İsa Qəmbər istefa versə, Müsavat ağ günə çıxar

Elbrus Ərud: “Vaqif Mustafayevin bütün filmlərinə və fəaliyyətinə nifrət edirəm”

 “AzərTAc”ın rəhbəri olub onun stilini dəyişə – onu “mışdır”, “muşdur”dan qurtara bilərəm…

 “Ünsiyyət” rubrikasının bu dəfəki qonağı Azərbaycanda qısa bir vaxt ərzində oxunaqlı və tələbat olan “Qafqazinfo.az” internet qəzetinin baş direktoru, jurnalist Elbrus Əruddur. Səhər məni yuxudan oyadan “varlı olacaqsan, səsini tanımadım”-dedim. “Onsuz da bu ölkədə heç kəs xoşbəxt olmaq haqqında düşünmür, hamı varlı olmaq arzusundadır”-cavabını verdi. Amma yuxudan oyadıb tələsdirsə də məni portalın ofisində gözlədən də Elbrus oldu. Bəhanəsi tutarlıydı – sayta yeni xəbərlər yerləşdirirdi deyə, səbrlə gözlədim. Onunla elə iş yerinin düz yanında, yeni açılışı olan kafedə oturduq. Bir vaxtlar narıncı rəngin dəbdə olmağını xatırlayıb, adama bir fincan çay sifariş verib başladıq. Onun belə cəsarətli jurnalist olmasına baxmayın, diktafon görəndə az da olsa özünü yığışdırıb, utancaq görkəm aldı. Xeyli söhbət etdik, nələrdən, kimlərdən danışmadıq ki… Elbrus güldü də, təəccübləndi də, hirsləndi də, kövrəldi də… Gündəlik informasiya yayan və müntəzəm köşə yazan birinin heç kimə danışmadığı söhbəti olarmı? Sən demə varmış…

Əvvəli ötən sayımızda

 – Mən də sizinlə razılaşmıram. Siz əgər Biologiya fakültəsinə daxil olsaydınız, onda Miçurin olacaqdınız?

– Yox. Baxın, mən ədəbiyyatçı oğluyam, yaradıcı adamam. Təbii ki, mən ixtisas seçimi etmişdim.

– Mən məsəlçün biologiya dedim. İxtiyari bir sənət də deyə bilərdim. Siz deməli, hansı ixtisası bitirsəydiniz, o sənəti də icra edəcəkdiniz?

– Mən hüquqşünas da ola bilərdim, tarixçi də. Məsələn, mən özümü müəllim hesablamışdım. Sözümün canı nədi, mən jurnalistikada oxuyanda anladım ki, mənim işim yazmaqdır və ayrı yolum yoxdur. Onu da deyim ki, mən yaza bildiyimi düşünürəm. Jurnalistikanın bir neçə forması var. Biri var təşkilatçısan, biri var informatorsan, biri var yaxşı redaktorsan, amma mən hər şeyi bir kənara qoyub yaza bildiyimə və jurnalist olduğuma görə çox xoşbəxtəm.

 – Neçə yaşa qədər jurnalist olmağı fikirləşirsiniz?

– Mən elə bu dünyada da, o dünyada da, hər yaşımda jurnalistəm.

– Ola bilər ki, sabah Prezident İlham Əliyev bir fərman verdi və Elbrus Ərudu hansısa bir ölkənin səfiri və ya hansısa bir məmur təyin etdi. O zaman necə olar?

– İnanmıram. Həm də mən jurnalistikaya tramplin kimi baxmıram. Bu mənim peşəmdir. Ola bilər ki, mən mətbuat sahəsində nəsə bir işlə dövlət səviyyəsində məşğul ola bilərəm. Maraq üçün deyək ki, mənim arzum “AzərTAc”ın rəhbəri olub onun stilini dəyişmək ola bilər. İnanın, “AzərTAc”ın rəhbəri olub, onun “SovKP” stilini dəyişə bilərəm. “AzərTAc”ı “mışdır-muşdur”dan qurtara bilərəm. “AzərTAc”dakı o köhnəliyi, o sovet stilini kökündən dəyişərəm. Onlar məlumatı hələ də kağızda oxuyub düzəldir, kağızda korrektə edirlər. Onlar hələ də qələmlə işləyirlər. “AzərTAc”ı müasir məlumatla ayaqlaşdıra bilərəm.

– Elbrus Ərud mənə neçə müstəqil qəzet adı çəkər? Ola bilər, cəsarəti çatıb adını çəkməsin…

–  Niyə cəsarəti çatmır, Məmməd Araz deyir ee, “cəsarət kişinin istedadıdır”. Müstəqil qəzetlər – “Yeni Müsavat”, “Azadlıq”, “Xural”, “Reytinq”, “Təzadlar”, sonra “Azadlıq Radiosu”, “Mediaforum”, “Qafqazinfo” portalı.

– O zaman siz belə düşünürsünüz ki, qalanları hakimiyyətin “kəbinli arvadı”dır?

– “Kəbinli arvad” kəliməsi bir az kobud çıxır. Hakimiyyətdən asılı olan qəzetlər desək, daha yaxşı olar. Onlar ixtiyarı özündə olmayan mətbuatdır. Amma burda bir məqam var ki, hər şeyi hökumətin üzərinə atmaq olmaz. Hökumət heç də onlardan tələb etmir ki, siz özünüzü bu günə qoyun. Azərbaycan hökuməti heç də tələb etmir ki, tutaq ki, “Səs” qəzeti, “Trend” agentliyi və ya digəri, sən özünü bu şəklə sal. Hökumət bu qəzetlərə gedib işləməsini və onun əleyhinə çıxmamasını deyir. Bunların şəhərdən reportaj verməyə, adi bir icra başçısından xəbər verməyə belə gücləri – cəsarətləri çatmır. Demək istəyirəm ki, bu qəzetlərdə çalışanların özlərinin səviyyəsi və savadı çatmır ki, hər şey haqda yazsınlar. Onların “duxu” (hünəri – E.X.) çatmadı ki, bir həftə bundan qabaq çürüyərək ölən əsgər haqda yazı yazsınlar. Onlar qorxur ki, birdən xəbəri mən verərəm və mənim pulum kəsilər. Azərbaycanda o qədər qəzetlər var, amma hanı, hardadılar? Nə qədər ictimaiyyətə təsir edə bilirlər. Bunu mən demirəm, Əli Həsənov deyir. Deyir ki, Azərbaycan mediası ictimai rəyə təsir edə bilmir.

Digər tərəfdən, mən “Azadlıq” qəzeti kimi siyasi hakimiyyət uğrunda mübarizə aparmıram. Hədəfim İlham Əliyev deyil. Mənim hədəfim birinci “xəbərçi” olmaqdır.

– Olarla olmazın həddini siz necə tapırsınız?

– Mənim üçün qırmızı işıq var. Amma bu işıq şəhərin içində deyil, “tras”dadır. Özü də bircə dənə ola bilər. Azərbaycan mediasının əksəriyyəti şəhərin içindəki tıxacdadır və yeriyə bilmir. Amma mən sürəti sevirəm.

– Əvvəllər avtobusların arxasında yazardılar ki, “yüz sürmə, yüz yaşa”.

– Deyirlər. Amma elə yaşam tərzi var ki, yüz ilə bərabərdir.

– İki il əvvəlki Elbrusla bugünkü Elbrus arasında nə kimi fərq var?

– Heç bir fərq yoxdur. Məni anam bir mövqedə doğub və mən ömrümün axırına kimi belə də gedəcəm.

– Bir neçə gün əvvəl bir qrup gənc bəyan etdi ki, biz Müsavat Partiyasına üzv olduq. Sizcə, onların Müsavata yazılmağı o partiyanı ağ günə çıxaracaq?

– Məncə o partiyaya kiminsə üzv olması yox, İsa Qəmbərin istefa verməyi Müsavatı ağ günə çıxara bilər. Bu dəqiqə yazıçı Anarla İsa Qəmbər bir-birilərinə çox oxşayır və ikisi də qurultayın vaxtını uzadır. Ona görə İlaham Əliyevi qınamayın ki, konstitusiyanın 101.5-ci maddəsinə dəyişiklik etdi. Bu sistemi Azərbaycanda ilk dəfə Mətbuat Şurasının əsasnaməsini dəyişməklə Əflatun Amaşov edib. Sonra isə bir çoxları onu izlədi. Onların siyasi partiyaya üzvlüklərini yüksək qiymətləndirirəm və təəssüf ki, mən siyasi partiyaya üzv ola bilmirəm. Çünki jurnalist partiya üzvü olmaz.

– Bəs müğənnilərin, aktyorların və s. kimi sənət adamlarının partiyalara üzv olmasına necə baxırsınız?

– Pis. Çox maraqlıdır ki, bu adamlar gedirlər Azərbaycanı “Eurovision” kimi yarışmada təmsil edirlər, qalib olurlar, amma bunları YAP-a dəvət edəndə etiraz edə bilmirlər. Məsələn, mənə elə gəlir ki, Aysel Teymurzadənin qazandığı uğur daha sağlam idi, nəinki Nigarla Eldarın uğuru. Bu mənə belə gəlir. Mən Ayseli “Eurovision”da daha haqlı gördüm. Aysel yarışmada 3-cü olub gəlir, amma onun hünəri çatmır ki, desin “mən YAP-a üzv olmaq istəmirəm”. Yaşar Nuri kimi böyük bir sənətkar 60 il yaşayır, amma gəlir YAP-a üzv olmaqla “Şöhrət” ordeni alır. Biz Yaşar Nurinin yaratdığı obrazları təəssüf ki, özündə tapa bilmədik. Əgər bu adamın siyasi partiyaya üzv olmağı rədd etməyə gücü yoxdursa, onda bu, nə xalq adamı olacaq? Mən axır vaxtlarda fikirləşirəm ki, niyə bu ölkədə insanların üz tuta biləcəyi bir adam yoxdur? Təəssüf ki, birmənalı şəkildə qəbul olunan adam yoxdur.

– Sənət adamlarına qarşı kəskin fikir nədən qaynaqlanır?

– Onların hərəkətlərinə görə. Onlar hər şeyi ekranda çıxıb bambılılıq eləmək səviyyəsinə çatdırdılar. Azərbaycan xalqı hər zaman ziyalıları ilə hərəkət eləyib. Məni ağrıdan odur ki, indiki müğənnilərin hamısı istedadlıdır. Amma onların heç birində şəxsiyyət yoxdur. Məsələn, təkcə Əhməd Kayaya görə mən kürdlərə həsəd aparıram. Niyə mənim də millətimin Əhməd Kaya kimi müğənnisi yoxdur? Əhməd Kayanı yaratdıqlarına görə, mən kürdlərə sitayiş edirəm. Ya da “Yol” filminə görə Yılmaz Güneyə… Bizim də bu boyda Vaqif Mustafayevimiz var ki, televiziya prezidentliyini öz sənətinə dəyişdi. Ya adam, sən nə istəyirsən?

– Vaqif Mustafayevin hansı filmi yadınızdadı?

– Heç bir filmi. Mən onun bütün filmlərinə və fəaliyyətinə nifrət edirəm. Əslində, bu gün onun rəhbərlik elədiyi televiziya biabırçı bir filmdir.

– Həmişə sizə fikir verirəm. Görürəm ki, sizdə Şeyxə qarşı bir simpatiya var.

 – Bəli, var.

– Bu gün Azərbaycanda Nobel Mükafatına namizəd kimi adı çəkilən bir alimimiz var, professor Rafiq Əliyev. Ötən ilin dekabr ayında agentliklərdən biri xəbər yaymışdı. Guya, bu il Nobel Sülh Mükafatı Şeyxə veriləcəkdi (?!) Bax, siz gələcəkdə mükafatın kimə verilməsini istəyərdiniz? Allahşükür Paşazadəyə, yoxsa Rafiq Əliyevə?

 Sonu gələn sayımızda

 Söhbətləşdi:

Elxan Xanəlizadə

 Hazırladı:

XuralTAC

“Xural” qəzeti,

il 9, sayı: 059 (468), 13 oktyabr 2011