləri necə müəyyən ediləcək? Digər tərəfdən, onlar xərcləri nəzərə alınmadan gəlirlərindən vergi tutulması nəzərdə tutulur. Halbuki bu fəaliyyətlərin hamısının xərci var. Xüsusilə də fermerlərdən məhsul alaraq bazarlarda satan xırda ticarətçilər şəxsi avtomobilllərinin yanacağı və təmiri üçün xeyli vəsait xərcləyirlər. Eyni vəziyyəti küçə-küçə dolaşaraq metal qırıntılar toplayanlara da aid etmək mümkündür”. 
Ekspert hesab edir ki, bu qəbildən olan fəaliyyətlərin gəlirlər əsasında vergiyə cəlbi çox qəliz və mürəkkəb görünür.
“Hamılıqla vergiyə cəlb olunmaq mərhələsi çatıb. Postneft dövrünün ayaq səsləri çox cingiltili gəlir…”.

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
228 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Badamdarda yeni uçqunlar
Xural Yazıldığı tarix 25 Noyabr 2018


Badamdar qəsəbəsindəki sürüşmə zonasında gərginlik qalmaqdadır.

Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin mətbuat xidmətindən virtualaz.org-a verilən məlumata görə, mütəxəssislər tərəfindən keçirilmiş monitorinqlər göstərir ki, sürüşmə zonası sahələrindən birində avtomobil yoluna tərəf yönələn torpaq kütləsinin artımı müşahidə olunur. Yağışlar nəticəsində kiçik sahədə torpaq uçqunları da qeydə alınıb.

Bununla belə, sürüşmə zonasının yuxarı hissəsində yerləşən həyət evlərində qurulmuş mayaklarda dəyişikliklər müşahidə olunmayıb.

Xatırladaq ki, bir gün əvvəl Badamdardakı sürüşmə zonasında qayanın böyük bir parçası qopub və enişlə aşağı hərəkət etməyə başlayıb.

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
121 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Kim nə qədər maaş alır?-SİYAHI (MƏBLƏĞLƏR)
Xural Yazıldığı tarix 24 Noyabr 2018


Azərbaycanda İnsan hüquqları üzrə müvəkkilinin (Ombudsman) əmək haqqı 200-manatdan artıq artırılıb.

İndiyədək 2225 manat olan Əmək haqqı 2230 manat yüksəldilib. Bu arada ölkəmizdə rəhbər vəzifə tutan digər şəxslərin də maaşlarını xatırlamağına dəyər. Qeyd edək ki, Azərbaycanda dövlət orqanlarının rəhbərlərinin aylıq əmək haqqı prezident İlham Əliyevin 2004-cü ildə imzaladığı «Azərbaycan Respublikasının bəzi dövlət orqanlarının rəhbər işçilərinə yeni vəzifə maaşlarının müəyyən edilməsi haqqında» sərəncamı ilə müəyyən olunub. Sərəncama əsasən, Azərbaycanın bəzi dövlət orqanlarının rəhbər işçilərinin aylıq vəzifə maaşları aşağıdakı məbləğlərdə nəzərdə tutulub.

Baş nazir – 2460 manat

Baş nazirin birinci müavini – 2160 manat

Baş nazirin müavini – 2060 manat

Nazir, Dövlət Komitəsinin sədri, Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin rəisi, Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin rəisi, Dövlət Sərhəd Xidmətinin rəisi – 1925 manat

Digər mərkəzi icra hakimiyyəti orqanının və mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarına bərabər tutulan orqanın rəhbəri – 1595 manat

Nazirin, Dövlət Komitəsi sədrinin, Dövlət Sərhəd Xidməti rəisinin birinci müavini – 1375 manat

Nazirin, Dövlət Komitəsi sədrinin, Dövlət Təhlükəsizliyi Xidməti rəisinin, Xarici Kəşfiyyat Xidməti rəisinin, Dövlət Sərhəd Xidməti rəisinin müavini, digər mərkəzi icra hakimiyyəti orqanının rəhbərinin birinci müavini – 1280 manat

Digər mərkəzi icra hakimiyyəti orqanının və mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarına bərabər tutulan orqanın rəhbərinin müavini – 1155 manat

 

Yerli icra hakimiyyəti başçılarının aylıq vəzifə maaşları aşağıdakı məbləğdədir:

Bakı şəhəri – 1925 manat

Gəncə və Sumqayıt şəhərləri – 1280 manat

 

Şəhər, rayon və şəhər rayonu üzrə:

əhalisinin sayı 100 min nəfərdən çox olduqda – 1045 manat

əhalisinin sayı 50-100 min nəfər olduqda – 990 manat

əhalisinin sayı 50 min nəfərədək olduqda – 880 manat

 

baku.ws

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
272 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / MANŞET  / XuralTAC
Nursultan Nazarbayev yazdı: “Böyük çölün yeddi özəlliyi”
Xural Yazıldığı tarix 24 Noyabr 2018


Nursultan Nazarbayev

Qazaxıstan Respublikasının prezidenti

 

Hər şeyin ölçücü məkan, hər hadisənin ölçüsü zamandır. Məkan ilə zamanın kəsişdiyi yerdə milli tarix başlayır. Bu adi bir fikir deyildir.

Almanlar, italyanlar və ya hindistanlıların keçmişinə nəzər salsaq, haqlı olaraq onların min illəri əhatə edən tarixlərindəki böyük uğurları ilə yaşadıqları yer arasında bağlılığa aid suallar meydana gəlir. Təbii ki, qədim Roma indiki İtaliya deyil, ancaq italyanlar özlərinin tarixi kökləri ilə öyünürlər. Qədim qotlar da birəbir indiki almanlar deyil, ancaq onlar da Almaniyanın tarixi irsinin bir parçasıdır. Zəngin etnik mədəniyyətə sahib qədim Hindistan və indiki hindliləri tarixin fasiləsiz axışında inkişafını sürdürən özünəməxsus bir sivilizasiya olaraq görmək mümkündür.

Bu, tarixə düzgün yanaşma olmaqla bərabər, köklərimizi tanımağa, milli tariximizi dərindən araşdıraraq açılmamış düyünlərini işıqlandırmağa imkan verər.

Qazaxıstan tarixi də ayrı-ayrı hissələr halında deyil, müasir elmi metodlarla bir bütün olaraq düşülməlidir. Bunun üçün konkret müddəalarımız da mövcuddur.

Birincisi, önəminə az sonra toxunacağımız ilk dövlətəbənzər qurumların, protodövlətlərin böyük bir qismi bugünkü Qazaxıstan ərazisində yaradılıb və onlar qazax millətinin etnik köklərinin əsas ünsürlərini formalaşdırmışdır.

İkincisi, qeyd edəcəyimiz mühüm mədəni nailiyyətlər bozqırlara kənardan gəlməyib, əksinə, böyük bir qismi bizim torpaqlarımızda ortaya çıxıb, daha sonra Qərbə, Şərqə, Cənuba və Şimala yayılıb.

Üçüncüsü, son illər aşkarlanan tarixi abidələr əcdadlarımızın öz dövrlərindəki ən qabaqcıl və üstün texnoloji yeniliklərlə birbaşa bağlantılı olduğunu göstərir. Bu abidələr “Böyük Çöl”ün dünya tarixindəki əhəmiyyətinə fərqli yöndən baxmağımızı təmin edir.

Qazaxlar arasında bəzi boy adları “Qazax” etnoniminden xeyli əvvəl ortaya çıxmışdır. Bütün bunlar milli tariximizin bu günə qədər qeyd edilən dövrlərdən çox-çox əvvəllərə gedib çıxdığına işarə edir. Avropa mərkəzli düşüncə tərzi Saklar, Hunlar və digər qədim türk boylarının millətimizin tarixi mənşəyinin ayrılmaz bir hissəsi olduğu faktını görməyimizə mane olmuşdur.

Bununla yanaşı, burada üzərində duracağamız məsələ uzun zamandan bəri torpaqlarımızda yaşayan etnik qruplar üçün ortaq olan Qazaxıstan tarixidir. Bu tarix fərqli etnik qrup nümayəndələrinin də töhfə verdiyi ortaq bir tarixdir.

Bu gün tariximiz müsbət baxış bucağına ehtiyac duyur. Amma hər hansı bir tarixi hadisə ayrıca və konyunktur dünyagörüşü ilə işıqlandırılmamalıdır. Ağ ilə qara bir-birindən ayrı düşünülə bilməz. İkisi birlikdə həm fərdin, həm də bütöv bir xalqın həyatına xüsusi rəng qatır. Tariximizdə qayğı dolu səhifələr, faciələr, şiddətli müharibə və münaqişələr olub, təhlükəli sınaqlar və siyasi sürgünlər baş verib. Bunu unuda bilmərik, unutmamalıyıq. Çoxtərəfli və zəngin tariximizi düzgün anlayıb qəbul etməliyik.

Niyyətimiz digər xalqların rolunu kiçiltmək, özümüzü ucaltmaq deyil. Ən vacibi dəqiq elmi faktlar və məlumatlara əsaslanaraq, qlobal tarixdəki rolumuzu soyuqqanlı və obyektiv surətdə dərk etməkdir.

Böyük Çölün yeddi özəlliyi nədir?

 

I. MİLLİ TARİXDƏKİ MƏKAN VƏ ZAMAN

 

Mübaliğəsiz deyə bilərik ki, torpaqlarımız maddi mədəniyyətə aid bir çox kəşflərin meydana gəldiyi bir yerdir. Müasir cəmiyyət həyatının ayrılmaz parçası halına gələn bir çox əşyalar vaxtilə bizim torpaqlarda istehsal olunmuşdur. Böyük Çöldə yaşayan insanlar inkişaf prosesində bir çox texniki kəşflər edərək əvvəllər istifadə olunmayan yeni alətlər istehsal etmişlər. Bəşəriyyət bunları dünyanın dörd bir tərəfində hələ də istifadə etməkdədir. Qədim mənbələr bugünkü qazaxların ulu babalarının ucsuz-bucaqsız Avrasiya qitəsində siyasi və iqtisadi tarixin istiqamətini dəfələrlə dəyişdirdiyini göstərməkdədir.

 

1. АT MİNMƏK MƏDƏNİYYƏTİ

 

Tarixdən məlum olduğu kimi, at saxlamaq və at minmək mədəniyyəti bütün dünyaya Böyük Çöldən yayılmışdır.

Ölkəmizin şimal bölgəsində eneolit dövrünə aid Botay obasında aparılan qazıntı işləri atın ilk dəfə müasir Qazaxıstan ərazilərində əhliləşdirildiyini sübut etmişdir.

Babalarımız atı əhliləşdirməklə öz dövrü üçün böyük üstünlük qazanmış, qlobal miqyasda isə gündəlik həyat və hərbi sahədə tayı-bərabəri olmayan inqilab etmişlər.

Atın əhliləşdirilməsi at minmə mədəniyyətinə yol açmış, yay, mizraq və qılıncla silahlanmış süvari isə köçərilərin qurduğu böyük imperiyaların simvoluna çevrilmişdir.

Bayraqlı süvari o dövrün ən çox önə çıxan qəhrəman obrazıdır. Eyni zamanda, o, at minmə mədəniyyəti ilə ortaya çıxan köçərilər dünyasına aid bir “kültür kodudur”.

Avtomobil mühərriklərinin gücü hələ də at gücü ilə ölçülür. Bu ənənə süvarilərin dünyada üstünlük qurduğu böyük dövrə duyulan hörmətin əlamətidir.

Biz qədim qazax torpaqlarından dünyanın dörd bir yanına yayılan bu böyük texnoloji inqilabın meyvəsini bəşəriyyətin XIX yüzilliyə qədər istifadə etdiyini unutmamalıyıq.

Müasir geyimlərin tarixi çöl mədəniyyətinin qədim dövrlərinə qədər gedib çıxır. Аt minmək mədəniyyəti süvari üçün uyğun geyim tərzini yaratmışdır. Babalarımız atın üzərində rahat olmaq üçün paltarları ilk dəfə alt və üst olaraq ikiyə hissəyə ayırmışdır. Beləliklə, şalvarların ilk modeli ortaya çıxmışdır.

Bu süvarilərə ata minəndə və atın üzərində döyüşərkən maneəsiz hərəkət etmək imkanı yaratmışdır. Çöl sakinləri şalvarları dəri, keçə, yun, kətan və ipdən tikmişlər. Min il keçməsinə baxmayaraq şalvarlarda ciddi bir dəyişiklik baş verməmişdir. Qazıntı işləri zamanı tapılan qədim şalvarların bugünkülərdən heç bir fərqi yoxdur.

Bununla yanaşı, indiki bütün çəkmə növlərinin köçərilər at minəndə geydikləri dabanlı yumşaq çəkmələrin “varisi” olduğu məlumdur.

Həyatlarının böyük bir qismini at üzərində keçirən köçərilər ata daha sərbəst minmək üçün yüksək yəhər və üzəngi icad etmişlər. Bu ixtira atlının at üzərində möhkəm oturmasına və sürətli hərəkət zamanı əlindəki silahı heç bir çətinlik çəkmədən təsirli şəkildə istifadə etməsinə kömək olmuşdur.

Babalarımız at üzərində atıcılığı da yüksək inkişaf etdirmişdir. Buna bağlı olaraq yayın forması da dəyişmiş, daha sərt, praktik və güclü hala gəlmişdir. Oxlara zirehləri dəlik-deşik edən metal ucluq və quş tükü əlavə edilmişdir.

Qazaxıstan ərazilərində yaşayan türk boylarının icad etdiyi texnoloji yeniliklərdən biri də qılınc idi. Qılıncı önəmli edən onun ox kimi düz və ya əyri üzlü olması idi. Bu silah ən mühüm və geniş yayılmış müharibə aləti olmuşdur.

İnsanı və onun mindiyi atı qorumaq üçün istifadə edilən zireh də ilk dəfə bizim əcdadlarımız tərəfindən icad edilmişdir. Beləliklə, Avrasiya köçərilərinin mühüm hərbi ixtirası kimi qəbul edilən zirehli süvarilər ortaya çıxmışdır. Süvarinin e.ə. I minillik və b.e. I əsri arasındakı təkamülü, odlu silahın icad edilib geniş kütlələrin istifadəsinə girənə qədərki uzun bir müddətdə köçərilərə hərbi üstünlük verən ağır zirehli süvarinin formalaşmasında da təsirli olmuşdur.

 

2. BÖYÜK ÇÖLDƏKİ QƏDİM METALLURGİYA

 

Мetal istehsalının kəşf olunan üsulları, yeni tarixi dövrü başladıb bəşəriyyətin inkişaf axarını tamamilə dəyişdirmişdir. Müxtəlif metal növləri ilə zəngin olan qazax torpaqları ilkin metallurgiya mərkəzlərindən biridir. Qədim dövrlərdə belə Qazaxıstanın mərkəzində, şimal və şərq bölgələrində mədən ocaqları olmuş, bürünc, mis, qurğuşun, dəmir, gümüş və qızıl əridilməyə başlanmışdır.

Əcdadlarımız yeni və sağlam metalların istehsalatını inkişaf etdirərək texnoloji cəhətdən irəliləyişə zəmin hazırlamışdır. Qazıntı işləri zamanı aşkarlanan metal əritmə sobaları, əl işi bəzək əşyaları, gündəlik həyatda istifadə edilən digər əşyalar və silahlar buna dəlalət edir. Bunların hamısı keçmiş zamanlarda ərazimizdəki çöl mədəniyyətinin texnoloji baxımdan nə qədər inkişaf etdiyini gözlər önünə sərir.

 

3. HEYVAN STİLİ

 

Babalarımız həyatlarını ətraf mühitlə ahəngdar şəkildə davam etdirərək özlərini təbiətin ayrılmaz bir hissəsi hesab etmişlər. Bu qayda Böyük Çöl xalqlarının dünyagörüşü və dəyərlərini formalaşdırmışdır. Özünəməxsus yazı və mifologiyaya sahib qədim Qazaxıstan sakinləri yüksək mədəniyyət daşıyıcıları olmuşdur.

Heyvan stili sənəti onların irsinin ən parlaq nümunəsi, sənət zövqü və mənəvi zənginliyinin təzahürü olaraq özünü göstərir. Heyvan rəsmi və fiqurlarının gündəlik həyatda istifadəsi insanla təbiət arasındakı qarşılıqlı əlaqənin simvolu olmaqla bərabər, köçəri mənəviyyatının istiqamətini də müəyyən etmişdir.

Onlar yırtıcı heyvanların, daha çox pişikkimilərin şəkllərini istifadə etmişlər. Müstəqil Qazaxıstanın rəmzlərindən birinin yerli heyvanlar dünyasında nadir rast gəlinən və nəcib siması ilə fərqlənən qar bəbiri olması da təsadüf deyil.

Bu baxımdan, heyvan stili əcdadlarımızın yüksək səviyyəli istehsal bacarıqlarına malik olduğunu göstərir. Onlar taxta üzərində oyma sənətini və metaldan istifadə texnikasını, mis, bürünc əritmə və tökməyi, vərəq qızıl hazırlama metodlarını yaxşı mənimsəmişdilər.

Ümumiyyətlə, heyvan stili fenomeni dünya incəsənətində əldə edilən yüksək nailiyyətlərdən biridir.

 

4. АLTIN ADAM

 

Qazaxıstanın Esik kurqanında 1969-cu ildə tapılan, alimlərin qazaxıstanlı Tutanxamon adını verdiyi və dünya elmi dairələrində sensasiya yaradan “Altın Adam” köklərimizə, tariximizə yeni prizmadan baxmağı təmin etmişdir.

Bu əsgər bizə bir çox sirrin qapılarını aralamış, əcdadlarımızın bizi heyrət içində buraxan yüksək səviyyədə sənət əsərləri yaratdığını göstərmişdir. Əsgərin qızılla işlənmiş paltarları qədim ustaların qızıldan istifadə üsulunu yüksək səviyyədə dərk etdiyini, Çöl mədəniyyətinin gücü və estetik gözəlliyini əks etdirən zəngin mifologiyaya sahib olduqlarını göstərir.

Çöl xalqı öz liderlərini bu şəkildə ucaltmış, günəş kimi ilahi bir qüdrət olaraq görmüşlər. Məzardakı dəbdəbəli əşyalar bizə əcdadımızın intellektual ənənələrini tanıtmaqdadır. Əsgərin yanındakı gümüş kasanın üzərinə həkk olunan yazılar isə Orta Asiya ərazilərində tapılan ən qədim yazı növüdür.

 

5. TÜRK DÜNYASININ BEŞİYİ

 

Altayın qazax və digər Avrasiya xalqlarının tarixində mühüm yeri vardır. Sözügedən yüksək dağlar əsrlərdir yalnız Qazaxıstan torpaqlarının tacı deyil, bütün Türk dünyasının beşiyi sayılır. Məhz bu bölgədə milladdan sonrakı birinci minilliyin ortalarında Türk dünyası formalaşmağa başlamış, Böyük Çölün qucağında yeni bir dövrün əsası qoyulmuşdur.

Tarix və coğrafiya türk dövlətləri ilə böyük köçəri imperiyalarının davamlılığının xüsusi bir modelini formalaşdırmışdır. Bu dövlətlər uzun illər boyu bir-birini əvəzləyərək orta əsrlərdə Qazaxıstan torpaqlarının iqtisadi, siyasi və mədəni həyatında silinməz izlər buraxmışdır.

Çox böyük coğrafi məkanı istifadə edən türklər ucsuz-bucaqsız çöldə köçəri və oturaq mədəniyyətin özünə xas nümunələrini meydana gətirib sənət ilə elmin, ticarətin mərkəzinə çevrilən orta əsr şəhərlərinin inkişafında vacib rol oynamışlar. Məsələn, orta əsrlərdə Otırar şəhəri dünya sivilizasiyasının böyük mütəfəkkirlərindən biri Əbu Nəsr Əl Fərabini dünyaya bəxş edərkən, türk xalqlarının mənəvi liderlərindən biri Xoca Əhməd Yəsəvi Türküstan şəhərində yaşayaraq xalqı maarifləndirmişdir.

 

6. BÖYÜK İPƏK YOLU

 

Ölkəmizin coğrafi baxımdan xüsusi mövqeyə malik olması, başqa sözlə, Avrasiya qitəsinin mərkəzində yerləşməsi tarixən müxtəlif dövlətlər və mədəniyyətlər arasında tranzit “dəhlizin” yaranmasına səbəb olmuşdur. Zaman keçdikcə bu yollar Böyük Avrasiyanın şərqi ilə qərbi, şimalı ilə güneyi arasında ticarət və mədəni əlaqələrə xidmət edən Böyük İpək Yolunu formalaşdıran qitələrarası yollara çevrilmişdir.

Bu yol xalqlar arasında qlobal ticarət mübadiləsi və intellektual əməkdaşlığın yaranaraq inkişaf etməsi üçün möhkəm bir platforma olmuşdur.

Karvan yollarını qüsursuz bir şəkildə tənzimləyib təhlükəsizliyini təmin edən Böyük Çöl xalqı, qədim və orta əsrlərdəki ticarət əlaqələrinin çox önəmli və əsas vasitəçisi sayılmışdır. Bozqır kəməri Çin, Hind, Fars, Aralıq Dənizi, Orta Şərq və Slavyan sivilizasiyaları arasındakı ünsiyyəti təmin etmişdir.

Böyük İpək Yolu yarandığı ilk vaxtlardan coğrafi baxımdan əsasən Türk imperiyalarının ərazilərini əhatə etmişdir. Orta Avrasiyadakı türk hakimiyyəti dövründə Böyük İpək Yolu inkişafın zirvəsinə çıxaraq beynəlxalq miqyasda iqtisadiyyatı və mədəniyyəti inkişaf etdirməyə yardımçı olmuşdur.

 

7. QAZAXISTAN ALMA VƏ LALƏNİN VƏTƏNİDİR

 

Yüksək Alatau dağlarının ətəklərinin alma və lalənin ana vətəni olduğu elmi cəhətdən sübut edilmişdir. Bəsit olsa da, bütün dünya üçün xüsusi önəmə sahib olan bu bitkilər buralarda çiçək açıb dünyaya səpələnmişdir. Qazaxıstan dünyadakı almaların əcdadı hesab edilən Sievers almasının ana vətəni sayılır. Dünyanın ən məşhur meyvəsini dünyaya bəxş edən məhz bu cinsdir. Hamımızın tanıdığımız alma bizdəki almanın genetik bir növüdür. O, Qazaxıstan ərazisindəki İle Alatau dağlarının ətəklərindən Böyük İpək Yolunun keçmiş marşrutundan Aralıq Dənizinə, sonra isə bütün dünyaya yayılmışdır. Ölkəmizin cənubundakı ən gözəl şəhərlərdən biri bu məşhur meyvənin dərin tarixinin nümunəsi olaraq Almatı adını almışdır.

Qazaxıstan ərazisindəki Çu-İle dağlarının ətəklərində hələ də yerli bitki dünyasının incisi sayılan Regel lalələrinin orijinal formalarına rast gəlmək mümkündür. Bu gözəl bitkilər ölkəmizin ərazisindəki Tyan-Şan (Tanrı – t.) dağlarının ətəkləri ilə quraq çölün kəsişdiyi hissələrdə bitmişdir. Qazax ərazisindəki sadə, amma çox cəlbedici olan bu çiçəklər gözəllikləri ilə bir çox xalqın qəlbini ovsunlayarq yavaş-yavaş bütün dünyaya yayılmışdır.

Hazırda dünyada 3 mindən çox lalə növünün olduğu məlumdur. Onların çoxu bizim bozqır laləsinin “nəsli”dir. Bu gün Qazaxıstanda lalənin 35 növü bitir.

 

II. TARİXİ YADDAŞI CANLANDIRMA

 

Gündəmə gətirilən məsələlər incəliklə ağıl ələyindən keçirilməyi, dərindən araşdırılmağı tələb edən mövzulardır. Eyni zamanda, dünyagörüşümüzün, millətimizin keçmişi və bu gününün, gələcəyinin təməlləri ilə birbaşa əlaqəli məsələlərdir.

Bu istiqamətdə görüləcək işlərə bir neçə böyük layihə ilə başlamağın mümkün olacağı qənaətindəyəm.

 

1. ARXİV-2025

 

Müstəqillik illərində xalqımızın tarixi ilə bağlı xeyli əhatəli tədqiqat işləri aparılıb. Ölkəmizin tarixi xronikasında boşluqları doldurmağa töhfə verən “Mədəni Miras” proqramı uğurla həyata keçirilib. Amma əcdadlarımızın həyatı və mükəmməl sivilizasiyaları ilə bağlı bir çox qaynaq və mənbələr hələ də elmi ictimaiyyətə təqdim olunmamışdır. Onlar dünya arxivlərində öz tədqiqatçılarını gözləyir.

Buna görə də qədim zamanlardan günümüzə qədərki dövrü əhatə edən bütün yerli və xarici arxivlər dünyasında böyük tədqiqatlar aparmaq üçün “Arxiv-2025” adlı yeddi illik layihə həyata keçirməyi məqsədəuyğun sayıram.

Sözügedən layihəni həyata keçirən zaman tarix, mənbə və mədəniyyət tədqiqatçılarından ibarət olacaq xüsusi qrupların yerli və xarici arxivlərlə nizamlı və uzun müddətli, qarşılıqlı əlaqəli şəkildə araşdırma aparmağa önəm vermələri çox vacibdir.

Necə olursa olsun, bu vacib iş dövlət hesabından ödənəcək “akademik turizmə” çevrilməməlidir. Arxiv qaynaqlarını toplamaqla kifayətlənməyib, tədqiqatların geniş kütlələr üçün əlçatan olmasını təmin etmək məqsədilə onları dərhal rəqəmsal formata da keçirmək lazımdır.

Tarixi ilə qürur duymaq və vətənpərvərlik hissləri ibtidai siniflərdən başlayaraq aşılanmalıdır. Bu baxımdan ilk və orta məktəblər, liseylər və bölgələrdəki diyarşünaslıq muzeyləri nəzdində tarixi-arxeoloji fəaliyyət formalaşdırmaq vacibdir. Milli tariximizi yaddaşlara həkk etmək bütün qazaxıstanlılarda öz köklərinə bağlılıq hissini yaradacaqdır.

 

2. BÖYÜK ÇÖLÜN BÖYÜK ADLARI

 

Tarixi proseslər adətən insan zehnində fərdiləşdirmə xarakteri qazanır. Bir çox millət öz ölkəsinin xüsusi elçisi kimi böyük babaları ilə qürur duyur.

Məsələn, qədim dövrlərdə Tutanxamon, Konfutsi, Böyük İsgəndər, Şekspir, Göte, Puşkin və Corc Vaşinqton kimi dünya şöhrətli şəxsiyyətlər artıq “öz ölkələrinin” əvəzsiz simvolik sərmayəsi sayılmaqla bərabər, o ölkələrin beynəlxalq miqyasda müsbət imicini yaratmışdır.

Böyük Çöl Əl Fərabi və Yəsəvi, Kültegin və Beybarıs, Təvke və Abılay, Kenesarı və Abay kimi bir çox böyük şəxsiyyətləri dünyaya bəxş etmişdir.

Bu səbəbdən, bizim ilk olaraq məşhur tarixi şəxsiyyətlərimiz və onların uğurlarının şərəfinə açıq havada, abidə və heykəllərin yer alacağı “Böyük Çölün Böyük Adları” adlı öyrədici və maarifləndirici ensiklopedik bir park açmağımız lazımdır.

İkincisi, dövlətin sifarişi ilə ədəbiyyat, musiqi və teatr sahələrində, rəssamlıq sənətində tanınmış böyük mütəfəkkirlərin, şairlərin və hökmdarların rəsmlərinin yer alacağı bir qalereya açılmalıdır.

Burada klassik formadan daha çox alternativ gənclik sənətinin yaradıcı potensialından istifadə etmək çox mühümdür. Bu işə yalnız yerli deyil, xarici ustalar və incəsənət qruplarını da cəlb etmək lazımdır.

Üçüncüsü, ölkəmizin tarixi dövrlərini geniş şəkildə əhatələyəcək, həm elmi, həm də geniş kütləyə xitab edəcək “Böyük Çölün Şəxsiyyətləri” adlı seriyalar hazırlamaq və yaymaq istiqamətində fəaliyyəti ardıcıl şəkildə həyata keçirmək, bu işi canlandırmaq lazımdır.

Bu yöndə qazaxıstanlı elm adamları və xarici mütəxəssislərdən ibarət olacaq beynəlxalq çoxtərəfli qrup yaratmaq mümkündür. Bunun nəticəsində bizim qəhrəmanlarımızın həyatı və fəaliyyəti yalnız öz xalqımız tərəfindən deyil, xarici ölkələrin xalqları tərəfindən də öyrəniləcəkdir.

 

3. TÜRK DÜNYASININ GENEZİSİ

 

Qazaxıstan bütün Türk xalqlarının müqəddəs ata yurdudur. Qazaxların bugünkü geniş çölündən dünyanın bir çox yerinə səpələnən Türk köklü tayfalar və xalqlar digər ölkələr və bölgələrin də tarixi inkişafına mühüm töhfələr vermişlər.

Bununla əlaqədar olaraq “Türk sivilizasiyası: Kökdən bu günə” adlı layihə üzərində düşünmək lazımdır. Bu layihə çərçivəsində 2019-cu ildə Astanada Dünya Türkoloqlarının Konqresi və müxtəlif ölkələrin muzeylərində toplanan əsərlərin də yer alacağı, Türk xalqlarının mirasını əks etdirəcək Türk Xalqları Mədəniyyət Günləri təşkil olunmalıdır. Bundan başqa, Qazaxıstanın moderatorluğu ilə Vikipediya nümunəsində, türk xalqlarının ortaq əsərlərinin yerləşəcəyi onlayn kitabxana açmaq vacibdir.

Eyni zamanda, yeni əyalət mərkəzi olaraq Türküstanı inkişaf etdirmək, şəhərin beynəlxalq arenadakı nüfuzunu artırmağa səy göstərilməlidir.

Qazaxıstanın qədim paytaxtı yalnız xalqımızın mənəvi mərkəzi deyil, eyni zamanda bütün Türk dünyası üçün müqəddəs bir məkan sayılır.

 

4. BÖYÜK ÇÖLÜN QƏDİM İNCƏSƏNƏT VƏ TEXNOLOGİYA MUZEYİ

 

“Böyük Çöl” adlı qədim incəsənət və texnologiya muzeyi açmaq imkanımız mövcuddur. Bu muzeydə uğurlu sənət və texnologiya nümunələrini, heyvan formasında yaradılan əsərləri, “Altın Adam”ın bütün zinət əşyalarını, atları əhliləşdirmə və metallurgiyanın inkişafı ilə bağlı nümunələri, silah və texnika hazırlama prosesinə aid əşyaları və digər yadigarları toplamaq mümkündür. Orada Qazaxıstan ərazilərindən tapılan qiymətli arxeoloji abidələr və əsərlər sərgilənəcəkdir. Bu eksponatlar tarixin spesifik dövrlərində müxtəlif təsərrüfat sahələrinin inkişaf proseslərini göz önündə canlandırmalıdır.

Bununla yanaşı, “Böyük Çölün Böyük Sivilizasiyaları” adlı milli tarixi rekonstruksiya klubu quraraq, klub çərçivəsində Astana və Qazaxıstanın müxtəlif bölgələrində qədim Sak, Hun, böyük Türk xaqanlıqları dövrü və digər məsələlərlə bağlı festivallar keçirmək mümkündür. Maraq göstərən insanları dəvət edib, mövzu ilə bağlı işləri paralel şəkildə aparmaq mümkündür.

Qədim Otırar şəhərinin evləri və küçələrini, ictimai məkanlarını, su borularını, şəhər qala divarları və bəzi digər yerlərini bərpa edəcək turizm layihəsi də diqqətləri çəkəcək proyekt olacaqdır.

Bu baxımdan, təhsilə və turizmin inkişafına çox önəm verilməlidir.

 

5. MİN İLLİK ÇÖL FOLKLORU VƏ MUSİQİSİ

 

Bu layihə çərçivəsində “Çöl Folklorunun Antologiyası”nı hazırlamaq lazımdır. Burada Böyük Çöl insanlarının min illk xalq ədəbiyyatının nağıl, əfsanə, layla, hekayə və dastan kimi yaradıcılıq nümunələri bir araya gətirilməlidir.

Bundan başqa, “Böyük Çölün Qədim Nəğmələri” adı veriləcək, qopuz, dombıra, qaval, sazsırnay və digər ənənəvi qazax musiqi alətləri ilə ifa edilən mühüm əsərlərin antologiyası çap olunmalıdır.

Böyük Çölün folkloru və musiqisi, rəqəmsal formatda yenidən həyata qazandırılmalıdır. Bu layihə köçərilərin zəngin irsini sadəcə müntəzəm olaraq toplamalı deyil, eyni zamanda yerli və xarici peşəkar mütəxəssislər tərəfindən həyata keçirilməklə onun əhəmiyyətini artırmalıdır.

Mədəniyyətimizin əsas sahələri, qəhrəmanları və mahnıları sərhəd tanımaz. Ona görə də bunları ardıcıl surətdə araşdırmaq, bütün Orta Avrasiyaya və dünyaya tanıtmaq lazımdır.

Şifahi nəğmələr və musiqi ənənəsi canlandırılarkən müasir oxuyucular və dinləyicilər üçün aydın olmasına diqqət edilməlidir.

Bunu edərkən köhnə sözlər ilə mətnləri rəsmlərlə birlikdə vermək, vizual olaraq qısa film formasında təqdim etmək mümkündür. Melodiyalar və nəğmələr yalnız orijinal alətlərlə deyil, onların müasir elektron nümunələri ilə də təqdim oluna bilər.

Bununla yanaşı, folklor ənənəsinin ortaq tarixi əsaslarını araşdırmaq üçün Qazaxıstanın müxtəlif bölgələrinə və müxtəlif ölkələrə tədqiqat, araşdırma səfərləri təşkil etmək lazımdır.

 

6. TARİXİN KİNO SƏNƏTİ VƏ TELEVİZİYADA ƏKS OLUNMASI

 

Müasir xalqların tarixi yaddaş və anlayışında kino sənətinin xüsusi yeri vardır. Ümumiyyətlə, insan zehni üçün fundamental elmi tədqiqatlarda film qəhrəmanları sənədli portretlərdən daha çox yaddaqalandır.

Bu səbəbdən qısa zaman ərzində Qazaxıstanın sivilizasiya tarixinin fasiləsiz inkişafını göstərən sənədli filmlər, kinolar və serialların çəkilişinə başlanmalıdır.

Bu layihələr geniş beynəlxalq əməkdaşlıq çərçivəsində yerli və əcnəbi film rejissorları, prodüserlər, ssenaristlər, aktyorlar və kino sənayesinin digər mütəxəssislərinin yardımları ilə reallaşdırılmalıdır.

Macəra və melodram janrları ilə yanaşı, tamaşaçılar tərəfindən çox bəyənilən fantaziya və blokbaster elementlərini də qataraq yeni tarixi kino və televiziya nümunələri çəkmək lazımdır.

Amma hədəfə çatmaq üçün Böyük Çölün geniş mifoloji və folklor nümunələrini istifadə etmək mümkündür.

Milli qəhrəmanları örnək kimi təqdim edərkən keyfiyyətli uşaq filmləri və cizgi film seriallarına maraq göstərən gənc nəslin zövq və istəkləri də nəzərə alınmalıdır.

Şanlı, şöhrətli əcdadlarımız, fikir öndərlərimiz və dövlət rəhbərlərimiz təkcə Qazaxıstanda deyil, bütün dünyada tanınmağa layiq şəxsiyyətlərdir.

 

NƏTİCƏ

 

Bundan yarım il əvvəl “Gələcəyə doğru: Mənəvi Yenilənmə” adlı proqram xarakterli məqaləm dərc olunmuşdu.

Yuxarıda qeyd etdiyim layihələri “Mənəvi Yenilənmə” proqramının davamı kimi qiymətləndirirəm.

“Mənəvi Yenilənmə” proqramının yeni elementləri, əcdadlarımızın çoxəsrlik irsinin rəqəmsal sivilizasiya şəraitində aydın və tələb olunan səviyyədə canlanmasına imkan verəcəkdir.

Doğma tarixini bilən, ona dəyər verib onunla fəxr edən xalqın gələcəyinin aydın olacağına əminəm. Keçmişiylə qürur duyub, bu gününün dəyərini bilmək və gələcəyə nikbin baxmaq ölkəmizin müvəffəqiyyətinin təminatıdır.

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
135 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
Aslan İsmayılov cəzalandırıldı
Xural Yazıldığı tarix 23 Noyabr 2018


”Guya müstəqil olan məhkəmələr və Vəkillər Kollegiyası da birbaşa Fikrət Məmmədovun obyektləri kimi fəaliyyət göstərirlər”

Noyabrın 23-də Binəqədi rayon Məhkəməsində “VİZA” hüquq şirkətinin rəhbəri, hüquqşünas Aslan İsmayılova hökm oxunub. Hakim Mirheydər Zeynalovun sədrliyilə çıxarılan hökmə əsasən, A.İsmayılov CM-nin 221.1 maddəsilə – xuliqanlıqda təqsirli bilinərək, illik qazancının 20 faizi tutulmaqla, 1 il islah işləri və 1500 manat da cərimə cəzasına məhkum edilib.

İddia olunur ki, A.İsmayılov Müasir Müsavat Partiyasının sədri Hafiz Hacıyevə qarşı qaldırdığı iddia üzrə Binəqədi Rayon Məhkəməsinin qərarı (iddianın icraata götürülməsindən imtina) onu qane etmədiyinə görə 2017-ci il oktyabrın 2-də məhkəmədə səs-küy salıb, qapını çırpıb divarı dağıdıb.

A.İsmayılov haqqındakı hökmün qanunsuz və əsassız olduğunu, sifarişlər çıxarıldığını bildirib. O, xüsusən Baş prokuror Zakir Qaralovu, ədliyyə naziri Fikrət Məmmədovu, prezidentin köməkçisi Əli Həsənovu ittiham edib. Bildirib ki, ictimai fəaliyyətinə, məmurların qanunsuz əməllərini ifşa etdiyinə görə cəzalandırılır:

“Bu cinayət işi haqqımda qaldırılan birinci iş deyil. Əminəm ki, bu idarəçilik sistemi mövcud olacağı təqdirdə, sonuncu da olmayacaq. Bu tipli ilk cinayət işi haqqımda 1996-cı ildə qaldırılıb. Keçən illər ərzində onlar çox olub. Hələ dəfələrlə peşəmdən – vəkillikdən kənarlaşdırıldığmı demirəm. Hamısı da bir məqsəd daşıyıb. Dövlətimdə, Vətənimdə baş verən özbaşnalıqları görməkdən və dilə gətirməkdən çəkinməliyəm. Basqılara baxmayaraq, mən qanunsuzluqları görməməyi, eşitməməyi və qanmamağı bacarmadım”.

Hüquqşünas bildirib ki, ona qarşı sonuncu təqib kampaniyası iki il əvvəl başlayıb. Bunun da bir neçə səbəbi olub:

“Bu səbəblər arasında Azərbaycan gəncliyini məhv edən narkotik tərkibli dərmanların apteklərdə qanunsuz satışı, qanunla qadağan olunmuş, minlərlə ailənin faciəsinə səbəb olan, kazino, qumarxanaların qanunsuz fəaliyyəti, dünyada ekoloji baxımdan ən təhlükəli şəhərlər sırasına daxil edilmiş Bakıda yaşıllıqların məmurlar tərəfindən qanunsuz olaraq rüşvət müqabilində cürbəcür obyektlərin tikintisi üçün satılması, yumurta mafiyasının ölkə sahibkarlığını məhv etməsi… Əsas səbəb isə Milli Onkologiya Mərkəzində baş verən milli faciəmizi sənəd və sübutlarla ictimaiyyətə çatdırmağım oldu. Az-çox Azərbaycanda baş verənlərə bələd olan hər kəsə aydındır ki, yumurta mafiyası və Milli Onkologiya Mərkəzi birbaşa Ədliyyə naziri Fikrət Məmmədovla bağlıdır. Fikrət Məmmədov isə Azərbaycanda sıradan bir nazir deyil. O, Azərbaycanda bütövlükdə ədliyyə, məhkəmə sisteminə və prokurorluq orqanlarına başçılıq edən şəxsdir. Dəfələrlə açıqladığım fikri bir daha təkrar edirəm, Baş prokuror Zakir Qaralov bir rayon prokurorunu belə, Fikrət Məmmədovun göstərişi olmadan vəzifəyə təyin edə bilməz. Guya müstəqil olan məhkəmələr və Vəkillər Kollegiyası da birbaşa Fikrət Məmmədovun obyektləri kimi fəaliyyət göstərirlər”.

A.İsmayılov haqqında çıxarılan hökmdən apelyasiya şikayəti verəcək.

 

Meydan TV

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
246 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / MANŞET  / XuralTAC
Qarabağ Komitəsi 24 noyabr mitinqi ilə bağlı qərar verdi
Xural Yazıldığı tarix 23 Noyabr 2018


Xural.com-a Qarabağ Komitəsinin mətbuat xidmətindən bəyanat daxil olub. Bu gün Qarabağ Komitəsinin İşçi Qrupu tərəfindən qəbul edilən və yayılan bəyanatda deyilir:

“Qarabağ Komitəsi 24 noyabr 2018-ci il tarixində Bakı şəhərində “Erməni işğalına son!”, “Qarabağa Azadlıq!” şüarları ilə mtinq keçirmək barədə Bakı şəhər İcra Hakimiyyətinə müraciət etmişdi. Bakı şəhər İcra Hakimiyyəti Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasında təsbit edilmiş sərbəst toplaşma hüququnu kobud şəkildə pozaraq tamamilə qanunsuz və əsassız olaraq həmin mitinqin keçrilməsinə qadağa qoymuşdur. Qanunvericiliyə müvafiq olaraq Komitə Bakı şəhər İcra Hakimiyyətinin həmin qərarından məhkəməyə müraciət etmişdir. 1 saylı Bakı İnzibati-İqtisadi Məhkəməsi “Sərbəst toplaşma azadlığı haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 11-ci maddəsinə əsasən bu şikayətə 2 gün ərzində baxmalı olduğu halda, baxışı 7 dekabr 2018-ci il tarixinə təyin edib. Bundan sonra təşkilatçılar hüquqi müstəvidə qalmış imkandan istifadə edərək ərizə yazıb xahiş etmişlər ki, məhkəmə öz qərarını ləğv etsin, baxış 24 noyabra qədər keçirilsin və Bakı şəhər İcra Hakimiyyətinin mitinqi qadağan edən qərarını ləğv edərək mitinqin keçirilməsinə icazə qərarı çıxarsın. Lakin mitinqin keçirilməsi üçün müəyyən edilmiş tarixə qədər məhkəmə bu ərizəyə də baxmamışdır. Beləliklə, məhkəmə Azərbaycan Respublikası Konstitusiyası və qanunlarının müddəalarını, Azərbaycan vətəndaşının hüquq və azadlıqlarını pozaraq 24 noyabrda mitinq keçirilməsinə qadağa barədə Bakı şəhər İcra Hakimiyyətinin qərarının de-fakto qüvvədə olması situasiyası yaratmışdır.
Qarabağ Komitəsi işğalcı Ermənistan hakimiyətinin davakar bəyanatları və meydanoxumalarının gücləndiyi, işğal olunmuş torpaqlarımızın düşmən tərəfindən məskunlaşmasının sürətlindiyi, bir sıra beynəlxalq təşkilatların və dövlətlərin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü şübhə altına alan hərəkətlərinin artdığı, qondarma işğal rejiminin sözdə nümayəndələrinin rəsmi vizalarla dünya paytaxtlarında qəbul olunduğu haqqında xəbərlərin gəldiyi və Azərbaycan hakimiyyətinin bunlara qarşı təsirli addımlarının müşahidə olunmadığı bir məqamda 2-ci Qarabağ mitinqinə münasibətdə tutulan bu antimilli mövqeyə qətiyyətlə etiraz edir, pisləyir və lənətləyir.
Qarabağ Komitəsi Bakı şəhər İcra Hakimiyyəti və 1 saylı İnzibati-İqtisadi məhkəməsinin qərarları nəticəsində yaranmış hüquqi vəziyyəti, həmçinin iqtidardakı bəzi dairələrin kütləvi repressiya və təxribat planları, hakimiyyətdaxili qrupların xalqın haqlı etirazlarından öz maraqları üçün istifadə etmə cəhdi və hazırlıqları barədə məlumatları, region və ölkədəki hərbi siyasi situasiyanı müzakirə edərək və dəyərləndirərək, habelə Komitənin mövcud durumda razılaşdırılmamış kütləvi aksiyalar keçirmənin məqsədəuyğun olmadığı barədə qərarı olduğunu nəzərə alaraq 24 noyabra təyin edilmiş mitinqi təxirə salmaq haqqında qərar qəbul etmişdir. 2-ci Qarabağ mitinqinin yeni tarixi haqqında məlumat yaxın müddətdə ictimaiyyətin diqqətinə çatdırılacaqdır.”

 

Xural.com

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
337 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / MANŞET  / XuralTAC
Sabirabadlı fəal prezidentə müraciət etdi: “19 ildir gözləyirəm…”
Xural Yazıldığı tarix 23 Noyabr 2018


Sabirabadlı vətəndaş cəmiyyəti fəalı Rəna Mehrəliyeva prezident İlham Əliyevə müraciət edib. O, prezidentdən zənginləşmiş sabirabadlı məmurlara qarşı ölçü götürməsini və ümidinin ancaq ona olduğunu bildirib. Rəna Mehrəliyeva uzun illərdir Sabirabadda yaşayır və hər zaman ölkənin və millətin gələcəyi üçün əlindən gələni edib. Bu 19 ildə özünə ev-eşik edə bilməyib və uzun illər fəaliyyət göstərsə də, ev növbəsində olsa da, heç kim ona yardımçı olmayıb. Dəfələrlə Sabirabada Bakıdan nazirlər gəlsələr də, onların heç biri problemi başından aşan Rəna xanımla görüşməyiblər. Vətəndaş Cəmiyyətini fəalı olan Rəna xanım bunu da prezidentin diqqətinə çatdırır və ondan həmin nazirlərə tapşırıq verməsini xahiş edir. Əvvəl də bir neçə dəfə xural.com-da çıxış edən Rəna Mehrəliyeva Sabirabad rayonuna başçılıq edən məmurlardan şikayətini bildirib. Rayon rəhbərliyinin isə cavabı hələ yoxdur. Bəlkə prezident İlham Əliyevin tapşırıqlarından sonra sabirabadlı fironlar Rəna xanımı qəbul edib dərdinə şərik olacaqlar, kim bilir?

Xural.com Rəna Mehrəliyevanın prezident İlham Əliyevə müraciətini təqdim edir:

 

“Cənab Prezident!

Bü gün hakim dairələrdə vəzifə daşıyan kiçik, böyük fərq etmir – hamısının saysız-hesabsız mülkləri, sarayları, villaları, imarətləri var. Halal pulla bunlara sahib olmadıqlarını bilirik. Mən dəfələrlə Sizə, yuxarı instansiyalara, aidiyyatı qurumlara yazmağıma baxmayaraq, (bir aydan sonra 19 il olacaq) hələ bu günə kimi Sabirabad rayonunun rəhbərliyi, şəhər bələdiyyəsi, şəhər memarlığı, Torpaq və Əmlak Komitəsi mənə 6 sot torpaq vermirlər ki, dünyanın sonudur, Sabirabad rayonunda torpaq qəhətə çıxıb. Bakı şəhərində bir adam bu qədər mülkə sahib ola bilir, mən 19 ildə növbədə olduğum halda torpaq ala bilmirəm? Xahiş edirəm, rayonumuza (guya vətəndaşlarla görüşə) təşrif gətirən yüksək vəzifəli nazirlər bir vətəndaş olaraq mənim də haqlı narazılığımı rayon rəhbərliyinə çatdırsınlar. Millət vəkili Qənirə Paşayevaya 4-cü müraciətimə cavab almıram. Qənirə xanım görəsən Sabirabaddan seçilən deputatlardan soruşmurmu ki, sizin seçicilər siz varsınızsa, mənə niyə müraciət edirlər? Mənə bu sualın cavabı çox maraqlıdır ki, görəsən Sabirabaddan seçilməsi üçün dəridən-qabıqdan çıxdığım millət vəkilləri nə cavab verirlər?

Möhtərəm Prezident!

Bir vətəndaş olaraq, 30 ildən yuxarı layiqincə xidmət etdiyim hakimiyyət, ictimaiyyətçi xanım kimi bütün tədbirlərdə iştirak etdiyim halda, niyə haqqım olan torpağımın, mənə verilməsinə köməklik etmirlər? Sizdən acizanə şəkildə xahiş edirəm ki, haqqımın tapdalanmasına izin verməyin. Belə məmurların cəzasız qalmasına göz yummayın. Bu məmurlar dövlətin üz qarasıdır. Hakimiyyətlə xalq arasında ciddi qarşıdurma yaradırlar. Xalqın arasında narazılıq yaradaraq Hakimiyyəti gözdən salırlar.

P.S. Dostlar, lütfən hər kəs paylaşsın ki, bəlkə bu məmurların daşlaşmış vicdanı, pul toplamaqdan korşalmış gözləri və qulaqları açıla sayənizdə.”

 

Xural.com

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
637 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / MANŞET  / QAYNAR QAZAN  / XuralTAC
“Strateq baxışı”nda müzakirə: “İran vurularsa Azərbaycan nə etməlidir?”-VİDEO
Xural Yazıldığı tarix 22 Noyabr 2018


“Strateq baxışı”nda İran müzakirəsi…

 

 

Strateq.az saytının layihəsi olan “Strateq baxışı” verilişinin 8-ci bölümü “İran düyünü və İrana tətbiq olunan sanksiyaların bölgəyə və bölgə dövlətlərinə təsiri” mövzusuna həsr olunub. Mövzunu verilişimizin daimi ekspertləri Azərbaycan Xalq Partiyasının sədri Pənah Hüseyn, Azad Demokratlar Partiyasının sədri Sülhəddin Əkbər, “Qlobal İnteqrasiya və Dialoq Mərkəzi” İB-nin prezidenti Yasəmən Qaraqoyunlu və qonağımız Türk tarixi tədqiqatçısı Əkbər Nəcəflə müzakirə edirik. Gündən-günə gərginləşən bölgəmiz və konkret olaraq İrandakı vəziyyətin bizə nə təsiri olacaq? Əgər İran vurularsa, bu, Azərbaycana və bölgəyə hansı təsirləri göstərəcək? İranın vurulması və ya vurulmaması hallarında Azərbaycan nə etməlidir? Azərbaycan cəmiyyətinin, dövlətinin və müxalifətinin üzərinə hansı yük və məsuliyyətlər düşür? Bu suallara cavab tapmaqla yanaşı, İranın daxili problemləri, İranın etnik tərkibi və digər məsələlər haqqında da ekspertlərlə və qonağımızla ciddi müzakirə apardıq.

Ümid edirik ki, “Strateq baxışı” proqramının bu buraxılışı da Oxucularımızın marağına səbəb olacaq və onlar öz düşüncələrini bizə yazacaqlar.

Buyurun, “Strateq baxışı” verilişinin 8-ci bölümünü seyr edin. Hər şeyin necə olduğunun ən yaxşı qiymətini Siz verəcəksiniz, əziz tamaşaçılar.

“Strateq baxışı”,

Əvəz Zeynallı

 

 

Xural.com

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
377 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / MANŞET  / XuralTAC
Qarabağ Komitəsi yekun qərarını mitinq tarixinə bir gün qalmış verəcək
Xural Yazıldığı tarix 21 Noyabr 2018


Qarabağ Komitəsi növbəti toplantısını keçirib. Toplantıda təşkilati məsələlərə baxılıb və Sevinc Axundova yekdilliklə Qarabağ Komitəsinə üzv seçilib. Bununla da Qarabağ Komitəsinin üzvlərinin sayı 38 nəfərə çatıb. İclasda, eyni zamanda Qarabağ Komitəsinin üzvü Əvəz Zeynallı Komitənin mətbuat xidməti seçilib. Aytac Əmiraslanova və Ceyhun Tağıyev isə Əvəz Zeynallının köməkçiləri təyin olunublar.

İclasda daha sonra 24 noyabr 2018-ci ildə keçiriləcək mitinq məsələsi və mitinqə verilən rədd qərarından Bakı 1 saylı İnzibati-İqtisad Məhkəməsinə olunan müraciət müzakirə olundu. Müzakirələrdə məhkəmənin verdiyi qanunsuz və siyasi mahiyyətli qərarın doğru olmadığı bildirildi. Belə ki, 24 noyabrda keçirilməsi istənilən mitinqin məhkəmə baxışının dekabrın 7-nə təyin edilməsi qanunlara və hüquqa zidd olmaqla birlikdə, həm də cəmiyyətə hörmətsizlikdir. Komitə hüquqi prosedurlara riayət etmək fikrində olduğunu bəyan etməklə birlikdə, onu da qeyd edir ki, Qarabağ Komitəsi 24 noyabr mitinqini hakimiyyət orqanlarının günahı ucbatından keçirməməyə məcbur qalır.

Aparılan gərgin müzakirələr nəticəsində qərara alındı ki, 23 noyabrda saat 11.00-da Qarabağ Komitəsinin İşçi qrupunun fövqəladə iclası çağırılsın və son qərar o iclasda verilsin. Sonda Qarabağ Komitəsinin canlı yayında mətbuat və cəmiyyət üçün brifinqi keçirildi.

Xural.com

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
205 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / MANŞET  / XuralTAC
Eldar Həsənov gündəmə gəlir
Xural Yazıldığı tarix 21 Noyabr 2018


Sabiq Baş prokurorun haqqında kimlər araşdırma qərarı verib?

 

Sabiq Baş prokuror, Azərbaycan diplomatiyasının kilid adamlarından biri olan Eldar Həsənov yenidən gündəmə gəlir. Xural.com-a daxil olan məlumata görə, hakimiyyətin ən yüksək eşalonlarında onun haqqında xüsusi araşdırmalar başlayıb. Hakimiyyətin yenidən dizayn edilməsi və kadrlara yenidən baxılması məqsədilə qruplararası qarşıdurmalarda adı hər zaman ön sıralarda yer alan sabiq baş prokurorun başı yenə qeylü-qaldadır. Onun güclü potensialı və hər zaman ölkənin bütün kəsimləri və regionları arasında dayaq mərkəzlərinin olması, yenə diqqəti cəlb edib.

Dünyanın ən nəhəng dövlətlərindən, eyni zamanda Azərbaycana təsir dairəsini gündən-günə artıran Rusiyanın prezidenti Vladimir Putinin yaxın dostu olan İlham Rəhimovla yaxın dostluq münasibətləri həmişə medianın gündəmində olub. Eldar Həsənov Rusiya ilə olduğu kimi, həm İranla, həm də Türkiyə ilə ciddi münasibətlərə sahibdir və münasibətlərin yaradılmasında sabiq İqtisadi İnkişaf naziri Fərhad Əliyevin müstəsna xidmətlərinin olduğu da bizə ötürülən informasiyalar arasındadır.

Diplomatik korpusda da onun nüfuzu yüksəkdir. Hazırda səfir postunda fəaliyyət göstərən Vilayət Quliyev, Həsən Həsənov kimi keçmiş Xarici İşlər nazirləri də onun bir sözünü iki etmirlər. Milli Məclisin sədr müavini Tamerlan Qarayevin də hazırda cənab Eldar Həsənovun təsir dairəsinə daxil olduğu bildirilir. Ölkə daxilində də münasibətlərini möhkəmləndirən, hətta hər kəsi təəccübləndirən jestlərlə gündəmə gələn sabiq baş prokurorun bir müddət əvvəl atasının yasında mitinq meydanlarını xatırladan izdiham da media mütəxəssislərinin diqqətindən qaçmamışdı.

Bütün gücü və enerjisini Azərbaycan diplomatiyasının və hakimiyyətin uğur qazanmasına sərf etsə də, Eldar Həsənov hər zaman bir qruplaşmanın hədəfində olub. Həmin qruplaşma isə gündən-günə Azərbaycanda öz təsirini artırmaqdadır. Araşdırmanın əsl səbəbi də bu qruplaşmanın dəstəyi ilə baş verir. Ölkə rəhbərliyində onun gözdən salınması üçün düyməyə basılıb. Eldar Həsənov bu qruplaşma və maraq mərkəzlərinin diqqətindən necə yayınacaq, yaxın zamanlarda görəcəyik. Biz isə xural.com-un olaraq başlandığı deyilən bu təqibin izini təqib etməyə çalışacağıq.

 

Xural.com

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
589 dəfə oxunub


GÜNDƏM  / XuralTAC
”Aydın Mirzəzadə bizi təhqir etdikdən sonra ”blok”ladı’
Xural Yazıldığı tarix 20 Noyabr 2018


Hazırda Şəhid ailələri Prezident Administrasiyasının qarşısındadırlar. Onların prezidentin ictimai-siyasi məsələlər üzrə köməkçisi Əli Həsənovla görüş tələb etdiyi bildirilir. 

*** 

Şəhid ailələrini Şəhidlər Xiyabanına buraxmayıblar

Noyabrın 20-də birdəfəlik yardım ala bilməyən şəhid ailələri yenidən Milli Məclisin qarşısına toplaşıblar. Ailələr Şəhidlər Xiyabanına getmək istəsələr də, ərazidəki polislər imkan verməyib. Onları Milli Məclisin qarşısındakı dayanacağa doğru yönəldiblər.

Şəhid ailələri jurnalistlərə deyiblər ki, polislər onları Milli Məclisin qarşısına buraxmır:

“Mətbuatda bizi bir qrup adlandırırlar, biz qrup deyilik, 10 minlərlə şəhid ailəsi var ki, 11 min manat birdəfəlik yardımı ala bilməyib. Nazir Sahil Babayevlə də görüşdük, ancaq müavinətimizi vermirlər”.

Onlar jurnalistlərə qanunsuzluqları aşkarladıqları sənədləri təqdim ediblər. Şəhid ailəsindən olan Əli Mustafayev bildirib ki, 26 yanvar 1981-ci ildə vəfat edən Qarayev Şirvan Məhi oğlunun müavinətilə bağlı 1994-cü ilin sənədində imzası var:

“Bu, necə ola bilər. Bu cür saxtakarlıqlar az deyil. Təkcə Zərdab rayonundan 3 belə fakt var, rayonun müvafiq orqanlarına müraciət edilib, o cümlədən, deputat Aqil Abbas belə sənədləri bizdən istəyib. Bəzi rayonlardan pul alanları efirə çıxarıb danışdırırlar, amma televiziyalar bura yığışanlarla maraqlanmır”.

Mingəçevirdən gələn Bənövşə Abdullayeva YAP-çı deputat Aydın Mirzəzadəyə müraciət etdiklərini bildirib:

“Dəfələrlə görüşüb ondan qarşılaşdığımız problemlə maraqlanmağını istədik, sosial şəbəkə vasitəsilə müraciət etdik. Sonda, o, bizi “tərbiyəsiz”, “mədəniyyətsiz” deyə təhqir edəndən sonra “blok”a atdı. Aydın Mirzəzadənin Migəçevirdəki obyekti şəhid ailələrinin yaşadığı binaya yaxındır, amma bir dəfə də bizimlə maraqlanmır”.

Onların sözlərinə görə, deputat Qənirə Paşayeva sonuncu görüşdə 3 günə cavab verəcəyini söyləsə də, hələ reaksiya yoxdur:

“Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin rəsmiləri televiziyaya çıxıb şəhid ailələrinə mənzil verildiyini minnət kimi başımıza çırpır. Axı bütün şəhid ailələrinə mənzil verilmir, niyə yalan məlumatı yayırlar?”

Prezident İlham Əliyev aprelin 19-da “Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyü uğrunda həlak olmuş, ölmüş və hərbi əməliyyatlarla əlaqədar xəbərsiz itkin düşdüyünə görə ölmüş elan edilmiş hərbi qulluqçuların ailə üzvlərinin sosial müdafiəsinin yaxşılaşdırılması ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” fərman imzalayıb. Fərmana əsasən şəhid hərbi qulluqçuların vərəsələrinə birdəfəlik ödəmələrin (11 min manat) verilməsi mexanizmini müəyyən edən Qaydaların layihəsi hazırlansa da, indiyə qədər bir çox şəhid ailəsi müavinətlərini ala bilmədiklərini deyirlər.

Paylaş:

Oxumağa davam edin
0
273 dəfə oxunub