Azərbaycanda 166 siyasi məhbus var – TAM MƏTN
“Azərbaycanda həbsdə olan siyasi məhbuslar” adlı Hesabatla bağlı
18 oktyabr 2016- cı il, Bakı şəhəri
Təqdim olunan sənəd qanunsuz həbs həyatı yaşamış keçmiş vicdan məhbusları, hüquq müdafiəçiləri, Sülh və Demokratiya İnstitunun rəhbəri Leyla Yunus, “Siyasi Məhbuslarsız Azərbaycan” İctimai Alyansının koordinatoru Oqtay Gülalıyev və Siyasi Məhbusların Monitorinqi Mərkəzinin rəhbəri Elşən Həsənov tərəfindən hazırlanıb. Ölkənin bir sıra aparıcı vətəndaş cəmiyyəti fəallları, media nümayəndələri, ziyalıları, o cümlədən professor Cəmil Həsənli, Mehman Əliyev, Əvəz Zeynallı, Hacı Rövşən Əhmədli, Eldəniz Quliyev, Hilal Məmmədov, Samirə Ağayeva, Namizəd Səfərov, Elçin Məmmədli, Ruslan İzzətli, Nəsimi Məmmədli, Taleh Xasməmmədov, İdrak Abbasov, Məlahət Nəsibova, İlqar Nəsibov, Ataxan Əbilov, Natiq Adilov, Vahid Məhərrəmli, İsa Sadıqov, Fərəc Kərimli, Rauf Mirqədirov, Qənimət Zahid, Yeganə Abbasova, Məhəmməd Məcidli, Yadigar Sadıqlı, Zümrüd Yağmur, Gözəl Byramlı və digələri tərəfindən dəstəklənib.
Sənədin hazırlanmasında Avropa Şurası Parlament Assambleyasının (AŞPA) 3 oktyabr 2012-ci il tarixli 1900 saylı Qətnaməsində siyasi məhbuslarla bağlı qeyd edilmiş kriteriyalar əsas götürülüb.
Həmin kriteriyalara görə həbs edilmiş şəxs aşağıdakı hallarda siyasi məhbus hesab edilir:
- əgər saxlanma Avropa İnsan Haqları Konvensiyası və onun protokollarında təsbit olunmuş fundamental təminatlardan biri, xüsusilə fikir, vicdan və din azadlığı, ifadə və informasiya azadlığı, toplaşma və birləşmə azadlığı pozulmaqla həyata keçirilibsə;
- əgər saxlanma heç bir cinayətlə əlaqəsi olmadan sırf siyasi səbəblərdən həyata keçirilibsə;
- əgər siyasi səbəblərdən, saxlanmanın müddəti və ya onun şərtləri şəxsin şübhəli və ya təqsirkar hesab edildiyi cinayətə aydın şəkildə proporsional deyilsə;
- əgər siyasi səbəblərdən, şəxs digər şəxslərlə müqayisədə ayrı-seçkilik şəraitində saxlanılırsa;
- əgər saxlanma aydın şəkildə ədalətsiz məhkəmə proseslərinin nəticəsidirsə və bu, hakimiyyətin siyasi motivləri ilə bağlıdırsa.
Təqdim olunan sənəddə adları qeyd edilən şəxslər BMT- nin “İnsan hüquqları haqqında” Konvensiyasında, “Siyası və Mülki hüquqlar haqqında” Paktında, “İnsan hüquqları və əsas azadlıqları haqqında” Avropa Konvensiyasında, onun protokollarında, həmçinin Avropa Məhkəməsinin presedentlərində nəzərdə tutulmuş müddəalara və göstərişlərə zidd olaraq həbsində siyasi motivlər və mülahizələr olan, eyni zamanda həbs olunması AŞPA- nın siyasi məhbuslarla bağlı məlum kriteriyaları əsasında həyata keçrilmiş şəxslərin işlərini və siyahısını əks etdirir.
Hazırda Azərbaycanda ümumilikdə 166 nəfər vicdan məhbusu və siyasi məhbus var. Sözsüz ki, bu rəqəm həbsxanalarda olan bütün siyasi məhbusların real sayını əks etdirmir və onların sayı daha çoxdur, eləcə də tez- tez dəyişir. Azərbaycan hakimiyyəti yerli və beynəlxalq ictimaiyyətin təkidi ilə bir qrupu buraxır, digərlərini həbs edir.
Təqdim olunan siyahı 2014- cü ildə hüquq müdafiəçilərinin razılaşdırılmış birgə siyahısı əsasında tərtib olunub və son 6 ayda təkmilləşdirilərək yeniliənib. Hesabat 2016-cı ilin oktyabrına qədər həbs edilib barəsində ibtidai istintaq həyata keçirilən və barəsində azadlıqdan məhrumetmə cəzası təyin edilərək hal-hazırda məhkumluq həyatı yaşayan şəxslərin işlərini əhatə edir. Sənəd ingilis və rus dillərinə tərcümə edilərək Birləşmiş Millətlər Təşkilatı, Avropa Birliyi, Avropa Şurası, Fredoom House, Amnesty İnternational, Human Rights Watch və digər nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlara göndəriləcək.
Siyasi məhbus hesab edilən şəxslər aşağıdakı bölümlər üzrə təsnifatlaşdırılıb;
- a) Jurnalist və bloggerlər:
- Əbilov Əbdül Əbdülmanaf oğlu
- Əliyev Nicat Nazim oğlu
- Quliyev Araz Faiq oğlu
- Ramazanov Rəşad Ağaəddin oğlu
- Həzi Seymur Məşgül oğlu
- Fikrət (İbişbəyli) Fərəməz oğlu
- Cavid Ələsgər oğlu Şirəliyev
- b) Yazarlar\şairlər
- Həsənli Tofiq Xasay oğlu
- Şəkərli Saday Əsəd oğlu
- c) Hüquq müdafiəçiləri
- Rüstəmov Əliabbas Fəxrəddin oğlu
- d) Gənc fəallar
- Rüstəmzadə İlkin Bakir oğlu
- Abdullayev Elvin Rəşadət oğlu
- İbrahimov Qiyas Həsən oğlu
- Məmmədov Bayram Fərman oğlu
- Qəhrəman Elgiz Camal oğlu
- e) Siyasətçilər, siyasi partiya fəalları
- Məmmədov İlqar Eldar oğlu
- Bağırzadə Zeynalabdin Bağır oğlu
- Qəhrəmanlı Fuad Əli oğlu
- Məmməd İbrahim Əziz oğlu
- Yusifli Asif Qəmbər oğlu
- Əhmədli Fuad Zəfər oğlu
- Əmirli Faiq Səmidxan oğlu
- f) Dindar fəallar
- Ağayev Fərid Nadir oğlu
- Dadaşbəyli Səid Ələkbər oğlu
- Əliyev Ceyhun Saleh oğlu
- Əliyev Rəşad İsmayıl oğlu
- İdrisov Mikayil Qərib oğlu
- Kərimov Cahangir Ramiz oğlu
- Kərimov Rasim Rafiq oğlu
- Qocayev Samir Edik oğlu
- Quliyev Bəybala Yəhya oğlu
- Möhbalıyev Emil Nurəddin oğlu
- Səmədov Mövsüm Mərdan oğlu
- Abbasov Fəramiz Zeynal oğlu
- Axundzadə Rufulla Höccətullah oğlu
- Məmmədrzayev Firdovsi Teymur oğlu
- Səmədov Dəyanət Ələsgər oğlu
- Ağalı Rza Qorxmaz oğlu
- Ağayev Surac Valeh oğlu
- Əliyev Nicat Yasər oğlu
- Kazımov Xalid Nofəl oğlu
- Kişiyev Namiq Əlisa oğlu
- Tahirov Ziya İbrahim oğlu
- Ağadadaşov Tərlan Faiq oğlu
- Allahverdiyev Rövşən Hüseyn oğlu
- Hətəmov İlham Bəhmən oğlu
- Kərimov David Tərlan oğlu
- Qasımlı Anar Əsgər oğlu
- Rzayev Elşad Fikrət oğlu
- Şirəliyev Telman Şirəli oğlu
- Vəliyev Ramil Rəhim oğlu
- Əsgərov Royal
- Qurbanov Bəxtiyar Yaşar oğlu
- Süleymanov Abgül Nemət oğlu
- Abdullayev Valeh Məmmədağa oğlu
- Camalov Qorxmaz Hüseyn oğlu
- Əliyev Əli Etibar oğlu
- Hüseynov Elimxan Qurbanxan oğlu
- Hüseynov Samir Xanpaşa oğlu
- Məmmədov Səfər Rövşən oğlu
- Nəsirov Elvin Nurəddin oğlu
- Səfərli Ceyhun Zabil oğlu
- Elşən Mustafaoğlu (Mustafayev)
“Nardaran işi” ilə bağlı həbs olunanlar
- Bağırzadə Tale Kamil oğlu
Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsində məhkəmə prosesi davam edən “Müsəlman Birliyi Hərəkatı”nın rəhbəri Hacı Taleh Bağırzadə ilə birgə həbs olunan tərəfdarları;
- Fərhad Nəsrəddin oğlu Balayev
- Cahad Balahüseyn oğlu Balakişiyev
- Abbas Əbdülrəhman oğlu Quliyev
- Abbas Hafiz oğlu Tağızadə
- Əlibala Cavad oğlu Vəliyev
- Cabbar Əmirxan oğlu Cabbarov
- İbrahim Məhəmməd oğlu Xudaverdiyev
- Rasim Mirzəbala oğlu Cəbrayılov
- Əli Həsrət oğlu Nuriyev
- Zakir Tapdıq oğlu Mustafayev
- Şamil Adil oğlu Abduləliyev
- Aqil Azər oğlu İsmayılov
- Ramin Məhərrəm oğlu Yarıyev
- Etibar Rasim oğlu İsmayılov
- Bəhruz Rahib oğlu Əsgərov
- Abbas Məhəmmədbağır oğlu Hüseynov
Müsəlman Birliyi Hərəkatı İdarə Heyətinin həbsdə olan (istintaqı gedən) üzvləri:
- Qəhrəmanov Nahid Nəsib oğlu
- Elgün Axund oğlu Axundov
- Vüsal Nadiroglu Alişov
- Seyfəddin Nurulla oğlu Şirvanov
- Ìsa Tofiq oğlu İbrahimov
- Fərhad Mirzə oğlu Muradov
- Ramil Zabil oğlu Əliyev
- Əbülfəz Heybət oğlu Bünyatov
- Elxan Saday oğlu İsgəndərov
Sabunci rayon məhkəməsi tərəfindən azadlıqdan məhrumetmə cəzasına məhkum edilmiş Nardaran kənd sakinləri;
- Nühbala Rəhimli Bəhram oğlu
- Nəbizadə Urfan Fəyyaz oğlu
- NəbizadəHüseynbala Məmmədəli oğlu
- 93. Zəkiyev Zahid Faiq oğlu
- 94. Babayev Razi Abbasəli oğlu
- 95. ƏlizadəVasif Vaqif oğlu
- Rüstəmov Əlizöhrab Əmirhüseyn oğlu
- 97. Məmmədov İntiqam Həmdi oğlu
- 98. Qasımov Əliağa Mahmud oğlu
- Bünyatov Rasim Sərvər oğlu
- Ağarzayev Mübariz Hasir oğlu
- Ağayev Seyyidəli Ağakərim oğlu
- Əliyev Əli İsməli oğlu
- Qurbanov Ələkbər Tofik oğlu
- Cabbarov Hilal Babaəli oğlu
- Cəbrayılov Ağasəlim Salman oğlu
- Nuriyev Akif Arif oğlu
- 107. Əliyev Sahib Hüseynağa oğlu
- 108. Quliyev Rahil Qulməmməd oğlu
- Tağıyev Savanşir Məlik oğlu
- 110. Quliyev Həsən Əhməd oğlu
- 111. Həsənov Ələsgər Qəzənfər oğlu
- 112. Qədirov Nadir Əbdülağa oğlu
- 113. AlxasovVidadi Şirinbala oğlu
114.Quliyev Məmmədhənifə Əbdülrəhman oğlu
- Şahbazov Atabala Şahbaz oğlu
Sabunçu rayon Polis İdarəsinin qarşısında həbs edilənlər
- Bünyadov Elvin Hatif oğlu
- Əhmədov Lətif Süleyman oğlu
- Əliyev Anar Yusif oğlu
- Rzayev Sahil Xalid oğlu
- Vəliyev Niftəli Əşrəf oğlu
Istintaqı tamamlanmış və cinayət işi baxılması üşün Bakı Ağır cinayətlər əhkəməsinə göndəriləcək dindarların adları
- Qasımov Elçin Kamal oğlu
Bu qrupa daxil olan şəxslər 26 noyabr Nardaran hadisələrindən sonra Bakıda və regionlarda həbs olunan dindarlardir;
- Ağayev Elman Seydəmir oğlu
- Aslanov Seymur Tərlan oğlu
- Babayev Mötəbər Qılman oğlu
- Cabbarov Elnur Nazim oğlu
- Əliyev Cabir Sabir oğlu
- Həbibov Sahib Firudin oğlu
- Həsənov Elxan Heydər oğlu
- Hüseynov Əli Hümət oğlu
- İbrahimov Mübariz Eyyub oğlu
- İsmayılov Ruzi Xaliq oğlu
- Mikayılov Zülfüqar Sədrəddin oğlu
- Seyfullayev Ramil Suliddin oğlu
- Yəhyayev Ağa-Əli Eldar oğlu
- Şahbazov Əli Atabala oğlu
- MəmmədovHəsən Məmməd oğlu
- Bünyatov Eldar Əliağa oğlu
- Quliyev Mehman Əbülfəz oğlu
- Məmmədov Mehman Balahüseyn oğlu
- Əliyev Əmirəli İsmayıl
- Əli Gülhüseyn oğlu
- Məhəmmədəli Ruhulla oğlu Axundzadə
- g) Siyasi girovlar
- Seyidov Elnur Rafiq oğlu
- Abdullayev Mübariz Əslan oğlu
- Ədilov Murad Güləhməd oğlu
- Zahidov Rüfət Fərasət oğlu
- Zayıdov Rövşən Ağazayıd oğlu
- h) Əvvəllər hazırkı hakimiyyətdə təmsil olunanlar:
- Əli Bünyat oğlu İnsanov
- Lətifov Asif Aydın oğlu
- Səfərov Rüfət Eldar oğlu
İsmayıllı işi ilə bağlı
- İbrahimov Vasif Ədalət oğlu
- i) Ömürlük azadlıqdan məhrumetmə cəzasına məhkum olunmuşlar:
Keçmiş XTPD zabitləri
- Əmiraslanov Elçin Səməd oğlu
- Kazımov Arif Nəsir oğlu
- Kərimov Dəyanət Kərim oğlu
- Mustafayev Həsən Hüseyn oğlu
- Poladov Səfa Alim oğlu
- Tahirov Əliyusif Damət oğlu
“Qaranquş” hərbi dəstəsinin keçmiş üzvləri
- Kazımov Arif Nəsir oğlu
- Qaibov İntiqam Yusif oğlu
- Məmmədəliyev Sahib Nurəddin oğlu
- Şahmuradov Yaşar Xasay oğlu
Keçmiş baş nazir Surət Hüseynovun işi üzrə mühakimə olunanlar
- İsmayılov Rəşid Nurulla oğlu
- Kərimov Kəramət Paşa oğlu
- Mustafayev Elşad Teyyub oğlu
- Mustafayev Мəqsəd Teyyub oğlu
- Hüseynov Maqsud Vaqif oğlu
Qeyd; Siyahıya 7 nəfər jurnalist və ya blogger, 2 nəfər şair, bir nəfər hüquq müdafiəçisi, 5 nəfər gənc fəal, 7 nəfər siyasi partiya fəalı, 120 nəfər dindar məhbuslar, 3 nəfər əvvəllər hazırkı hakimiyyətdə təmsil olunanlar, 5 nəfər siyasi girov, 1 nəfər İsmayıllı işi, 15 nəfər ömürlük həbs cəzasına məhkum edilmiş şəxslər daxildir.
xural.com