Mehman Əliyev “Qaynar Qazan”da (I hissə): “Mehriban Əliyevanın adından danışıqlar oldu”-VİDEO

Mehman Əliyevdən şok açıqlamalar: “Həbsimi Əli Həsənovla Zakir Qaralov prezidentin yanına girib əsaslandırmağa çalışıblar…”

 

Əli Həsənovdan və Zakir Qaralovdan açıqlama-izah gözləyirəm!

 

Mehman Əliyevlə “Qaynar Qazan”da müsahibə artıq ikinci dairənin başlanmasıdır. Çünki biz “Qaynar Qazan”ı Mehman Əliyevin müsahibəsi ilə başlamışıq. Yəni “Qaynar Qazan” ilk dəfə Mehman Əliyevlə başlayıb. 2015-ci ilin 21 iyul tarixində onunla ilik müsahibəni götürmüş və “Qaynar Qazan” layihəsinə start vermişdik (https://www.youtube.com/watch?v=aCY1c35umcE&feature=youtu.be). O zamandan keçən təxminən 2 il yarımlıq müddətdə 44 müsahibimiz olub. İkinci dairəyə başlayanda 45-ci qonaq kimi yenə Mehman Əliyevi məsləhət bildik. Çünki çoxdan gündəmdə odur. Çoxdan Azərbaycan mediasının ürəyi onun atdığı addımlarla döyünür.

Mehman Əliyev Azərbaycan mətbuatının müstəsna adamlarından biridir. Bu haqda əlavə danışmağa ehtiyac yoxdur məncə. Aradan keçən bu müddətdə Mehman bəyin və Azərbaycan mətbuatının başından çox olaylar keçdi. 18 günlük olsa da, Mehman Əliyev də məhbəsin qaranlıq günlərini gördü, həbsxana divarları ilə tanış oldu. Onun 18 günlük həbsi sıradan bir hadisə olmadı. Həm ölkə daxilində, həm də ölkə xaricində verilən rezonans Mehman Əliyevin həbsdə çox qalmamasına səbəb oldu. Hakimiyyət güclüdür, tutduğunu buraxmır, amma biz onun nəhayətsiz güclü olmadığını bu olayda gördük. Mehman Əliyev buraxılmasaydı, hakimiyyətin başına nələr gələcəkdi, bilinməz.

Mehman Əliyevlə müsahibə şok faktlarla doludur. Mehman bəy həbsinin səbəblərindən, I vitse-prezident Mehriban Əliyevanın adamları ilə mediada gözlənilən islahatlar barədə apardığı danışıqlardan danışıb. Və açıqca onun həbsində prezidentin ictimai-siyasi məsələlər üzrə köməkçisi Əli Həsənovun oynadığı roldan bəhs edib. Bunu Mehman Əliyev deyir – Azərbaycan mətbuatının çox önəmli şəxsiyyətlərindən biri. Və onu da əlavə edir ki, Əli Həsənov bu torbanın tikilməsində tək olmayıb – o, baş prokuror Zakir Qaralovla birlikdə girib prezidentin yanına. Onlar – Əli Həsənovla Zakir Qaralov birlikdə prezidenti inandırmağa çalışıblar ki, Mehman Əliyev 2018-ci ildə onlara problem törədəcək, həbs olunmalıdır. Və… torba tikilib. İndi Mehman Əliyev Əli Həsənovdan və Zakir Qaralovdan yüksək səslə izahat istəyir. “Ya açıqlama verin, ya da təkzib edin.” Nə açıqlama gəlmir, nə də təkzib. Əslində isə normal demokratik ölkələrdə Mehman Əliyev çapında media adamının belə açıqlamasından sonra adı çəkilən hər iki məmur dərhal istefa verməli, ya da istefaya göndərilməlidir.

Mehman Əliyevlə hakimiyyətlə – konkret Mehriban Əliyevanın adından aparılan danışıqlar haqqında daha detallı söhbət etdik. Mətbuat Şurasının və KİVDF-nin yarıtmaz və korrupsioner fəaliyyəti Mehman bəyin dediyinə görə, həm Mehriban Əliyevanın, həm də İlham Əliyevin narahatçılığına səbəb olub. Onlar da bu tənbəlləşmiş və ciddi medianın qəniminə çevrilmiş güruhdan yaxa qurtarmaq istəyirlər. Bu istiqamətdə ciddi danışıqlar gedib. Mehman Əliyevdən bir növ “mətbuatı xilas paketi” istəyiblər, Mehman bəy paketi tələb üzərinə tez də təqdim edib və… həbs olunub. Mən öz şəxsi taleyimdən və fəaliyyətimdən bilirəm ki, Əli Həsənov özünə təhlükə hiss etdiyi anda yeri-göyü necə yandırar və yandırır. Məlum olur ki, Mehman Əliyevin “mətbuatı xilas paketi” təcrübəsizlikdən Əli Həsənova verilib və Əli Həsənov əvvəlcə Əflatun Amaşovu parlamentdə Elmira Süleymanovanın əleyhinə danışdırıb, sonra da Mehmanın torbasını tikib. Yoxsa hamı – külli Azərbaycan bilmirmi ki, Əflatun Amaşov Əli Həsənovun icazəsi olmadan heç “qlazok” da yeyə bilməz.

Bu müsahibə sensasion da sayıla bilər. Mehman Əliyev heç bir zaman bu müstəvidə belə açıq formada savaşa girməyib. Biz bunun şahidi olmamışıq. Madam Mehman bəy artıq belə danışırsa, onu konkret Əli Həsənovun tutdurduğunu deyirsə, Əli Həsənovun yaratdığı və memarı olduğu mətbuat siyasətinin korrupsiyaya bulaşdığını, özünü doğrultmadığını iddia edirsə, Mətbuat Şurasının artıq jurnalistləri tutduran və saytları bağladan “işverən qurum” olduğunu iddia edirsə, KİVDF-nin qərəzkarlıqla özləri arasında pul bölüşdürdüyünü və mahiyyətinə uyğun fəaliyyət göstərmədiyini iddia edirsə, deməli, 2018-ci il həqiqətən maraqlı başlayır və ən azından, mediada maraqlı hadisələr oilacaq. Ona bənzəyir. Ona görə ki, Mehman Əliyev həbsdən çıxdıqdan sonra da Mehriban Əliyevanın adamları ilə görüşüb və sənədin Əli Həsənovun əlinə düşdüyünü də elə onların özlərindən öyrənib.

3 hissədən ibarət müsahibədə çox daha fərqli məqamlar var. Siz AXC-Müsavat hakimiyyəti dövründə də Milli Məclisdə media nümayəndələri ilə keçirilən toplantılar haqqında maraqlı məlumatlar əldə edəcəksiniz. Bizim o qədər maraqlı taleyimiz var ki – media nümayəndələri olaraq…

Beləliklə, “Qaynar Qazan”da 2018-ci ilin ilk qonağı Mehman Əliyevdir. 60 yaşı təzəcə tamam olmuş, Azərbaycan hakimiyyətinin cəmi 18 gün içəridə saxlaya bildiyi, Amerikanın və onun 100 illik qurumlarının şimşək kimi müdafiəsinə qalxdığı mətbuat generalı. Onu dinləyirik. Bu, başqa Mehman Əliyevdir. Yorulmaz savaşçı…

“Qaynar Qazan”da “Turan” İnformasiya Agentliyinin direktoru Mehman Əliyevdir…

 

Əvəz Zeynallı

“Qaynar Qazan”

 

 I hissə

 

Hakimiyyət polemika aparmaq istəmir

 

– “Qaynar Qazan”ın bu dəfəki – 45-ci qonağı Mehman Əliyevdir. Mehman bəylə uzun zamandır “Qaynar Qazan”da müsahibə eləmək istəyirdik. İş elə gətirdi ki, haqqında cinayət işi açılan ərəfədə söhbət eləmək istədik, amma Mehman bəy həbs olundu. Mehman bəy həbsdən çıxandan sonra da müəyyən qədər qarışıqlıq oldu. Nəhayət, 2017-ci ilin son günlərindən birində Mehman bəylə söhbətləşirik. Mehman bəy, “Qaynar Qazan”a xoş gəlmisiniz.

– Çox sağ olun.

– İstərdim ondan başlayaq ki, 2017-ci il necə keçdi və hansı xarakterik hadisələrlə sizin yadınızda qaldı? Qısa olaraq bu ili şərh eləyək, sonra söhbətimizə davam edək.

– İl kifayət qədər gərgin ildi. Yəni siyasi nöqteyi-nəzərdən gərgin il idi. Bu da özünü yaz aylarından – mart ayında Mehman Hüseynovun həbsi ilə biruzə verməyə başladı. Bizdə adətən mart ayından sonra vəziyyət bu cür dəyişir, amma Mehman Hüseynovun həbsi ilə bir qədər tez başlamış oldu. O da bununla bağlı idi ki, Mehman Hüseynov bir reportaj hazırlamışdı, elə ondan başlayaraq, sanki start götürüldü – həbslər, təzyiqlər və s. Biz gördük ki, daha çox medianın, sosial şəbəkələrin üzərinə gedildi, yəni daha çox informasiya məkanında təzyiqlər baş verdi.O da onunla bağlı idi ki, bizdə əsas aktivlik informasiya məkanındadır. Burada peşəkar informasiya vasitələrini və əsasən də sosial şəbəkələri, sosial medianı nəzərə almaq lazımdr. Ona görə də mən hesab edirəm ki, bu istiqamət il boyu təzyiq mövzusuna çevrildi, hansı ki, hakimiyyət bunu edirdi. Həbs olunanlar da oldu, bağlanan medialar da oldu. Mediaların bloklanması prosesi hələ də gedir. Elə bil ki, bu proses son vaxtlar daha kütləvi şəkildə gedir. Hakimiyyətin daha çox vətəndaş cəmiyyəti və mediaya yanaşması və dialoqu sanki gücdən keçir. Yəni təzyiq gücünə… Hakimiyyət polemika aparmaq istəmir.

– İstəmir…

– Bilirsinizmi, hakimiyyətin yaratdığı informasiya sistemi, ona bəlkə də yüz milyonlarla vəsait hesabına başa gəlib. Amma o, özünün qeyri-effektivliyini göstərdi. Və əslində, hakimiyyət bu zəmində uduzmağa başlayıb. Yəni hiss eləməyə başlayıb ki, artıq uduzur, polemika apara bilmir, savaş apara bilmir. Ona görə də ənənəvi olaraq gücə istinad eləyir. Bu mənada demək olar ki, bütün güc strukturlarını, sanki bu prosesin qarşısını almaq üçün işə salıb. Amma yenə də onu qeyd eləmək istəyirəm ki, bu gün də görünən odur ki, bu siyasət o qədər də uğurlu deyildi, uğurlu da ola bilməzdi. Mən belə deyərdim… Bax, bu ili mən daha çox azad sözə qarşı repressiyalar ili kimi gördüm.

– Yəni repressiyalar daha da şiddətləndi, daha da ağırlaşdı…

– Bəli, bu, özünü ilin ikinci yarısında göstərdi və son olaraq saytların bloklanması hadisəsi bunun bariz nümunəsi idi.

 

Mətbuat Şurası çevrilib bir işverən bir orqana

– Bu bloklanmanın da bir qayda-qanunu yoxdur, Mehman bəy, sanki hansı saytı istəyirlərsə, necə istəyirlərsə, nə cür istəyirlərsə, heç bir xəbərdarlıq olmadan bloklayırlar.

– Əlbəttə, bizdə demək olar ki, son illər KİV haqqında qanuna dəyişiklər olmuşdu. O mənada deyək ki, Rabitə Nazirliyinə də, başqa orqanlara da saytların bloklanmasına imkan verilirdi. Amma bu, o halda baş verməli idi ki, qanun pozulsun. Yəni o mənada ki, həmin o saytlarda “dövlət sirri”, ya da “dini, irqi, milli zəmində hansısa çağırışlar”, “dövlətə qarşı çağırışlar” və s. hansısa bir formada ola bilərdi. İlk növbədə qanun pozuntuları müəyyənləşdirilməli, ictimaiyyətə çatdırılmalı, bildirilməli idi və bundan sonra müvəqqəti qərar verilməlidir ki, – əgər buna ehtiyac varsa – saytın fəaliyyəti dayandırılsın. Bu zaman həmin mətbu orqan məhkəməyə verilir və məhkəmə yolu ilə də onların fəaliyyəti dayandırılır. İndiki halda isə bu baş vermir. Sadəcə, Mətbuat Şurasının tələbi, çağırışı əsasında Rabitə Nazirliyinə müraciət olunur. Heç bir əsas olmadan – çünki biz əsasları görmədik – heç bir qanun pozuntusunu ictimaiyyətə təqdim etmədən sadəcə qərar verdilər ki, biz bu informasiya orqanlarını bağlayırıq. İndiyə qədər də nə məhkəmə var, nə də bir şey. Əslində isə, bağlanan saytlar məhkəməyə müraciət eləyiblər ki, onlara qarşı bu, qeyri-qanuni hərəkətdir. Yəni atılan addımlar qeyri-qanuni addımlardır, qeyri-qanuni qərarlardır. Bax, problem budur. Ən acınacaqlısı da odur ki, bütün bunları Mətbuat Şurası eləyir, hansı ki, bunu eləməməlidir. Mətbuat Şurası yarananda o nəzərdə tutulmuşdu ki, Mətbuat Şurasının əsas vəzifəsi məhkəmədən öncə tərəfləri – mətbuatla ictimaiyyət arasında olan problemləri həll etsin. Yəni əgər ortada təhqir və yaxud da yalan informasyanın yayılması ilə bağlı dəlil varsa, o zaman Mətbuat Şurası tərəfləri dəvət etməlı, araşdırma aparmalı və müəyyən qərarların çıxarılmasına dinc yolla, sülh yolu ilə yardımçı olmalı idi. Tam olaraq səy göstərməli idi ki, bu cür problemləri həll eləsin. Mətbuat Şurası bunu eləmir. Mətbuat Şurası çevrilib bir işverən orqana – prokurorluğa, daxili işlər orqanlarına müraciətlər göndərir ki, bunu bağla, bunu tut, bunu bas içəri. Bu nə yanaşmadır?

– Mətbuat Şurasıdan bu cür danışanda özünüzü haradasa günahkar hiss edirsinizmi?

– Yox, hiss eləmirəm. Mən nəyi hiss eləyəcəm? Mən Mehman Əliyev olaraq, biz “Turan” olaraq öz mövqeyimizdə qalmışıq …

– Yəqin bildiniz, nə üçün bunu dedim…

– İndi deyəcəm. Mətbuat Şurası seçilən orqandır. Söhbət Mətbuat Şurasının İdarə Heyətindən gedir. Çünki qərarları İdarə Heyəti verir. Mətbuat Şurası qurultay zamanı yığışır, sədr seçir, üzvləri seçir, başqa qərarlar verir və s. Axı bu adamları, bu insanları İdarə heyətinə seçənlər kim olub?

– Jurnalistlər…

– Mən seçməmişəm. Mən bu prosesdə iştirak eləməmişəm. Həmən bu gün üzdə olan media təbəqəsi bunları seçib. Mətbuat Şurası həmin o media təbəqəsinin güzgüsüdür. Həmin o medialardır ki, növbəyə düzülüb hökumətdən mənzil almaq, pul almaq və s. üçün dilənirlər. Neçə illərdir mən onları tanıyıram, elə dilənirlər. Yəni Mətbuat Şurası sadəcə olaraq bunları təmsil eləyir. Və burada bütövlükdə mediada problemlər yaranıb. Mən indi özümü müəyyən dərəcədə günahkar saya bilərəm ki, mediada bu cür acınacaqlı durum yaranıb. Amma bunun obyektiv və subyektiv səbəbləri var. Vaxtilə biz bu məsələləri qaldırmışıq. Qısa deyim. İndiki hakimiyyətin uzun illər apardığı siyasətin nəticəsidir ki, mətbuat bu gün o günə düşüb, Mətbuat Şurası da bu günə düşüb.

– Niyə deyirəm ki, Mətbuat Şurasının yaranmasında özünüzü günahkar hesab edirsinizmi? Çünki siz olmasaydınız, Elçin Şıxlı, Arif Əliyev olmasaydı, Mətbuat Şurası olmayacaqdı. Yəni o vaxt sizin təşəbbüsünüz və iştirakınız olmasaydı, Mətbuat Şurası da olmayacaqdı. O mənada soruşuram ki, siz zamanında bu mexanizmi yaradanda, onu da hesablamalı idiniz ki, bu mətbuatı hara aparacaq.

– Yox, iş ondadır ki, Mətbuat Şurasıdan öncə başqa strukturlar da var idi. Biz jurnalist təşkilatları yaradırdıq ki, onun da üzvü olurduq. Deyək ki, Bakı Mətbubat Klubu yaradılmışdı.

 

Medianın 99 faisi hakimiyyət tərəfindən maliyyələşdirilir

– Redaktorlar Birliyi var idi…

– Bəli, Redaktorlar Birliyi var idi. Cürbəcür təşəbbüslər var idi ki, medianın özünü tənzimləməsi, media ilə hökumət, media ilə ictimaiyyət arasında dialoqun qurulması, medianın peşəkarlığının artırılması, medianın iqtisadi vəziyyətinin yaxşılaşdırılması və s. Yəni əsas məqsədlər bunlar idi. Və Mətbuat Şurası da mən hesab edirəm ki, o vaxt uğurlu layihə idi ki, biz yaratdıq. Sadəcə olaraq, hakimiyyət qoymadı ki, o inkişaf eləsin. Hakimiyyət onu elədi ki, Azərbaycan mətbuatı hakimiyyətdən asılı vəziyyətə düşdü. Mətbuat Şurasının o vaxta qədər Mətbuat Şurası kimi nüfuzu və təsiri var idi ki, Azərbaycanda azad, müstəqil, müxalifət mediaları var idi. Onlar da Mətbuat Şurasında təmsil olunurdular. İndi isə Mətbuat Şurasında bir dənə də olsun, müstəqil, azad mətbuat nümayəndəsi yoxdur. Hamısı hakimiyyət və hakimiyyətyönümlü adamlardır. Onlar da indiki hakimiyyətin və dövlətin siyasətini həyata keçirirlər. Problem bundadır. Yenə deyirəm ki, onlara həmin o mandatı medialar verib. Bu gün də medianın 99 faisi hakimiyyət tərəfindən maliyyələşdirilir, hakimiyyət tərəfindən himayə olunur. Çünki bu gün onların yaşamağa, fəaliyyət göstərməyə və inkişaf eləməyə imkanları yoxdur. Real durum belədir.

– Madam media ilə başladıq, sizə media ilə bağlı ünvanlanan suallar var. Rüfət Ədalətoğlu yazır: “Sualımı mütləq və mütləq səsləndirin, xahiş edirəm. Əvvəla, haqq yolunda və kişi kimi sözünü açıq deyən mübariz jurnalistlərin azadlıqda olması hər birimizi sevindirir. Mehman bəy, hər zaman evində, ocağının başında olasan. Sualım isə budur. Nədən Mətbuat Şurasını tənqid edən saytları  reket adlandırmaq o  yana dursun, mediaya açıqlamaları ancaq Aynur Camalqızı və Vüsalə Mahirqızı verir. Məgər bunlardan başqa bir jurnalist yoxdur həqiqəti söyləsin…”  

– Söhbət nədən gedir? Onlar harada açıqlama verirlər?

– Ola bilsin ki, televiziya kanallarında…

– Bilirsiniz ki, televiziya kanalları hakimiyyətin nəzarətindədir. Orada müəyyənləşdirilir ki, hansı adamlar efirdə çıxış eləyə bilər, hansılar eləyə bilməz. Məsələn, müxalif şəxslər, deyək ki, siyasi partiyaların nümayəndələri televiziyalarda çıxış eləyə bilməz. Müstəqil QHT nümayəndələri, ekspertlər çıxış eləyə bilməz, müstəqil media nümayəndələri çıxış eləyə bilməz. Yəni televiziyalara adbaad göstəriş verilir ki, kimlər televiziya kanallarında çıxış edə bilərlər. Sadaladıqları insanlar da aydındır ki, hakimiyyət tərəfindən maliyyələşdirilən, hakimiyyətin himayəsində olan insanlardır və əlbəttə ki, onlar üçün də xüsusi şərait yaradılır ki, televiziyada çıxış eləsinlər, nəsə danışsınlar və s. Yəni burada hansısa bir səbəbi axtarmaq ki, nəyə görə bu baş verir, aydındır. Bütün informasiya məkanı bloka qoyulub və özlərinə aid informasiya məkanına, televiziya kanallarına tapşırıq verilib ki, kimlərdən kommentləri almaq olar, kimlərdən almamaq lazımdır. Kimləri efirə buraxmaq olar, kimləri olmaz. Yəni bütün bunlar kənardan idarə olunur. Özü də Prezident Administrasiyası tərəfindən idarə olunur və birinci növbədə mən bir daha qeyd etmək istəyirəm ki, Azərbaycanda media siyasətini Prezident Administrasiyasının ictimai-siyasi şöbəsi aparır və bütün təpkilər də medianın üzərinə oradan yönəlir. Kimin danışıb, kimin danışmaması məsələsini də onlar həll edir.

– İctimai siyasi şöbə?

– Bəli.

– Sizin dostunuz Əli Həsənovdan söhbət gedir də?..

– Bəli, elədir, hə.

– İkram Rəhimovun da bununla bağlı sualı var: “Mətbuatımızın bugünkü durumunun səbəbkarları Əli Həsənov və Mətbuat Şurasının İdarə Heyətinə qarşı necə mübarizə aparmaq lazımdır? O, mediamızın xilas yolunu nədə görür? Yeni media qurumunun yaradılmasına ehtiyac varmı?”

– Mənə bu gün 2 saat əvvəl zəng vurub dedilər ki, “Youtube-yə Mətbuat Şurasının bir iclasında yazılmış səsyazısını yerləşdiriblər. Orada aznews.az saytının rəhbərini iclasa dəvət ediblər. Orada ona hədə-qorxu gəliblər, onunla pis rəftar ediblər və s.” Yəni belə bir səs yazısı var və mənə də dedilər ki, onu sayta yerləşdiririk…

 

Əli Həsənova həmişə demişəm ki…

– Səs yazısı?

– Bəli, səs yazısıdır. Mən qulaq asmamışam, ona görə də söhbətin nədən getdiyini hələlik bilmirəm. Yəqin ki, kimki bizi dinləyir – cəmiyyət bu səs yazısı ilə tanış olacaq. Amma mən yenə də həmin məsələyə qayıtmaq istəyirəm. Bəli, dövlətin medianı tam nəzarətə götürməklə bağlı siyasəti olub. Bu siyasətin əsas aparıcıları Əli Həsənov və PA-nın ictimai-siyasi şöbəsidir. Çünki illər boyu mən həmişə onunla bu barədə danışmışam. Həməşə də iradımı bildirmişəm və demişəm ki, bu siyasət bizi heç bir yaxşı yola gətirib çıxarmayacaq. Bu siyasət bizi iflasa gətirib çıxaracaq. Bu, Sovet dövrü, dəmir parçalar dövrü deyil. Biz həmin dövrlərdə də birtəhər BBS-ni, “Azadlıq radiosu”nu tutub qulaq asırdıq. Bu gün isə tamam başqa bir məkandır. İnformasiya texnologiyaları sürətlə inkişaf eləyir və onların istədiyi formada bloklanmış bir informasiya məkanı yaratmaq mümkün olmayacaq. Bunu mən o vaxt deyirdim ki, Azərbaycanda internet təzə-təzə yaranırdı.

– O zaman o sizə nə cavab verirdi?

– Kim?

– Əli Həsənov.

– Əli Həsənov heç nə demirdi: “Dövlət. Dövlətə xidmət” və s. Dövlət də deyəndə hakimiyyətə xidməti nəzərdə tuturdu. Onların əsas məqsədi də o idi ki, ölkədə azad media olmasın. Belə sözdə danışanda deyirdilər ki, azad media, inkişaf, ona dövlətin dəstəyi və s. Əslində isə onların apardığı siyasət ona gətirib çıxardı ki, ölkədə azad media yoxdur. Mən konkret olaraq faktla danışıram. Bu gün televiziya kanallarımıza baxın. Orada hansısa müstəqil və ya müxalif ictimai xadim, ekspert və s. görürsünüzmü? Yox. Əgər orada yoxdursa… Ola bilsin bir kanalda olmasın, amma 10 TV kanalında bunlar yoxdurlarsa, hətta İctimai Televiziyada belə yoxdurlarsa, bu nə deməkdir? O deməkdir ki, bu kənardan idarə olunur. Başa düşürsünüzmü? Yəni əsas məsələ o idi ki, Azərbaycanda azad medianın institut kimi ləğvinə nail olmaq. Qurtardı, getdi. Nəyə görə? Azad media əslində çox vacib bir funksiyanı həyata keçirir – İctimai nəzarət funksiyasını. Onun kommunikativ funksiyası da var. Yəni hakimiyyətlə ictimaiyyət arasında, media arasında bu rolu oynayır – dialoq yaradır və s.

 

Əli Həsənov istəməz ki, kimsə ona nəzarət eləsin

Amma o biri tərəfdənsə ona nəzarət eləyir. Hakimiyyət istəmir ki, kimsə ona nəzarət eləsin. Əli Həsənov istəməz ki, kimsə ona nəzarət eləsin. O zaman o boyda Mətbuat Klubunu tikə bilməzdi. İndi yanında bir dənə də bina tikilir. O birisi Mətbubat Klubunu ələ keçirə bilməzdi. Holdinqlərini yarada bilməzdi.

– Demək olar ki, bu adam bütün media qurumlarını monopoliyaya götürüb…

– Yox, deməzdim ki, hamısını monopoliyaya götürüb. Orada siyasi monopoliya var. Amma başqa monopoliyalar da var ki, hər zaman onları ələ almağa cəhd edib. Xəzər TV birdən-birə yaranıb, xeyir olsun?

– Yeni bir kanal da yarandı…

– O vaxt tender keçiriləndə biz də tenderdə iştirak elədik. Və necə olur ki, peşəkar, 20 ildən çox fəaliyyət göstərən media bu tenderdə qazanmır, amma birdən-birə bir gündə yaranan hansısa qurum bu tenderin qalibi elan olunur və Araz TV ona verilir?

– Əli Həsənovun oğlu oranın təsisçisidir…

– Bəli. Emin Hüseynov da həmin o tenderdə iştirak edirdi. O, bilə-bilə bunu etdi və dedi ki, bunu bizdə tenderlərin formal xarakter daşıdığını sübut etmək üçün edir. Demək istəyirəm ki, bu adamlar “dövlət siyasəti” adı altında öz şəxsi maraqlarını təmin etmək siyasətini aparıblar. Bu proses indiyə qədər davam edir. Ortalıqda başqa bir şey yoxdur. Mən sualın ikinci hissəsinə gəlirəm: “Necə edək ki, birləşək, müqavimət göstərək və hansısa alternativləri ortaya qoyaq?” Siz neçənci ildə həbs olundunuz?

– 2011-ci ildə.

– 2011-ci ildə, həmin ərəfədə biz nə elədik?

– Redaktorlar Birliyini yaratdıq.

– Bəli. Başladıq Redaktorlar Birliyini yaratmağa…

– …Və ona görə də məni həbs elədilər.

– Bəli, bəli. O vaxt biz bunu elədik. Nə qədər adam yanıma gəldi və mən dedim ki, “biz artıq bir neçə dəfə bu sınaqdan keçmişik. Təəssüflər olsun ki, biz yolu gedirik, sonra bu yolu gedib müəyyən bir nöqtəyə çatanda hakimiyyət bütün imkanlarını işə salır – kimini pulla satın alır, kimini hədələyir, kimini həbs eləyir və s. və bu sistemi dağıtmağa çalışır”. Yəni hakimiyyət onda maraqlıdır ki, mediada hansısa ayrılıqlar olsun, mübarizə aparsın. Mən o zaman bunu sizə də demişəm ki, bu belə olur…

 

Redaktorlar Birliyi yarandı, Əvəz Zeynallı həbs olundu

– Bəli, bəli…

– Belə də oldu. Elə ki, biz birləşməyə başladıq, elə ki, Redaktorlar Birliyinin iki iclasını keçirdik, Mətbuat Şurası işə düşdü. Ona qədər onlar ümumiyyətlə işləmirdilər. Və başladılar bizim tədbirləri təkrar eləməyə. Bütün mövzularda…

– Naxçıvana səfərimizdən sonra da hər şeyi dağıtdılar.

– Bəli. Başladılar kimisə pulla almağa, kimisə hədələməyə… Provokatorları qoşdular – indi həbsdə olan bir qəzetin baş redaktorunu göndərmişdilər, iclaslarda mənə qarşı çıxış edirdi. Bəli, görünür ki, o zaman da MTN xətti var idi. Mən də provokasiyalara getmirdim, çünki bunların hamısı görünürdü. Əvəz bəyi də həbs elədilər. Mən o zaman da söhbətlərimizdə demişdim ki, “baxın a, bizi provokasiyaya çəkə bilərlər, ehtiyatlı olun.” Yəni mən bunları deyirdim.

– Demək olar ki, hər gün nəsə baş verirdi.

– Bəli. Proses başlamışdı. Redaktorlar Birliyində olan adamlardan kiməsə pul verdilər, kiməsə hədə-qorxu gəldilər, kimisə tutdular və hər şey bununla da qurtardı, getdi. Qaldıq ortada yenə də tək. Düzdür, yenə də yolumuzu gedirik. Yenə də bunu eləyək. Amma mən o vaxt da bunu demişəm. Demişəm ki, “mən bunu yenə də eləyərəm, amma bizim Mətbuat Şurasını yaradanda əsas bir fundamental sənədimiz vardı, o vaxt biz bunu qəbul eləmişik və kifayət qədər də gözəl sənəddir – Azərbaycan jurnalistinin peşə-əxlaq kodeksi. Ona “Qaydalar” da deyirlər. Bunu əsas götürərək, işimizi onun üzərində qururuqsa, mən ona gedərəm. Amma hamı ona riayət eləməlidir. Biz ondan qırağa çıxa bilməyəcəyik”. Mən hesab edirəm ki, onun tələbləri “KİV haqqında” qanunun tələblərindən də sərtdir. Məsələn, orada belə bir maddə var ki, dövlətdən ev ala bilməzsən. Başqa imtiyazları qəbul edə bilməzsən.

– Hədiyyə ala bilməzsən..

– Yəni bütün bunlar da həmin Kodeksdə var. Bu baxımdan, o platformada kimsə hansısa birlik yaratmaq istəyirsə, mən hazır, problem deyil. Bax, bunu əsas götürməliyik.

– Bizim tanınmış jurnalistlərimizdən Elvin Məhərrəmli təxminən danışdığımız mövzuda sual verir: “Mehman bəy necə düşünür, Azərbaycan mətbuatı bu özünütəbliğ nəzarətçilərlə (idarəçilərlə) hara gedir? PA, KİVDF və MŞ-nın fəaliyyəti, jurnalistlər üçün tikilən evlərin paylanılması haqqında nə deyə bilər?

– Mən qeyd eləmək istəyirəm ki, hakimiyyətin apardığı bu siyasət – pulla, evlər paylamaqla, fəxri adlarla ələ almaq kimi, digər tərəfdən də təhdid etməklə, həbs elətdirməklə jurnalistlərə yanaşma – uğursuz bir siyasətdr. 20 il bundan qabaq deyəndə ki, bu uğursuz siyasətdir, o zaman ortada belə nəticələr yox idi. İndi artıq ortada nəticələr var.

 

Onlar öyrəşiblər ancaq boğmaq, pulla almaq, həbs etdirmək

– Bəli, indi artıq hər şey ortadadır.

– Cəmiyyət artıq TV kanallarına baxmır, boykot eləyir. Onların saytlarını demək olar ki, oxumur, boykot eləyir. İnsanlar demək olar ki, öz sosial şəbəkələrini yaradıblar və o şəbəkələrdə də yaşayırlar. Gündən-günə yeni texnologiyalar çıxır və mən baxıram ki, başqa siosial platformalarda cürbəcür yeni-yeni informasiya blokları, informasiya təşəbbüsləri irəli sürülür. Bu, getdikcə güclənir, güclənəcək. Mən hesab edirəm ki, ötən 15-20 ildə normal, sağlam siyasət aparsaydı, əslində bu gün mətbuatla, sosial şəbəkələrlə hakimiyyətin harmonik münasibətləri yarana bilərdi. Başa düşürsünüzmü, bu itirildi.

– Normal olaraq cəmiyyəti pozitiv istiqamətə apara bilərdi.

– Bəli. Bu itirildi. Bu gün radikal bir mövqe var, bu da daha çox hakimiyyətdən gəlir. Buna müvafiq olaraq da baxın, bu cür təşəbbüslər, birləşmələr və s. həyata keçirilir. Mən bir daha qeyd etmək istəyirəm ki, texnologiyaların getdikcə inkişafı yeni-yeni platformaları, yeni-yeni təşəbbüsləri ortaya qoyacaq. Yəni bu mənada hakimiyyət faktiki olaraq bu gün bu siyasəti uduzub. Hələlik yenə də inert şəklində proses gedir. Amma gündən-günə yenə də zəifləyirlər. Bu, reallıqdır. Ona görə də son ayların mediaya olan təpkiləri – həbslər, qapanma, yenə də köhnə yanaşmanın bir təzahürüdür. Başqa cür deyil, çünki bunlar başqa cürünü də bacarmırlar. Onlar bunu bacarmırlar. Onlar öyrəşiblər ancaq boğmaq, pulla almaq, həbs etdirmək və s. qurtardı, getdi.

– Yəni normal qaydada peşəkar işləmək, bir çox məsələləri həll eləmək daha rahat olardı, məncə.

– Bəli.

– Bunu da onlar bilmirlər.

– Onlara elə gəlir ki, bu siyasət daha rahatdır, amma bu gün aparılan siyasətin nəticəsdir ki, onlar narahatdırlar. Bəlkə də müəyyən bir vaxt rahat idilər. Bir 5 il bundan qabaq. Ola bilər. Ancaq bu gün çox narahatdırlar. Həmin o həbslər və bloklanmalar birbaşa onun nəticəsidir ki, narahatdırlar.

– Mehman bəy, baxın bütün bu məsələlərin yekunu kimi, heç kəsin gözləmədiyi bir vaxtda həbs olundunuz.

– Hə.

 

Əli Həsənovla Zakir Qaralov prezidentin yanına girib əsaslandırmağa çalışıblar ki…

 – Mən indi bu media məsələlərindən həbs məsələsinə gəlirəm. Çox təəssüf ki, bu gün Azərbaycanda bizi təkcə hüquq-mühafizə orqanları həbs eləmir. Bizi media qurumlarının, sizin dediyiniz kimi, təşfiqi ilə, işverənliyi ilə həbs edirlər. Məsələn, mənim də həbsimdə hörmətli Əli Həsənovun müstəsna rolu var idi. Bütün məsələlərin bu cür cərəyan etməsini də mən şəxsən onun təşəbbüsü olduğunu hesab edirəm. Siz də elə deyirsiniz. Zaman-zaman söhbətlərdə də qeyd etmisiniz ki, “mənim həbsimdə Əli Həsənovun rolu olub”. Sizi Əli Həsənov həbs etdirdi?

– İş ondadır ki, məndə olan məlumat hakimiyyət daxilindən gələn məlumat deyil, yəni üçüncü tərəfdən gələn məlumat idi ki, Əli Həsənovla Zakir Qaralov prezidentin yanına girib əsaslandırmağa çalışıblar ki, “bu adam dövlətçiliyə, hakimiyyətə qarşı kifayət qədər təhlükəlidir və s. Bunu həbs eləmək lazımdır. 2018-ci il prezident seçkiləri zamanı bu adam bizim üçün problem yaradacaq”. İndi bunlar hansı “dəlil”ləri gətirib, hansı “fakt”ları təqdim ediblər, mən bilmirəm. Amma mən istərdim, çox istərdim ki, bunlar bunu təkzib eləsinlər.

– Amma təkzib yoxdur.

– Hələ ki, yoxdur. Mən bu məsələdə Əli Həsənovun adını çəkmişəm, hələ də təkzib eləməyib. Mən çox istərdim ki, onların ikisi də təkzib eləsinlər ki, belə bir şey olmayıb. Ümumiyyətlə, hakimiyyət təkzib eləsin.

– Deməli, həm baş prokuror, həm də Əli Həsənov…

– Bəli, bəli. Mən çox istərdim ki, onlar təkzib eləsinlər ki, belə bir iş olmayıb.

– Əslində kifayət qədər ciddi bir ittihamdır. Mehman Əliyev miqyasında bir adam açıq şəkildə deyir ki, “mənim həbsimdə ölkənin baş prokuroru ilə Azərbaycan Prezidentinin ictimai-siyasi məsələlər üzrə köməkçisinin rolu var”.

– O baxımdan, mən istəyirəm açsınlar ki, sualıma cavab alım. Təşəbbüs kimindir? Məsələ necə olub, qoy açıb desinlər. Avqustun 24-də mənim məsələmə baxılıb və dərhal da həbsimə qərar verilib. Prezident Administrasiyasında hansı müzakirlər gedib, bax onu açıb desinlər. Nə baş verdi? Səbəb nə oldu? Vergi? Formal olaraq…

– Məlum oldu ki, ortada vergidənyayınma məsələsi də yox idi.

– Ümumiyyətlə, deyirəm ki, haqqımda olan iddia formal olaraq vergi ilə bağlı idi. Guya ki,vergidənyayınma olub. Çünki avqustun əvvəllərindən o proses başlamışdı. Sadəcə avqustun 24-də həbsimə qərar verildi.

– Maraqlıdır ki, o günlər mənim də yadımdadır. Biz tez-tez görüşüb söhbətləşir, müzakirə edirdik. Siz sentyabr ayının 1-dən “Turan” İnformasiya Agentliyinin fəaliyyətini dayandırmaq istəyirdiniz. Səhv etmirəmsə, buna qərar da vermişdiniz.

– Ayın neçəsi?

– Sentyabrın 1-dən “Turan”ın bağlanması haqqında deyəsən, qərar da verilmişdi.

– Sentyabrın 1-də mən artıq Kürdəxanı təcridxanasında idi.

– Yox, bu qərar siz həbs olunmamışdan əvvəl verilmişdi.

– Həbsdən əvvəl bizə qarşı vergidənyayınma ittihamı irəli sürüləndən sonra hesabımız bloklanmışdı. Ona görə də elə şəraitdə işləmək mümkün deyildi. Müəyyən vaxt işləyə bilərdik. Çünki bizim bloklanmağımıza baxmayaraq, üzərimizə götürdüyümüz öhdəliklər var idi. Vergi məsələsindən sonra hesabımız bloklandı və işləmək mümkün olmadı. Ona görə də çarəsizlikdən sentyabr ayından işi dayandırmaq istəyirdim. Məndə belə bir istək var idi. Mən bunu demişəm.

 

Mart ayında mənimlə danışıqlar gedib

– Bayaq qeyd elədiniz ki, “mən istəyirəm ki, söhbət açılsın”. Deməli, belə çıxır ki, siz orada olan söhbətləri bilirsiniz?

– Əlbəttə ki, məlumatım var. Özü də bir mənbədən deyil, cürbəcür mənbələrdən məlumatım var. İnformasiyalar var. Amma bilirsinizmi, iş ondadır ki, mart ayında mənimlə danışıqlar gedib və bu haqda mən demişəm. O zaman birinci xanım, I vitse-prezidentin adından danışıqlar getmişdi. Orada söhbət medianın durumundan düşdü. Onlar çox narahat idilər. Əsasən də bu təhqir, böhtanla bağlı. Mən də dedim ki, artıq çox ağır vəziyyətdir, bataqlığa çevrilib və bu bataqlıqdan çıxmaq çox çətindir, biz xeyli vaxt itirmişik. Amma siyasi istək olsa, bu sahədə siyasi iradə göstərilsə, nəsə eləmək olar. Dövlətin siyasi iradəsi olarsa… Yəni bir neçə adamı toplamaq olar və bu istiqamətdə iş aparmaq olar. Mən dedim ki, biz bilirik ki, bunu necə eləmək olar.

– Bu, bir növ medianın “xilas paketi” olub?

– Bəli. Mən deyim, burada əsas olan nədir. Azərbaycanda azad, keyfiyyətli, məsuliyyətli medianın yaradılması…

– Mehman bəy, mən çox üzr istəyirəm. Deməli, belə çıxır ki, Birinci xanım medianın indiki durumundan kifayət qədər narahatdır, istəyir ki, düzəlsin?

– Bilirəm. Mən hesab edirəm ki, onların hamısı narahatdır. Mən yenə deyirəm ki, onlar bu vaxta qədər elə bilirdilər ki, bu yolla media-hakimiyyət münasibətləri qurulacaq və hər şeyə də hakimiyyət nəzarət edəcək, bu, alınmadı.

 

İlham Əliyev də narahatdır…

Ona görə də narahatdırlar. Mən hesab edirəm ki, təkcə özü yox, İlham Əliyev də narahatdır. Bu vəziyyətdən hamı narahatdır. Bir daha deyirəm ki, indiyə qədər aparılan mətbu siyasət uğurlu siyasət kimi təqdim olunurdu – “biz evlər tikirik”, “yardımlar edirik” və s. Sonradan bəlli oldu ki, bu mediaların effektivliyi kifayət qədər azdır. Çox azdır və bir daha qeyd eləmək istəyirəm ki, alternativ səslər güclənir. Cəmiyyət və oxucu-tamaşaçı öz maraqlarını tamamilə başqa istiqamətə yönəldib. Bütün bu reallıqlar onları ciddi şəkildə narahat etməyə başlayıb. Bir də ki, əvvəllər təhqir və s. bunlar nəzarət edə bilirdilər. Hansısa bir formada ona təzyiq edə bilirdilər. Onun qabağını ala bilirdilər. Amma indi vəziyyət elə deyil. Bu gün artıq tamamilə başqa bir durumdur. Əlbəttə ki, bütün bunlar onları narahat eləyir. Yenə də qeyd etmək istəyirəm ki, bundan çıxış yolu var. Əgər hakimiyyət ortaya siyasi ibradə qoysa… Var elə jurnalistlər, ekspertlər ki, onları bu işə cəlb eləməklə bu istiqamətdə iş aparmaq olar. Biz bilirik ki, vəziyyəti necə sağlamlaşdırmaq olar. Əsas azad, məsuliyyətli, keyfiyyətli medianın yaradılmasıdır. Dedilər ki, bunu yazılı formada eləyə bilərsinizmi? Dedim, eləyə bilərəm. Üstündən bir gün keçəndən sonra dedilər ki, “bəs nə oldu?” Soruşdum ki, yəni belə tələsikdir? Dedilər ki, bəli, bizə tez lazımdır. Dedim, yaxşı və onu tezis formasında yazdım və onlara təqdim elədim. Və mən orada təklif elədim ki, medianın ombudsman institutunu yaradaq. Nə üçün? Çünki Mətbuat Şurası və KİVDF-nin nüfuzu cəmiyyətdə xeyli düşüb. Bu orqanlar və onların rəhbərləri bugünkü gündə Azərbaycanda hansısa media islahatlarını aparmağa qadir deyillər. Bu, mümkün deyil. Ona görə də ayrıca bir institutun yaradılması vacibdir. Bu baxımdan, Media Ombudsman İnstitutu Prezidentin yanında media siyasətini – medianın iqtisadi problemlərini, onun peşəkarlığını, medianın hüquqi məsələlərini, qanunvericiliklə olan məsələləri, jurnalistlərin təhlükəsizlik məsələlərini və s. bütün mediaya aid olan nə məsələ, nə problem varsa, bu institut mərkəzləşmiş şəkildə aparsın. Amma bir daha qeyd edirəm ki, bu zaman da məqsəd bayaq dediyim kimi azad, məsuliyyətli və keyfiyyətli medianın yaradılmasıdır. Yəni hədəf bu olmalıdır. Mən belə bir institutun yaradılmasını təklif elədim. Bu institut bu siyasəti aparsın.

 

Mətbuat Şurası və KİVDF Media Ombudsmanına uyğun qurulmalı…

– O zaman KİVDF və Mətbuat Şurasının taleyi necə olacaq?

– Hə, onu da qeyd elədim ki, əgər siyasi iradə olarsa və bu institut yaradılarsa, o zaman Mətbuat Şurası da, KİVDF-də ona uyğun qurulacaq.

– Yəni tərkib dəyişir və keyfiyyət yenilənir?

– Bəli. Kim bacarırsa, qalıb işləyə bilər, bu, başqa məsələdir. Amma bunu da artıq qurultay həll edəcək. Yeni siyasət çərçivəsində bunların hamısı dəyişəcək və onlar fəaliyyətlərini, siyasətlərini bu qurumların əsasnamələrində yazılan formada aparmalıdırlar. Məsələn, KİVDF-nin işi nədən ibarətdir ki? Azərbaycanda medianın iqtisadi dayaqlarını gücləndirmək və inkişaf etdirmək. Bunları edə bilib? Edə bilməyib. Bəs nə edib? Qrant verir. Onun işi qrant vermək deyil. Mən bir daha deyirəm ki, bizdə belə bir təşkilat var – Azay Quliyevin QHT-lərə dəstək təşkilatı. Qrant məsələlərini bu təşkilat həyata keçirməlidir. Media kommersiya təşkilatıdır, kommersiya strukturudur. Bu kommersiya strukturlarına biznes strukturları kimi bazis yaratmaq lazımdır ki, onlar inkişaf eləsinlər, pul qazansınlar, rəqabət aparsınlar, inkişaf eləsinlər. Bu siyasəti bu qurum aparmalı idi, amma apara bilmir. KİVDF apara bilmir. O baxımdan, bu strukturlar da həmin siyasətə uyğunlaşdırılmalıdır. Bu məsələnin üzərindən bir həftə, on gün keçdi. Ombudsman Elmira Süleymanovanın hesabatı var idi. Birdən-birə Əflatun Amaşov durub onu tənqid eləməyə başladı. Əsasən də Elmira Süleymanovanın informasiya ombudsmanı kimi fəaliyyətini… Yəni biz bilirik ki, “İnformasiya azadlığı” haqqında qanunda informasiya ombudsmanı vəzifəsi nəzərdə tutulurdu. Sonradan qanunda dəyişikliklər elədilər və həmin o informasiya ombudsmanı səlahiyyətlərini Elmira Süleymanovaya verdilər. Buna baxmayaraq, həmin o qərarı hansısa bir material formada, hansısa bir maliyyə formasında gücləndirmədilər. Yəni o istiqamətdə, həmin aparatda işləyən adamlar yoxdur. Düzdür, elə vaxtlar olub ki, mən orqanlara informasiya sorğuları göndərmişəm. Onlar cavab verməyəndə Elmira xanıma yönləndirmişəm. O, dəstək verib. O, həmin orqanlara məktub yazıb ki, Mehman Əliyevə cavab verin və s. bunu eləyib. Nəyi bacarıbsa, eləyib. O mənada deyirəm. Amma o vəzifəni daha effektiv aparmaq üçün təbii ki, gərək güclü bir komandan olsun, bu istiqamətdə işləsin. Bu başqa bir şeydir. Nəyi demək istəyirəm? Əflatun Amaşov başladı Elmira Sülemanovanı tənqid eləməyə. Mən çox təəccübləndim ki, bu nədir?

– Maraqlıdır…

– Əslində, mən bu məqamdan tutdum ki, bütün bunlar mənim bir qədər əvvəl verdiyim təkliflərlə bağlıdır.

– Belə çıxır ki, sizin verdiyiniz təkliflərdən Əflatun Amaşovun xəbəri olub, hə?

– Bəli, mən hiss elədim ki, onun xəbəri olub və bu xəbər ona haradan çata bilər? Əli Həsənovdan ancaq. Başqa cür necə ola bilər? Axı kənar heç kəsin mənim təşəbbüslərimdən xəbəri yoxdur. Çünki mən həbsdən azad olunandan sonra, təzədən belə bir görüş oldu və mən dedim ki, “bu sənəd Əli Həsənovun əlinə düşüb, yoxsa yox?” Mənə dedilər ki, “hə də, axı bizdə media siyasətini Əli Həsənov formalaşdırır…”

– Maraqlı bir şeydr.

– Onda mənim üçün hər şey aydın oldu. Deməli, çox narahat oldular.

– Deməli, sizin Mehriban xanımın adamları üçün hazırladığınız sənəd Əli Həsənovun əlinə düşür. Əli Həsənov da sizi apar-topar həbs elətdirir ki, birdən Mehman Əliyev mediada bir şeylər eləyər, o kənarda qalar. Eləmi?

– Əslində..

– Bunun tərcüməsi budur da…

– Əslində, bəli. Əslində, mən hesab edirəm ki, bu, prosesə bəlli bir təkan verdi. Çünki ondan sonra proses elə bil ki, gücləndi.

– Allah, Allah… Çox maraqlıdır.

– Mən hadisələri belə görürəm. Bu vəziyyətdə onların təşəbbüsləri var idi. Mən deməzdim ki, bunda ancaq onların özləri maraqlı idilər. Mən yenə deyirəm ki, qərar veriləndə yetkin qərar verilib və bu da onu göstərir ki, ortada bütövlükdə hansısa bir mövqe var idi. Amma təşəbbüskarlar, daha çox bu təşəbbüsü irəli sürənlər bu qurum idi, ictimai-siyasi şöbə və Əli Həsənov. Mən belə fikirləşirəm. Əflatun Amaşov çox ehtiyatlı adamdır və heç vaxt özbaşına bunu eləməz. Mən hesab edirəm ki, o, heç vaxt özü Elmira Süleymanovanı tənqid edə bilməz. Özü də tənqid eləmək üçün sən birinci özünə baxmalısan. Onların saytları nə gündə idi. Biz onların “screen+shot”-larını da götürmüşük. Son 8-9 il ərzində bu Şuranın mətbuatla bağlı nə bir qərarı var, rəsmi satlarında bir dənə də olsun bülletenləri yerləşdirilmirdi. Mtbuat Şurasının rəsmi saytında onların fəaliyyəti ilə bağlı demək olar ki, heç bir şey yox idi. Son 8-9 il ərzində onların bir dənə sənədləri sayta yerləşdirilmirdi. Fəaliyyətləri ilə bağlı heç bir məlumat verilmirdi. Necə ola bilər ki, bu cür fəaliyyətlə sən Elmira Süleymanovanın fəaliyyətini tənqid edəsən? Ümumiyyətlə, Elmira Süleymanova heç olmasa, işləyir. Bəs siz Mətbuat Şurası olaraq hansı işlə məşğulsunuz? Reket jurnalist elan edirlər. Jurnalistləri qara siyahıya salırlar. Bəyəm, sizin işiniz bundan ibarətdir? Szin işiniz odur ki, medianın peşə səviyyəsini artırasınız. Deyək ki, medianı peşə kodeksinə riayət eləməyə dəvət etmək, məsələn, etik normaları tətbiq eləmək və s. Siz bunları eləməliydiniz. Siz bunu eləməyi bacarmırsınızsa, elə mətbu orqanları “qara siyahı”ya salıram, tutdurub, həbsə basıram – bunu da tutun, onu da tutun, bunu bağlayın… – belə Mətbuat Şurası olur? (Gülür…) Bu nədir? Bu biabırçılıqdır e…

 

Dedim, “bax ha, Əflatun, kişi kimi…”

– Bunların hamısını müstəntiq təyin eləsələr, media müstəntiqləri…

– Heç müstəntiq də bunlar kimi eləmir. Müstəntiq heç olmasa əsaslandırır ki, filan şeyin əsasında buna filan-filan maddə düşür. Bu da yoxdur ortalıqda.

– Mən o məsələni bilirəm, amma bəlkə tamaşaçı-oxucuların da diqqətinə gələr. Mehman Əliyev Mətbuat Şurasının çoxdan üzvü deyil.

– 2009-cu ildən. Mən 2008-ci ildən Mətbuat Şurasının üzvü olmaq istəmirdim. Çünki prosesin hara getdiyini görürdüm. Əflatun Amaşov, hamısı xahiş elədilər ki, “mən ölüm, qal” . Mən də dedim ki, “əgər biz – yuxarıda qeyd etdiyim və Mehriban xanıma təqdim etdiyim normaları əsas götürüb bu yolu gediriksə, mən qalıb işləyirəm. Bax ha, Əflatun, kişi kimi…” “Hə, hə, biz eləyəcəyik”. Mən hətta ora bir layihə də gətirdim, medianın monitorinqini apardıq. Bunun davamı da o oldu ki, medianın peşə kodeksinə riayət olunması ilə bağlı bülleten. Biz bunu hər ay dərc eləyirdik. Sonra gördüm ki, bu başladı sabotaj eləməyə. Artıq mənim təşəbbüslərimə baxmırdılar. Mən danışanda başlayırdılar atmacalara, axmaq-axmaq danışmağa… Mənə qarşı aktiv şəkildə sabotaj başladı və mən gördüm ki, burada qalmaq artıq problemdir. Özü də artıq orada müstəqillərdən tək qalmışdım. Bir nəfər də olsun müstəqil adam orada qalmamışdı. Özü də artıq problemi görürdüm. Təxminən heç bir il keçmədi mən Əflatuna dedim ki, “Əflatun münasibətlərimiz var və mən istəmirəm ki, sabah kimsə durub desin ki, Mehman Əliyev gedirdi, vəziyyətdən istifadə elədi bunu şouya çevirdi, siyasi gedişlər elədi. Mən sadəcə buradan çıxıb gedirəm və bunu da elan eləməyəcəm. Qurtardı, mən artıq burdan gedirəm. Mən bu cür Mətbuat Şurasında təmsil olunmayacam. Bizim əvvəlki danışıqlarımız ki olub, mən tərəfdən pozulmayıb, sizin tərəfinizdən pozulub. Mən getdim burdan…” Mən bunu elədim. 2010-cu ildə jurnalistlər üçün bina tikiləndə İlham Əliyev ora gəlmişdi. Əflatun mənə zəng elədi ki, “Mehman, sən də gəl…” Mən də dedim, “Əflatun, mən ora niyə gəlməliyəm? Mən Mətbuat Şurasının üzvü deyiləm.” “Yox e… Prezident gələcək, sən də gəl, iştirak elə.” Dedim, “o zaman başqaları da gəlib iştirak eləsinlər, mən də gəlirəmsə… Mən Mətbuat Şurasının üzvü deyiləm və ona görə də iştirak eləmirəm”. Mən ora getmədim. Amma İlham Əliyev ora gələndə – əsasən, medianın iqtisadi durumu, reklam bazarı ilə bağlı araşadırmaları mən aparırdım və məndən başqa da bunları heç kim eləmirdi – mənim təqdim etdiyim bütün rəqəmləri orada səsləndirdi. Orada dedi ki, 2 milyonluq reklam bazarı yolverilməzdir. Filan şey düz deyil və s. Ancaq heç bu haqda ona heç kəs heç nə bildirilmədi. Heç kəs medianı narahat edən məsələlərdən ortaya qoymadı. Çünki onların maraqları tamamilə başqa idi. Onlar dilənməyə hazır idilər. Onlar başqa şeylər istəyirdilər. Onların nəyinə lazımdır, media bazarı necədir.

– Mehman bəy, artıq ikinci, üçüncü dəfədir ki, deyirsiniz. Dilənirlərmi, həqiqətən?

– Kim?

– Onlar.

– Dilənmək deyəndə ki… Sonuncu dəfə mənzil paylananda gördünüz nə gündə idilər? Məndə olan məlumata görə mənzil almaq üçün 5 min müraciət olub.

– Hə, 5 minə qədər müraciət olunub.

– Məndə olan məlumat da budur. Jurnalistlərin sayı “çoxalıb”…

– Katibələri, bacısı uşaqları. Deyəsən, Əli Həsənovun bacısı uşağı da var. Qardaşı uşaqları, yaxın qohumları, tanışları…

– İş ondadır ki, bu indinin problemi deyil. Problem o vaxtın problemidir. Biz 2001-ci ildə Heydər Əliyevlə görüşdük. Bir var böyük formatda, bir də – 7-8 nəfərlə birlikdə görüşdük. Geniş formatda görüşəndə hamı hansı məsələni qaldırırdı? Əslində, o problem o vaxt üçün ciddi idi. Medianın iqtisadi durumunun pisləşməsi, maliyyə borclarının artması və s. Əslində, mediaya təpkilər ondan başladı. Həmin bu Əli Həsənov və s. bunlar apardılar mediaya qarşı o siyasəti…

 

I hissənin sonu

 

Yadda qalan məqamlar:

       

 

Xural.com