GÜNDƏM

GÜNDƏM  / XuralTAC

“Xəstəxanalarda yer olmayacaq”-Operativ Qərargah həyacan təbili çalır

Xural Yazıldığı tarix 2 Aprel 2020

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahın növbəti mətbuat konfransı keçirilib.

Musavat.com xəbər verir ki, mətbuat konfransında çıxış edən TƏBİB-in şöbə müdiri Yaqut Qarayeva vətəndaşlara müraciət edərək vəziyyətin ciddiliyini qəbul etmələrini tələb edib.

“Təəssüflər olsun ki, vətəndaşlar vəziyyətin ciddiliyini qəbul etmir. Pandemiya vəziyyətində yaşayırıq. Bütün dünya bundan əziyyət çəkir. Proses çox ciddi hal alıb. Xəstəxanalarda yer olmayacaq. Vətəndaşlara qəti şəkildə deyirik, tələb edirik ki, çölə çıxmayın. Özünüzü izolyasiya edin” – deyə Yaqut Qarayeva bildirib.

Yaqut Qarayeva söyləyib ki, bu günə qədər 30 minə yaxın vətəndaş testdən keçirilib.

“Bu testlər Almaniya istehsalıdır və çox maliyyə tələb edən testlərdir. Bu həm də zaman tələb edir. Bu günə qədər bütün testlər dövlət hesabına edilib. Məndə olan məlumata görə, laboratoriyalar qurulur. Artıq bu istiqamətdə işlər görülür” – deyə TƏBİB rəsmisi qeyd edib.

Nazirlər Kabinetinin mətbuat xidmətinin rəhbəri İbrahim Məmmədli də bu məsələ ilə bağlı açıqlama verib. Deyib ki, virusun yayılması xəstəliyin sağalmasını üstələyib.

GÜNDƏM  / XuralTAC

Dağlıq Qarabağın azərbaycanlı icması Kəlbəcərin işğalının 27-ci ildönümü ilə bağlı bəyanat yayıb

Xural Yazıldığı tarix 2 Aprel 2020

Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsinin azərbaycanlı icması Kəlbəcər rayonunun Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğalının 27-ci ildönümü ilə əlaqədar bəyanat yayıb.

Musavat.com xəbər verir ki, bəyanatda deyilir:

“Ermənistan dövlətinin təcavüzkar siyasəti 30 ildən artıqdır ki, dünya ictimaiyyətinin gözü qarşısında həyata keçirilir. 27 il əvvəl – 1993-cü il martın 27-dən aprelin 2-dək Ermənistan silahlı qüvvələrinin genişmiqyaslı hücumu nəticəsində Dağlıq Qarabağ bölgəsinin hüdudlarından kənarda yerləşən, 1936 km² sahəsi, işğal zamanı 60 minə nəfərə qədər əhalisi, 1 şəhər, 1 qəsəbə və 122 kənddən ibarət olan Kəlbəcər rayonu işğal edildi. Azərbaycanın Kəlbəcər rayonunun Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğalı münaqişəni mahiyyətcə yeni – işğalçılıq səviyyəsinə keçirdi.

Bununla yanaşı, işğal nəticəsində Kəlbəcər rayonu ərazisindəki memarlıq abidələri bütünlüklə talan edilib, yandırılıb, dağıdılıb və məhv edilib. Kəlbəcər rayonu ərazisində tarixi və memarlıq abidələrindən sənaye əhəmiyyətli ehtiyatları 112,5 ton olan və istismar olunan Söyüdlü (Zod) və ehtiyatları 13 tondan çox olan Ağduzdağ və Tutxun qızıl yataqları, sənaye əhəmiyyətli ümumi ehtiyatları 850 ton olan Ağyataq, Levçay, Çorbulaq və ehtiyatları 200 tondan çox olan Qamışlı və Ağqaya civə yataqları, ehtiyatları 10941 min kubmetr olan və mişar daşı istehsalına yararlı Kilsəli tuf yatağı, ehtiyatları 1312 min kubmetr olan və kərpic istehsalına yararlı Keşdək gil yatağı, ehtiyatları 4473 min kubmetr olan və yüngül beton doldurucusu kimi istifadə olunan Keçəldağ perlit yatağı, ümumi ehtiyatları 2,2 milyon kubmetr olan 2 üzlük daşı yatağı, ehtiyatları 2540 min kubmetr olan Çəpli qum-çınqıl qarışığı yatağı, gözəl dekorativliyə malik 4 mərmər oniksi (ehtiyatları 1756 ton), nefroid (ehtiyatları 801 ton) yatağı, ehtiyatları 2337 ton olan 1 obsidian (dəvə gözü) yatağı, ehtiyatları 1067 min kubmetr olan 1 listvenit yatağı qalıb.

Kəlbəcərə dünya şöhrəti qazandırmış Yuxarı İstisu, Aşağı İstisu, Keşdək, Qarasu, Tutxun, Mozçay, Qoturlusu kimi çox böyük müalicə-balneoloji təsirə malik mineral su yataqları da (ümumi istismar ehtiyatları 3093 m3/gün) işğal ərazisində yerləşir. Murovdağ, Şahdağ, Vardenis, Mıxtökən, Qarabağ silsiləsinin və Qarabağ yaylasının bir hissəsinin əhatəsində yerləşən Kəlbəcər şəhərinin ən yüksək zirvələri Gamış dağı (3724 m) və Dəlidağdır (3616 m). Ərazidə Yura, Təbaşir, Paleogen, Neogen və Antropogenin çökmə, vulkanogen-çökmə və vulkanik süxurları yayılıb. Ən böyük çayı Tərtər (yuxarı axını) və onun qolları Lev çayı, Tutqunçay və başqalarıdır”.

Bəyanatda qeyd olunur ki, hazırda işğal altında olan Sərsəng su anbarı da 1976-cı ildə Tərtər çayı üzərində inşa edilib:

“Sərsəng su anbarı işğal altında olandan bəri ermənilər illik su sərfinin 85-90 faizini qəsdən, su lazım olmayan vaxtlarda, xüsusilə qış aylarında buraxırlar. Lazım olan vaxtlarda isə illik su normasının 10-15 faizini buraxırlar ki, bu da suyun səviyyəsinin aşağı düşməsinə və suvarmanın qeyri-mümkünlüyünə səbəb olur. Əkin sahələrinə xeyli ziyan dəyir, yaşıllıqlar susuzluqdan quruyaraq məhv olur, ciddi ekoloji gərginlik yaranır. Qəza vəziyyətində olan su anbarından aşağıda yaşayan 400 min nəfər əhali isə daim təhlükə altındadır.

Bundan əlavə, bu hərbi təcavüz nəticəsində 60 minə qədər Kəlbəcər əhalisi etnik təmizləməyə məruz qalaraq öz doğma torpaqlarından məcburən köçkün düşüb, 511 dinc əhali öldürülüb, 321 nəfər isə əsir götürülüb və itkin düşüb. Hazırda Kəlbəcər rayonunun əhalisi Azərbaycan Respublikasının 56 rayon və şəhərinin 707 yaşayış məntəqəsində məskunlaşıblar.

1993-cü il aprelin 6-da BMT Təhlükəsizlik Şurasının 3194-cü iclasında Təhlükəsizlik Şurası sədrinin bəyanatı qəbul olunub. Bəyanatda Kəlbəcərə hücum faktı təsdiq olunmaqla yanaşı, qoşunların dərhal çıxarılması tələbi də öz əksini tapdı. Bəyanatda göstərilirdi ki, Təhlükəsizlik Şurası bölgənin bütün dövlətlərinin suverenliyini, ərazi bütövlüyünü və sərhədlərinin toxunulmazlığını təsdiq edir.

Sənəddə yazılıb ki, həmin il aprelin 30-da BMT Təhlükəsizlik Şurasının 3205-ci iclasında Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinə dair 822 saylı qətnamə qəbul edilib. Sənəddə Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən işğalçı qoşunların Kəlbəcər rayonundan və Azərbaycanın son zamanlar işğal olunmuş digər ərazilərindən dərhal çıxarılması tələb edilirdi. Bu qətnamə Təhlükəsizlik Şurası sədrinin 1993-cü il 29 yanvar və 6 aprel tarixli bəyanatlarına və Baş katibin 14 aprel tarixli məruzəsindəki faktlara əsaslanırdı. Sənəddə Təhlükəsizlik Şurası sədrinin 6 aprel tarixli bəyanatında olduğu kimi, Ermənistan ilə Azərbaycan arasında münasibətlərin pisləşməsi ilə əlaqədar Təhlükəsizlik Şurasının ciddi narahatlıq keçirdiyi bildirilir, bununla da Ermənistan Respublikasının münaqişədə bu və ya başqa formada iştirakı etiraf olunurdu. Bundan əlavə, qətnamədə bölgədəki bütün dövlətlərin suverenliyinə və ərazi bütövlüyünə hörmət, eləcə də sərhədlərin toxunulmazlığı və ərazi əldə etmək üçün qüvvə tətbiq etməyin yolverilməzliyi bir daha təsdiq olunub.

Ümumilikdə, Dağlıq Qarabağın erməni icmasının öz müqəddəratını təyin etmək cəhdi kimi qələmə verdiyi Ermənistanın bu hərbi təcavüzü nəticəsində Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən 1 milyondan çox əhalinin öz doğma torpağından məcburən köçkün düşməsinə gətirib çıxarıb və hazırda bütün dövrlərdə olduğu kimi, ermənilərin həyata keçirdiyi bu işğalçılıq siyasəti kütləvi qırğınlarla müşayiət olunub. Belə ki, 1988-1993-cü illərdə Ermənistanın hərbi təcavüzü nəticəsində 20 000 azərbaycanlı həlak olub, 50 000 nəfər isə müxtəlif dərəcəli xəsarət alaraq əlil olub. XX əsrin sonunda monoetnik dövlət yaratmağa nail olan Ermənistanın təcavüzü nəticəsində Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsi və onun inzibati ərazisinə aidiyyəti olmayan Laçın, Kəlbəcər, Ağdam, Füzuli, Cəbrayıl, Qubadlı və Zəngilan bölgələri işğal edilib. Bütün bu ərazilər ermənilər tərəfindən etnik təmizləməyə məruz qalıb. XX əsrin sonunda bütün dünyanın gözü qarşısında baş verən, qəddarlığı və amansızlığı ilə seçilən Xocalı soyqırımı isə bu təcavüzkar siyasətin ən qanlı və yaddaşlardan silinməyən səhifəsi olub.

Ermənistan tərəfindən Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün pozulması, dünya mədəniyyətinin nümunələri sayılan memarlıq abidələrinin dağıdılması və mənimsənilməsi, insan hüquqlarının, o cümlədən mədəni hüquqların kütləvi şəkildə, kobudcasına pozulması beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə tamamilə ziddir.

Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzünün genişlənməsi ilə əlaqədar 1993-cü ildə BMT Təhlükəsizlik Şurasının qəbul etdiyi 822, 853, 874 və 884 saylı qətnamələrdə Azərbaycanın ərazi bütövlüyü, suverenliyi və sərhədlərinin toxunulmazlığının zəruriliyi bildirilir. BMT Təhlükəsizlik Şurasının sənədlərində işğalçı qüvvələrin işğal etdikləri Azərbaycan ərazilərindən dərhal və qeyd-şərtsiz çıxması qeyd olunsa da, Ermənistanın açıq-aşkar işğalçılıq mövqeyi tutması nəticəsində bu qətnamələr indiyədək yerinə yetirilməyib.

Azərbaycan dövləti və xalqı bu işğalla heç vaxt barışmayacaq. 2016-cı il aprelin 2-5-də Azərbaycan Ordusunun uğurlu əks-hücum əməliyyatları ölkəmizə hərbi-strateji nöqteyi-nəzərdən çox böyük üstünlüklər verdi. İlk növbədə, Azərbaycan çox mühüm psixoloji qələbə qazandı. Azərbaycan Ordusu düşmənə sarsıdıcı zərbələr endirdi, Qarabağın şimal və cənub hissələrində çox böyük strateji əhəmiyyətə malik yüksəklikləri azad etdi. Bununla da Azərbaycan öz torpaqlarını azad etmək bacarığını, potensialını, döyüş əzmini nümayiş etdirdi.

Kəlbəcər rayonunun Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğalının 27-ci ildönümündə Azərbaycan Respublikası Dağlıq Qarabağ bölgəsinin 80 mindən artıq, o cümlədən Kəlbəcər rayonunun 76 mindən çox olan azərbaycanlıları beynəlxalq birliyi Azərbaycan xalqına qarşı bu gün də davam edən təcavüz hərəkətlərinə obyektiv siyasi-hüquqi qiymətin verilməsi üçün ölkəmizin haqlı mövqeyini dəstəkləməyə çağırır”.

“Biz bütün beynəlxalq təşkilatlardan tələb edirik ki, Ermənistanın işğalçılıq siyasətinin ifşa olunması üçün təsirli tədbirlər görülsün. Bununla yanaşı, Ermənistanın təcavüzünün qurbanı olan bir milyondan çox insanın haqq səsi eşidilsin və pozulmuş hüquqlarımızın bərpa olunması üçün ermənilərin cinayətkar əməlləri beynəlxalq səviyyədə qınaq obyektinə çevrilsin”, – bəyanatda qeyd olunur.

GÜNDƏM  / XuralTAC

“Bu fərqin artması pis tendensiyadır, ölkədə fövqəladə vəziyyət elan oluna bilər…”

Xural Yazıldığı tarix 2 Aprel 2020

“Əgər qaydalara ciddi riayət olunsa, iki həftəyə müsbət nəticə əldə edə bilərik. Amma bugünkü nəticələr onu göstərir ki, qaydalara tam əməl edilmir”.

Nazirlər Kabinetinin mətbuat xidmətinin rəhbəri İbrahim Məmmədov brifinqdə çıxışı belə zamanı deyib. O bildirib ki, nə qədər qaydalara əməl edilməsə, nəticə də gec əldə olunacaq.

İ.Məmmədovun sözlərinə görə, koronavirusa yoluxma tempinin günbəgün artması müşahidə olunur. Yoluxanların sayı sağalanların sayını bir neçə dəfə üstələyir.

“Cəmi 26 nəfər sağalıb. Bu fərqin artması pis tendensiyadır. Lakin hələlik vəziyyətin nəzarət altından çıxmasından söhbət getmir. Əgər bu tendensiya davam etsə və situasiya daha da mürəkkəbləşsə ölkədə fövqəladə vəziyyətin elan edilməsi istisna edilmir. Hökumətin bütün planları var. Arzuolunandır ki, buna ehtiyac olmasın”,-hökumət sözçüsü deyib.

GÜNDƏM  / XuralTAC

İsrailin səhiyyə naziri koronavirusa yoluxdu

Xural Yazıldığı tarix 2 Aprel 2020

İsrailin səhiyyə naziri Yaakov Litzman koronavirus infeksiyasına yoluxub.

“Report” “RİA Novosti”yə istinadən xəbər verir ki, bu barədə “Jerusalem Times” ölkənin Səhiyyə Nazirliyinin nümayəndəsinə istinadən məlumat verib.

Qeyd olunub ki, nazir və onun həyat yoldaşına koronavirus diaqnozu qoyulub və hər iki şəxs karantinə alınıb. Nazir vəzifələrini evdən icra edəcək.

Qeyd edək ki, İsraildə 6 092 nəfər koronavirusa yoluxub, 25 nəfər ölüb.

GÜNDƏM  / XuralTAC

Kəlbəcərin işğalından 27 il ötür

Xural Yazıldığı tarix 2 Aprel 2020

Azərbaycanın Kəlbəcər rayonunun Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğalından 27 il ötür.

Xural.com xatırladır ki, Kəlbəcər rayonu 1993-cü il aprelin 2-də işğal olunub. İşğal nəticəsində 53340 nəfər öz dədə-baba torpaqlarından qovulub, 511 dinc sakin öldürülüb, 321 adam əsir götürülüb və itkin düşüb, rayona 761 milyon ABŞ dolları məbləğində ziyan dəyib.

Kəlbəcər Azərbaycanın işğal olunmuş rayonları arasında ərazicə ən böyüyüdür. İşğal nəticəsində rayon mərkəzi, 150-yə yaxın kənd, həmçinin onlarla tarixi-mədəniyyət abidəsi, bir muzey, “İstisu” sanatoriyası və digər mühüm obyektlər erməni quldurları tərəfindən xarabazara çevrilib. İşğal nəticəsində Kəlbəcərin 60 min nəfər əhalisi respublikanın 56 rayonunun 770 yaşayış məntəqəsində müvəqqəti məskunlaşmağa məcbur olub.

Kəlbəcər rayonunun işğalı o vaxt üçün Qarabağ müharibəsində Azərbaycanın ən böyük hərbi-strateji məğlubiyyəti idi.

Kəlbəcərin işğalından sonra 3205 saylı iclasda BMT Təhlükəsizlik Şurası 822 saylı Qətnamə qəbul edib. Qətnamədə bütün işğalçı qüvvələrin Kəlbəcər və Azərbaycanın digər işğal olunmuş rayonlarından dərhal çıxarılması tələb olunur. Lakin indiyədək həmin qətnamədən irəli gələn hər hansı öhdəlik yerinə yetirilməyib. Əksinə,  BMT və ATƏT-in prinsiplərinə zidd olaraq 1999-cu ildən Kəlbəcərdə ermənilərin süni şəkildə məskunlaşdırılmasına başlanılıb.

GÜNDƏM  / XuralTAC

Umayra Tağıyevaya yeni vəzifə verildi

Xural Yazıldığı tarix 2 Aprel 2020

Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi yanında yeni yaradılan Milli Hidrometeorologiya Xidmətinə rəhbər təyinatı olub.

Nazirliyin mətbuat xidmətindən verilən məlumata görə Umayra Tağıyeva xidmətin rəhbəri təyin edilib.

Bu təyinata qədər o, Milli Hidrometeorologiya Departamentinin direktoru olub.

Umayra Tağıyeva 1990-cı ildən​ hidrometeorologiya sahəsində çalışır.

GÜNDƏM  / XuralTAC

“Bakıxanov bazarı”ndakı yanğın söndürüldü-VİDEO

Xural Yazıldığı tarix 2 Aprel 2020

Bakının Sabunçu rayonunun Bakıxanov qəsəbəsində bir neçə yanaşı mağazada yanğın başlayıb.

APA xəbər verir ki, əraziyə Fövqəladə Hallar Nazirliyinin canlı qüvvəsi və texnikası cəlb edilib.

Yanğının ərazidəki velosiped satışı ilə məşğul olan mağazadan başladığı bildirilir.

Hazırda yanğının söndürülməsi istiqamətində tədbirlər davam etdirilir.

***

Sabunçu rayonunda yanğın baş verib.

Oxu.Az xəbər verir ki, hadisə Bakıxanov qəsəbəsində, “Bakıxanov bazarı” adlanan ərazidə qeydə alınıb.

İlkin məlumata görə, velosiped mağazasında yaranan qısaqapanma yanğına səbəb olub.

Əraziyə FHN-in Dövlət Yanğından Mühafizə Xidmətinin altı texnikası və canlı qüvvəsi cəlb olunub. Alovun əhatəsi genişlənib və obyektə bitişik digər mağazalara da keçib.

Yanğın söndürülüb, hazırda soyutma işləri görülür. Hadisə zamanı xəsarət alanın olmadığı bildirilir. Faktla bağlı araşdırma aparılır.

***

“Bakıxanov qəsəbəsindəki tikinti materialları bazarında baş vermiş yanğın haqqında ilk çağırış saat 00:50-də daxil olub və saat 00:54-də Fövqəladə Hallar Nazirliyinin 32 canlı qüvvəsi və 12 texnikası hadisə yerinə cəlb edilib”.

Bunun APA-ya açıqlamasında FHN-in Dövlət Yanğından Mühafizə Xidmətinin Qərargah rəisi polkovnik Əkbər Novruzov bildirib.

O qeyd edib ki, yanğın 5000 kvadratmetrlik ərazinin 400 kavadratmetrini əhatə edib:

Polkovnik Ə.Novruzov yanğının baş verməsinə səbəb kimi ilkin olaraq mağazalardan birində elektrik qısaqapanmasının ehtimal olunduğunu bildirib.

GÜNDƏM  / XuralTAC

Dünyada koronavirusdan ölənlər 45 mini, yoluxanlar 900 mini keçdi-Son siyahı

Xural Yazıldığı tarix 2 Aprel 2020

Dünyada koronavirus infeksiyasına (COVİD-19) yoluxma və bu virusdan ölüm halları son günlər sürətlə artmaqda davam edir. Artıq yoluxanların ümumi sayı 1 milyona çatmaqdadır.

Musavat.com xarici mənbələrə istinadən bildirir ki, hazırda dünyada koronavirusa yoluxanların ümumi sayı 903 min 810 nəfər, ölənlərin ümumi sayı isə 45 min 335 nəfərdir. Siyahıda birinci yerdə ABŞ-dır. Son bir neçə saatda ABŞ-da koronavirusa yoluxanların sayı 11 min 759,  ölənlər isə 341 nəfər olub. Ümumilikdə bu ölkədə 200 min 289 nəfər koronavirusa yoluxan, 4 min 394 nəfər bu virusdan ölən var. ABŞ-da ən çox yoluxma Nyu-Yorkda qeydə alınıb. Belə ki, bu şəhərdə ümumilikdə 83 min 712 nəfər koronavirusa yoluxan, 1941 nəfər isə ölən var.

Dünyanın koronavirusa yoluxan ölkələrinin siyahısında ilk beşlikdə ABŞ-dan sonra İtaliya, İspaniya, Çin, Almaniya gəlir. İtaliyada koronavirusa son saatlarda yoluxanların sayı 4 min 782 nəfər, ölənlərin sayı 727 nəfərdir. Ümumilikdə İtaliyada koronavirusa yoluxanların sayı 110 min 574 nəfər, ölənlərin ümumi sayı isə 13 min 155 nəfərdir. Dünyada yoluxanların sayına görə ABŞ birinci yerdə olsa da, koronavirusdan ölənlərin sayına görə ilk yerdə İtaliya gəlir.

İtaliyadan sonrakı sıraya İspaniya yüksəlib. İspaniyada bu saata olan yoluxma sayı İtaliyadan çoxdur. Belə ki, son saatlarda İspaniyada bu virusa 6 min 213 nəfər yoluxub, 589 nəfər ölüb. Ümumilikdə bu ölkədə 102 min 136 nəfər yoluxan, 9 min 53 nəfər ölən var.

Çində isə gün ərzində 36 nəfər yoluxub, 6 nəfər ölüb. Bu Ümumilikdə 3 həftəyə yaxındır ki, bu ölkədə yoluxanların sayı 80 minin üzərində (81 min 554) dayanıb. Ölənlər isə bir həftədən çoxdur ki, 3-4 min arasındadır (hazırda 3 min 312 nəfər). Koronavirusun ilk yayıldığı Uhan şəhərində karantin rejimi də yumşaldılıb.

Almaniyada son saatlarda 3 min 946 nəfər yoluxub, 74 nəfər ölüb. Almaniyada ümumi yoluxanların sayı 75 min 754 nəfər, ölən isə 848 nəfərdir.

Ümumilikdə dünyada hazırda 667  min 800 nəfər koronavirus xəstəsi var. Onlardan 34 min 855 nəfərinin vəziyyəti ağırdır.

Bu gün dünyada koronavirusa ümumilikdə 45 min 500 nəfər yoluxub, 3 min 33 nəfər isə ölüb.

GÜNDƏM  / XuralTAC

Mehriban Əliyevadan həyəcan siqnalı: “Vəziyyət çox ciddidir”

Xural Yazıldığı tarix 1 Aprel 2020

Dünən Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargah Azərbaycanda koronavirus infeksiyasının dinamikasının gündən-günə artdığını bildirdi. Bu cür dinamikanın səbəbi virusun aqressivliyi ilə birlikdə, əhalinin böyük bir hissəsinin xüsusi rejimin tələblərinə riayət etməməsidir. Son məlumata görə, ölkəmizdə ümumilikdə 298 koronavirus infeksiyasına yoluxma faktı qeydə alınıb. Onlardan 26 nəfər müalicə olunaraq sağalıb, 5 nəfər vəfat edib. Hazırda 267 nəfərin müalicəsi xüsusi rejimli xəstəxanalarda davam etdirilir. Bu gün Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyeva xalqa müraciət edərək karantin rejiminə ciddi əməl etməyə çağırıb.

Xural.com virtualaz.org-a istinadla həmin müraciəti oxuculara təqdim edir.

Əziz həmvətənlərim!

Vətənimizə, bizim ümumi evimizə bəla gəlib. Çox təəssüf ki, məkrli xəstəliyin epidemiyası ölkəmizdən də yan keçmədi.

Görünür, planetimizdə pandemiyanın yayılmadığı bir dənə də ölkə qalmayıb. Bir çox ölkələr xarici aləmdən təcrid olmaq məcburiyyətindədirlər. Virusa yoluxan insanların sayı sürətlə milyona yaxınlaşır, artıq on minlərlə ölən var! Zənnimcə, bəşəriyyət orta əsrlərdən bəri bu cür təhlükəli və belə miqyaslı epidemiya ilə rastlaşmayıb. Pandemiya günbəgün, demək olar ki, gözümüzün önündə öyrəşdiyimiz gündəlik həyat tərzimizi dəyişir, günümüzü həyəcan və qorxu içində keçirməyə vadar edir. Bir çoxlarını eyni suallar düşündürür: “Həqiqətənmi hər şey belə ciddidir?”, “Bizi nə gözləyir, sonumuz necə olacaq?” Və ən əsas sual: “Epidemiya nə vaxt bitəcək?”. Bu “dəhşətli hadisə”nin tez bitməsi üçün bizim hər birimiz nə etməliyik?

Açığını deyim ki, bu sualların cavabları heç də asan deyil, çətindir, amma cavablar var. Hər şeydən əvvəl, biz hamımız vəziyyətin olduqca ciddi olduğunu və hər birimizdən, bütün yaş təbəqələrindən olan vətəndaşlarımızdan maksimal dərəcədə həmrəylik və birlik nümayiş etdirməyi tələb etdiyini şərtsiz qəbul etməliyik. Həqiqətən də COVID-19 hər birimizin həyatı və sağlamlığı üçün ciddi təhlükədir. Sizinlə birlikdə mən Uca Tanrıya dua edirəm ki, doğma torpağımızı qorusun, bu bəlanı evlərimizdən və ailələrimizdən uzaq etsin! İnanıram və ümid edirəm ki, insan zəkası pandemiyanın qarşısını alacaq və bizə gündəlik həyatımızın xoşbəxtliyini qaytaracaq!

Yaranmış fövqəladə vəziyyət ümummilli səfərbərlik tələb edir. Dövlətimizin bütün mümkün maddi imkanları epidemiya və onun fəsadlarının aradan qaldırılmasına yönləndirilib. Ölkəmizin ən yaxşı elm adamları, tibb işçilərimiz, bütün dövlət mexanizmi insanların xilası naminə çalışır. Epidemiyaya qalib gəlmək üçün misilsiz, genişmiqyaslı tədbirlər görülür. Tələb olunan tibbi ləvazimatların kütləvi istehsalı üçün iri müəssisələr sürətləndirilmiş formada istehsal sahələrini dəyişirlər. Xəstəxana və hospitallarımız hər gün öz imkanlarını genişləndirir, müalicəyə ehtiyacı olanları qəbul etmək imkanına malik yeni xəstəxana palatalarının yaradılması üçün bütün resurslar səfərbər olunur. Şəhərlərdə və yaşayış məntəqələrində həyat təminatı obyektləri fasiləsiz fəaliyyət göstərir. İctimai asayişi təmin edən və hər an yardıma hazır olan hüquq-mühafizə orqanları və xilasedici xidmətlər öz vəzifələrini layiqincə icra edirlər. Ölkə hüdudlarının keşiyində dayanan hərbi qulluqçular yüksək döyüş əzmini qoruyub saxlayırlar. Tibb işçilərimizə – həkimlərə, tibb bacılarına, sanitariya xidməti işçilərinə gəlincə – onlar mübaliğəsiz demək olar ki, hər gün peşəkar işçi və əsl vətəndaş kimi igidlik nümunəsi göstərirlər. Respublikada görülən bütün işlər Azərbaycan Prezidentinin xüsusi diqqətindədir, onun qətiyyətli rəhbərliyi və 24 saatlıq tam nəzarəti altında aparılır!

İnanıram ki, hökumətlərin və alimlərin titanik səyləri, koronavirusla mübarizəyə yönələn milyardlarla dollar, avro və manat mütləq və hökmən istədiyimiz nəticəyə, bizim epidemiya üzərində ümumi qələbəmizə gətirib çıxaracaqdır. Amma bunu da dərindən dərk etməliyik ki, bizim hamımız, demək olar ki, hər birimiz görülən tədbirləri, sərf olunan əməyi dəstəkləməsək, vətəndaş, sadəcə insan məsuliyyəti nümayiş etdirib dəqiq təlimatlara ciddi və qeyd-şərtsiz riayət etməsək, göstərilən səylər gözlənilən nəticəni verməyə bilər.

Əziz həmvətənlərim, mənim doğmalarım!

Mən sizə bir övlad, bir həyat yoldaşı, bir ana və nənə olaraq müraciət edirəm! Qəlbimin dərinliklərindən gələn və hər birinizə ünvanlanan bu sözlərimi eşidib məni anlayacağınıza ümid edirəm! Xahiş edirəm, bunu mütləq zərurət və vəzifəniz kimi qəbul edin – NÖVBƏTİ 20 GÜN ƏRZİNDƏ HAMI EVDƏ QALMALIDIR. AİLƏLƏRİNİZLƏ BİRLİKDƏ. XAHİŞ EDİRƏM, VACİB ZƏRURƏT OLMADAN EVLƏRİNİZİ TƏRK ETMƏYİN!

Bu günlərdə karantin rejiminə riayət edə bilməyən vətəndaşlarımız da var. Minlərlə soydaşımız iş başındadırlar və əllərindən gələni edirlər ki, vətəndaşlarımızın əksəriyyəti özlərini qoruya bilsin, evdə qalsın və karantin rejiminə əməl etsin. Bu gün koronavirus epidemiyası ilə mübarizədə ön cəbhədə olanlara ən gözəl minnətdarlıq – özünütəcrid rejiminə riayət etməkdir. Biz bu qaydalara nə qədər ciddi və səmərəli riayət etsək, epidemiya ilə mübarizə aparan qardaş və bacılarımız adi həyat tərzinə və öz ailələrinin yanına bir o qədər tez qayıda bilər.

Gündəlik həyat tərzindən imtina edib evdən çölə çıxmamağın, doğma və yaxınlarınla görüşməməyin, bəzən övladlarını və nəvələrini qucaqlamaq imkanından məhrum olmağın necə çətin olduğunu anlayıram. Amma əgər biz məsuliyyətli vətəndaşlarıqsa, əgər həqiqətən valideynlərimizi seviriksə (mən isə buna əminəm!), əgər biz doğrudan da övladlarımızın və nəvələrimizin qədrini biliriksə, biz bunu onlar üçün! – etməyə borcluyuq, məhz borcluyuq! Özümüz üçün! Vətənimiz naminə!

Artıq bir neçə ölkənin faciəli təcrübəsi bəşəriyyətə koronavirus pandemiyası zamanı sağ qalmağın əsas prinsipini necə formalaşdırmaq lazım olduğunu göstərdi. Bu prinsip dramatik dərəcədə sadə və birmənalıdır: ya xalq karantin rejiminin qayda və göstərişlərinə hökmən əməl edir və birlikdə sağ qalır, ya da tövsiyələrə məhəl qoymur və çoxsaylı insan tələfatına səbəb olur. Düşünün, cəmi bir insanın laqeydliyi onlarla günahsız insanın ölümünə gətirib çıxara bilər. Mən artıq bu barədə yazmışdım ki, COVID-19 yeni, bugünədək elmə məlum olmayan virus olduğuna görə, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının tövsiyələri situativ xarakter daşıyır və onlar dünyanın müxtəlif yerlərindən daxil olan məlumatlar təhlil olunduqca dəyişirlər.

Beləliklə, ÜST-nin sonuncu bəyanatı bu infeksiyaya müxtəlif yaş kateqoriyalarından olan insanların yoluxduğunu və hətta gənclər üçün real təhlükə olması faktını təsdiqləyir. Artıq koronavirusa yoluxmuş uşaqların ölüm halları qeydə alınır.

Məhz buna görə bizim hər birimiz dövlət tərəfindən görülən tədbirlərin vacibliyini birmənalı olaraq dərk etməli və maksimum dərəcədə vətəndaş məsuliyyəti nümayiş etdirməliyik. Məhz bu cür, bir-birimizi qayğı ilə dəstəkləyərək, dözüm və anlayış göstərərək biz taleyin bizi üzləşdirdiyi bu qorxunc sınaqdan üzüağ çıxıb koronavirus üzərində qələbədən sonrakı həyat üçün bir-birimizi qoruya bilərik. Bu qələbə mütləq baş tutacaq! Mən bu qələbəyə inanıram! ÖZÜNÜZDƏN MUĞAYAT OLUN! SİZİ SEVİRƏM! SİZƏ İNANIRAM!

Hər birinizə dualarla,

Sizin MEHRİBAN

GÜNDƏM  / XuralTAC

Azərbaycanlı jurnalist və 15 yaşlı qızı koronavirusa yoluxub

Xural Yazıldığı tarix 1 Aprel 2020

Azərbaycanlı jurnalist və 15 yaşlı qızı koronavirusa yoluxub.

Azad Azərbaycan Televiziyasının Avropa bürosunun müxbiri Şahin Abbasov və 15 yaşlı qızı koronavirus (COVİD- 19) epidemiyasına yoluxub. Hazırda jurnalist və 15 yaşlı qızı Almaniyadakı evində həkimlərin nəzarəti ilə karantinə alınıb.

GÜNDƏM  / XuralTAC

Azərbaycanda daha 61 nəfərdə koronavirus aşkarlandı

Xural Yazıldığı tarix 1 Aprel 2020

Azərbaycan Respublikasında 61 yeni koronavirus (COVID-19) infeksiyasına yoluxma faktı qeydə alınıb, həmin şəxslər xüsusi rejimli xəstəxanalara yerləşdirilib.

Bu barədə Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahdan bildirilib.

Qeyd edək ki, ümumilikdə ölkəmizdə koronavirus infeksiyasına yoluxmuş 359 şəxsdən 26 nəfəri müalicə olunaraq sağalıb, 5 nəfər vəfat edib, 328 nəfərin xüsusi rejimli xəstəxanalarda müalicəsi davam etdirilir. Onlardan 7 nəfərin vəziyyəti ağır, 17 nəfərinli orta ağır qiymətləndirilir, digərlərinin səhhəti stabildir.

Azərbaycanda müxtəlif karantin zonalarına yerləşdirilən 4518 nəfərin müayinəsi ilə bağlı müvafiq tədbirlər həyata keçirilir.

Ötən müddət ərzində yeni yoluxma hallarının müəyyənləşdirilməsi ilə əlaqədar 35 minə yaxın test aparılıb.

GÜNDƏM  / XuralTAC

Operativ Qərargahın bəyanatı: virus ölkədə sürətlə yayılır, evdən çıxmayın…

Xural Yazıldığı tarix 1 Aprel 2020

Hazırda əksər dövlətlər və Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən görülən tədbirlərə və birgə səylərə baxmayaraq koronavirus (COVID-19) infeksiyasının dünyada yayılmasının qarşısını almaq mümkün olmamışdır. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının məlumatına əsasən, bugünədək dünyada 787 469 nəfər COVID-19 infeksiyasına yoluxub, 37 846 nəfər isə bu xəstəlikdən vəfat edib.

Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahdan  verilən məlumata görə, Azərbaycan hökuməti tərəfindən görülən preventiv tədbirlərə baxmayaraq, xəstəliyin ölkə ərazisində yayılması müşahidə edilir:

“Hazırda Azərbaycanda virusa yoluxma dinamikası gündəlik artmaqdadır. Təəssüflə bildiririk ki, xəstəliyin bu artım dinamikasına virusun aqressiv və yoluxma sürətinin yüksək olması ilə yanaşı, əhalinin əksər hissənin xüsusu rejim qaydalarının tələblərinə əməl etməməsi, digər şəxslərlə sıx təmasları, ciddi zərurət olmadığı hallarda evdən çölə çıxmaları, ictimai nəqliyyatda karantin dövrünün tələblərinə tabe olmamaları və digər mövcud qaydalara əməl etməmələri səbəb olub”.

Məlumatda bildirilir ki, insanların bir-biri ilə yaxın əlaqələrini minimuma endirmək, bununla da infeksiyaya yoluxmanın sürətini azaltmaq məqsədilə ölkə ərazisindəki xüsusi rejim dövrü martın 31-dən aprelin 20-dək gücləndirilib, insanların fərdi evlərindən və mənzillərindən çıxışına yalnız təxirəsalınmaz tibbi yardıma zərurət olduqda, həyat və sağlamlığa bilavasitə təhlükəli vəziyyət yarandıqda, fəaliyyətinə icazə verilən pərakəndə satış və əhaliyə xidmət göstərən obyektlərə gedildikdə, məişət tullantılarının atılması hallarında, eləcə də xüsusi rejim dövründə fəaliyyət göstərən təşkilatlarda xidməti vəzifələrini icra etmək məqsədi ilə icazə verilib.

“Əhalidən xahiş olunur ki, evdən çıxmaq zərurəti yarandıqda mütləq qaydada şəxsiyyət vəsiqəsini və ya şəxsiyyəti təsdiq edən sənədi, fəaliyyətinə icazə verilmiş sahələrdə işləyən şəxslər xidməti vəsiqələrini və ya iş yerindən bu faktı təsdiqləyən rəsmi arayışı, Azərbaycan Respublikasında akkreditasiya olunmuş diplomatik nümayəndəliklər və beynəlxalq təşkilatların əməkdaşları və onların yerli heyəti isə Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyi tərəfindən verilmiş akkreditasiya kartlarını özləri ilə götürsünlər. Ciddi zərurət olmadan şəxsi avtomobillərdən istifadə etməmək, insanlarla təmas zamanı 2 metrlik ara məsafəsini gözləmək tövsiyə edilir. 

Bildiririk ki, bütün tədbirlər vətəndaşların təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, Azərbaycanın hər bir sakininin sağlamlığının qorunması məqsədilə həyata keçirilir. Virusun qarşısının tez bir zamanda alınması, insanlar arasında daha təhlükəli fəsadlar yaratmaması üçün hər bir kəsdən karantin rejimi qaydalarına əməl etməsi, zərurət olmadıqda evdən çıxmamaq tələb olunur. Karantin rejiminin qaydalarına əməl etməyən şəxslər haqqında isə hüquqi məsuliyyət tədbirləri görüləcək”, – bəyanatda vurğulanıb.

GÜNDƏM  / XuralTAC

Bakı metrosu tam bağlandı

Xural Yazıldığı tarix 1 Aprel 2020

Koronavirus (COVID-19) infeksiyasının Azərbaycan Respublikası ərazisində geniş yayılmasının qarşısının alınması üzrə tibbi-profilaktik tədbirlər davam etdirilir. Buna baxmayaraq ölkə ərazisində infeksiyanın sürətlə yayılması müşahidə olunmaqdadır.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahdan daxil olan məlumatda bildirilir ki, ictimai nəqliyyatda müvafiq dezinfeksiya və digər qabaqlayıcı tədbirlər görülsə də, təbii havalandırma şəraiti olmadığından qapalı məkan kimi metro hazırda virusun yayılmasına əlverişli şərait yaradır:

“Eyni zamanda Bakı metropolitenində sərnişinlər arasında sıxlıq və karantin rejimi tələblərinə əməl edilmədiyi də müşahidə olunmaqdadır.

Əhalinin sağlamlığının təhlükəsizliyinin təmin olunması məqsədilə Bakı Metropolitenində qatarların hərəkəti 31 mart 2020-ci il saat 22:00-dan 20 aprel 2020-ci il tarixinədək dayandırılır.

Bakı şəhərində sərnişindaşımaları müntəzəm və ekspress xətt avtobusları ilə həyata keçiriləcək.

Həm müntəzəm, həm də ekspress marşrut xətləri üzrə avtobuslararası interval sərnişin axınına uyğun tənzimlənəcək. Eyni zamanda, mümkün sərnişin sıxlığının qarşısını almaq məqsədi ilə ekspress xətlər üzrə ehtiyat avtobusları buraxılıb.

Bir daha vətəndaşları ciddi zərurət olmadığı halda evdən çıxmamağa, ictimai nəqliyyatda insanlar arasında ara məsafəsini gözləməyə, xüsusi karantin rejimi qaydalarına əməl etməyə çağırırıq”.

GÜNDƏM  / XuralTAC

Prezidentdən bəzi sahibkarlara sərt xəbərdarlıq: “…cəzalandırılacaqlar!”

Xural Yazıldığı tarix 1 Aprel 2020

Prezident İlham Əliyev iqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarovu qəbul edərkən ölkədə kölgə iqtisadiyyatının səviyyəsinin azaldılması istiqamətində görülən işlərə xüsusi toxunub.

Bildirib ki, koronavirus pandemiyasından zərərçəkən sahələrə yardımla bərabər, ölkədə ümumi iqtisadi inkişafla bağlı nəzərdə tutulan islahatlar da dərinləşməlidir: “Pandemiya burada bizə maneçilik törətməməlidir, vaxt itirməməliyik. Bizim əsas məqsədimiz, – mən bu vəzifəni İqtisadiyyat Nazirliyi qarşısında qoymuşdum, – kölgə iqtisadiyyatının miqyasının daraldılmasıdır. Hesab edirəm ki, bu istiqamətdə çox ciddi addımlar atılıb. Keçən il vergi və gömrük orqanları xəzinəyə proqnozdan artıq bir milyard manat vəsait daxil etdilər. Nəyin hesabına? Kölgə iqtisadiyyatının kiçilməsi hesabına.

Bu ili çox gözəl başlamışdıq. İki ayda 250 milyon manatdan çox gəlir olmuşdu. Nəyin hesabına? Kölgə iqtisadiyyatına qarşı mübarizə hesabına. Bu proses davam etdiriləcəkdir. Bir daha özəl sektorun nümayəndələrinə müraciət etmək istərdim və artıq mən bunu bir neçə dəfə demişəm ki, biz köklü islahatlar aparırıq. Bu, kölgə iqtisadiyyatının sonu deməkdir. Ancaq biz hər şeyi ardıcıllıqla edirik, yüzlərlə, bəlkə də minlərlə sahibkarlıq subyekti var. Biz onlara vaxt verdik. Eyni zamanda, İqtisadiyyat Nazirliyi onlara həm vaxt verdi, həm də ki, maarifləndirmə işləri apardı. Onlar üçün bu gün dediyim sözlər sürpriz deyil. Bu, siyasətdir və bu, strateji xəttimizdir. Ona görə hesab edirəm, vaxt gəlib çatıb ki, hələ də kölgədə fəaliyyət göstərən sahibkarlıq subyektləri artıq bu işlərə son qoysunlar. Biz səbirli olduq, biz vaxt verdik və hesab edirəm ki, bu vaxt çərçivələri kifayət qədər geniş idi.

Prezident himayədarlara arxayın olub “kölgədə” qalan sahibkarlara sərt xəbərdarlıq edib: “Bir çox sahibkarlar artıq kölgə iqtisadiyyatından çıxıb və ağ iqtisadiyyatda fəaliyyət göstərir, dövlətin vergisini ödəyir, qeyri-formal məşğulluğu öz gündəliyindən çıxarıbdır. Amma elə sahibkarlar var ki, hələ də hesab edirlər, köhnə qayda ilə işləyəcəklər. Mən onlara birmənalı demək istəyirəm ki, bu, keçməyəcək və heç kim onlara kömək etməyəcək. Əgər kimsə hansısa tanışlara, qohumlara, yaxud da ki, vəzifədə olan dostlara arxalanırsa səhv yoldadır. Özü də cəzalandırılacaq, ona himayədarlıq edən də cəzalandırılacaq. Heç kimə güzəşt yoxdur. Mən sizə bir daha tapşırıram və bütün Azərbaycan vətəndaşları mənim tapşırığımı eşidir və görür ki, istisnasız bütün sahibkarlıq subyektləri kölgə iqtisadiyyatından çıxmalıdır. Beləliklə hesab edirəm ki, bizim bütövlükdə təmizləmə siyasətimiz öz gözəl nəticələrini verəcək, Azərbaycan iqtisadiyyatı dayanıqlı inkişafını davam etdirəcək”.

GÜNDƏM  / XuralTAC

Bakı metrosu bu gün saat 22.00-dan 20 aprel 2020-ci il tarixinədək dayandırılır

Xural Yazıldığı tarix 31 Mart 2020

Koronavirus (COVID-19) infeksiyasının Azərbaycan Respublikası ərazisində geniş yayılmasının qarşısının alınması üzrə tibbi-profilaktik tədbirlər davam etdirilir. Buna baxmayaraq ölkə ərazisində infeksiyanın sürətlə yayılması müşahidə olunmaqdadır.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahdan verilən məlumatda bildirilir ki, ictimai nəqliyyatda müvafiq dezinfeksiya və digər qabaqlayıcı tədbirlər görülsə də, təbii havalandırma şəraiti olmadığından qapalı məkan kimi metro hazırda virusun yayılmasına əlverişli şərait yaradır. Eyni zamanda Bakı metropolitenində sərnişinlər arasında sıxlıq və karantin rejimi tələblərinə əməl edilmədiyi də müşahidə olunmaqdadır.

Əhalinin sağlamlığının təhlükəsizliyinin təmin olunması məqsədilə Bakı Metropolitenində qatarların hərəkəti 31 mart 2020-ci il saat 22:00-dan 20 aprel 2020-ci il tarixinədək dayandırılır.

Bakı şəhərində sərnişindaşımaları müntəzəm və ekspress xətt avtobusları ilə həyata keçiriləcək.

Həm müntəzəm, həm də ekspress marşrut xətləri üzrə avtobuslararası interval sərnişin axınına uyğun tənzimlənəcək. Eyni zamanda, mümkün sərnişin sıxlığının qarşısını almaq məqsədi ilə ekspress xətlər üzrə ehtiyat avtobusların buraxılıb.

Bir daha vətəndaşları ciddi zərurət olmadığı halda evdən çıxmamağa, ictimai nəqliyyatda insanlar arasında ara məsafəsini gözləməyə, xüsusi karantin rejimi qaydalarına əməl etməyə çağırırıq.

GÜNDƏM  / XuralTAC

“31 mart qırğını xalqın iradəsini qıra bilmədi” – tarixçi alim 102 illik tarixi hadisədən danışdı

Xural Yazıldığı tarix 31 Mart 2020

Dilavər Əzimli: “Erməniləri məhkəməyə verməli, soyqırım muzeyi yaratmalıyıq”

“1918-ci il 31 martda erməni-daşnak və bolşevik qüvvələrinin Bakıda azərbaycanlılara qarşı törətdiyi soyqırımı bəşəriyyətə və sivilizasiyaya qarşı ağır cinayətdir.

Əgər biz 1918-ci ilin martına qədərki buna bənzər hadisələrdən bir millət olaraq ibrət dərsləri alsaydıq, müstəqil dövlətimiz olsaydı və güclü olsaydı, 31 mart bəlkə də olmaya bilərdi. Əgər 31 martdan ibrət alsaydıq və güclü dövlətimiz olsaydı, onda Xocalıda törədilən soyqırımı da olmazdı.

Hesab edirəm ki, belə hadisələrin gələcəkdə təkrarlanmaması üçün müqəddəs dövlətimiz və uca millətimiz güclü olmalıdır”.
Bu sözləri musavat.com-a açıqlamasında tarix elmləri doktoru, deputat Musa Qasımlı 31 mart erməni daşnaklarının bolşeviklərlə birgə azərbaycanlılara qarşı həyata keçirdiyi soyoqırımın 102 illiyi ilə bağlı danışarkən bildirdi.

Deputatın sözlərinə görə, prezident İlham Əliyevin “hücum diplomatiyası” xəttini elan etməsindən sonra azərbaycanlılara qarşı törədilən soyqırımlar haqda tarixi həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması istiqamətində böyük işlər görülür: “Bu baxımdan birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevanın rəhbərliyi ilə Heydər Əliyev Fondunun fəaliyyəti təqdirəlayiqdir”.
M.Qasımlı vurğuladı ki, soyqırımın törədilməsinin bir sıra səbəbləri var idi: “Hər şeydən əvvəl, hələ I Pyotr zamanından başlayaraq, Rusiya imperiyası Xəzərin şimal sahillərini, həmçinin Bakını işğal edib öz tərkibinə daxil etmək istəyirdi. Bunun üçün guya Bakının və Azərbaycanın digər yerlərinin fərqli mədəniyyət olduğunu bildirirdi. Bakıda soyqırımının törədilməsinin başlıca səbəblərindən biri Azərbaycanın müstəqilliyinin qarşısının alınması idi. Bu zaman azərbaycanlılar əvvəlcə muxtariyyət, sonda isə müstəqillik uğrunda mübarizə aparırdılar. Soyqırımının törədilməsinin digər bir səbəbi əhalisi əsasən türk və müsəlmanlardan ibarət olan Cənubi Qafqaza, xüsusən Bakıya Osmanlı ordusunun buraxılmaması Bakı quberniyasını yerli əhalidən təmizləmək idi”.

Deputat hesab edir ki, martda Bakıda kütləvi qırğınlar azərbaycanlıların iradəsini qıra bilmədi: “Azərbaycan xalqının müstəqilliyinin elan edilməsini ləngitsə də, istiqlal mübarizəsini dayandıra bilmədi. Bu mübarizəsi nəticəsini verdi. Mayın 28-də Azərbaycan xalqı bütün müsəlman Şərqində dəfə olaraq respublika üsul-idarəsini qurdu”.

Tarixçi-alim Dilavər Əzimli isə bildirdi ki, biz bütün bu məsələlərə qlobal şəkildə yanaşmalıyıq: “İndiyə qədər Muğan hadisələrindən, “Molokan qiyamı”ndan yetərli danışılmayıb. Biz bunlara kütləvi halda yanaşmasaq, gələcəkdə yenə də soyqırımlarla üzləşə bilərik. Biz bu erməni vəhşilərini Beynəlxalq məhkəməyə verməyə nail olmalıyıq”.

D.Əzimlinin fikrincə, bu istiqamətdə Türkiyə, Özbəkistan, Qırğızıstan, Şimali Kipr Cümhuriyyəti, hətta İran da çalışmalıdır: “Çünki bu dövlətlərin hamısında erməni vandalları Rusiya və Avropa tərəfindən müdafiə olunaraq vəhşiliklər törədiblər. Bir də biz bu erməni vəhşiliklərini gələcək nəsillərə təqdim etmək üçün Soyqırım muzeyi yaratmalıyıq. Nəyə görə bunu etmirik, başa düşmürəm. Ermənilər olmayan soyqırım üçün abidə ucaldıb, hamıya göstərirlər. Amma indi dünya özü yaxşı bilir ki, onlar özləri soyqırım törədiblər. Bu mənada çox işlər görməliyik”.

Tarixçi-alim erməni vəhşiləri indi də işğal etdikləri ərazilərimizdə tarixi abidələrimizi, məzarlıqlarımızı məhv edirlər: “Buna görə də çox işlər görməliyik. Artıq dünya da bizim haqlı olduğumuzu qəbul edir”.

Qeyd edək ki, 1918-ci il 30 mart və 3 aprel tarixləri arasında Bakı şəhərində və Bakı quberniyasının müxtəlif bölgələrində, eləcə də Şamaxı, Quba, Xaçmaz, Lənkəran, Hacıqabul, Salyan, Zəngəzur, Qarabağ, Naxçıvan və digər ərazilərdə Bakı Soveti və daşnak erməni silahlı dəstələri azərbaycanlılara qarşı soyqırımı törədiblər.

Rəsmi mənbələrə əsasən, soyqırımı nəticəsində 12 minə yaxın azərbaycanlı qətlə yetirilib, on minlərlə insan itkin düşüb.
1919 və 1920-ci ilin mart ayının 31-i iki dəfə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti tərəfindən ümummilli matəm günü kimi qeyd edilib.

1998-ci il martın 26-da prezident Heydər Əliyev “Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında” fərman imzalayıb. Həmin gündən 31 Mart tarixi Azərbaycanlıların Soyqırımı günü kimi qeyd olunur.

GÜNDƏM  / XuralTAC

Çində ölənlərin sayının qat-qat çox olduğu üzə çıxdı

Xural Yazıldığı tarix 31 Mart 2020

Çin rəsmiləri iki aylıq koronavirus karantininin başa çatdığını elan etdiyi bir vaxt Uhan sakinləri ölənlərin sayının 2500 olduğuna skeptik yanaşır. Onlar bu göstəricinin həqiqiliyinə inanmır.

Uhanda 7 böyük dəfn evi hər gün yandırılan 500 adamın qalıqlarını ailələrinə verməyə başlayıb. Bu da daha artıq insanın öldüyünü göstərir.

Sosial media istifadəçiləri gündəlik göstəriciləri hesablamağa çalışır.

Caixin.com xəbər saytı isə təkcə bir gündə bir dəfn evinə 5 min urna göndərildiyini yazıb. Bəzi xəbərlərdə Uhandakı 7 dəfn evinin gündəlik 3500 urnadan istifadə etdiyi deyilir.

Bu evlər aprelin 5-dək, Qing Ming festivalının açılışınadək kremasiyaların başa çatdırılacağına vəd verib.

Təxminlərə görə, bu, bu müddət ərzində 42 min urnanın ailələrə təhvil verilməsi deməkdir. Hesablamalara görə, ölənlərin sayı 46 min 800 nəfərdir.

Vətəndaş cəmiyyətinə yaxın bəzi mənbələr COVID-19 diaqnozu qoyulmayan bir çox adamın evində öldüyünü, 28 min kremasiyanın həyata keçirildiyini bildirib.

GÜNDƏM  / XuralTAC

Nazirlər Kabineti bütün Azərbaycan vətəndaşlarına xəbərdarlıq etdi

Xural Yazıldığı tarix 31 Mart 2020

Koronavirus (COVID-19) infeksiyasının Azərbaycan Respublikasının ərazisində geniş yayılmasının qarşısının alınmasına dair əlavə tədbirlər müəyyənləşdirilib.

Bu barədə virtualaz.org-a Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahdan məlumat verilib.

Məlumatda deyilir ki, koronavirus (COVID-19) infeksiyasının Azərbaycan Respublikasının ərazisində geniş yayılmasının qarşısının alınması üzrə dövlət tərəfindən həyata keçirilən tədbirlər çərçivəsində insanların fərdi evlərində və mənzillərində, daimi və ya müvəqqəti yaşadıqları (olduqları) yerlərdə qalmaları tələb olunur.

Fərdi evlərdən və mənzillərdən insanların çıxışı – təxirəsalınmaz tibbi yardıma zərurət olduqda, həyat və sağlamlığa bilavasitə təhlükəli vəziyyət yarandıqda, fəaliyyətinə icazə verilən pərakəndə satış və əhaliyə xidmət göstərən obyektlərə getmək, məişət tullantılarının atılması hallarında, eləcə də xüsusi rejim dövründə fəaliyyət göstərən təşkilatlarda xidməti vəzifələrini icra etmək məqsədilə mümkündür.

Qeyd olunanlarla əlaqədar insanların həyat və fəaliyyəti üçün zəruri olan iş və xidmət sahələrindən başqa digər istiqamətlər üzrə fəaliyyət 2020-ci il 31 mart saat 00:00-dan 2020-ci il 20 aprel saat 00:00-dək dayandırılır.

İnsanların bir-biri ilə ünsiyyətini minimuma endirmək və bununla da infeksiyaya yoluxmanın sürətinin azaldılması məqsədilə aşağıdakı iş və xidmət sahələri üzrə fəaliyyət elan olunan müddətdə qadağan edilir:

• Bütün ticarət və ictimai iaşə məkanlarında, o cümlədən restoran, kafe və çay evlərində müştərilərə yerində xidmətlər (supermarketlər, ərzaq mağazaları və apteklərin fəaliyyəti, evə götürmə, çatdırma və onlayn satışlar istisna olmaqla);

• İstirahət və əyləncə məkanları üzrə xidmətlər;

• Mədəniyyət obyektləri, eləcə də muzey və sərgi zalları, kinoteatrların, teatrların, idman zallarının fəaliyyəti;

• Bərbərxanalar, gözəllik salonları, masaj, hamam və kosmetik xidmətlər (o cümlədən bu sahələrdə müştərinin evində və ya digər məkanlarda xidmət);

• Dəfn mərasimləri istisna olmaqla dini ritual xidmətləri, eləcə də mərasim zallarında, çadırlarda və digər qapalı məkanlarda yas mərasimlərinin təşkili xidmətləri;

• Dərzi xidmətləri (o cümlədən bu sahədə müştərinin evində və ya digər məkanlarda xidmət);

• Fotoatelye/fotostudiyalar (o cümlədən bu sahədə müştərinin evində və ya digər məkanlarda xidmət);

• Tədbirlərin təşkili üzrə xidmətlər (o cümlədən bu sahədə müştərinin evində və ya digər məkanlarda ad günləri, toy, nişan və bu kimi mərasimlərin təşkili);

• İdman, sağlamlıq-bərpa üzrə xidmətlər (bu sahədə tibbi xidmətlər istisna olmaqla);

• Fərdi mənzillərdə təmizlik xidmətləri;

• Fərdi tədris və repetitor xidmətləri (o cümlədən bu sahədə evlərdə xidmət).

Bu müddətdə xüsusi rejim dövrünün tələblərinə əməl olunması şərti ilə aşağıdakı istiqamətlərdə fəaliyyətin davam etdirilməsinə icazə verilir:

1. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti tərəfindən siyahısı müəyyənləşdirilən icra hakimiyyəti orqanları və təşkilatlar.

2. Səhiyyə və sosial sahə üzrə:

• Elmi-tədqiqat və laborator xidmətləri

• Xəstəxanalar, poliklinikalar və digər tibb müəssisələri üzrə xidmətlər

• Baytarlıq xidmətləri

• Tibbi avadanlıqların, dərmanların və tibbi vasitələrin istehsalı

• Sosial xidmətlər

• Əqli qüsurlu və xüsusi qayğıya ehtiyacı olan şəxslər üçün baxıcılıq xidməti

3. İnfrastruktur sahəsi üzrə:

• Kommunal xidmətlər (kanalizasiya və su təchizatı, qaz təchizatı, istilik təchizatı, enerji paylanması)

• Elektrik enerjisinin istehsalı və təchizatı

• Su təchizatı və meliorasiya

• Telekommunikasiya və rabitə xidmətləri

4. Nəqliyyat və logistika sahəsi üzrə:

• Hava, dəniz, dəmir yolu və avtomobil nəqliyyatı ilə yük daşımaları

• Dəmir yolu, dəniz gəmiçiliyi, liman və avtomobil yolları xidmətləri

• Logistika xidmətləri

• İctimai nəqliyyat və taksi xidmətləri

5. Əsas istehsalat növləri:

• Müdafiə sənayesi məhsullarının istehsalı

• Neft avadanlıqları və qurğularının istehsalı

• Qida məhsullarının və onlar üçün xammal istehsalı, qida məhsullarının tədarükü, təchizatı, saxlanılması və topdan satışı

• Gündəlik baxım və gigiyena vasitələrinin istehsalı

• Kimyəvi məhsulların istehsalı

• Kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı və emalı, o cümlədən fermer təsərrüfatlarının fəaliyyəti

• Əkinçilik və məhsul yığımı

• Neft və qazın hasilatı, emalı, saxlanması və satışı

• Neft və qazın boru kəmərləri vasitəsilə ötürülməsi

• Metallurgiya sənayesi üzrə fəaliyyət

• Tikinti və məişət avadanlıqlarının istehsalı və təmiri

• Mühəndislik və layihələndirmə xidmətləri

• Mülki və sənaye təyinatlı bina və qurğuların, yolların tikintisi və təmiri

• Qablaşdırma məhsullarının istehsalı

• Daş, metal və taxta məhsullarının istehsalı

• Mebel istehsalı və təmiri

• Diri heyvanların kəsimi

6. Pərakəndə və topdansatış üzrə:

• Ərzaq məhsullarının satış məntəqələri

• Apteklər

• Yanacaqdoldurma məntəqələri

• Zoomağazalar, o cümlədən heyvanlar üçün yem satışı məntəqələri

• Tikinti materialları və məişət xırdavatlarının satışı məntəqələri

7. Məişət xidmətləri üzrə

• Məişət tullantılarının yığılması və utilizasiyası

• Poçt xidmətləri

• Kimyəvi təmizləmə

• Mənzillər istisna olmaqla yaşayış binalarının təmizlənməsi

• Avtomobillərin təmiri

• Avtomobil yuyulma məntəqələri

• Tərcümə xidmətləri

• Heyvan sığınacaqları

• Dizayn xidmətləri

8. Kütləvi informasiya vasitələri

9. Maliyyə təşkilatları üzrə

• Banklar və valyuta mübadiləsi məntəqələri

• Sığorta təşkilatları

• Ödəniş xidmətləri və klirinq xidmətləri göstərən təşkilatlar

10. Xüsusi xidmət növləri üzrə

• Çatdırılma xidmətləri

• Məişət avadanlıqlarının təmiri

• Dezinfeksiya xidmətləri

Karantin dövründə hər bir şəxs və təşkilat tərəfindən elektron ticarətdən istifadəyə üstünlük verilməlidir.

Xüsusi rejim dövründə fəaliyyət göstərəcək dövlət və özəl təşkilatların siyahısı və iş rejimi əlavə olaraq müəyyən ediləcəkdir.

COVID-19 virusunun uzun inkubasiya dövrünün olmasını, yayılma sürətini nəzərə alaraq, vətəndaşlarımızdan bir daha Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahın tələb və qaydalarına riayət etmək, özünütəcrid tədbirlərinə uyğun davranmaq, evdən çıxmaq zərurəti yarandığı hallarda tibbi-profilaktik qaydalara əməl etmək və insanlarla təmas zamanı 2 metrlik ara məsafəsini gözləmək tələb olunur. Koronavirus xəstəliyi üçün xarakterik simptomların hiss olunduğu hallarda 103, 113 təcili tibbi yardım xidmətinə, 1542 nömrəli “qaynar xətt”ə zəng etmək ciddi tövsiyə edilir.

GÜNDƏM  / XuralTAC

Fərdi evlərdən və mənzillərdən çıxış məhdudlaşdırıldı-SİYAHI

Xural Yazıldığı tarix 31 Mart 2020

Koronavirus (COVID-19) infeksiyasının Azərbaycan Respublikasının ərazisində geniş yayılmasının qarşısının alınması üzrə dövlət tərəfindən həyata keçirilən tədbirlər çərçivəsində insanların fərdi evlərində və mənzillərində, daimi və ya müvəqqəti yaşadıqları (olduqları) yerlərdə qalmaları tələb olunur.

Bu, Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahın müəyyənləşdirdiyi Koronavirus (COVID-19) infeksiyasının Azərbaycan Respublikasının ərazisində geniş yayılmasının qarşısının alınmasına dair əlavə tədbirlərdə əksini tapıb.

Fərdi evlərdən və mənzillərdən insanların çıxışı – təxirəsalınmaz tibbi yardıma zərurət olduqda, həyat və sağlamlığa bilavasitə təhlükəli vəziyyət yarandıqda, fəaliyyətinə icazə verilən pərakəndə satış və əhaliyə xidmət göstərən obyektlərə getmək, məişət tullantılarının atılması hallarında, eləcə də xüsusi rejim dövründə fəaliyyət göstərən təşkilatlarda xidməti vəzifələrini icra etmək məqsədi ilə mümkündür.

Qeyd olunanlarla əlaqədar insanların həyat və fəaliyyəti üçün zəruri olan iş və xidmət sahələrindən başqa digər istiqamətlər üzrə fəaliyyət 31 mart 2020-ci il saat 00:00-dan 20 aprel 2020-ci il saat 00:00-dək dayandırılır.

Bu müddətdə xüsusi rejim dövrünün tələblərinə əməl olunması şərti ilə aşağıdakı istiqamətlərdə fəaliyyətin davam etdirilməsinə icazə verilir:

1.Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti tərəfindən siyahısı müəyyənləşdirilən icra hakimiyyəti orqanları və təşkilatlar.

2.Səhiyyə və sosial sahə üzrə:

•Elmi-tədqiqat və laborator xidmətləri
•Xəstəxanalar, poliklinikalar və digər tibb müəssisələri üzrə xidmətlər
•Baytarlıq xidmətləri
•Tibbi avadanlıqların, dərmanların və tibbi vasitələrin istehsalı
•Sosial xidmətlər
•Əqli qüsurlu və xüsusi qayğıya ehtiyacı olan şəxslər üçün baxıcılıq xidməti

3.İnfrastruktur sahəsi üzrə:

•Kommunal xidmətlər (kanalizasiya və su təchizatı, qaz təchizatı, istilik təchizatı, enerji paylanması)
•Elektrik enerjisinin istehsalı və təchizatı
•Su təchizatı və meliorasiya
•Telekommunikasiya və rabitə xidmətləri

4.Nəqliyyat və logistika sahəsi üzrə:

•Hava, dəniz, dəmiryolu və avtomobil nəqliyyatı ilə yük daşımaları
•Dəmiryolu, dəniz gəmiçiliyi, liman və avtomobil yolları xidmətləri
•Logistika xidmətləri
•İctimai nəqliyyat və taksi xidmətləri

5.Əsas istehsalat növləri:

•Müdafiə sənayesi məhsullarının istehsalı
•Neft avadanlıqları və qurğularının istehsalı
•Qida məhsullarının və onlar üçün xammal istehsalı, qida məhsullarının tədarükü, təchizatı, saxlanılması və topdan satışı
•Gündəlik baxım və gigiyena vasitələrinin istehsalı
•Kimyəvi məhsulların istehsalı
•Kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı və emalı, o cümlədən fermer təsərrüfatlarının fəaliyyəti
•Əkinçilik və məhsul yığımı
•Neft və qazın hasilatı, emalı, saxlanması və satışı
•Neft və qazın boru kəmərləri vasitəsi ilə ötürülməsi
•Metallurgiya sənayesi üzrə fəaliyyət
•Tikinti və məişət avadanlıqlarının istehsalı və təmiri
•Mühəndislik və layihələndirmə xidmətləri
•Mülki və sənaye təyinatlı bina və qurğuların, yolların tikintisi və təmiri
•Qablaşdırma məhsullarının istehsalı
•Daş, metal və taxta məhsullarının istehsalı
•Mebel istehsalı və təmiri
•Diri heyvanların kəsimi

6.Pərakəndə və topdan satış üzrə:

•Ərzaq məhsullarının satış məntəqələri
•Apteklər
•Yanacaqdoldurma məntəqələri
•Zoomağazalar, o cümlədən heyvanlar üçün yem satışı məntəqələri
•Tikinti materialları və məişət xırdavatlarının satışı məntəqələri

7.Məişət xidmətləri üzrə

•Məişət tullantılarının yığılması və utilizasiyası
•Poçt xidmətləri
•Kimyəvi təmizləmə
•Mənzillər istisna olmaqla yaşayış binalarının təmizlənməsi
•Avtomobillərin təmiri
•Avtomobil yuyulma məntəqələri
•Tərcümə xidmətləri
•Heyvan sığınacaqları
•Dizayn xidmətləri

8.Kütləvi informasiya vasitələri

9.Maliyyə təşkilatları üzrə

•Banklar və valyuta mübadiləsi məntəqələri
•Sığorta təşkilatları
•Ödəniş xidmətləri və klirinq xidmətləri göstərən təşkilatlar

10.Xüsusi xidmət növləri üzrə

•Çatdırılma xidmətləri
•Məişət avadanlıqlarının təmiri
•Dezinfeksiya xidmətləri

GÜNDƏM  / XuralTAC

Bakı yollarının yuyucu məhlullarla yuyulmasına başlanıldı

Xural Yazıldığı tarix 31 Mart 2020

Koronavirus pandemiyasının Azərbaycanda yayılmasının qarşısının alınması məqsədilə paytaxtın küçə və prospektlərinin yuyucu məhlullarla yuyulmasına başlanılıb.

Yolların yuyucu məhlullarla yuyulması işləri ilk olaraq Nərimanov rayonunun Ceyhun Hacıbəyli küçəsində həyata keçirilib.

Prosesə Bakı şəhərinin Mənzil-Kommunla Təsərrüfat Departamentinin əməkdaşları cəlb olunub.

Ərazinin yuyucu məhlullarla yuyulması prosesi şəhərin digər küçə və prospektlərində də həyata keçiriləcək.

Qeyd edək ki, yolların yuyucu məhlullarla yuyulması prosesi dezinfeksiya işləri ilə birlikdə həyata keçirilir.

Bakıda parklar, uşaq meydançaları, inzibati binalar ilə yanaşı, insanların sıx toplaşdığı ərazilərdə oturacaqlar, səkilərdən tutmuş hər bir yer gün ərzində iki dəfədən az olmayaraq dezinfeksiya edilir.

Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin tapşırığına əsasən, Bakı şəhəri üzrə dezinfeksiya işlərinin və qabaqlayıcı tədbirlərin həyata keçirilməsi intensivləşdirilib, gücləndirilmiş iş rejiminə keçirilib.

Məlumat üçün bildirək ki, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı virusun yayılmaması üçün hər kəsə zərurət olmadığı halda, evdən çölə çıxmamağı tövsiyə edir. Əhaliyə evlərini tərk etməmək və kütləvi yerlərdə toplaşmamaq tövsiyə olunur. (report)

GÜNDƏM  / XuralTAC

Rusiyada 302 yeni koronavirusa yoluxma faktı qeydə alınıb

Xural Yazıldığı tarix 30 Mart 2020

Rusiyada 302 yeni koronavirusa yoluxma faktı qeydə alınıb.

Bu barədə Operativ Qərargah məlumat verib. Yoluxanların əksəriyyətinin Moskvada qeydə alındığı bildirilir.

Son sutka ərzində Moskvada 212 nəfərin koronavirusa yoluxduğu bildirilib.

Ölkədə təsdiqlənmiş yoluxma hallarının sayı ümumilikdə 1836-a çatıb, 9 nəfər ölüb.

Ümumilikdə Moskvada 1226 xəstəyə koronavirus diaqnozu qoyulub.

Operativ Qərargahın məlumatına görə, son sutka ərzində COVİD-19 diaqnozu qoyulan 102 nəfər 18 ilə 40 yaş arasındakı insanlardır.

Rusiya hökuməti bütün ölkə ərazisində hamı üçün evtəcridi rejiminin tətbiq etməsini planlaşdırır.

GÜNDƏM  / XuralTAC

Koronavirusa necə qalib gəlməli…

Xural Yazıldığı tarix 30 Mart 2020

Кoronavirus dünya boyu yayılıraq bütün planetdə panika yaradıb: hər gün minlərlə yeni yoluxma və ölüm faktları açıqlanır.

Xeyli sayda şəhər və bəzən hətta ayrı-ayrı ölkələr karantin rejimindədirlər: aviareyslər, beynəlxalq miqyaslı vacib tədbirlər, idman oyunları və musiqi festivalları təxirə salınıb.

Son həftələrdə Avropa infeksiyann episentrinə çevrilib, dünyanın digər yerlərində – Latın Amerikası, ABŞ və Yaxın Şərqdə yoluxanların sayı gündən-günə artır.

Bəzi ölkələr epidemiyanın qarşısını ala biliblər. Martın 23-nə olan məlumata görə, dünya üzrə virusa yoluxanların sayı 340 min, ölənlərin sayı isə 15 mindir.

Artıq yeni bir virusun ortaya çıxdığı Çinə qonşu olmalarına baxmayaraq bəzi Asiya ölkələri Covid-19 xəstəliyinin yayılmasını durdurublar.

“Epidemiyayla mübarizədə uğur qazanmış ölkələr var və məncə, biz onların təcrübəsindən nümunə götürməliyik. Mən təkcə Çini nəzərdə tutmuram. Bu ölkədə çox sərt karantin tədbirlərindən sonra yoluxma hallarının kəskin azalıb. Ola bilsin, daha demokratik ölkələrdə belə üsullara əl atmaq çətin olardı. Bəzi başqa ölkələrsə eyni dərəcədə effektli olan fərqli metodlar seçdilər” – Con Hopkins Universitetinin professoru, epidemioloq Tolbret Nyensva BBC-yə müsahibəsində belə deyib.

23,6 milyon əhalisi olan, Çinin qonşuluğunda yerləşən Tayvanda cəmi 215 yoluxma və 2 ölüm faktı qeydə alınıb.

7,5 milyon insanın yaşadığı və Çinlə quru sərhədi olan Honkonqda isə iki ay ərzində ancaq 155 yoluxma və 4 ölüm baş verib. Ancaq son həftələrdə xəstələnənlərin sayı yenidən artmağa başlayıb. Hazırda bu ölkədə yeni mübarizə üsulları tətbiq edilir.

Çox da uzaqda olmayan Yaponiyada (120 milyon əhali) 1100, Cənubi Koreyada isə 9 min insan xəstələnib. Ancaq son həftələrdə bu ölkədə həm yoluxma, həm də ölüm sayında azalma müşahidə olunur.

Professor Nyensva hesab edir ki, bu ölkələrin qısa zamanda uğur qazanmasının səbəbi vaxtında tədbir görmələri və yeni mübarizə üsullarından istifadə etmələridir.

Bəs, ən effektli strategiyalar hansılardır?

1. Test, test və yenə də test!

Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST), o cümlədən, BBC-nin məsləhətçi ekspertləri virusla mübarizədə əsas faktorun erkən diaqnoz olduğunu təsdiqləyirlər.

“Nə qədər adamın yoluxduğunu bilmədən virusun təsirinin real miqyaslarını öyrənmək və buna uyğun tədbirlər görmək çətin olar” – Nyensva belə deyir.

Amerikanın Templ Universitetinin professoru, epidemioloq Kris Conson da eyni fikirdədir.

O hesab edir ki, yoluxmaları azaltmağa məhz bu kömək edib: test üsuluna üstünlük verən ölkələrdə xəstələnlərin sayı azalıb, testin prioritet olmadığı ölkələrdə isə əksinə, kəskin artıb.

“Cənubi Koreya hakimiyyəti gün ərzində təxminən 10 min adamı test edib. Yəni bu ölkə 2 gün ərzində ABŞ-ın 2 ay ərzində yoxladığından daha çox vətəndaşı testdən keçirib” – professor Conson BBC-yə müsahibəsində belə deyib.

ÜST-nin rəhbəri Tedros Hebreyesus hesab edir ki, səhhətində koronavirus simptomları müşahidə edilən hər bir şəxsin test edilməsi pandemiyanın qarşısını almağın əsas şərtidir.

“Bütün ölkələr sadə bir məsləhətimiz var – test edin, test edin, test edin. Bütün ölkələr bütün şübhəli halları test etmək imkanına sahib olmalıdırlar – onlar pandemiyaya qarşı gözübağlı mübarizə apara bilməzlər” – Hebreyesus bu yaxınlarda keçirdiyi mətbuat konfransında belə deyib.

O, yalnız aşkar simptomlara malik şəxslərin test edilməsinə etiraz edib, bildirib ki, belə yanaşma tam mənzərəni görməyə kifayət etməz; simptomları zəif və xəstəliyi yüngül olan şəxslərin infeksiyanı yaymasına şərait yaradar.

2. Xəstələnənlərin təcridi

Professor Kris Conson deyir ki, “Öz vətəndaşlarına nəzarət etmək, testdən keçirmək və karantinə almaq məsələsində Cənubi Koreya və Çin ciddi uğurlar nümayiş etdirdilər”.

Onun sözlərinə görə, test üsulu həm xəsətlənənləri izolə etmək və virusun yayılmasını əngəlləmək, həm də simptomların görünmədiyi potensial xəstələri aşkarlamaq baxımından səmərəlidir. Xanım Conson qeyd edir ki, Çin hökuməti virusun mümkün yayılma ünvanlarını aşkarlamaqda “super sayıqlıq” göstərib və ola bilsin ki, bu, yoluxanların sayının azalmasında əhəmiyyətli rol oynayıb:

“Yüksək temperaturu olan şəxslər xüsusi “temperatur klinikalarına” gedir və orda “Covid-19” testindən keçirlər. Virus aşkar olunarsa, digər ailə üzvlərini yoluxdurmamaları üçün onları “karantin otellərinə” yerləşdirirlər”.

Tayvan, Sinqapur və Honkonq yeni üsuldan istifadə ediblər: potensila təhlük mənbəyi hesab olunan şəxsləri öz evlərində izolə edərək karantin şərtlərini pozanları 3 min dollar cərimələyiblər.

Professor Nyensevin də dediyi kimi, həm birinci, həm də ikinci variant yoluxanların və potensial xəstələrin müəyyən edilməsin xidmət edir.

Məsələn, Tayvanda və Sinqapurda hökumət xəstələrin kimlərlə ünsiyyətdə olduğunu onun özündən soruşmaqla yanaşı, daxili izləmə kameralarının görüntülərini və ictimai nəqliyyat biletlərini də yoxlayır.

Nyensev deyir ki, “Martın 12-də Honkonqda 445 yoluxma faktı qeydə alınıb, onlarla ünsiyyətdə olanların da yoxlanması üçün 14 900 laboratoriya analizi aparılıb və 19 nəfərdə testlər müsbət nəticə göstərib”.

3. Hazırlaşmaq və sürətli reaksiya

Xəstəlik əhalinin çox hissəsinə yoluxmamış hərəkət etmək – daha əvvəl Qərbi Afrikada ebola virusuna qarşı profilaktik tədbirlərdə iştirak etmiş professor Nyensva deyir ki, virusun lokallaşdırılmasında və azladılmasında vacib olan məqamlardan biri də budur.

Tayvan və Sinqapurun təcrübəsi göstərdi ki, erkən diaqnostika və yeni xəstələnənlərin izolyasiyası epidemiyanın qarısının alınmasında həlledici faktor ola bilər.

Bu yaxınlarda “Amerika Həkimlər Assosiasiyasının Jurnalı”nda (“Journal of the American Medical Association”) dərc olunmuş bir məqalədə deyilir ki, tayvanın bu sahədəki uğuru ölkənin belə situasiyaya nisbətən hazır olması və hələ 2003-cü ildə Epidemioloji Nəzarət Mərkəzi yaratmasıyla bağlıdır.

Bu regionda ortaya çıxmış SARS epidemiyasından sonra yaradılan bu qurum bir neçə elmi araşdırma mərkəzi və hökumət idarəsindən ibarətdir. Mərkəz artıq həm nəzəri baza, həm də konkret fəaliyyət metodları hazırlayıb, təlimlər keçib.

“Fəaliyyətə hazır olmaq və sürətlə işə başlamaq – qəfil epidemiyaların ilkin mərhələlərində bunlar son dərəcə vacib şərtlərdir. Avropa və ABŞ həm hazır deyildilər, həm də şox ləng reaksiya verdilər” – Nyensva belə deyir.

Tayvan hələ yanvarın ortalarında, yəni yeni virusun hava yoluyla insandan insana keçdiyi hələ təsdiqlənməmiş Çinin Uhan şəhərindən – koronavirus epidemiyasının başladığı yerdən uçub gələn bütün sərnişinləri nəzarətə götürüb.

Honkonq hökuməti yanvarın 3-dən etibarən ölkəyə gələnlərin temperaturunu yoxlamağa və bütün turistlərə 14 günlük karantin tətbiq etməyə başlayıb. Həkimlərə göstəriş verilib ki, təzəlikcə Uhanda olmuş hər bir şəxsin yüksək temperaturu və ya respirator virus infeksiyası əlamətləri haqqında məlumat versinlər.

Professor Nyensva onların bu məsələdə də cəld tərpəndiklərini vurğulayır:

“Virus yayılmağa başlayanda qabaqlayıcı tədbirlər effekt vermir”.

4. Sosial distansiya

Honkonqda və Tayvandakı kimi, bu mərhələdə əhalini qorumağın ən effektli üsulu sosial distansiya tədbirlərinə əl atmaqdır.

Honkonq hökuməti hələ yanvar ayının axırlarından vətəndaşlara evdən işləməyi tövsiyə edib, məktəbləri bağlayıb, bütün tədbirləri ləğv edib.

İngilisdilli yerli “Straits Times” qəzetinin xəbərinə görə, Sinqapur hökuməti məktəbləri bağlamayıb, ancaq hər gün müəllim və şagirdləri test edib, sağlamlıqlarının monitorinqini aparıb.

5. Gigiyena tədbirlərinin təbliği

ÜST bildirir ki, yoluxmadan qorunmaq üçün tez-tez əlləri yumaq və gigiyena qaydalarına əməl etmək çox vacibdir.

Həkimin sözlərinə görə, “Bir çox Asiya ölkələri 2003-cü ildəki SARS epidemiyasından dərs çıxarıblar. Başa düşüblər ki, insanlar gigiyena qaydalarına əməl etsələr, nə xəstələnərlər, nə də infeksiyanı başqalarına yoluxdurarlar”.

Sinqapur, Honkonq və Tayvan küçələrində antibakterial gel dispenserləri var. Bu ölkələrdə profilaktika məqsədilə maska taxmaq da çox populyardır.

Maskalar yoluxmanın qarşısını alacaq qədər effektli olmasa da, xəstə şəxsin asqırağı və öskürəyi vasitəsilə yoluxmaların sayını azaldır.

GÜNDƏM  / XuralTAC

Koronavirusa yoluxub-sağalan Fatih Terim evə buraxıldı

Xural Yazıldığı tarix 30 Mart 2020

Koronavirusa yoluxan “Qalatasaray”ın baş məşqçisi Fatih Terimdən xəbər var.

Xural.com musavat.com-a istinadən xəbər verir ki, baş məşqçi artıq evə buraxılıb.

Xəstəxanadan verilən məlumatda bildirilib ki, Terim bir çox müayinədən keçib və sağalmağa başladığı üçün evə buraxılıb. O, 14 gün evində karantində qalacaq, səhhəti yenidən pisləşərsə, xəstəxanaya yerləşdiləcək.

Qeyd edək ki, baş məşqçi virusa yoluxduğunu sosial şəbəkədə açıqlamışdı:

“Xəstəxanada etibarlı əllərdəyəm. Narahat olmayın. Ən qısa müddətdə xəbərləşmək ümidi ilə”.

GÜNDƏM  / XuralTAC

İlham İsmayıl yazır: “Nifrət virusu niyə dezinfeksiya olunmur?”

Xural Yazıldığı tarix 30 Mart 2020

Səməd Seyidovun “Etikxeber.az” saytına verdiyi müsahibə və AŞPA-nın prezidenti Rik Daemsə yazdığı məktubla tanış olanda bir daha əmin olmaq mümkündür ki, bizi nüfuzlu beynəlxalq təşkilatda təmsil edənlər bu səviyyə ilə heç vaxt Azərbaycana müsbət imic qazandıra bilməz, necə ki, indiyədək qazandıra bilməyiblər. Seyidovun açıqlamalarının mahiyyəti Ata Abdullayev adlı birinin guya hakimiyyəti dəstəkləyən, əslində yalnız zərər gətirən ucuz təbliğatından heç nə ilə fərqlənmir. Qeyd olunan müsahibə və məktubu təhlil etməkdən uzağıq, belə bir fikrimiz olsaydı, gərək hər bir cümlənin maraqlarımıza uyğun olmadığını bir-bir göstərəydik. Yalnız iki məqama diqqət yetirməyi məqsədəuyğun sayırıq. Səməd Seyidov deyir: “İlk dəfədir parlamentdə səkkiz nəfər müxalifət nümayəndəsi müxtəlif vəzifələrdə təmsil olunmuşdur, vitse-spiker vəzifəsindən tutmuş, komitə sədri və komitə sədrlərinin müavinləri səviyyəsində.., təsəvvür edə bilərsiniz, nə dərəcədə böyük və əhəmiyyətli bir addım atılıb cənab Prezidentin təşəbbüsü əsasında”.

O deyilən səkkiz nəfərin müxalifliyi qalsın bir tərəfə, onsuz da Avropa Şurası bizim parlamentdə təmsil olunanların hansı mövqedə olduğunu yaxşı bilir, amma bu fikirləri ilə Səməd Seyidov faktiki olaraq dövlət başçısını pis vəziyyətdə qoyub. Bu o deməkdir ki, indiyədək Prezident müxalifətin parlamentdə təmsil olunmasını istəməyib və yalnız bu dəfə “təşəbbüs” göstərib (bu, hətta belədirsə də, demək olmaz).

Görünür, Strasburqda da Qarabağla əlaqədar Azərbaycanın xeyrinə belə misallar çəkilir ki, hələ milli problemimizlə əlaqədar bu nüfuzlu təşkilatdan bizim maraqlara uyğun normal bir mövqenin sərgiləndiyinin şahidi olmamışıq. Bunun adı ”ayı xidməti”dir.

İkincisi, hörmətli Səməd Seyidov AŞPA prezidentinə məktubda yazır:” Tofiq Yaqublu.., yol qəzasından sonra münasibətləri aydınlaşdırarkən, kobud şəkildə təhqir və əl-qol hərəkətləri ilə bir ailəyə hücum edib və indi qanun qarşısında cavab verəcək”. Cənab Seyidov heç olmasa bu sözləri dırnaq içərisində yazıb, məlumatın hüquq-mühafizə orqanlarına istinadla verdiyini qeyd etməliydi. İndiki halda S.Seyidov hadisəyə bu cür yanaşmaqla özünü faktiki hadisənin təhqiqatçısı kimi göstərib və avropalılarda onun qərəzli olduğuna heç bir şübhə yeri qoymayıb. Avropalılar sadəlövh deyillər, bu illərdə Azərbaycan nümayəndə heyətinin də, mövqeyinin də dəyişməz olduğunu yaxşı bilirlər. Səməd Seyidov qəliz cümlələrlə davam edir: “..bizi bu cür təzyiqlərdən, nəinki münasibətlərimizə, eyni zamanda Avropa Şurasının özünə də xələl gətirən AŞPA-nın məlumatları kobud və özünə yaraşmayan şəkildə manipulyasiya etməsindən qorumağınızı Sizdən xahiş edirəm. Əminəm ki, bu gün bəzi həmkarlarımızın beyinlərində ölkəmə olan nifrət virusu, müalicəsini mütləq birlikdə tapacağımız COVID-19 virusundan daha dəhşətlidir”. Dəhşət bu deyil. Dəhşətli olan bütün diplomatik və etik qaydaları pozan bir üslubda AŞPA prezidentinə yazılan məktubdur. Biz bu bu təfəkkürlə Azərbaycanı Avropa Şurasında təmsil edirik. Dəhşət, “…bəzi həmkarlarımızın beyinlərində ölkəmə olan nifrət virusu” ifadəsini işlətməklə bizdən hüquqa, insan haqlarına hörmətlə yanaşmağımızı istəyən avropalıları özümüzə düşmən elan etməkdir.

Avropa parlamentarlarının mövqeyini bəşəriyyəti qorxu altında saxlayan virusdan da təhlükəli hesab etmək, eyniləşdirmək Azərbaycanın adına heç bir müsbət xal gətirə bilməz. Və bu yanaşmanı kütləyə hesablanmış bir tezislə – guya AŞPA-da “islamafobiya” ilə əlaqələndirmək.., yalnız ikrah doğurur. Yaxşı olardı ki, bu sərtlik Qarabağ problemi ilə bağlı məsələlər müzakirə ediləndə bizim beynəlxalq hüquqa əsaslanan mövqeyimizə qarşı çıxanlara göstəriləydi. O nifrət virusunun avropalılarda axtarmaq lazım deyil. O nifrət virusunun öz içimizdə on illərdir davam etdiyini az qala hər gün, hətta koronaviruslu günlərimizdə də hiss edirik. Ölkəni Avropada neçə illərdir təmsil edən bir şəxsin açıqlamalarında bu nifrəti bir daha görmək dərin təəssüf doğurur. Avropa bu illərdə nifrət virusunu dezinfeksiya edə bilmədimi?

GÜNDƏM  / XuralTAC

Dünyada 634 mindən çox insan koronavirusa yoluxub-ÜST

Xural Yazıldığı tarix 30 Mart 2020

29 mart tarixi, Cenevrə vaxtı ilə saat 10:00-a (Bakı vaxtı 13:00) olan məlumata görə, dünyada 634 835 nəfər yeni növ koronavirusa yoluxub, 29 957 nəfər isə bu ölümcül virusun qurbanına çevrilib.

Bu barədə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı özünün gündəlik bülletenində məlumat yayıb.

Açıqlanan statistikaya əsasən, son gün ərzində 63 mindən çox insanda koronavirus aşkarlanıb, ölənlərin sayı isə 3464 nəfər artıb. Ən çox yoluxma və ölüm halları Avropa regionunda qeydə alınıb – 361 031 yoluxma və 21 493 ölüm. Sutka ərzində burada yoluxanların sayı 36 688, ölənlərin sayı isə 2753 nəfər artıb.

Şimali və Cənubi Amerikada ümumilikdə 120 798 nəfər koronavirusa yoluxub, 1973 nəfər ölüb.

Yoluxmaya görə üçüncü yeri Çin, Koreya Respublikası və Yaponiyanın daxil olduğu Qərbi Sakit okean bölgəsi tutur. Martın 29-na olan məlumata görə, burada 102 803 yoluxma, 3626 ölüm faktı qeydə alınıb.

ÜST-ün ölkə üzrə yayılma cədvəlinə görə, ən çox yoluxanlar ABŞ-dadır – 103 321 nəfər. Bunun ardınca İtaliya (92 472), Çin (82 356), İspaniya (72 248) və Almaniya (52 547) gəlir. (apa)

GÜNDƏM  / XuralTAC

Azərbaycanda daha 27 nəfərdə koronavirus aşkarlandı

Xural Yazıldığı tarix 29 Mart 2020

Azərbaycan Respublikasında 27 yeni koronavirus (COVID-19) infeksiyasına yoluxma faktı qeydə alınıb.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti yanında Operativ Qərargahından xural.com-a verilən məlumata görə, həmin şəxslərdən 8 nəfərin vəziyyəti orta ağır qiymətləndirilir, digərlərinin səhhəti isə stabildir.

Hazırda Azərbaycanda xüsusi rejimli xəstəxanalara yerləşdirilən 190 nəfər aktiv koronavirus xəstəsi həkim nəzarəti altındadır, onların müalicəsi ilə bağlı zəruri tədbirlər davam etdirilir.

İnfeksiyanın geniş yayılmasına yol verməmək üçün vətəndaşlarımızdan özünütəcrid tədbirlərinə uyğun davranmaq və xüsusi karantin rejiminə ciddi riayət etmək tələb olunur.

GÜNDƏM  / XuralTAC

Milli Məclisdə ilk dəfə videokonfrans keçirilib-Mətbuat Xidməti məlumat yaydı

Xural Yazıldığı tarix 29 Mart 2020

Milli Məclis Sədrinin təşəbbüsü ilə ölkəmizdə koronovirus infeksiyasının yayılmasına qarşı görülən sistemli tədbirlərin tərkib hissəsi kimi parlamentdə bu sahədə məqsədyönlü işlər aparılır.

Bu barədə Milli Məclisin Mətbuat Xidmətindən məlumat verilib.

Bildirilib ki, parlamentdə idarəetmə artıq stasionar, mobil və internet rabitələri vasitəsi ilə həyata keçirilir. Milli Məclis rəhbərliyi ilə komitə və komissiyaların rəhbərləri, parlamentdə təmsil olunan siyasi partiyaların liderləri, habelə parlament aparatının və işlər idarəsinin məsul vəzifəli şəxsləri arasında informasıya mübadiləsi internet üzərindən uğurla həyata keçirilir.

Bu gün – martın 29-da Milli Məclisin rəhbərliyi ilə komitə sədrlərinin internet üzərindən ilk dəfə olaraq videokonfransı keçirilib. Videokonfransda martın 30-da keçiriləcək plenar iclasın gündəliyi və cari məsələlər müzakirə olunub, geniş fikir mübadiləsi aparılıb. /Report

GÜNDƏM  / XuralTAC

Erməni ordusunda koronavirus şoku

Xural Yazıldığı tarix 29 Mart 2020

Aram Amatuni

“1in.am”, Ermənistan, 27 mart 2020-ci il

Ermənistan Müdafiə naziri David Tonoyan məlumat verib ki, Silahlı Qüvvələrin hərbi hissələrindən birində xidmət edən 3 hərbçidə koronavirus testi müsbət çıxıb. Bu da əsgərlərin infeksiyaya yoluxması deməkdir.

Nazir eyni zamanda məlumat verib ki, əsgərlər mülki şəxslərlə təmas nəticəsində yoluxublar. İnfeksiyanın yayılmasının, necə deyərlər, məşhur olan iki qaynağı – Eçmiədzin və sexdə yoluxma halları vardır. Yoluxmanın bu iki qaynağın hansından, ola bilsin, 3-cü, az məlum olanından gəlməsi haqqında isə məlumat verilmir.

İnfeksiyanın orduda yayılması halı cəmiyyətdə müəyyən ajiotaja səbəb olub, bir çox hallarda isə hətta elə bir rəy yaradıb ki, sanki düşmən paytaxtı ələ keçirib.

Bizim hamımızın orduya münasibətdə qayğıkeş və diqqətli olması şübhəsizdir və təbii, bizim hamımız arzu edərdik ki, infeksiya orduya, üstəlik, müharibə rejimində olan orduya keçməsin. Ancaq bu mənada, yalnız panika deyil, hətta çoxlarının rəyində olan ajiotaj da yersizdir.

Birincisi, nazirin verdiyi məlumata əsasən, koronavirusa yoluxan əsgərlər Artsaxda (Dağlıq Qarabağın adı mətndə belə gedibdir – tərc.) deyildir, eyni zamanda Ermənistanın ön cəbhə xəttindən uzaqdadırlar. Onlar qeyri-döyüş hissəsinin təmsilçiləridirlər və xidməti vəzifələrinin tələbinə uyğun olaraq, mülki şəxslərlə ünsiyyətdə olublar.

İkincisi, bu 3 yoluxma halı sayıqlığın qatbaqat artırılması və sonrakı daha sərt addımların atılması üçün yeni stimul ola bilər. Bu da infeksiyanın digər hərbi hissələrə keçməsinin qarşısını almağa imkan verər.

Bundan əlavə, ordu infeksiyaya nə qədər həssas olsa da, öz daxili münasibətlərinin özəlliyinə, idarəçiliyinin xüsusiyyətlərinə, eyni zamanda operativliyinə görə, xəstəliyin yayılmasının qarşısının alınması tədbirlərini, – təbii, əgər bu tədbirləri lazımi qaydada həyata keçirərsə, – daha asan reallaşdıra bilər.

Şübhəsiz, 3 əsgərin infeksiyaya yoluxması haqqında siqnal orduya görə məsuliyyət daşıyanların sayıqlığını daha da artırmalıdır. Digər tərəfdən, cəmiyyət də sayıqlığını itirməməlidir. Hər bir vətəndaş unutmamalıdır ki, onun verdiyi reaksiya, hətta bu, ən səmimi narahatlıq olsa belə, orduya münasibətdə tamamilə əks effekt verə bilər.

Bu gün Ermənistanda daha 2 hərbçidə koronavirus aşkar edilib. Onlar yuxarıda qeyd olunan həmin hərbi hissədəki birinci yoluxma halı ilə əlaqədardırlar. Bu barədə Ermənistan Müdafiə Nazirliyinin mətbuat katibi Şuşan Stepanyan öz feysbuk səhifəsində yazıb.

Buna uyğun olaraq, diqqətli, hesabatlı, lakin eyni zamanda məsuliyyətli olmaq lazımdır. Çünki infeksiya, onun ətrafında yaradılan ajiotajın, hələ panikanın demirik, orduya edə bildiyini edə bilməz.

Tərcümə Strateq.az-ındır