SİYASƏT

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Ceyhun Bayramovla Mövlud Çavuşoğlu arasında görüş olub-FOTO

Xural Yazıldığı tarix 14 Yanvar 2021

Pakistan İslam Respublikasına rəsmi səfəri çərçivəsində bu ilin 13 yanvar tarixində Azərbaycan Respublikasının xarici işlər naziri Ceyhun Bayramov Türkiyə Respublikasının xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu ilə görüşüb.

XİN-in Mətbuat Xidməti idarəsindən verilən məlumata görə, nazirlər bölgədə mövcud olan cari vəziyyəti, 10 noyabr 2020-ci il tarixli birgə bəyanatın icrasını, eləcə də Moskva şəhərində imzalanmış 11 yanvar 2021-ci il tarixli üçtərəfli bəyanatın reallaşması məsələlərini müzakirə ediblər.

Tərəflər, həmçinin ikitərəfli əməkdaşlıq gündəliyinə daxil olan məsələlər, eləcə də beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində əməkdaşlıq məsələləri üzrə fikir mübadiləsi aparıblar.

Görüşdə, habelə qarşılıqlı maraq doğuran digər regional məsələlər müzakirə edilib.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Putin, Əliyev və Paşinyanın mətbuata birgə açıqlamalarının TAM MƏTNİ

Xural Yazıldığı tarix 12 Yanvar 2021

Xəbər verildiyi kimi, Rusiya Prezidenti Vladimir Putin, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan arasında keçirilən üçtərəfli görüşdən sonra Rusiya Prezidenti, Azərbaycan Prezidenti və Ermənistanın baş naziri mətbuata bəyanatla çıxış ediblər.

Xural.com Azərtac-a istinadla həmin bəyanatları təqdim edir:

-İlk növbədə, həmkarlarıma – həm Azərbaycan Prezidentinə, həm də Ermənistanın baş nazirinə bu gün Moskvaya gəlməyə, bizim keçən ilin 9 noyabr tarixli sülh razılaşmamızın şərtlərinin icrası ilə bağlı məsələləri müzakirə etmək üçün görüşməyə razılıq verdiklərinə görə təşəkkürümü bildirmək istəyirəm.

Bu razılaşmanın şərtlərinə ümumilikdə riayət edildiyi, heç bir ciddi insidentin qeydə alınmadığı qənaətinə gəldik.

Rusiyanın sülhməramlı qrupu hər iki tərəf qarşısındakı öhdəliklərini tam şəkildə yerinə yetirir.

Bugünkü görüşümüzün əvvəlində dediyim kimi, 48 mindən çox köçkün və qaçqın artıq Dağlıq Qarabağa qayıdıb. İnfrastruktur, energetika, yaşayış binaları, sosial infrastrukturun bərpası üçün davamlı iş aparılır.

Bugünkü görüşü son dərəcə vacib və faydalı hesab edirəm, çünki razılığa gələ bildik və bölgədəki vəziyyətin inkişafına dair birgə Bəyanat imzaladıq. İqtisadi əlaqələrin qurulması, infrastruktur layihələrinin inkişafı üzrə konkret addımları nəzərdə tuturam.

Bu məqsədlə üç hökumətin – Azərbaycan, Ermənistan və Rusiya baş nazirləri müavinlərinin rəhbərlik edəcəyi işçi qrupu yaradılacaq. Yaxın zamanda onlar işçi ekspert alt qrupları yaradacaq, regionun nəqliyyat infrastrukturu və iqtisadiyyatının inkişafı üzrə konkret planlar təqdim edəcəklər.

Əminəm ki, bu razılaşmaların icrası həm Ermənistan, həm də Azərbaycan xalqlarına fayda verəcək və heç şübhəsiz, bütövlükdə regiona, deməli, Rusiya Federasiyasının mənafeyinə də fayda verəcək. Sağ olun.

-Hörmətli Vladimir Vladimiroviç, ilk növbədə, bu dəvətə və bu görüşün keçirilməsi təşəbbüsünüzə görə Sizə təşəkkür etmək istərdim. Mən də Sizin fikrinizə şərikəm ki, bizim regionun bundan sonrakı davamlı və təhlükəsiz inkişafını təmin etmək üçün görüş çox vacib idi.

Atəşkəs elan ediləndən sonra iki ay keçib və noyabrın 9-10-da Bəyanatı imzalamış üç ölkənin liderlərinin bu gün Moskvada toplaşması onu göstərir ki, biz nəticə əldə etmək, sentyabrda, noyabrda baş vermiş hadisələrə yekun vurmaq əzmindəyik. Bu gün imzalanmış bəyanat bizim niyyətlərimizə dəlalət edir, ona görə ki, hərbi əməliyyatların dayandırılmasının yekunlarına dair bəyanatın bir bəndi nəqliyyat kommunikasiyalarının bərpasına aid idi. Bu sahə regionun inkişafına böyük dinamizm gətirə, təhlükəsizliyi möhkəmlədə bilər. Ona görə ki, nəqliyyat kommunikasiyalarının açılması Azərbaycan, Ermənistan, Rusiya xalqlarının, bizim qonşularımızın mənafelərinə cavab verir. Əminəm ki, qonşu ölkələr də bizim regionda nəqliyyat dəhlizlərinin və nəqliyyat arteriyalarının şaxələndirilmiş şəbəkəsinin yaradılmasına fəal qoşulacaqlar. Biz bundan sonra da qısa müddətdə səmərə verən və nəticəyə yönəlmiş fəaliyyət sahələrini tapmağa çalışmalıyıq.

Bütövlükdə demək istərdim ki, 9 noyabr, Azərbaycan vaxtı ilə 10 noyabr tarixli birgə Bəyanat uğurla həyata keçirilir. Bu Bəyanatın bəndlərinin çox hissəsi yerinə yetirilib. Rusiya sülhməramlı missiyası öz işini səmərəli şəkildə yerinə yetirir və iki ay ərzində kiçik insidentlər istisna olmaqla narahatlıq üçün ciddi əsas olmayıb. Bütün bunlar belə əminlik yaradır ki, Vladimir Vladimiroviçin dediyi kimi, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi keçmişdə qalıb və biz gələcək barədə, qonşular kimi birlikdə necə yaşamaq, nəqliyyat arteriyalarının açılması məsələlərini həll etməyə necə çalışmaq və gələcəkdə regional sabitliyi və təhlükəsizliyi möhkəmlətmək haqqında düşünməliyik.

Vladimir Vladimiroviç, dəvətə görə Sizə bir daha təşəkkürümü bildirirəm və hesab edirəm ki, görüş çox faydalı və səmərəli olub. Sağ olun.

-Hörmətli Vladimir Vladimiroviç.

İlk növbədə, icazə verin, bizim regionda sabitliyin və təhlükəsizliyin bərpa edilməsi, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması üçün göstərdiyiniz səylərə görə Sizə təşəkkür edim. Təəssüf ki, bu münaqişə hələ nizamlanmayıb. Münaqişə qalır. Əlbəttə, biz atəşkəs rejimini təmin etməyə nail olmuşuq, lakin hələ həll edilməli olan çox məsələ qalır. Bu məsələlərdən biri Dağlıq Qarabağın statusu məsələsidir. Əlbəttə, Ermənistan ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrliyi çərçivəsində, o cümlədən bu məsələyə dair danışıqları davam etdirməyə hazırdır. Təəssüf ki, bu günə qədər biz hərbi əsirlər məsələsini həll edə bilməmişik və bu, ən həssas və ağrılı məsələdir. Ona görə ki, bu, humanitar məsələdir. Biz bu istiqamətdə işi davam etdirmək barədə razılığa gəlmişik. Lakin hesab edirik ki, konkret olaraq bizim birgə Bəyanatın 8-ci bəndi, təəssüf ki, tam yerinə yetirilmir. Ümidvaram ki, biz qısa müddətdə konkret qərara gələ biləcəyik. Lakin deməliyəm ki, bizim bu gün imzaladığımız bəyanat həqiqətən çox vacibdir. Gizlətmirəm, bu bəyanatdakı razılaşmaların reallaşması bizim regionun iqtisadi obrazını və simasını, sadəcə, dəyişə bilər. İqtisadi yeniliklər təhlükəsizliyin daha etibarlı qarantiyalarına gətirib çıxara bilər və biz, əlbəttə, bu istiqamətdə konstruktiv iş aparmağa hazırıq. Lakin dediyim kimi, təəssüf ki, bütün məsələləri bir görüş ərzində həll etmək mümkün deyil. Ümidvaram ki, biz daha irəli gedəcəyik. Bir daha vurğulamaq istəyirəm, indiki məqamda bizim üçün ən başlıca məsələ humanitar məsələlər – bizim 9, yaxud 10 noyabr tarixli birgə Bəyanatın 8-ci bəndi ilə nəzərdə tutulmuş hərbi əsirlərin dəyişdirilməsi məsələləridir.

Vladimir Putin: Bütövlükdə bugünkü konstruktiv işə görə həmkarlarıma bir daha təşəkkür etmək istəyirəm. Təşəkkür edirəm.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Prezident: “Yaxın günlərdə peyvəndi gözləyirik və ondan sonra normal həyat bərpa ediləcək”

Xural Yazıldığı tarix 6 Yanvar 2021

“Bizim zəngin mədəni həyatımız var. Amma biz mədəni həyatımızı daha da zənginləşdirməliyik”.

Xural.com-un xəbərinə görə, bunu Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev yanvarın 5-də Anar Kərimovu mədəniyyət naziri təyin olunması ilə əlaqədar videoformatda qəbul edən zaman deyib.

“Ümid edirəm ki, bu il peyvənd tətbiq olunandan sonra pandemiya artıq yavaş-yavaş yoxa çıxacaq. Biz də yaxın günlərdə peyvəndi gözləyirik və ondan sonra normal həyat bərpa ediləcək. Bizim mədəni həyatımız çox zəngin olmalıdır, müsabiqələr, festivallar keçirilməlidir. Biz həm Azərbaycan mədəniyyətini dünyada təbliğ etməliyik, həm də xarici qonaqları bundan sonra da dəvət etməliyik”, – Prezident əlavə edib.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

“Qarabağ Dirçəliş Fondu” publik hüquqi şəxs yaradıldı

Xural Yazıldığı tarix 4 Yanvar 2021

Prezident İlham Əliyev “Qarabağ Dirçəliş Fondu” publik hüquqi şəxsin yaradılması haqqında fərman imzalayıb.

Xural.com xəbər verir ki, fərmanda deyilir:

Azərbaycan xalqı böyük Zəfərlə ərazilərini Ermənistan işğalından azad edərək, tarixinin ən yaddaqalan və şanlı dövrünə qədəm qoydu. Ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpası dövlətimiz üçün beynəlxalq hüququn və milli-mənəvi dəyərlərin aliliyinin nümayişidir. Otuz ilə yaxın bir müddət ərzində erməni qəsbkarları tərəfindən maddi və mədəni sərvətləri talan edilmiş ərazilərimizin yenidən həyata qaytarılması ölkənin siyasi-iqtisadi suverenliyinin güclənməsinin mühüm dayaqlarından biri olacaqdır.

Azərbaycan iqtisadiyyatının tərkib hissəsinə çevrilməsi məqsədilə işğaldan azad edilmiş bölgələrdə məskunlaşma, layiqli yaşayış və iqtisadi fəallıq təmin ediləcək, bu ərazilərdə həyata keçiriləcək quruculuq-bərpa işləri ölkəmizin sosial-iqtisadi inkişafının əsaslarını daha da möhkəmləndirməklə yanaşı, Azərbaycanın yeni inkişaf prosesində mühüm mərhələ olacaqdır.

İşğaldan azad edilmiş ərazilərdə quruculuq işlərinin aparılması istiqamətində hər bir şəxsin göstərəcəyi dəstək tarixi qələbəmizə, qüdrətli və güclü Azərbaycan naminə milli birlik ideyasına, suveren və təhlükəsiz yaşamaq məqsədimizə mühüm töhfə olacaq. Bu sahədə bütün potensialın fədakarlıqla səfərbər edilməsi ölkəmizin inkişafında birgə uğur salnaməsi yaradaraq, qələbəmizi daha da parlaq edəcəkdir.

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq, işğaldan azad edilmiş ərazilərdə dayanıqlı məskunlaşma üçün müasir və layiqli həyatın təmin edilməsi, bütün sahələrdə quruculuq-bərpa və abadlıq işlərinin aparılması, habelə təhlükəsiz yaşayışın, səmərəli fəaliyyətin və rifahın davamlı artmasının dəstəklənməsi məqsədilə qərara alıram:

1. “Qarabağ Dirçəliş Fondu” publik hüquqi şəxs yaradılsın.

2. Müəyyən edilsin ki:

2.1. “Qarabağ Dirçəliş Fondu” publik hüquqi şəxs (bundan sonra – Fond) Azərbaycan Respublikasının işğaldan azad edilmiş ərazilərinin bərpası və yenidən qurulması, habelə dayanıqlı iqtisadiyyata və yüksək rifaha malik regiona çevrilməsi istiqamətində həyata keçirilən tədbirlərə maliyyə dəstəyi göstərilməsini və sərmayələrin cəlb edilməsini, bu sahədə dövlət-özəl tərəfdaşlığının inkişafını təmin edən, eləcə də ölkə daxilində və ölkə xaricində zəruri təşviqat işlərini həyata keçirən publik hüquqi şəxsdir;

2.2. Fondun fəaliyyətinə ümumi rəhbərliyi və nəzarəti həyata keçirmək üçün Müşahidə Şurası yaradılır;

2.3. Fondun fəaliyyətinə cari rəhbərliyi 3 (üç) üzvdən – sədr və onun iki müavinindən ibarət İdarə Heyəti həyata keçirir.

3. Fondun təsisçisinin səlahiyyətlərinin həyata keçirilməsi aşağıdakılara həvalə edilsin:

3.1. Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə:

3.1.1. Fondun nizamnaməsinin təsdiqi və nizamnamə fondunun miqdarının müəyyən edilməsi, onlarda dəyişiklik edilməsi;

3.1.2. Fondun strukturunun təsdiqi;

3.1.3. Fondun idarəetmə orqanlarının yaradılması;

3.1.4. Fondun Müşahidə Şurası üzvlərinin, İdarə Heyəti sədrinin və sədrin iki müavininin vəzifəyə təyin və vəzifədən azad edilməsi;

3.1.5. Fondun ləğvi və yenidən təşkili;

3.2. Fonda:

3.2.1. bu Fərmanın 3.1-ci bəndində qeyd edilənlər istisna olmaqla, “Publik hüquqi şəxslər haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 8.2-ci maddəsində publik hüquqi şəxsin təsisçisinin səlahiyyətlərinə aid edilmiş digər məsələlərin həlli.

4. Fondun vəsaitləri aşağıdakı mənbələr hesabına formalaşır:

4.1. fiziki və hüquqi şəxslərin ianələri;

4.2. qrantlar;

4.3. qanunla qadağan olunmayan digər mənbələr.

5. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyası 15 gün müddətində Fondun nizamnaməsinin layihəsini hazırlayıb Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə təqdim etsin.

6. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti:

6.1. Fondun dövlət qeydiyyatına alınması üçün onun nizamnaməsi təsdiq edildikdən sonra 3 (üç) gün müddətində “Hüquqi şəxslərin dövlət qeydiyyatı və dövlət reyestri haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilmiş qaydada tədbirlər görsün;

6.2. dövlət qeydiyyatına alındığı gündən Fondun inzibati bina ilə təmin olunması və maddi-texniki təminatı məsələlərinin həlli üçün bir ay müddətində tədbirlər görüb Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə məlumat versin;

6.3. bu Fərmandan irəli gələn digər məsələləri həll etsin.

7. Müəyyən edilsin ki, Fond dövlət qeydiyyatına alınanadək bu Fərmanın 4-cü hissəsində nəzərdə tutulmuş vəsait Fondun xüsusi xəzinə və bank hesablarında toplana bilər.

8. Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi:

8.1. Fond fəaliyyətə başlayanadək bu Fərmanın 7-ci hissəsinə uyğun olaraq Fondun vəsaitinin xüsusi xəzinə və bank hesablarında toplanmasını təşkil etsin;

8.2. Fondun fəaliyyətinin təşkili və təmini üçün tələb olunan vəsaiti hər il üçün dövlət büdcəsinin layihəsində nəzərdə tutsun;

8.3. bu Fərmandan irəli gələn digər məsələləri həll etsin.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Lavrov: “Dağlıq Qarabağ Rusiya-Türkiyə əməkdaşlığında prioritet təşkil edir”

Xural Yazıldığı tarix 29 Dekabr 2020

“Bu il pandemiya olmasına baxmayaraq, Rusiya və Türkiyə prezidentləri çox sıx təmasda olublar”.

Bunu Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov Soçidə keçirilən Rusiya-Türkiyə Birgə Strateji Planlama Qrupunun VIII toplantısında çıxışı zamanı deyib.

Onun sözlərinə görə, Vladimir Putin və Rəcəb Tayyib Ərdoğan bu il üç dəfə əyani, bir dəfə isə Astana sammiti çərçivəsində videokonfrans formatında görüşüblər: “20 dəfəyə yaxın isə telefonla danışıblar. Bu statistika tərəfdaşlığımızı tamamlayan ikitərəfli, regional və beynəlxalq gündəmdə duran məsələlər dairəsinin genişliyinə dəlalət edir. Ona görə də bu gün iki ölkə arasında, siyasi, iqtisadi, mədəni, humanitar və turizm əlaqələrinin vəziyyətinə baxacağıq. Bizim çox zəngin beynəlxalq gündəmimiz var: Suriya münaqişəsinin nizamlanması ilə bağlı Astana formatı, Liviyadakı nizamlanma ilə bağlı əməkdaşlığımız və Dağlıq Qarabağ mövzusu, hansı ki, hazırda prioritet plana çıxıb”/APA.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Azərbaycan XİN 2020-ci lin hesabatını açıqladı

Xural Yazıldığı tarix 29 Dekabr 2020

Xarici İşlər Nazirliyi (XİN) 2020-ci ilin yekunları ilə bağlı hesabat açıqlayıb. Xural.com nazirlikdən verilən informasiyanı təqdim edir:

Nazirlikdən verilən məlumata görə, 2020-ci ildə bütün fəaliyyət istiqamətlərində olduğu kimi beynəlxalq münasibətlər sistemi də COVID-19 pandemiyasının ciddi təsirinə məruz qalmışdır. Pandemiya səbəbindən ölkələr öz sərhədlərini bağlamağa və qapanmağa məcbur olmuş, beynəlxalq ticarət əlaqələri, həmçinin maliyyə bazarları tənəzzüllə uğramış və dünya ən böyük sosial-iqtisadi böhranlardan biri ilə üzləşmişdir. Bəşəriyyətin ən ağır illərindən biri olduğuna baxmayaraq, cari ildə Azərbaycan Respublikası milli maraqlarına əsaslanan xarici siyasət kursunu uğurla davam etdirmişdir.

Vətən Müharibəsi

Sentyabrın 27-də Ermənistanın növbəti hərbi təxribatına cavab olaraq Azərbaycanın həyata keçirdiyi əks-hücum nəticəsində davam etmiş 44 günlük müharibə ərzində zəbt edilmiş ərazilərin böyük bir hissəsi erməni işğalından azad olunmuşdur. Hərbi əməliyyatlar zamanı qazanılmış qələbə işğalçını təslim olmağa məcbur etmiş və noyabrın 10-da Azərbaycan, Rusiya və Ermənistan tərəfindən birgə bəyanatın imzalanması ilə Azərbaycanın işğal altında olan digər əraziləri də azad edilmişdir. Bölgədə yeni reallıq yaratmış və çoxdan gözlənilən sülh və sabitliyi təmin edəcək 10 noyabr razılaşmasının zamini qismində Rusiya Federasiyası və Türkiyə Respublikasının rolunu xüsusi qeyd etmək olar.

Sentyabr-noyabr aylarında davam etmiş hərbi döyüşlər zamanı Ermənistan tərəfindən Azərbaycana qarşı muzdlulardan və əcnəbi terrorçu döyüşçülərdən istifadə edilməsi barədə Xarici İşlər Nazirliyi tərəfindən müfəssəl hesabat hazırlanaraq BMT üzv dövlətlərinə, eləcə də müvafiq profilli beynəlxalq təşkilatlara təqdim edilmişdir.

Ermənistanın ölkəmizə qarşı son hərbi təcavüzü zamanı erməni diaspor təşkilatları tərəfindən təsis edilmiş fondlar vasitəsilə işğal olunmuş ərazilərimizdə yaradılmış qondarma rejimə və silahlı birləşmələrə maliyyə dəstəyinin göstərilməsinin qarşısının alınması istiqamətində “xeyriyyə təşkilatları” adı altında bu cür dəstəyi həyata keçirən qurumlar, eləcə də onlara xidmət göstərən bank və maliyyə təşkilatları barədə hesabat hazırlanaraq BMT üzv dövlətlərində maliyyə monitorinqini həyata keçirən strukturlara və müvafiq profilli beynəlxalq təşkilatlara təqdim edilmiş və fəaliyyəti terrorçuluğun maliyyələşdirilməsinə yönəlmiş bu cür fondlara və qurumlara qarşı sərt tədbirlərin görülməsi tələb edilmişdir.

Həmçinin bu dövr ərzində, Azərbaycana qarşı yeni hərbi təcavüzü çərçivəsində Ermənistan tərəfindən beynəlxalq insan hüquqları hüququ və beynəlxalq humanitar hüququn pozulması, o cümlədən mülki şəxslərin məqsədyönlü hədəfə alınması, öldürülməsi, ictimai və şəxsi mülkiyyətin, mülki infrastrukturların hədəf alınması və bu əməllərin hüquqi qiymətləndirilməsi barədə mütəmadi hesabatlar hazırlanaraq BMT başda olmaqla, bütün aidiyyəti beynəlxalq təşkilatlara, habelə dövlətlərin Xarici İşlər Nazirliklərinə təqdim edilmişdir.

Hərbi əməliyyatlar davam etdiyi müddətdə bir çox dünya ölkələri və beynəlxalq təşkilatlar Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyinin təmin olunmasına dəstək nümayiş etdirərək, Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal olunmuş ərazilərdən çıxarılmasını tələb edən və Azərbaycanla həmrəyliyini ifadə edən mövqedən çıxış etmişdir.

44 gün ərzində aparılmış Vətən Müharibəsində Azərbaycanın haqq mövqeyini hər zaman dəstəkləyən və yüksək mənəvi yardımını əsirgəməyən Türkiyənin töhfəsini ayrıca vurğulamaq lazımdır. Azərbaycan üçün tarixi əhəmiyyət kəsb edən bu dövrdə Türkiyə-Azərbaycan qardaşlığının və birliyinin sarsılmaz olduğu növbəti dəfə özünü bariz şəkildə büruzə vermişdir.

Azərbaycanın ağır günlərində onun haqlı mövqeyinə izhar olunan birmənalı beynəlxalq dəstək Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi altında şəffaf, bərabərhüquqlu və qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq prinsipləri əsasında həyata keçirilən uğurlu xarici siyasət fəaliyyətin nəticəsi olmuşdur.

COVID-19 pandemiyası ilə mübarizə

Beynəlxalq aləmdə məsuliyyətli və etibarlı tərəfdaş kimi özünü doğrultmuş Azərbaycan Respublikası COVİD-19 pandemiyası ilə mübarizə üzrə aparılan beynəlxalq səylərə öz töhfəsini əsirgəməmişdir. Azərbaycan bu məqsədlə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına 10 milyon ABŞ dolları həcmində könüllü maliyyə töhfəsi vermiş, həmçinin ISESCO və Fələstinli Qaçqınlara Yardım və İşlər üzrə BMT-nin Yaxın Şərq Agentliyinə (UNRWA), eləcə də 30-dan artıq ölkəyə humanitar və maddi yardım göstərmişdir. Təsadüfi deyil ki, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı Azərbaycanı pandemiya ilə mübarizədə nümunəvi ölkə adlandırmışdır.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə cari ilin 4 may tarixində keçirilmiş Qoşulmama Hərəkatının Təmas Qrupunun koronavirusla mübarizəyə həsr edilmiş Zirvə görüşündə Azərbaycan Prezidentinin BMT Baş Assambleyasının koronavirusla mübarizəyə həsr edilmiş dövlət və hökumət başçıları səviyyəsində xüsusi sessiyasının keçirilməsi təklifi BMT-nin 150-dən artıq üzv dövləti tərəfindən dəstəklənmiş və 3-4 dekabr tarixlərində bu mövzuda xüsusi sessiyanın yüksək səviyyəli seqmenti keçirilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev xüsusi sessiyanın çağırılmasının təşəbbüskarı kimi tədbirin açılış hissəsində Qoşulmama Hərəkatının sədri qismində, eləcə də ümumi müzakirələri zamanı milli qisimdə çıxış etmişdir. Xüsusi sessiyanın ümumi müzakirələrində 37 dövlət və 40 hökumət başçısı, 67 nazir çıxış etmişdir və çıxış edənlər tərəfindən sessiyanın keçirilməsinin təşəbbüskarı olduğuna görə Azərbaycana təşəkkür ifadə edilmişdir.

Azərbaycanın bu xoşməramlı və humanist təklifini dəstəkləməyən yeganə ölkə Ermənistan Respublikası olmuşdur ki, bu ölkə həmçinin pandemiya dövründə qlobal atəşkəslə bağlı BMT Baş katibinin təşəbbüsünü də məhəl qoymamışdır. Belə ki, cari ilin iyul ayında Ermənistan yeni ərazilər işğal etmək və Azərbaycanın strateji enerji infrastrukturuna zərbə vurmaq məqsədilə Ermənistan-Azərbaycan beynəlxalq sərhədinin Tovuz istiqamətində hərbi təxribatlara əl atmış və daha sonra, avqust ayında bu ölkənin diversiya qrupu təmas xəttini keçməyə cəhd etmişdir.

Parlament seçkiləri

9 fevral 2020-ci il tarixində keçirilmiş Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisinə növbədənkənar seçkilərlə əlaqədar beynəlxalq təşkilatlara, o cümlədən ATƏT/DTİHB, Avropa Şurası, MDB, Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı, TDƏŞ və QDİƏT-ə Xarici İşlər Nazirliyi tərəfindən seçkiləri müşahidə etmək üçün dəvətlər göndərilmiş və beynəlxalq müşahidə missiyaları, habelə xarici ölkələrdən ikitərəfli əsasda gələn müşahidəçilər daxil olmaqla 900-ə yaxın beynəlxalq müşahidəçi seçkiləri müşahidə etmişdir. ATƏT/DTİHB-in Seçki Müşahidə Missiyasının bu seçkilər üzrə ilkin qənaətlər barədə bəyanatında və yekun hesabatında Azərbaycanlı məcburi köçkünlərin səsvermə hüququnun təmin edilməsi istiqamətində görülən işlər, namizədlərin qeydiyyatı prosesinin əhatəliliyi, qadın namizədlərin sayının artması, seçki prosesinin yaxşı idarə edilməsi və s. kimi məqamlar əks olunmuşdur.

Beynəlxalq təşkilatlarda sədrlik

2020-ci ildə Azərbaycan Qoşulmama Hərəkatı, Demokratiya və İqtisadi İnkişaf naminə Təşkilat-GUAM, həmçinin Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasında sədrliyi həyata keçirilmişdir.

İl ərzində ölkəmizin Qoşulmama Hərəkatına (QH) sədrliyi uğurla davam etdirilmişdir. 21 sentyabr tarixində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev QH-nin sədri qismində BMT-nin 75-ci ildönümünə həsr olunan yüksək səviyyəli tədbirdə çıxış etmişdir.

12 iyul tarixindən başlayaraq Azərbaycan-Ermənistan sərhədinin Tovuz istiqamətində Ermənistan tərəfindən törədilən hərbi təxribatla bağlı 16 iyul 2020-ci il tarixində QH-nin Əlaqələndirici Bürosunun fövqəladə iclası keçirilmiş və iclasın yekununda həmin təxribatı pisləyən Kommünike qəbul edilmişdir. 27 sentyabr tarixində Ermənistanın yenidən başlamış hərbi təcavüz aktı ilə əlaqədar QH-nin 9 oktyabr 2020-ci il tarixində video-konfrans formatında keçirilmiş iclasının gündəliyinə “Bütün cəbhə boyu Azərbaycan Respublikasının silahlı qüvvələrinin mövqeləri və mülki yaşayış məntəqələrinə qarşı Ermənistan Respublikası tərəfindən silahlı hücum” başlıqlı bənd daxil edilmiş və həmin bənd altında Xüsusi Bəyannamə qəbul edilmişdir. Xüsusi Bəyannamədə QH-yə üzv dövlətlər Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsində mülki şəxslər arasında itkilərlə müşayiət olunan toqquşmaların bərpasından narahatlıq ifadə etmiş, münaqişənin BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələri əsasında həllinə prinsipial dəstəklərini bir daha bildirmiş, Azərbaycanın müstəqilliyi, suverenliyi və ərazi bütövlüyünə dəstəklərini vurğulamış və Hərəkatın prinsipial mövqeyi əsasında Azərbaycan Respublikası ilə həmrəy olduqlarını qeyd etmişlər.

Bundan əlavə, BMT Təhlükəsizlik Şurasının (TŞ) qeyri-daimi üzvü olan yeddi QH ölkəsi 19 oktyabr 2020-ci il tarixində Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsində vəziyyətin müzakirə olunduğu BMT Təhlükəsizlik Şurasının qapalı məsləhətləşmələri, eləcə də TŞ sədrinin məsələ ilə bağlı bəyanatının layihəsinin müzakirələri zamanı münaqişə ilə bağlı QH-nin prinsipial mövqeyindən çıxış edərək ölkəmizə dəstək nümayiş etdirmiş və TŞ sədri adından qərəzli bəyanatın qəbul olunmasının qarşısını almışlar.

Azərbaycana qarşı həyata keçirilmiş hərbi təcavüzün qarşısının alınmasında QH ilə yanaşı Türk Dövlətləri Əməkdaşlıq Şurası (TDƏŞ) da Azərbaycanla həmrəyliyini nümayiş etdirmişdir. 28 sentyabr tarixində TDƏŞ-in Baş katibi öz bəyanatında münaqişənin Azərbaycanın suverenlik, ərazi bütövlüyü və beynəlxalq tanınmış sərhədlərinin toxunulmazlığı prinsipləri əsasında həll edilməli olduğunu vurğulanmışdır. Ümumilikdə, Azərbaycanın TDƏŞ-də sədrliyi yüksək fəallığı və səmərəliliyi ilə seçilmişdir. 10 aprel 2020-ci il tarixində Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının cari sədri qismində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə COVİD-19 pandemiyası ilə mübarizəyə həsr olunmuş video-konfrans vasitəsilə TDƏŞ-in fövqəladə Zirvə Görüşü keçirilmişdir. Bu Zirvə Görüşü dünyada COVİD-19 pandemiyasına həsr olunan dövlət başçıları səviyyəsində ilk tədbir olmuşdur.

2020-ci ildə Azərbaycanın Demokratiya və İqtisadi İnkişaf naminə Təşkilat-GUAM-da sədrliyi çərçivəsində geniş spektrli əməkdaşlıq sahələri üzrə bir sıra dövlət qurumlarının, o cümlədən Xarici İşlər Nazirliyi, İqtisadiyyat Nazirliyi, Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi, Dövlət Gömrük Komitəsi və Dövlət Turizm Agentliyinin mütəxəssislərinin iştirakı ilə telekonfrans formatında çox saylı görüşlər və işçi iclaslar keçirilmişdir.

İqtisadi əməkdaşlıq

Cari ildə Azərbaycanın hərtərəfli inkişaf strategiyasına xidmət edən xarici siyasət fəaliyyətində xüsusi diqqət iqtisadi münasibətlərin inkişafı, enerji təhlükəsizliyin təminatı və transregional infrastruktur layihələrin irəliləməsinə ayrılmışdır. Beynəlxalq ticarət əlaqələrinin təşviqi, ixrac potensialının və yerli sənaye məsullarının beynəlxalq rəqabətliyinin artırılması, yüksək texnologiyalar və innovasiyaların tətbiqi, həmçinin qlobal və regional beynəlxalq iqtisadi təşkilatlar çərçivəsində əməkdaşlığın genişləndirilməsi xarici iqtisadi siyasətin prioritet istiqamətlərini təşkil etmişdir.

İl ərzində “2021-2025-ci illər üçün BMT və Azərbaycan arasında Dayanıqlı İnkişaf üzrə Əməkdaşlığa dair Çərçivə Sənədi” və “BMT-nin İnkişaf Proqramının 2021-2025-ci illər üçün Azərbaycan üzrə ölkə proqramı sənədi” layihələri razılaşdırılmış, həmçinin, BMT-nin İqtisadi və Sosial Şurasının himayəsi altında Dayanıqlı İnkişaf üzrə 2021-ci ildə keçiriləcək Yüksək Səviyyəli Siyasi Forum zamanı ölkəmizin növbəti Könüllü Milli İcmal təqdim etməsinə dair qərar qəbul edilmişdir. Beləliklə, region və MDB ölkələri arasında Azərbaycan Könüllü Milli İcmal təqdim edəcək ilk ölkə olacaqdır.

Bu il Xarici İşlər Nazirliyinin əlaqələndirilməsi ilə bu il Litva, Ukrayna, İtaliya, Koreya və Macarıstan ilə Hökumətlərarası Komissiyaların iclasları keçirilmişdir.

Beynəlxalq qurumlaradakı seçkilər

Beynəlxalq qurumların seçkili vəzifələrinə Azərbaycan Respublikası tərəfindən irəli sürülmüş namizədliklərin təşviq edilməsi istiqamətində fəaliyyət cari ildə də davam etdirilmişdir. Xarici İşlər Nazirliyi tərəfindən aparılmış seçki kampaniyasının nəticəsi olaraq 14 sentyabr 2020-ci il tarixində Nyu-York şəhərində BMT-nin İqtisadi, Sosial və Mədəni Hüquqlar Komitəsinin 2021-2024-cü illər üzrə üzvlüyünə keçirilmiş seçkilərdə Azərbaycan Respublikasının nümayəndəsi Komitənin üzvü seçilmişdir. Seçkilərdə əldə edilmiş uğurun əlamətdar tərəflərindən biri ölkəmizin nümayəndəsinin ilk dəfə sözügedən quruma seçilməsidir.

Humanitar əməkdaşlıq

2020-ci ildə Xarici İşlər Nazirliyi tərəfindən insan hüquqları və qanunun aliliyi prinsiplərinin təşviqinə cavabdeh olan beynəlxalq və regional təşkilatlarla sıx əməkdaşlıq uğurla davam etdirilmişdir.

Ermənistanın ölkəmizə qarşı yürütdüyü təcavüzdən əziyyət çəkən soydaşlarımızın hüquqlarının beynəlxalq səviyyədə müdafiəsi üçün müxtəlif beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində səmərəli fəaliyyət aparılmış və bu sahədə Azərbaycan tərəfindən BMT Baş Assambleyasının 75-ci sessiyasında irəli sürülmüş dövlətlərarası silahlı münaqişələr zamanı itkin düşmə problemlərini əhatə edən “İtkin düşmüş şəxslər” adlı qətnamə konsensusla qəbul edilmişdir. Bununla yanaşı BMT-nin Qadınların vəziyyəti üzrə Komissiyasının 64-cü sessiyasında ölkəmizin müəllifliyi ilə irəli sürülən “Hərbi münaqişələr zamanı, sonradan həbs olunanlar da daxil olmaqla, girov götürülmüş qadın və uşaqların azad edilməsi” adlı qətnamə layihəsi də konsensusla qəbul edilmişdir.

Ermənistanın son təcavüzü nəticəsində həlak olmuş hərbçilərimizin nəşlərinin, eləcə də hərbi əsirlərin və bütövlükdə münaqişə ilə əlaqədar saxlanılmış şəxslərin “hamının hamıya” prinsipi əsasında qaytarılması ilə bağlı Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsi daxil olmaqla müvafiq beynəlxalq təşkilatlarla aparılmış davamlı işlər nəticəsində əsir və girovların qarşılıqlı qaytarılması başlamışdır. 2014-cü ildən erməni girovluğunda saxlanılan Şahbaz Quliyev və Dilqəm Əsgərov da azərbaycanlı əsir və girovlar arasında Vətənə qayıtmışlar.

İnsan hüquqları və qanunun aliliyi sahələrində beynəlxalq təsisatlarla aparılan fəal əməkdaşlıqla yanaşı cari ildə mədəniyyətlərarası dialoqun təşviq edilməsinə də böyük önəm verilmişdir. 2020-ci ilin 21 sentyabr tarixində ilk dəfə olaraq Azərbaycanın üç şəhəri – Bakı, Gəncə və Qəbələ YUNESKO-nun Öyrənən Şəhərlər üzrə Qlobal Şəbəkəsinə üzv seçilmişdir. Sözügedən şəbəkənin əsas məqsədi üzv şəhərlər arasında təhsil sahəsində təcrübə mübadiləsi aparmaq, şəhərlərin öyrənmə üzrə inkişaf prosesinə dəstək olmaq, həmçinin rifah və dayanıqlı inkişafı təbliğ etməkdən ibarətdir. Eyni zamanda, il ərzində Azərbaycanın irəli sürdüyü bir sıra milli və çoxmillətli nominasiyalar, o cümlədən “Nar bayramı, ənənəvi nar festivalı və mədəniyyəti” və “Miniatür sənəti” nominasiyaları Bəşəriyyətin Qeyri-maddi Mədəni İrsinin Reprezentativ Siyahısına daxil edilmişdir.

Çoxtərəfli və ikitərəfli əlaqələr

Cari il ərzində bir sıra çoxtərəfli və ikitərəfli formatlarda xarici siyasət fəaliyyəti davam etdirilmişdir.

Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası, Türkmənistan, Ukrayna, Macarıstan, Koreya Respublikası, Serbiya Respublikası, Niderland Krallığı, İtaliya Respublikası və Çin Xalq Respublikası arasında bu il 28 beynəlxalq müqavilə imzalanmışdır.

2020-ci il 25 fevral tarixində imzalanmış və avqust ayında qüvvəyə minmiş “Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Türkiyə Respublikası Hökuməti arasında qarşılıqlı olaraq vizadan azad etmə haqqında Saziş”ə əsasən hər iki ölkə vətəndaşları üçün 90 gün vizasız qalma müddəti müəyyən edilmişdir. 2020-ci ilin 10 dekabr tarixində “Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Türkiyə Respublikası Hökuməti arasında qarşılıqlı olaraq vizadan azad etmə haqqında 25 fevral 2020-ci il tarixində Bakı şəhərində imzalanmış Sazişə dəyişikliklər edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Hökuməti və Türkiyə Respublikası Hökuməti arasında 1 saylı Protokol” imzalanmışdır. Sözügedən Protokol qüvvəyə mindikdən sonra iki ölkə vətəndaşları artıq biometrik şəxsiyyət vəsiqəsi və digər sərhədkeçəmə sənədləri ilə vizasız səfər edə və 90 gün vizasız qala bilər. Beləliklə, Azərbaycan Respublikası tarixində ilk dəfə şəxsiyyət vəsiqəsinin sərhədkeçmə sənədi kimi istifadə olunması üçün Müqavilə imzalamışdır.

Ümumilikdə, cari ildə Türkiyə Respublikası, Türkmənistan, Macarıstan, Bolqarıstan Respublikası, Özbəkistan Respublikası, Rusiya Federasiyası, Ukrayna, Çin Xalq Respublikası, Serbiya Respublikası, Meksika Birləşmiş Ştatları, Polşa Respublikası, Monteneqro, Koreya Respublikası, Niderland Krallığı, İtaliya Respublikası, İordaniya Haşimilər Krallığı və Tacikistan Respublikası ilə 37 beynəlxalq müqavilənin qüvvəyə minməsi təmin edilmişdir.

Siyasi, iqtisadi və humanitar sahələrdə dövlətlərarası tərəfdaşlıq münasibətləri inkişaf etdirilmişdir.

İl ərzində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İsveçrə, Almaniya, İtaliya və Müqəddəs Taxt-Taca rəsmi və işgüzar səfərlər həyata keçirmiş, həmçinin Azərbaycan Respublikasının xarici işlər naziri İsveçrə, Avstriya, Almaniya, Belçika, Türkiyə, Rusiya, Gürcüstan, ABŞ və İranda rəsmi və işgüzar səfərlərdə olmuşdur.

Eyni zamanda, 2020-ci ildə Türkiyənin və Türkmənistanın Prezidentləri, həmçinin Türkiyə, Qırğızıstan, Qazaxıstan, Özbəkistan, Macarıstan və Rusiyanın xarici işlər nazirləri ölkəmizə rəsmi və işgüzar səfərlər etmişlər.

30 sentyabr 2020-ci il tarixində Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının Kuba Respublikasında Səfirliyi təsis edilmişdir.

Xaricdə yaşayan Azərbaycan Respublikası vətəndaşları ilə iş

İl ərzində xarici ölkələrdə yaşayan Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının hüquqi vəziyyətinin yaxşılaşdırılması, onlara mülki, ailə və cinayət işləri üzrə hüquqi yardımın göstərilməsi, xarici ölkələrdə üzləşdiyi çətinliklərin aradan qaldırılması üzrə aparılan fəaliyyət davam etdirilmişdir.

2020-ci ildə İraq Respublikasından Azərbaycan Respublikasının vətəndaşlarının repatriasiyası istiqamətində aparılan təxliyə prosesi nəticəsində İraq həbsxanalarında və uşaq evlərində yaşayan 194 nəfər Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olan uşaqlar Azərbaycana qayıtmış və müvafiq reabilitasiyadan sonra yaxınlarının himayəsinə verilmişdir.

Bununla yanaşı, COVİD-19 pandemiyası ilə əlaqədar İran, Türkiyə, Rusiya, Gürcüstan, Qazaxıstan, Ukrayna, Belarus, ABŞ və digər ölkələrdən Vətənə qayıtmaq arzusunda olan 15000-dən çox Azərbaycan Respublikası vətəndaşının təxliyəsi həyata keçirilmişdir.

Cari ildə Xarici İşlər Nazirliyinin tərkibində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Respublikasının Beynəlxalq İnkişafa Yardım Agentliyinin (AİDA) vasitəsilə bir sıra ölkələrdə təxliyə üçün müraciət edənlərin sırasında ciddi maddi sıxıntı ilə üzləşən azərbaycanlı tələbələrə mailiyə dəstəyi göstərilmiş, həmçinin 20 ölkədə yaşayan 600 nəfərdən çox son dərəcə çətin vəziyyətdə olan tələbələrin hər birinə birdəfəlik maliyyə müavinəti təqdim edilmişdir.

ADA Universiteti

5-16 oktyabr tarixlərində AIDA və ADA Universitetinin birgə əməkdaşlığı çərçivəsində 14 ölkənin diplomatları üçün video-konfrans formatında həyata keçirilmiş “Əcnəbi diplomatlar üçün Xarici Siyasət Proqramı” adlı ixtisasartırma kursu çərçivəsində Azərbaycanın daxili və xarici siyasət gündəliyində duran bir sıra aktual məsələlərə dair kurs iştirakçılarına ətraflı məlumat verilmişdir.

Xarici İşlər Nazirliyi nəzdində fəaliyyət göstərən ADA Universiteti cari ildə üç ikili diplom proqramı imzalamışdır: Corc Vaşinqton Universiteti (ABŞ) ilə “Kompüter elmi” və “Data analitikası” sahəsində; MGIMO (Rusiya) ilə MBA-Maliyyə sahəsində magistr proqramı; CEFAM Universiteti (Fransa) ilə “Biznesin İdarəedilməsi” sahəsində bakalavr proqramı. Bundan əlavə, ADA Universiteti Berqamo Universiteti (İtaliya), British Council (İngiltərə) və Kent Universiteti (İngiltərə) ilə akademik layihələr həyata keçirmişdir. ADA Universiteti akademik proqramlarında Maliyyə, Beynəlxalq İnkişaf, Kommunikasiya və Rəqəmsal Media sahələrində yeni bakalvr proqramlarına başlamışdır.

Növbəti ildə qarşıda duran vəzifə

2021-ci ildə Xarici İşlər Nazirliyi Azərbaycan Respublikasının dövlət mənafeyi və milli maraqlarının beynəlxalq aləmdə layiqincə təmin edilməsi məqsədilə apardığı çevik və praqmatik xarici siyasət fəaliyyətini davam etdirəcəkdir. Əsas səylər ikitərəfli və çoxtərəfli münasibətlərdə maraqlarımıza cavab verən qarışlıqlı hörmət və bərabərhüquqluluq prinsipləri əsasında əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi, Azərbaycanın işğaldan azad olunmuş ərazilərinin bərpasına dost ölkələrin və tərəfdaş beynəlxalq təşkilatların cəlb edilməsi, bölgədə yeni əməkdaşlıq və inkişaf təşəbbüslərinin təşviq edilməsi, habelə enerji və nəqliyyat sahələrində irimiqyaslı regional infrastruktur layihələrin uğurla həyata keçirilməsinin təmin edilməsi ilə Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə mövqelərinin gücləndirilməsi və nüfuzunun daha da artırılmasına yönələcəkdir. Xarici siyasət fəaliyyəti Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin vurğuladığı “bütün ölkələrlə bərabərhüquqlu, qarşılıqlı hörmət və etimad əsasında münasibətlərin qurulması əsas prinsiplərimizdən biridir” fikri əsasında həyata keçiriləcəkdir.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

“Putin günlərlə telefonda danışıqlar aparırdı”

Xural Yazıldığı tarix 28 Dekabr 2020

“Rusiya qan tökülməsinin dayandırılmasında əsas rol oynadı”.

Virtualaz.org bildirir ki, bunu Rusiya liderinin sözçüsü Dmitri Peskov Prezident Vladimir Putinin Dağlıq Qarabağ probleminin həllinə dair vasitəçiliyindən danışarkən bildirib.

“Bu vəziyyətdə Putinin məsuliyyətli mövqeyi, dayandırmaq üçün göstərdiyi səylər – əlbəttə ki, bunlar baha başa gəlir, onları qiymətləndirmək çox çətindir” – deyən Peskov bu məsələnin yalnız Bakı və Yerevanla qarşılıqlı hörmətə əsaslanan yaxşı və konstruktiv əlaqələrin qorunması sayəsində həll olunduğunu qeyd edib.

“Prezident bu məsələ ilə şəxsən məşğul olurdu və günlərlə əlində telefon dəstəyi danışıqlar aparırdı”.

Peskov, həmçinin bildirib ki, münaqişə ilə bağlı Rusiya lideri Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla da telefon danışıqları aparıb.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Prezident İlham Əliyev hərbi qulluqçuların “İgidliyə görə” medalı ilə təltif edilməsi haqqında Sərəncam imzalayıb

Xural Yazıldığı tarix 18 Dekabr 2020

Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin hərbi qulluqçularının “İgidliyə görə” medalı ilə təltif edilməsi haqqında
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Eldar Həsənov İlham Əliyevi dərhal təbrik edib! – “XURAL”IN ARXİVİ

Xural Yazıldığı tarix 18 Dekabr 2020

Bu gün bəzi media orqanlarında Eldar Həsənovun torpaqlarımızın azad olunmasına susqunluq göstərdiyi və heç bir rekasiya vermədiyi haqda yanlış məlumat yayılıb.

Axar.az xəbər verir ki, bu sözlər sabiq baş prokuror və səfir Eldar Həsənovun qardaşı Şahin Həsənovun yaydığı müraciətdə əksini tapıb.

Ş.Həsənov bildirib ki, qardaşı Eldar Həsənov hazırda təcridxanada olmasına baxmayaraq, bu barədə açıq müraciət edib:

“Yəqin media nümayəndələrinin bu məqam diqqətindən yayınıb və yaxud unudulub. Ona görə bir daha xüsusi olaraq yada salıram ki, qardaşım Eldar Həsənov 8 noyabrda – Azərbaycanın incisi olan Şuşanın azad olunduğu gün Azərbaycan Prezidenti, Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyevə müraciət ünvanlayaraq, bu tarixi qələbə münasibəti ilə onu və Azərbaycan xalqını təbrik etdi. Kəlbəcərin azad olunması barədə qərardan sonra isə E.Həsənov ictimai müraciət yayaraq, bir kəlbəcərli kimi də Ali Baş Komandana sonsuz minnətdarlığını ifadə etdi. Bunlar barədə E.Həsənovun vəkili, Azərbaycanın tanınmış hüquqşünaslarından olan mərhum Adil İsmayılov həm sosial şəbəkə hesabında paylaşım etmiş, eyni zamanda mediada açıqlaması yayılmışdı”.

Ş.Həsənov vurğulayıb ki, Eldar Həsənovun Azərbaycanın tarixi Zəfərinə səssiz qaldığını düşünməyin özü yanlışdır:

“Eldar Həsənov Vətənini həddən çox sevən, ölkəsinə bağlı, Prezident İlham Əliyevin siyasi kursuna sadiq bir şəxsdir və bütün şüurlu fəaliyyətində ölkəmizə xidmət etməyə çalışıb. Hazırda onun istintaq təcridxanasında olması isə sadəcə, anlaşılmazlıqdır və hesab edirəm ki, yaxın müddətdə bütün məsələlər aydınlaşacaq və Eldar Həsənov da azadlığına qovuşacaq. Ancaq şəxsi zəmində üzləşdiyi anlaşılmazlıq Eldar Həsənovun Qarabağın azad edilməsi və tarixi qələbəmizə görə hədsiz sevincini büruzə verməyə mane ola bilməz və olmayıb da. Azərbaycan xalqı, Azərbaycan Ordusu Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi altında elə bir qələbə qazanıb ki, bunun yaxın yüzillik tariximizdə əvəzi yoxdur.

Buna görə də medianı bir daha milli məsələlərdə həssas olmağa, birliyimizi, bütövlüyümüzü qorumağa çağırır, yanlış informasiyalara inanmamağa və araşdırma aparmağa dəvət edirəm”.

Xural.com xatırladır ki, Eldar Həsənovun İlham Əliyevə təbrik məktubunu Xural.com 14 noyabr 2020-ci ildə dərc edib. Linki Oxucularımız üçün təqdim edirik: https://www.xural.com/eldar-h%c9%99s%c9%99nov-h%c9%99bsd%c9%99n-ilham-%c9%99liyev%c9%99-m%c9%99ktub-yazdi/

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

“Təklif edilirdi ki, Laçın dəhlizinin eni 30 kilometr olsun, buna qəti etiraz etdim”

Xural Yazıldığı tarix 1 Dekabr 2020

Laçın rayonunun strateji əhəmiyyəti, eyni zamanda, ondan ibarətdir ki, rayon ərazisindən və Laçın şəhərinin içi ilə Laçın dəhlizi keçir. Dəhliz uzun illər erməni silahlı qüvvələrinin, işğalçıların nəzarətində idi. Noyabrın 10-da imzalanmış birgə Bəyanatın ilkin versiyasında bu dəhlizin erməni silahlı qüvvələrinin nəzarətində qalması ilə əlaqədar müddəa var idi. Mən buna etiraz etdim və nəticədə bu dəhliz Rusiya sülhməramlı qüvvələrinin nəzarətinə verilib. Laçın dəhlizi erməni işğalçı qüvvələrindən təmizlənib.

Xural.com xəbər verir ki, bu fikirləri Prezident İlham Əliyev xalqa müraciətində üçtərəfli Bəyanatla bağlı bəzi təfərrüatlardan danışarkən söyləyib.

“Bəyanatın ilkin versiyasında bizə təklif edilirdi ki, Laçın dəhlizinin eni 30 kilometr olsun. Mən buna qəti etiraz etdim və dedim ki, Ermənistan tərəfinin bu iddiası tamamilə əsassızdır. Dəhliz çərçivəsində təhlükəsizlik tədbirlərini təmin etmək üçün bu qədər geniş dəhlizə ehtiyac yoxdur. Ona görə mən bunu tamamilə qəbuledilməz təklif kimi hesab etdim və öz fikrimi bildirdim. Ondan sonra ikinci variantda Laçın dəhlizinin eni 10 kilometr nəzərdə tutulurdu. Buna da mən razılıq vermədim və nəticədə 5 kilometr eni olan dəhliz haqqında razılıq əldə edildi. Beş kilometr həm bizim üçün, həm Dağlıq Qarabağda yaşayan ermənilər üçün və təhlükəsizliyi təmin etmək üçün kifayət qədər məsafəni əhatə edir”, – deyə dövlətimizin başçısı bildirib.

Prezident qeyd edib ki, 30 ilə yaxın aparılan danışıqlarda Laçın rayonunun Azərbaycana qaytarılması, xüsusilə Laçın dəhlizi ilə bağlı olan məsələ həmişə çox önəmli və ayrı bir mövzu kimi müzakirə olunurdu. Ermənistan tərəfi, ümumiyyətlə, hesab edirdi ki, bütün Laçın rayonu onlara dəhliz kimi verilməlidir. Bəzi Qərb dairələri bu mövqeyi dəstəkləyirdi. Bunun nəticəsində Laçın rayonunda çox ciddi məskunlaşma siyasəti aparılırdı. Orada minlərlə, bəzi məlumatlara görə, bəlkə də 10 minə yaxın insan yaşayırdı. Belə bir fikir həmişə var idi ki, Laçın rayonu hansısa formada Ermənistana qalmalıdır.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

İlham Əliyev: “27 ildir onlara təklif etdiklərimiz qüvvəsini itirdi…”

Xural Yazıldığı tarix 31 Oktyabr 2020

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev oktyabrın 28-də Almaniyanın ARD televiziya kanalına müsahibə verib.

Xural.com müsahibəni təqdim edir:

– Sentyabrın 27-də müharibə başladı. Sizin, “kim birinci atəş açdı” sualına cavabınız nədir?

– Cavab, Ermənistandır və bizim sübutlarımız var. Çünki mülki şəxslər və hərbçilər arasında ilk qurbanlar azərbaycanlılar idi. Bu, bizə qarşı ardıcıl surətdə üçüncü hərbi təxribat idi. Birinci, iyul ayında törədildi. O zaman onlar Ermənistan-Azərbaycan sərhədinə hücum etdilər. Bizim mülki şəxslər və hərbi qulluqçular arasında itkilərimiz olmuşdur. İkinci cəhd avqust ayında baş vermişdir. Ermənistan diversiya qrupu göndərmişdir, onun başçısı tərəfimizdən saxlanılmışdır və o, ifadə vermişdir ki, mülki şəxslərə hücum etmək üçün göndərilmişdir. Üçüncü dəfə sentyabrın 27-də onlar təmas xəttinə yaxın yerləşən bəzi şəhər və kəndləri ağır artilleriya bombardmanına tutdular. Biz cavab verdik və bu, belə başlamışdır.

– Siz çox tutarlı və sərt cavab verdiniz. Nə üçün bu dəfə belə etdiniz? Bu, İsrail və Türkiyə dronlarına görə Azərbaycan Ordusunun üstün qüvvəyə malik olduğu üçün baş verdi?

– İsrail dronları bizdə artıq uzun illərdir ki, var. Yeri gəlmişkən, onların bəziləri Ermənistanın işğal olunmuş bəzi torpaqlarımızın işğaldan azad edilməsi zamanı başladığı təxribata qarşı 2016-cı ildə istifadə olunmuşdur. Lakin o toqquşma Ermənistan dayandığına görə bir neçə gün davam etdi. Onlar bu dəfə də dayansaydılar, biz də dayanardıq. Lakin onlar dayanmadılar. Onlar bizə böyük ziyan vurmaq istəyirdilər. Onlar təmas xəttindən çox uzaqda yerləşən şəhərlərə raket atmağa başladılar və bizim mülki şəxslər arasında çoxlu qurbanlarımız var – bu vaxtadək 69 nəfər. Odur ki, biz özümüzü, xalqımızı müdafiə etməli və cavab verməli idik. Bizim cavabımız sərt idi, amma onlar buna layiq idilər.

– Başa düşdüyümə görə Siz xüsusilə cənubda müəyyən torpaqları azad etmisiniz, lakin, eyni zamanda, Dağlıq Qarabağa yaxın, şimalda da. Bu müharibə nə qədər davam edəcək?

– Bu, Ermənistandan asılıdır. Mən bunu dəfələrlə demişəm. Biz bu gün dayanmağa hazırıq. Yeri gəlmişkən, bizim üç dəfə atəşkəsə razı olmağımız faktı hərbi toqquşmaları dayandırmaq və bu məsələni danışıqlar masasında, siyasi yolla həll etmək iradəmizi nümayiş etdirir. Lakin Ermənistan üç dəfə atəşkəsi kobud şəkildə pozmuşdur.

– Onlar da eyni sözləri deyirlər.

– Bəli, əlbəttə ki, onlar deyirlər. Lakin baxın, görün nələr baş verib. Oktyabrın 10-da humanitar atəşkəs elan olunmuşdu. Növbəti gün onlar Ermənistan ərazisindən Gəncəyə ballistik raket atdılar. Yəqin ki, siz bunun səbəb olduğu dağıntıları görmüsünüz və 10 mülki şəxs öldürülmüşdür. Onlar deyirlər ki, bunu onlar etməyiblər. Lakin bu, açıq-aydındır, çünki ballistik raketlərin buraxılışı peyk vasitəsilə müşahidə edilir. Beləliklə, Minsk qrupunun üç həmsədr ölkəsi, əlbəttə ki, bunu kimin etdiyini bilirlər. İkinci dəfə onlar eyni şeyi etdilər. Onlar atəşkəs elan olunduqdan 2 dəqiqə sonra onu pozdular. Üçüncü dəfə isə onlar dünən Tərtər şəhərinə kasetli raket atanda bunu etdilər. Dörd nəfər öldürülmüşdür, onların arasında yeddi yaşlı bir qız var. Beləliklə, bunu onlar ediblər. Bunu bizim etdiyimizə dair heç bir sübut yoxdur. Bizim etdiyimiz bunun əksidir. Mən demişdim ki, biz eyni qaydada cavab verməyəcəyik. Biz onlara döyüş meydanında cavab verəcəyik. Biz şəhərlərə, mülki şəxslərə hücum etmirik, yalnız döyüş meydanında cavab veririk. Əlbəttə, biz özümüzü müdafiə etməliyik. Əgər onlar hücum edirlərsə, əgər onlar itirdikləri mövqeləri geri almaq istəyirlərsə, biz sakit dura bilmərik. Biz özümüzü müdafiə etməliyik. Biz nə qədər çox müdafiə olunuruqsa, daha çox əraziləri azad edirik.

– Bu, eyni ilə onların iddia etdiyi məsələlərdir. Onlar iddia edirlər ki, Siz kasetli raketlərdən istifadə edirsiniz. Hətta Sizin orada və Dağlıq Qarabağda kasetli raketlərdən istifadə etdiyinizə dair “Amnesty International” və “Human Rights Watch” təşkilatlarından bəzi dəlillər var idi. Nəyə görə Siz bu növ silahlardan istifadə edirsiniz?

– Biz onlardan istifadə etmirik. Biz özümüzü müdafiə edirik. Biz “Amnesty International” və “Human Rights Watch” təşkilatlarını Azərbaycana dəvət etmişik. Əfsuslar olsun ki, onlar hadisələri yalnız Ermənistan tərəfindən işıqlandırırlar. Onlar bura gəlmək üçün bizə müraciət etməyiblər. Ona görə bizdə onların qərəzliliyi ilə bağlı böyük şübhələr var.

– Lakin mənim indi bildiyimə görə onlar gəlirlər. “Human Rights Watch” təşkilatı gəlir, mənə deyiblər.

– Onlar bizim “Nəyə görə buraya gəlmirsiniz?” dediyimizə görə gəlirlər. Biz onlara “xahiş edirik, buraya gəlin” müraciətini etdikdən sonra onlar gəlməyə razılıq verdilər. Lakin onlar birinci növbədə niyə gəlmədilər?

– Onlar mənə gəlmək istədiklərini deyiblər. Bir neçə dəfə müraciət ediblər, lakin Siz onlara girişə icazə verməyibsiniz.

– Xeyr. Bu, mümkün deyil. Çünki biz elə dünən onların nəyə görə gəlmədiklərini, qoyun, gəlsinlər Gəncəyə, Tərtərə getsinlər demişik. Ermənilərin hücum etdiyi insanlarla görüşsünlər. Yenə də ballistik mərminin buraxılışı peykdən görünür. Heç kim deyə bilməz ki, biz Dağlıq Qarabağda və ya Ermənistanda mülki şəxslərin yaşadığı istənilən yerə ballistik raket atmışıq.

– Gəlin, yenə Sizdən kasetli silahlarla bağlı soruşum. Çünki Sizin də bildiyiniz kimi bu, çox ciddi mövzudur. Mən “Human Rights Watch” təşkilatının araşdırmasına baxdım və sübut ondan ibarət idi ki, çox maraqlıdır, onların şəkilləri var idi, onlarda hətta silahın adı da var idi. Onların dediyinə görə, onun adı İsrail istehsalı olan LAR 160 kasetli bomba idi. Bu faktları həqiqətən də mübahisə predmetinə çevirirsiniz?

– Bəli, əlbəttə ki. Bununla bağlı heç bir sübut yoxdur. Mən istərdim ki, onlar buraya gəlsinlər və o dəlilləri təqdim etsinlər. Eyni zamanda, Gəncəyə, Tərtərə, Bərdəyə getsinlər və ermənilərin hansı növ silahlardan istifadə etdiklərini görsünlər. Qərəzsiz olsunlar…

– Onlar burada silah tapsalar, Siz onların araşdırmasına güvənərsiniz?

– Onlar bunu etməlidirlər. Çünki onların “yox” demək imkanı yoxdur. Qoyun, onlar desinlər. Çünki bu vaxtadək “Human Rights Watch” və “Amnesty International” təşkilatları Azərbaycana qarşı çox aqressiv idi. Onlar heç vaxt Ermənistanda insan haqlarının pozulması ilə bağlı heç bir şərh verməyiblər. Ermənistan həbsxanasında jurnalist öləndə onlar sakit idilər. Ermənistanın əsas müxalifət partiyasının rəhbəri həbs edildikdə onlar səssiz idilər. Sabiq prezidentlərin məhkəmə işi gedəndə onlar səssiz idilər. Onlar görmək istəmirlər. Çünki onların təşkilatlarında erməni əsilli insanlar var və bu təşkilatlardan əsasən Azərbaycanın imicinə xələl gətirmək üçün istifadə olunur. Lakin buna baxmayaraq, biz onları dəvət etdik, qoyun, onlar gəlsinlər və gördüklərini desinlər.

– Əslində, Siz heç vaxt BMT-nin kasetli silahları haqqında konvensiyasını imzalamayıbsınız. Nəyə görə, bu, Sizin üçün problemdir? Əslində, Siz ondan istifadə edə bilərdiniz.

– Ermənistan onu imzalayıb?

– Xeyr, lakin biz indi Ermənistandan deyil, Azərbaycandan danışırıq.

– Biz münaqişə haqqında danışırıq. Bizim hansısa konvensiyanı imzalamağımız və ya imzalamamağımız faktı bizim o silahdan istifadə etməyimiz və ya etməməyimiz anlamına gəlmir. Bizim kifayət qədər silah-sursatımız var. Bizim müasir silahlarımız var və biz onları döyüş meydanında nümayiş etdiririk. Bizim etdiklərimiz budur, biz əraziləri bombalarla azad etmirik, biz əraziləri, kəndləri, şəhərləri bir-birinin ardınca işğaldan azad edən və Azərbaycan bayrağını ucaldan döyüşçülərimizlə azad edirik. Bu, belə edilir.

– Bu mövzuya gəlmişkən, yeddi rayonun hamısını azad etmək, bundan sonra danışıqları aparmaq və Dağlıq Qarabağın muxtariyyət zonası ilə bağlı bir razılığa gəlmək məqsəd deyilmi?

– Biz bunu təklif etdik. Lakin ermənilər bunu həmişə rədd ediblər. Minsk qrupunun həmsədrləri mənim dediklərimi təsdiqləyə bilərlər. Biz həmişə təklif edirdik, biz həmişə sülh planına, belə adlandırılan əsas prinsiplərə sadiq idik. Bu prinsiplər Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərinin mərhələlərlə boşaldılmasını nəzərdə tuturdu. Birinci mərhələdə beş rayon, ikinci mərhələdə iki rayon. Lakin indi bu beş rayonun demək olar ki, hamısı işğaldan azad edilib. Buna görə Ermənistan həmişə buna qarşı olub. Səmimi söyləsək, əraziləri azad etdikdən sonra döyüş meydanında gördüklərimiz, orada qurulmuş istehkam qurğuları, – onlar bəlkə də bu qurğulara yüz milyonlarla dollar xərcləyiblər, – göstərir ki, onlar bu ərazilərdən çıxmağı planlaşdırmayıblar. Çünki əgər ərazilərdən çıxmağı planlaşdırsaydılar, bu qədər çox sərmayə yatırmazdılar. Müasir avadanlıq, müasir silahlar, müasir istehkam texnologiyası ilə təchiz olunmuş bir neçə müdafiə səddi var idi. Buna görə danışıqlar masasında onların bütün davranışı vasitəçiləri və bizi aldatmaq cəhdindən ibarət idi. Onlar danışıqları sonsuz edirdilər və vaxt qazanmaq istəyirdilər, onlar 27 il ərzində buna nail ola bildilər. Buna görə, biz əsas prinsiplərə sadiqik. Yeddi rayon bizə qaytarılmalıdır. Ermənilər heç vaxt bu rayonlarda yaşamayıblar. Üstəgəl, Dağlıq Qarabağdan qovulmuş azərbaycanlılar, – müharibədən əvvəl Dağlıq Qarabağda Azərbaycan əsilli 40 min insan var idi, – oraya qayıtmalıdır və plan belə icra olunmalıdır.

– Azərbaycanın heç bir təsiri olmadan muxtar rayon?

– Bu, müzakirələrin bir hissəsi idi. Lakin biz bununla bağlı yekun razılığa gəlmədik.

– Lakin Siz buna razılaşardınız?

– Biz bunu indi müzakirə etməliyik. Çünki indi ortada yeni reallıq var. Biz həmişə eşitmişik ki…

– Siz orada – muxtar regionda hansı təsirə malik olmaq istəyirsiniz? Bu, özü-özlüyündə ziddiyyət təşkil edir.

– Xeyr. Əvvəla, biz heç bir muxtar rayon razılığına gəlməmişik. Bu, birincisi. Biz bu razılığa gəlməmişik. Biz bunu təklif edəndə ermənilər bunu rədd edirdilər. Onlar bizim razı olmadığımız müstəqillik tələb edirdilər. İndi ortalıqdakı reallıqlar dəyişib. Biz dəfələrlə eşitmişik ki, reallıqlar var və siz onları nəzərə almalısınız. Yaxşı. Biz dəyişdik reallıqları. İndi onlar bunları nəzərə almalıdır və bu, 27 il ərzində bizim onlara təklif etdiklərimiz ola bilsin, artıq öz qüvvəsini itirib. Ona görə indi biz müzakirələr aparmalıyıq və yeri gəlmişkən, Ermənistan hazır olduğu təqdirdə biz danışıqların yeni mərhələsinə başlamaq və danışıqlar masasında Dağlıq Qarabağın gələcəyini müzakirə etmək üçün Xarici İşlər nazirimizi sabah Cenevrəyə göndərməyə hazırıq. Lakin bunun üçün Ermənistan dayanmalıdır. Onlar bu aylar ərzində həmişə bizim azad etdiyimiz əraziləri geri almaq istəyiblər və bu da onların məğlubiyyətinin əsas səbəbidir.

– Biz orada, bu ərazidə olduqda bizdə bir sual ortaya çıxdı. Nəyə görə Qarabağ Azərbaycan üçün belə önəmlidir? Orada resurslar var, yoxsa bu, bir rəmzi məna daşıyır?

– Elzas və Lataringe sizin üçün önəmlidir? Bavariya sizin üçün önəmlidir? Yaxud Reyn-Vestfaliya? Bu, bizim torpaqdır, beynəlxalq səviyyədə tanınan bizim ərazimizdir. Bu, resurslar məsələsi deyil. Əsas resurslar burada, Bakıdadır. Bu, ədalət məsələsidir, bu, milli qürur məsələsidir və bu, beynəlxalq hüquq məsələsidir. Beynəlxalq hüquq və bütün beynəlxalq ictimaiyyət Dağlıq Qarabağı Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi kimi tanıyır. Biz ədaləti bərpa edirik və biz BMT Təhlükəsizlik Şurasının 27 il ərzində kağız üzərində qalan qətnamələrini icra edirik.

– Siz qəbul edirsiniz ki, bu regionda insanların əksəriyyəti dünya üzrə əksər tarixçilərin dediyi kimi, ermənilər olub?

– Tarixə gəlincə, sizə deyə bilərəm ki, ermənilər bu regiona XIX əsrin əvvəlində Qarabağ xanlığı ilə Rusiya imperiyası arasında sülh sazişindən, – onu İbrahim Xəlil xan və rus generalı Sisianov imzalamışlar – sonra köçürülüb və ya gətirilib.

– Onlar orada əsrlər boyu yaşamırlar?

– Xeyr, xeyr. Onlar Dağlıq Qarabağa 1805-ci, 1813-cü, 1828-ci illərdə imzalanmış Kürəkçay, Gülüstan və Türkmənçay sülh sazişlərindən sonra köçürülməyə başlayıblar. İnternetdə görə bilərsiniz. Bu sazişlərdə ermənilər qeyd olunmur. Ermənilər sonradan Çar Rusiyası tərəfindən Şərqi Anadolu və İrandan regionun etnik və dini tərkibini dəyişdirmək məqsədilə gətiriliblər.

– Belə çıxır ki, tarixçilərin, Qafqaz regionu üzrə ekspertlərin əksəriyyəti səhv edirlər?

– Bəli, əlbəttə. Çünki sənədlərə baxın. Tarixçilər, hansı tarixçilər? Müxtəlif tarixçilər var və bəzən tarix siyasi üstünlüklərlə motivasiya olunur. Lakin həmin sənədlərə baxın, internetdə var və siz görə bilərsiniz. Əgər siz erməni əhali ilə bağlı hər hansı qeyd tapsanız, deyərsiniz ki, mən səhv edirəm. Beləliklə, bu, belə olub. Lakin digər məsələ ondan ibarətdir ki, bəli, onlar 200 il ərzində orada yaşayıblar və “Qarabağ” sözü Azərbaycan sözüdür, erməni sözü deyil. Siz bilirsiniz onlar Dağlıq Qarabağın qondarma paytaxtını necə adlandırırlar? Stepanakert. Bilirsiniz kimin şərəfinə adlandırılıb? Stepan Şaumyanın. Erməni əsilli rus bolşeviki Stepan Şaumyan 1918-ci ildə azərbaycanlılara qarşı soyqırımı törətmiş cinayətkar dəstənin rəhbəri idi. Əgər bu, qədim Ermənistan ərazisi idisə, niyə Qarabağ adlandırılır? Niyə paytaxt şəhər hansısa qədim adla deyil, Stepanakert adlanır? Çünki onlar orada 200 il yaşayıblar. 1978-ci ildə orada yaşayan ermənilər Dağlıq Qarabağa gəlişlərinin 150 illiyi münasibətilə abidə ucaltdılar. Bu, tarixdir. Lakin bir daha deyirəm, onlar 200 il boyunca yaşayıblar və biz onların yaşamağını istəyirik. Mən dəfələrlə demişəm ki, biz azərbaycanlıların geri qayıtmağını və ermənilərin 200 il boyunca tarixən yaşadıqları ərazidə yaşamağını istəyirik, nəyin bahasına olursa-olsun.

– Buna baxmayaraq, bu insanlar Sizin hərbi əməliyyatlara, dedikləri kimi etnik təmizləməyə məruz qalırlar?

– Xeyr, əsla. Biz etnik təmizləməyə məruz qalmışıq. Onlar Dağlıq Qarabağı və 7 ətraf rayonu işğal edəndə, bu 7 rayonda, o cümlədən Dağlıq Qarabağın bir hissəsi olan Şuşada 750 min azərbaycanlı etnik təmizləməyə məruz qaldı. Etnik təmizləməyə məruz qalan biz olmuşuq. Biz ermənilərə qarşı etnik təmizləmə aparmamışıq və bunu indi də etməyi planlaşdırmırıq. Çünki mən demişəm ki, biz birlikdə yaşamalıyıq. Bu, asan olmayacaq. Lakin biz öyrənməliyik.

– Lakin indi orada, son bir neçə həftədə mülki şəxslər qətlə yetirilib?

– Azərbaycanın da mülki şəxsləri qətlə yetirilib – 69 nəfər.

– Orada da.

– Bəli. Çünki bu, müharibədir. Lakin 69 mülki şəxs münaqişə zonasından uzaqda olan Gəncədə və digər ərazilərdə qətlə yetirilib, 300-dən çox mülki şəxs yaralanıb. Bu, müharibədir. Əfsuslar olsun ki, bu, olur.

– Mən 5 il İsraildə yaşamışam. Yaxşı bilirəm ki, İsrail dronları çox dəqiqdir. Demək istəyirəm, mənim anladığım qədəri ilə bu, dron vasitəsilə edilməyib?

– Xeyr.

– Necə olub ki, Dağlıq Qarabağda kilsəyə zərbə endirilib.

– Artıq qeyd etdiyim kimi, bu, ehtimal ki, bizim artilleriyanın səhvi olub və ya, ikinci variant o ola bilər ki, ermənilər bizi günahlandırmaq üçün bunu özləri ediblər.

– Xristianlar öz kilsələrinə atəş açıblar?

– Lakin bu, kiçik ziyan idi. Dağılmayıb. Siz oranın şəkillərini görmüsünüz? Kiçik ziyandır. Kilsə dağılmayıb. O, maksimum iki həftəyə təmir edilə bilər. Ona görə də, bizdə şübhə var ki, bu, bizi günahlandırmaq üçün onların özləri tərəfindən törədilmiş ola bilər. Bakıdakı erməni kilsəsinə baxın. Biz onu qoruyub saxlayırıq. Biz onu bərpa etmişik.

– Belə bir şeyi uydurmaq üçün müsəlmanların məscidi dağıtmasını təsəvvürünüzə gətirə bilərsiniz?

– Mən bilmirəm. Ola bilsin. Ola bilsin ki, bu, baş versin, niyə də yox. Burada, Bakıdakı erməni kilsəsi bizim tərəfimizdən qorunub saxlanıb. Biz onu dağıtmamışıq. Biz onu qoruyuruq. Biz orada minlərlə erməni kitabı saxlayırıq. Onlar isə işğaldan azad edilmiş Zəngilanda məsciddə donuz saxlayırdılar. Fərq bundadır.

– Mən bildiyimə görə, oktyabrın 1-də Azərbaycanda bir nəfər sülh tələb etdiyinə görə həbs olunub. Bəzi insan haqları ekspertləri, müdafiəçiləri deyirlər ki, Siz bu müharibəyə həm də xalqı ətrafınızda birləşdirmək, demokratiya və insan haqları ilə bağlı ölkədəki problemlərdən diqqəti yayındırmaq üçün başlamısınız.

– Bu, tamamilə yanlış qiymətləndirmədir. Birincisi, mənim həbs olunan hər hansı şəxs barəsində məlumatım yoxdur. Əgər, adını deyə bilərsinizsə, əgər, sizdə adı varsa, mənə deyin. Sizdə adı var?

– Hazırda məndə adı yoxdur, öyrənərəm.

– Öyrənəndə mənə deyərsiniz. Beləliklə, biz bu sualı etibarsız hesab edə bilərik, çünki sizdə ad yoxdur və məndə də bu məlumat yoxdur. Diqqətin yayındırılmasına gəlincə, diqqəti yayındırmağa ehtiyac yoxdur. Bizim siyasi sistemimiz səmərəlidir. Bu toqquşmadan əvvəl, hətta bizdə parlament seçkiləri keçirilməzdən əvvəl, mən siyasi əməkdaşlığın bir növ yeni prosesinə start verdim. Biz praktiki əməkdaşlığa başlamaq, düşmənçiliyə son qoymaq və ən azı bir-birimizlə danışmağa başlamaq üçün bütün siyasi partiyalara açıq müraciət etdik və iki partiyadan başqa bütün digər partiyalar, onların 50-si bunu dəstəklədi. Biz müasir, yeni siyasi prosesə başladıq. Hazırda parlamentimizdə çox sayda müxalifət üzvü var. Siyasi proses çox səmərəlidir.

– Azərbaycanda bir çox müxalifət üzvləri də həbsdə deyilmi?

– Xeyr, həbsdə olanlar törətdikləri cinayətlərə görə həbs ediliblər. Burada siyasi ittiham irəli sürülmüş heç kim yoxdur və müxalifət…

– Nə cür cinayətlər? Öz fikirlərini ifadə etməklə bağlı?

– Xeyr, müxtəlif cinayətlər. Hər hansı digər cinayət kimi. Mən dəqiq hansı olduğunu bilmirəm, amma bu, sadəcə olaraq, adi cinayətlərdir. Beləliklə, bizim bu cür səbəbimiz yoxdur. İkincisi, pandemiya dövründə bizim iqtisadi göstəricilərimiz ən yaxşılardan biridir. İqtisadiyyatımız cəmi 3,9 faiz azalıb. Bu, bəzi Avropa ölkələrində olduğundan xeyli aşağıdır. Azərbaycanda yoxsulluq səviyyəsi 5 faizdir, xeyli aşağı. İşsizlik səviyyəsi 7 faizdir, xeyli aşağı. Bizim konvertasiya oluna bilən valyuta ehtiyatlarımız xarici borcumuzdan 6 dəfə çoxdur. Bizdə daxili problemlər yoxdur, niyə mən buna başlamalıyam.

– Siz Azərbaycanı demokratiya nümunəsi adlandırardınız?

– Xeyr, heç vaxt. Siz öz ölkənizi demokratiya nümunəsi adlandırarsınız?

– Müəyyən mənada, bəli.

– Lakin siz müxalifətin nümayişlərinə qadağa qoyursunuz.

– Xeyr, belə deyil.

– Bəli, bəli. Nümayiş keçirmək istəyən ekstremist – adını unutmuşam. Siz onlara qadağa qoydunuz.

– Mən bu barədə bilmirəm. Demək istəyirəm ki, hətta koronavirus dövründə də etirazlar keçirirdilər.

– Xeyr, koronavirus dövründən əvvəl idi. Biz nümunə deyilik və özümüzü bu cür göstərmirik. Lakin özlərini sanki belə göstərən ölkələr var, amma onlar etirazçıları qətlə yetirirlər. Siz “sarı jiletlilərin” etirazlarında neçə nəfərin qətlə yetirildiyini bilirsinizmi? Bilirsiniz, 10-dan çox adam qətlə yetirilib.

– Amma biz Fransa barədə danışmırıq.

– Xeyr, gəlin, Avropa barədə danışaq.

– Azərbaycan barədə…

– Xeyr, gəlin özlərini guya demokratmış kimi aparanlardan danışaq. Biz özümüzü elə aparmırıq. Bəli, bizim çatışmazlıqlarımız var.

– Mən cənab Makrondan bu barədə soruşaram.

– Lakin etirazçılar qətlə yetirilirlər, küçədə etirazçıları qətlə yetirirlər – 10 nəfər qətlə yetirilmişdi. Biz sizin Avropada etirazçıları necə döydüyünüzə baxırıq, siz onları atlarla döyürsünüz, itləri gətirirsiniz və bu, demokratiya hesab olunur.

– Hazırda gəldiyim ölkə – Türkiyə bu hərbi əməliyyatlarda, bu müharibədə Sizin üçün nə dərəcədə əhəmiyyət kəsb edir? Burada türk əsgərləri var idi. Dünən biz onlardan bəziləri ilə söhbət etdik. Onlar Türkiyədən olduqlarını dedilər.

– Siz əsgərlərlə danışmısınız?

– Bəli.

– Döyüş meydanında?

– Xeyr, döyüş meydanında yox.

– Bəs harada?

– Bakı şəhərində.

– Onlar burada, Bakıda döyüşürlər?

– Xeyr, xeyr. Bununla belə, onlar buradadırlar.

– İndi burada alman əsgərləri də ola bilər.

– Siz birgə hərbi təlimlər keçirirsiniz…

– Bəli, bəli, keçiririk.

– Əgər, bu münaqişəyə üçüncü ölkə cəlb olunsa, Siz Türkiyədən kömək gözləyərsiniz?

– Biz hər hansı üçüncü ölkənin cəlb olunmasını istəmirik. Hansısa ölkənin cəlb oluna biləcəyini biz görmürük. Çünki bizi əhatə edən ölkələr bizim tərəfdaşlarımız və dostlarımızdır. Biz bilirik ki, ermənilər onların bəzilərini bu döyüşə cəlb etmək istəyirlər, lakin, əminəm, bu, baş verməyəcək. Bu, bizimlə Ermənistan arasında olan döyüşdür və hər kəs ondan uzaqda durmalıdır. Türk əsgərlər burada ola bilər, bəli. Ötən il biz 10 birgə hərbi təlim keçirmişik. Lakin bizim başqa ölkələrlə də çoxlu təlimlərimiz olur. Biz NATO-nun Sülh Naminə Tərəfdaşlıq Proqramının bir hissəsiyik. Burada qəribə heç nə yoxdur. Siz onları Bakıda görmüsünüz, onları döyüşdə görməmisiniz.

– Türkiyəyə məxsus F-16-lar burada – Azərbaycanda olduğuna görə özünüzü daha təhlükəsiz hiss edirsiniz?

– Türkiyənin F-16-ları bura təlimlə bağlı gəlib və ermənilər bizə qarşı hücuma keçdiklərinə görə burada qalıblar. Onlar həmrəylik əlaməti olaraq buradadır. Onlar heç bir döyüşdə iştirak etmir. Onların burada iştirakı planlaşdırılmır.

– Atəşkəs 3 dəfə pozulub. Onlardan biri Fransa, biri Rusiya, biri isə ABŞ-la danışıqlar nəticəsində elan edilmişdi. Bu müharibəni hansı beynəlxalq güc dayandıra bilər?

– Düşünürəm ki, bunu Ermənistan dayandırmalıdır. Beynəlxalq güc – sizin qeyd etdiyiniz bu üç ölkə Minsk qrupunun həmsədrləridir. Onlar dünyanın aparıcı ölkələri, BMT Təhlükəsizlik Şurasının üzvləridir, daimi üzvləri. Bu ölkələr Ermənistan qoşunlarının çıxarılmasını tələb edən 4 qətnamə qəbul edib. Lakin bu ölkələr bu qətnamələrin icrası üçün heç nə etməyiblər. Bu qətnamələr kağız üzərində qalıb. Bu, onu göstərir ki, bu vasitəçilik səmərəli olmayıb. Lakin, eyni zamanda, biz daha güclü ola biləcək bəzi başqa ölkələr barədə düşünməyə bilmərik. Ona görə də, müharibəni dayandırmağın yeganə yolu ondan ibarətdir ki, Ermənistan dayansın, öz məğlubiyyətini qəbul etsin, bizim qələbəmizi qəbul etsin və sonra ərazilərin bir hissəsini boşaltmaq barədə öhdəlik götürsün. Biz istənilən halda onları azad edəcəyik. Biz əks-hücuma başlayanda onlar inanmırdılar. Biz dedik – biz azad edəcəyik, bunu indi dayandırın. Onlar hətta biz Füzulini geri qaytarandan sonra da dayana bilərdilər. Dayanmadılar.

– Sizdə elə bir hiss varmı ki, onlar bu münaqişədə həqiqətən də maraqlı deyillər?

– Siz kimi nəzərdə tutursunuz?

– Məsələn, həmin üç ölkə.

– Xeyr, məndə belə bir hiss yoxdur. Çünki əgər onlar maraqlı olmasaydılar, vasitəçi olmazdılar. Onların ATƏT-dən mandatı var.

– Lakin vasitəçilik uğurlu olmadı?

– Bəli, uğurlu olmadı, çünki onlar Ermənistana sanksiya tətbiq etmədilər. Mən bu məsələni dəfələrlə qaldırmışam. Ermənistana qarşı sanksiya tətbiq olunmalı idi, necə ki, Səddam Hüseyn Küveyti işğal edəndə İraqa qarşı sanksiyalar tətbiq edilmişdi, dərhal. İraqa qarşı ciddi sanksiyalar var idi. Əgər eyni şey Ermənistana edilsəydi, onda onlar qüvvələri geri çəkərdilər.

– Deməli, onlar göz yumdular?

– Bəli, onlar göz yumdular. Mən deyərdim ki, göz yummadılar, onlar hər zaman deyirdilər ki, hərbi həll yoxdur. Onlar bu vəziyyətin bu və ya digər dərəcədə eyni qaydada davam etməsini istəyirdilər. Düşünürəm ki, münaqişənin dondurulmuş kimi görünməsi onları qane edirdi. Onlar düşünürdülər ki, bu, həmişəlik dondurula bilər və onlar yalnız bəzi etimad yaratma tədbirləri, bəzi monitorinqlər barədə düşünməyə çalışırdılar ki, heç bir toqquşma olmasın. Amma onlar ATƏT-in qərarına uyğun olaraq öz mandatlarını icra etmədilər. Onlar Ermənistanı məcbur etməli idilər. Düşünürəm, bu ölkələrin hər biri Ermənistana birtərəfli qaydada elə bir mesaj verə bilər ki, o, ona qulaq asmalı olar. Lakin onlar etmədilər.

– Siz onlara qulaq asırsınız?

– Mən hər bir tərəfdaşa qulaq asıram. Lakin bu, mənim qulaq asdıqdan sonra nə etməyimdən asılıdır. Lakin mən qulaq asıram.

– İki gün əvvəl radioda Sizin Ermənistanın bu müharibəni aparmaq üçün pulu haradan aldığını soruşduğunuzu eşitdim. Cavab nədir?

– Heç bir cavab yoxdur. Mən bir aydır bu sualı verirəm. Biz ilkin hesablama aparmışıq.

– Mənə elə gəlir ki, bu sualı davamlı olaraq verən şəxsdə müəyyən mənada bir cavab olmalıdır.

– Cavabım olsaydı, soruşmazdım. Hələ də soruşuramsa, o deməkdir ki, cavab almamışam. Biz məhv etdiklərimiz barədə minimum ilkin hesablama aparmışıq, yeri gəlmişkən, mən bizim məhv etdiklərimizin hamısını açıqlamamışam. Bu, olacaq. Bizim məhv etdiyimiz və qənimət kimi götürdüyümüz sursatın dəyəri 2,7 milyard dollardır. Bu pul haradan gəlir? Ermənistan kasıb ölkədir. Onun büdcəsi 2 milyard dollardan azdır. Onun xarici borcu 8 milyard dollardır.

– Onları Rusiya dəstəkləyir.

– Bu, sizin fikrinizdir?

– Bu, rəsmidir. Sirr deyil. Başqa kimsə var?

– Bəlkə də, mən bilmirəm. Beləliklə, mən soruşuram, amma heç bir cavab verilmir. Ona görə də, soruşmağa davam edəcəyəm.

– Zati-aliləri, cənab Prezident, müsahibəyə görə çox sağ olun.

– Təşəkkür edirəm.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Putin, Tramp və Makron Qarabağdakı savaşla bağlı birgə bəyanat verdilər: “Əməliyyatları dərhal dayandırmağa çağırırıq”

Xural Yazıldığı tarix 1 Oktyabr 2020

ATƏT-in Minsk Qrupu həmsədr ölkələrinin liderləri Dağlıq Qarabağda vəziyyətlə bağlı birgə bəyanat yayıblar.

Bu barədə Kremlin mətbuat xidmətindən məlumat verilib.

Rusiya Prezidenti Vladimir Putin, ABŞ Prezidenti Donald Tramp və Fransa Prezidenti Emmanuel Makron tərəfindən imzalanan bəyanatda deyilir: “Minsk Qrupunu təmsil edən ölkələr Dağlıq Qarabağ münaqişəsi zonasındakı təmas xəttində gücün eskalasiyasını ən qəti şəkildə qınayır. Ölənlərin və yaralıların ailələrinə başsağlığı veririk. İştirakçı tərəflərin silahlı qüvvələri arasında hərbi əməliyyatları dərhal dayandırmağa çağırırıq”.

Həmsədr ölkə liderləri, həmçinin, Ermənistan və Azərbaycan rəhbərlərini ATƏT-in Minsk qrupu həmsədrlərinin vasitəçiliyi ilə danışıqları vicdanla və heç bir ilkin şərt irəli sürmədən dərhal bərpa etməyə dair üzərlərinə öhdəlik götürməyə çağırıblar.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

QƏLƏBƏ xəbərləri: Azərbaycan ordusu Füzuli və Cəbrayılın 6 kəndini azad etdi!

Xural Yazıldığı tarix 27 Sentyabr 2020

Azərbaycan ordusu bu gün səhər saatlarından həyata keçirdiyi sürətli əks hücum əməliyyatlarının nəticəsində Füzuli və Cəbrayıl rayonlarının uzun illərdir işğal altında olan bir neçə kəndini azad edib. Bu barədə Müdafiə Nazirliyinin mətbuat katibi, polkovnik-leytenant Anar Eyvazov keçirdiyi xüsusi brifinqdə açıqlayıb.

Anar Eyvazov bildirib ki, əks-hücum nəticəsində Füzuli rayonunun Qaraxanbəyli, Qərvənd, kənd Horadiz, Yuxarı Əbdürrəhmanlı, Cəbrayıl rayonunun Böyük Mərcanlı və Nüzgar kəndləri azad edilib.

Habelə ordumuz Ağdərə istiqamətində hücum edərək düşmənin Murovdağ istiqamətində yerləşən  strateji mövqelərini darmadağın edib. Bu istiqamətdə yeni yüksəkliklər tutmaq üçün əməliyyatları davam etdirir.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Ərdoğan Azərbaycan Prezidentinə zəng etdi

Xural Yazıldığı tarix 27 Sentyabr 2020

Sentyabrın 27-də Türkiyə Respublikasının Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə telefonla zəng edib. 

Türkiyə Prezidenti bu gün Ermənistanın hərbi təxribatı nəticəsində Azərbaycan mülki şəxslərinin və hərbi qulluqçularının həlak olması ilə əlaqədar dövlətimizin başçısına və Azərbaycan xalqına başsağlığı verib, onlara Allahdan rəhmət diləyib. Rəcəb Tayyib Ərdoğan həmişə olduğu, kimi bu gün də Türkiyənin Azərbaycanın yanında olduğunu vurğulayıb.

Başsağlığına görə minnətdarlığını bildirən dövlətimizin başçısı Ermənistan- Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı Türkiyə Prezidentinin daimi dəstəyini yüksək qiymətləndirib.

Prezident İlham Əliyev bu gün cəbhə xəttində Ermənistanın Azərbaycana qarşı hərbi təxribatı nəticəsində baş verən hadisələrin gedişi barədə məlumat verib.

Dövlət başçıları dost və qardaş Azərbaycanla Türkiyə arasında münasibətlərin bundan sonra da uğurla inkişaf edəcəyinə əmin olduqlarını bildiriblər .

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

YAP erməni təxribatları ilə bağlı bəyanat yaydı: “Qələbəyə doğru İRƏLİ!”

Xural Yazıldığı tarix 27 Sentyabr 2020

Yeni Azərbaycan Partiyası cəbhəboyu təmas xəttində erməni hərbi təxribatları ilə əlaqədar bəyanat yayıb.

Bəyanatda deyilir:

“Sentyabr ayının 27-də səhər saat 06.00-da düşmən bütün cəbhə boyu yeni və iyrənc hərbi təxribat törədib. Ermənistanın silahlı qüvvələri tərəfindən Azərbaycanın yaşayış məntəqələri, mülki əhali atəşə tutulur. Ağır döyüşlər gedir. Qəhrəman Azərbaycan Ordusu, igid əsgərlərimiz düşmənin xain təxribatlarının qarşısını alır, erməni silahlı birləşmələrinin mövqelərinə ağır, sarsıdıcı zərbələr endirir.

Öz ölkəsinin daxilində bütün dayaqlarını itirən Ermənistanın diktatura rejimi cəbhədə təxribatlar törətmək, müharibə təhlükəsi yaratmaqla xalqın qəzəbindən yayınmağa çalışır. Bu, indiki Ermənistan rəhbərliyinin əsl faşist mahiyyətindən xəbər verir. Bütün dünyada sülhün carçısı kimi tanınan, yaradılmasının 75 illiyi qeyd edilən BMT Baş Assambleyasının xüsusi yubiley sessiyasının keçirildiyi bir zamanda Ermənistanın hərbi təxribatlar törətmək, müharibə təhlükəsi yaratmaq cəhdləri beynəlxalq icmaya meydan oxumaq, sülhə xəyanət etməkdir. Ermənistan rəhbərliyinin növbəti hərbi təxribatı onun sülh, əminamanlıq, təhlükəsizlik kimi dəyərlərə düşmən kəsildiyini bir daha əyani şəkildə sübuta yetirir. İşğal etdiyi Azərbaycan torpaqlarını azad etmək haqqında BMT Təhlükəsizlik Şurasının, müxtəlif beynəlxalq təşkilatların çoxsaylı qətnamələrinə və çağırışlarına məhəl qoymayan Ermənistan nəinki Cənubi Qafqazda, eləcə də bütün dünyada sülhə və təhlükəsizliyə ən böyük təhlükəyə çevrilib”.

Bəyanatda qeyd olunur ki, Azərbaycanın öz torpaqlarının işğaldan azad edilməsi, məcburi köçkünlərin öz yurd – yuvalarına qayıtması naminə mübarizəsi ədalətin və sülhün bərqərar olması məqsədlərinə xidmət edir: “Rəşadətli Azərbaycan Ordusu, qəhrəman əsgərlərimiz xalqımızın çoxdan gözlədiyi qələbəni təmin etməyə qadir və hazırdır. Heç bir təxribat və xəyanət Silahlı Qüvvələrimizi haqq işi yolunda müqəddəs savaşından çəkindirə bilməz. Bu gün bütün Azərbaycan xalqı qəhrəman Ordumuzla bir yerdədir, onun düşmənə qarşı mübarizəsini alqışlayır və dəstəkləyir. İgid əsgərlərimiz əmin ola bilər ki, hər bir Azərbaycan vətəndaşı, hər bir gənc onun yanındadır, onunla birdir.

Bütün xalqı yağı düşmənə layiqli cavab vermək, doğma Qarabağımızı düşmən tapdağından azad etmək naminə Ali Baş Komandanın ətrafında sıx birləşməyə, səfərbər olmağa, Qəhrəman Azərbaycan Ordusuna mənəvi güc və ruh mənbəyi olmağa çağırırıq. Xalqın və Ordunun bir yumruq kimi birləşərək düşmənə həlledici zərbənin  endirməsi zamanıdır. İgidlik, şücaət və fədakarlıq zamanıdır. Həqiqət anıdır. Ədalətin və qəhrəmanlığın, Rəhbərin və Xalqın birliyinin qüdrətinin zəfər çaldığı həqiqət anı.

Yeni Azərbaycan Partiyası olaraq, Ordumuzla qürur duyduğumuzu, onunla birgə olduğumuzu bəyan edirik. Ali Baş Komandanımız cənab İlham Əliyev əmin ola bilər ki, rəhbəri olduğu Yeni Azərbaycan Partiyasının hər bir üzvü müsəlləh əsgər kimi onun əmri ilə Vətən yolunda fədakarlıq və qəhrəmanlıq göstərməyə hər an hazırdır. Ali Baş Komandanımızın müdrik rəhbərliyi altında Silahlı Qüvvələrimizin növbəti erməni təxribatına layiqli cavab verəcəyinə, düşmənə sarsıdıcı zərbələr endirəcəyinə və xalqımıza haqqı olan QƏLƏBƏNİ bəxş edəcəyinə dərindən inanırıq. O gün uzaqda deyil.

Qəhrəman Azərbaycan Ordusuna eşq olsun!

İgid ƏSGƏR!

Qələbəyə doğru İRƏLİ!”, – deyə YAP-ın bəyanatında vurğulanır(apa).

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Sabir Rüstəmxanlı: “Dövlətimizin və ordumuzun yanındayıq”

Xural Yazıldığı tarix 27 Sentyabr 2020

Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası olaraq dövlətimizin, ordumuzun və əsgərlərin yanındayıq. Vətəndaş Həmrəyliyi Partiyası Torpaqlarımızın işğaldan azad olunması üçün tam səfərbərliyə hazır olduğumuzu bildirir, ordumuza güvənirik.

Xalqımızı, vətəndaşları səbrli, təmkinli olmağa, heç bir təxribatlara inanmamağa çağırırıq. Bu gün Azərbaycan xalqının birlik və həmrəyliyinə həmişəkindən daha çox ehtiyac var.

Ordumuz işğaldakı torpaqları azad etmək qüdrətinə malikdir. VHP olaraq bir daha xalqımızı birliyə çağırır, ordumuza və dövlətimizə dəstək olduğumuzu bildiririk.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Fazil Mustafa: “Düşmənə qarşı eyni səngərdə, eyni mövqedəyik”

Xural Yazıldığı tarix 27 Sentyabr 2020

Məlum olduğu kimi, Ermənistan silahlı qüvvələrinin döyüş aktivliyinin qarşısını almaq, mülki əhalinin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə Azərbaycan Ordusunun komandanlığı tərəfindən qoşunlarımızın bütün cəbhə boyu əks-hücum əməliyyatı başlaması barədə qərar verilib.

Strateq.az xəbər verir ki, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin başladığı bu əməliyyata artıq müxalifət partiyalarından da böyük dəstək nümayiş etdirilir. Onlar bəyanat verərək, başlanan Vətən savaşında Ali Baş Komandanın yanında olduqlarını bəyanat edirlər.

Artıq Fazil Mustafanın rəhbərlik etdiyi Böyük Quruluş Partiyası, həmçinin İlyas İsmayılovun rəhbərlik etdiyi Ədalət Partiyası əks-əməliyyat tədbirləri başa çatanadək, Ali Baş Komandanın yanında olduqları haqda mövqe bildiriblər.

Fazil Mustafanın yaydığı bəyanatda deyilir: “Böyük Quruluş Partiyası Ermənistan işğalçı qüvvələrinin döyüş aktivliyinin qarşısını almaq, mülki əhalinin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə Azərbaycan Ordusunun komandanlığı tərəfindən qoşunlarımızın bütün cəbhə boyu əks-hücum əməliyyatına başlaması barədə qərarını tam dəstəkləyir və partiya struktrlarında təmsil olunan hər bir üzvümüzün Ali Baş Komandanın Vətənin müdafiəsi uğrunda bütün əmr, göstəriş və tapşırıqlarını yerinə yetirməyə tam hazır olduğumuzu  bəyan edirik”.

Ədalət Partiyasının sədr müavini Elxan Şükürlü isə sosial şəbəkə hesabında təmsil etdiyi partiyanın mövqeyini belə açıqlayıb:

“Millətimizin birləşmək, düşmənlərimizə əzm, iradə, cəsarət, qətiyyət və ləyaqət göstərmək, qisasımızı almaq zamanı çatıb. Vətən savaşı başlanan vaxt hakimiyyətə müxalifətçilik etmək, cəmiyyətin və hakimiyyətin diqqətini bilərəkdən yanlış istiqamətlərə yönəltmək, vəziyyətdən sui-istifadə edib, içdə təfriqə salmaq, qarışıqlıq yaratmaq ən böyük xəyanətdir.

Ədalət Partiyası olaraq bəyan edirik ki, biz bu Vətən savaşı tam başa çatanadək, Ali Baş Komandanın əmri altındayıq, ölkənin içindəki-çölündəki bütün düşmənlərə qarşı onunla birgə, onunla eyni səngərdəyik”.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Deputat Jalə Əhmədova: “Mən siyasətdən uzaq durur və İp Man-ın serialları ilə maraqlanıram»

Xural Yazıldığı tarix 25 Sentyabr 2020

“Deputat olsam da, bir az siyasi məsələlərdən uzaqda dayananlar sırasındayam”.

Virtualaz.org bildirir ki, Milli Məclisin deputatı Jalə Əhmədovanın bir neçə gün öncə dediyi bu sözlər yerli KİV-də, sosial şəbəkələrdə geniş müzakirələrə səbəb olub.

Qeyd edək ki, 39 yaşlı Jalə Əhmədova əvvəllər Çin döyüş sənəti “vinq-çun”la maraqlanıb. Parlamentə seçilməzdən əvvəl, uşunun tətbiqi istiqamətindəki təlimlərə meylindən əlavə, Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidmətində vəkil işləyib.

Görünür, Jalə Əhmədova buna görə jurnalistlərə açıq şəkildə etiraf edib ki, siyasətlə məşğul olmaq üçün hələ kifayət qədər təcrübəsi yoxdur. Lakin bu nüans salyanlıların uşu idmançısının lehinə seçim etmələrinə mane olmayıb.

“Mən hələ özümü, o səviyyədə güclü bir siyasətçi, siyasi fikirlərə malik olan deputatlardan hesab etmirəm. Çünki bu yolda təzəyəm. Biz hələ indi-indi addımlamağa başlayırıq. Ümid edirəm, yəqin ki, bu 5 il ərzində mən də siyasi mövqeyimi tam peşəkar səviyyədə ortaya qoya biləcəyəm”, – deyə millət vəkili bildirib.

Stalin illərində çox populyar olan əfsanəvi “Zoluşka” filmindən bir ifadə yada düşür. Sehirli oğlanın pəriyə etdiyi etirafı xatırlayırsınız: “Mən sehrbaz deyiləm, sadəcə öyrənirəm”.

“Millət vəkili seçilənə qədər müəyyən dövlət strukturlarında iş təcrübəm olub. Bakı Apellyasiya Məhkəməsində, Energetika Nazirliyində, özəl banklarda çalışmışam. Sonuncu iş yerim Xüsusi Dövlət Mühafizə Xidməti olub”, – deyə J.Əhmədova vurğulayıb.

Jalə Əhmədova “Bəs bir Azərbaycan qadını olaraq bu cür döyüş növü ilə məşğul olmağınıza nə səbəb oldu” sualına cavabında deyib: “İp Man-ın filmlərinə baxıb oradan özümdə belə bir həvəs yarandığını gördüm”.

Deputat, həmçinin qeyd edib ki, ilk təhsilini qalmaqalları ilə məşhur olan rektor Elşad Abdullayevin rəhbərlik etdiyi Azərbaycan Beynəlxalq Universitetində (ABU) alıb. Qeyd edək ki, bu universitet çoxsaylı korrupsiya qalmaqalları ilə tanınırdı və bir qayda olaraq, ora qəbul imtahanlarında uğursuz nəticə göstərən abituriyentlər düşürdülər.

“Universitetə daxil olana qədər ali təhsilin ciddiyətinə o qədər də önəm vermirdim. Mənim üçün ailə və övladlarımın tərbiyəsi əsas idi. Ona görə də, ABU-nu seçdim. Bilirsiniz, o vaxt ora qəbul olunmaq çox rahat idi”, – deyə deputat daha bir etiraf edib.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Zahid Oruc yazır: “Əliyev siyasi olimpə qədəm qoyduğu daha ağır dövrün gündəliyinə yenidən qayıdır…”

Xural Yazıldığı tarix 21 Sentyabr 2020

Zahid ORUC,

STM İdarə Heyətinin sədri, millət vəkili

2004-cü ilin soyuq yanvar günləri… Böyük Heydər Əliyevin siyasi rəqiblərinin nəzərində “kövrək hakimiyyət”in, səhhəti ilə bərabərlik və məchulluq işarəsi qoyulan Azərbaycan dövlətinin gələcəyini xilas edən oğul Əliyev birinciliyi qazanandan cəmi 3 ay sonra ilk vədini yerinə yetirməyə qərar verir. Prezident komandasına bəyan edir ki, o, 90-cı illərin əvvəllərində iki hakimiyyətin süqutuna səbəb olan (indi 27 illik susqunluqdan sonra hər qarış torpaq uğrunda savaşına sənədli şəhadətlər verən) səhra komandiri Surət Hüseynovu, ardınca separatçı Ələkrəm Hümmətovu və rusiyalı nazir Pavel Qraçovun milli əlaltısı Rəhim Qazıyevi həbsdən azad edəcəkdir.

O zamanadək Təhlükəsizlik Şurasının məxfi iclaslarında xeyli təlatümlü dövlətlərarası, yaxud daxili gərginlikləri müzakirə edən keçmiş-yeni komanda üzvləri Əliyevi ehtiyatla bu yoldan çəkindirməyə çalışır. Hələ üstəlik, birinciliyə gələn kimi, Laçın Cavadovun – bir vaxtlar Qarabağ uğrunda döyüşlərdə ordu birləşmələri ilə eyni səngəri bölüşən Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstəsi başçısının – yüksək status, ad və şöhrət qazanan, sonralar xarici qüvvələrin əli ilə kövrək dövlətçiliyin üzərinə qaldırılan Rövşən Cavadovun didərgin düşən oğlunun Bakıya, babasının dəfninə gəlişinə, bir sözlə, düşmənçiliyin aradan qalxmasına göstəriş verilir.

Kimsə bu jestə XTPD başçısının qiyama baxmayaraq, vətən qarşısında xidmətlərinə Əliyevin müsbət dəyər verməsi də saya bilərdi.

Amma o dövrün ictimai-siyasi mühitində həbsdə sabiq yüksək dövlət adamlarını buraxmaq, bu yolla cəmiyyətə barış gətirmək və hakimiyyətin güclü olduğunu göstərmək çox riskli addım sayılırdı. Nazirlərdən biri açıq şəkildə qarşıdakı illərdə yeni toqquşmaların qaçılmaz olacağını, həmin adamların yenidən başağrısına çevriləcəyini dilə gətirmişdi. Aparatda hökm sürən qeyri-müəyyənliyi Əliyevin dəmir məntiqi, özünəməxsus inadı ortadan qaldırır.

Prezident tarix boyu Qafqazlara yaxın-uzaq xaricdən ixrac olunan konfliktləri əsas hədəfə çevirmək və milli birliyi gücləndirmək üçün ilk növbədə, daxili düşmənçiliyi – fərq etməz, o tayfa, etnik, milli səciyyə daşıyır, yoxsa uğursuz hərbi əməliyyatların, kürsü uğrunda vuruşmaların hesabına meydana çıxıb, onları əvf etməyə çağırır. O, yeni Azərbaycan dövlətini qurarkən əsrlərlə bir-birini əvəz edən, süqut və itkilərə səbəb olan ənənələri durdurmaq naminə güclü iradəyə malik olduğunu göstərmək istəyir.

Gerçəkdən də ata Əliyevin yeri gələndə məcburən əl atdığı sərt cəza tədbirləri artıq öz bəhrəsini verib, sabitlik dönməz xarakter alıb və indi insanların, eləcə də Qərbin, ilk neft tranşını qəbul edən Avropa dövlətlərinin dəstəyini qazanmaq üçün prezident hamının güvənəcəyi, o cümlədən dünənki müttəfiq respublikalar – Ukraynada inqilabla hakimiyyətə gələn Yuşşenko, Gürcüstanda Saakaşvili ilə eyni ideallara malik olduğunu sübut etməyə çalışır. Hər kəs 90-cı illərdə hərbi-silahlı qruplara başçılıq edən məhbusların – Elçibəy hakimiyyətini silkələyən adamların azadlığa çıxaraq adi həyatda zəifliyini görüb ölkə başçısının düzgün qərar verdiyinə, milli təhlükəsizliyin sarsılmazlığına qəti inanırlar.

O zamanlar Bakını açıq-gizli səfərlərə qərq edən rəsmi Vaşinqton təmsilçiləri Riçard Armitac, Barri Lovenkron, Daniel Frid,  Devid Kramer, bir qədər sonra britaniyalı nazir Cek Stro və başqaları bir-birinin ardınca demokratik inkişaf yolu seçən bir müsəlman ölkəsini keçmiş sosialist respublikalarına nümunə göstərirlər. Yəqin, ona görə ki, Birləşmiş Ştatların o vaxtlar regionda aydın siyasəti vardı. Çox sonralar Rino Harnişdən elçi mandatını qəbul edən xanım Enn Dörsi həmin prinsipləri aydın şəkildə dilə gətirmişdi. Ağ Ev strateqləri regionun hər an destabilizə olacağını nəzərə alıb birinci yerə düzgün olaraq, təhlükəsizliyi qoymuşdular. Ondan ötrü Əfqanıstanı əsas gətirib üç Qafqaz ölkəsinin ordularına NATO dərslərini keçir, “Sülh naminə tərəfdaşlıq” çərçivəsində “Nasosnı” hərbi aerodromuna 37 milyon dollar xərc çəkib ehtiyat arxa dəhliz yaradırdılar.

Vaşinqtonun sonrakı planları enerji ilə bağlı idi, yalnız sonda demokratiya, insan haqları sahəsində hədəflər gəlirdi. Lakin bütün sovet məkanını yenidən fəth etmək, bolşevik mirasını dağıdıb yerində tam birqütblü-Qərbyönlü üsul-idarə qurmaq üçün bir–birinin ardınca baş qaldıran sui-qəsdlər və təxribatlar hakimiyyəti özünümüdafiəyə məcbur etdi. Diqqət edin, Əliyev idarəçiliyi əfv və milli barışdan başlamışdı, lakin onu strateji hədəflərindən çəkindirmək üçün gündəliyi dəyişdirdilər.

Qarabağdan Bakıya- yerini dəyişən atəş səsləri…

İlham Əliyevin prezidentliklə əksər hallarda uzlaşmayan səmimi obrazına, ədalətli hökmdar baxışlarına qarşı ilk atəşi Laçın Cavadovu aradan götürməklə cavab verdilər. Hətta ən naşı adamlar belə, qətlin iqtidara necə zərbə vuracağını yaxşı başa düşürdü. Revanşist planlarına görə bütün mühacir həyatı boyu hakimiyyətə nifrinlər yağdıran, hər an xarici orduların üzərində Bakıya daxil olacağını bəyan edən Mahir Cavadov belə zəhərlənərək öldürülən qardaşı oğlunun cəsədini iqtidarın üzərinə atmadı. O, tanınmış müxalifyönlü jurnalist Arzu Abdullaya müsahibəsində deyir: “Laçının xaincəsinə öldürülməsi ilə nəinki mən, hətta hakimiyyət tərəfdarları da barışa bilmədilər”.

Ardınca inqilab üçün qurbanların daha səsküylü üzvlərinə “növbə” çatdı. İlk baxışda, Qarabağda atəşkəs idi, lakin daxildə səssiz müharibənin düyməsi basılmışdı. ”Monitor” jurnalı 2003-ci il seçkilərində məğlubiyyətə uğrayan və “Azadlıq” meydanını döyüşlə qaytarmağa can atan “milli demokratlar”ın pərən-pərən düşmüş xaotik kütləsinin açıq-gizli körüklədiyi tribunaya çevrildiyinə görə daim müxtəlif nazirlərlə, yaxud iqtisadi mənfəət qrupları ilə toqquşurdu və  artıq xarici məxfi dairələrin hədəfinə gəlmişdi. Onun hər sətri “Marselyoza” sədaları altında Bastiliyanı tutan üsyançıların davamçısı ruhunda özünü aparan jurnalist Elmar Hüseynovun inqilabi vərəqələrini ona qarşı xain əməliyyata “əsas”a çevirdilər.

Qələmə qarşı atəş açıldı. O qanlı aktdan sonra media kapitanlarından biri yazmışdı ki, 90-cı illərin qorxusunu indi “blok sindromu” əvəz edib. Doğru müşahidə idi. Evinin kandarında amansız gülləyə tuş gələn Elmarın ölümü təkcə “qorxulu Bakı”da deyil, dünyada böyük əks-səda doğurdu. Amerika Dövlət Departamenti onu “demokratiya və azad mətbuat üçün böyük itki” adlandırırdı. Əlbəttə, Vaşinqton haqlı idi. Lakin ilk neft pullarının hökumətdə məmur burjuaziyasına, yoxsa, xariclə hesablaşmağa gedəcəyinin hesabını aparan beynəlxalq müdafiə və hücum təşkilatları olayı Azərbaycan dövlətinin-bəli, məhz dövlətinin üstünə atıb ondan 2005-ci il parlament seçkilərində qanunverici hakimiyyəti bölmək şansıtək istifadə etdilər.

O vaxtlar cəmi iki illik rəhbərliyi dövründə Qərb diplomatiyasının sərt üzü və pafoslu deklarativ idealları arxasında gerçək iqtisadi-siyasi mənfəətləri üçün çalışdığını görən Əliyev hamıdan çox bu güllələrin onun strateji kursuna, sabitliyə və geopolitik seçiminə atıldığını yaxşı bilirdi. Dövlət başçısı “hadisədən sarsıldığını” söyləyərkən bizim ölkəni jurnalistlərin hər gün öldürüldüyü Eritreya ilə bir sıraya qoymağa çalışanları qarşısında görüb demişdi: “Bu ləkəni Azərbaycanın üzərindən götürməliyik”.

Təəssüflər olsun, kim bilir, bəlkə də öz adı ilə çağırılması mümkün olmayan və müxtəlif qara əllərlə izi itirilən terrorun məhz siyasi yolumuza, müstəqilliyimizə atılan güllələr olduğuna günün birində hamı əmin olacaq. Çünki izi itirmək üçün də hansısa izlər qalır… Bax, onda günahkar axtarışı duracaq və “rejimin qəddarlığı”ndan bəhs edən, müxtəlif titullu adlarla Elmarın irsini istismar edənlərin sırasında elə əsil suçlular cavab verəcəklər.

Elmarın cansız cəsədini atası Sabir kişidən alıb onu küçə-küçə, şəhər-şəhər gəzdirmək istəyən və eynən 92-ci ildə olduğu kimi, Şuşadan Xiyabana gətirilən şəhidlərin üzərindən Ali Soveti fəth edənlər bu dəfə də Qış sarayına qanuni yolla deyil, millətin qan yaddaşını istismar edərək gəlmək fikrindəydilər…

Olmadı. Plan işləmədi. Sabir Hüseynov onu qəlb ağrısı ilə Sarayda qəbul edən “Birinci şəxs”in övlad itirmiş ataya ehtiramını və yanğısını görüb ölkəsini tonqala atmaq istəyənlərin fitvasından uzaq durdu.

Bəli, Ukraynada jurnalist Georgi Qonqadzeni narıncı inqilab üçün seçən əllər neft Bakısını vətəndaş müharibəsinə sürükləyə bilmədilər.

2005-ci ilin siyasi lövhəsi: demokratiyanın rəngi…

Əliyev 21-ci əsrin ilk parlament seçkilərini Amerika və ATƏT-in tələb etdiyi standartlarla keçirəcəyinə dair inamlı və cəsarətli  “Siyasi İslahatlar Bəyənnaməsi”ni imzaladı. Bütün ölkə yenidən iki cəbhəyə – dövlətçilər və revanşistlərə bölünürkən, iqtidarın yuxarı eşalonlarında yeni qovğalar meydana çıxdı. Fərhad Əliyev, Əli İnsanov adlı iki çəkili nazirin saray ambisiyalarına dair şifrəli dosyeləri prezidentin masası üzərinə qoyulurkən, daşlar yerindən tərpəndi. Bu, artıq tarixdən ən adil hökmdarı belə qəti və sərt cəza tədbirinə məcbur edən fərqli idarəetmə sınağı idi.

O qədər dostluq, çörək və etibar, mərdlik və xeyirxahlıq duyğuları ilə siyasi birinciliyə gələn İlham Əliyev bunları həzm edə və bağışlaya bilərdi, lakin qoca Şərqin öyrəşdiyi rəhbər obrazı sərtlik tələb edir axı. Əks halda komandada biriliyi qorumaq sadəcə mümkün deyildi. Çevrəsini, əsil siyasi dayaqlarını hələ qurub başa çatdırmamış, Namiq Abbasov, Əli Nağıyev və üsyankar Sirus Təbrizlini ram etməmiş İqtisadi İnkişaf nazirinin rusiyalı liberal iqtisadçı Qaydarcasına tərtib etdiyi “islahatlar paketinə və antiinhisarçılıq platforması”na bürünən itaətsizlik hərəkatını zərərsizləşdirmək gərək oldu. O cümlədən hakim partiyanın qurucularından və uzun illər qərbi azərbaycanlıların “xaç ata”sı statusuna iddiası ilə öndər Əliyevdən sonra daha yuxarı kürsülərə göz dikən İnsanovla bağlı qapılar arxasında gedən gizli danışıqları bilən rəhbər təkcə ona sədaqət andı içənlərin deyil, eləcə də Moskva, Vaşinqton və Brüsselin planlarını deşifrə edib addımlarını səbrlə seçkilərdən sonraya saxladı. Lakin o, demokratiyanın hər xarici paytaxta görə dəyişən rəngini bir də heç vaxt unutmadı…

Parlament yarışına Fərhad Əliyevin 62 nəfərlik siyahısı ilə gedən, yəni, xalq hakimiyyətinin yarısına iddia edənlər ifşa edilincə, meydanda yalnız iki qüvvə qaldı-siyasi vasilik tərəfdarları və məxməri inqilabçılar… Əslində narıncı libaslıların vəd etdiyi gələcək ənənəvi torpaq itikləri və xaosdan başqa bir şey deyildi. “Azadlıq bloku”nun hakimiyyətin administrativ resursları qarşısında efir məkanından bütün bölgə narazılarını səfərbər etməsinə, xaricdən inqilab sponsoru-milli sorosumuz Rəsul Quliyevin Ukrayna hava limanına qədər gətirilməsinə baxmayaraq, rəngli çevriliş layihəsi iflasa uğradı.

Doğrudur, amansız rəqabət sayəsində Milli Məclisin tərkibi çox da güclü yerli liderlərlə zənginləşmədi, amma ADP sədri Sərdar Cəlaloğlunun çox sonralar haqlı olaraq dilə gətirdiyi “bir fraksiya”dan artıq – 35 nəfərlik heyətlə təmsilçiliyə çatacaq qədər yerlərə razı olmamaları “milli demokrat”ların ölkədə düşmənçiliyə, qara ittihamlara keçidini təmin etdi və sonrakı illər maksimalist iddiaları, inkarçılıq ideologiyaları ilə əks cəbhə tam yarımqapalı qeyri-leqal rejimə keçdi.

Təşkilati dayaqlarını və beləliklə, funksionallığını itirən liberal demokratik düşərgədə-müxalif partiyalar ətrafında xarici maliyyə qaynaqlarından məhrum edilmə tədbirlərinin görüləcəyi artıq zaman məsələsi idi. Lakin 2006-cı ilin oktyabrında iki qiyamçı nazirin həbsi digər ölkəiçi hadisələri kölgədə qoydu, müasir Azərbaycan tarixinin ən böyük dərslərindən birinə çevrildi.

Saray müxalifətindən çəkilən güclü əllər və Gəncədən  Tiflisə açılan xilas yolu…

Doğrudur, çox sonralar “Wikileaks”in qurucusu Culian Assanc dünyanın bir nömrəli kəşfiyyat “anbarı”nı aləmlə bir edəndə gözlərimiz önündən qaranlıq pərdə çəkildi, buradan gedən surğuclu məlumatlar arasında Britaniya Xarici İşlər naziri Cek Stronun nə üçün Amerikanı Fərhad Əliyevin yerinin Londona dəyişdirilməsi və orada sığınacaq verilməsini təmin etməsi üçün rəsmi Bakı ilə vasitəçilik missiyasına dair xahişlər yer alır, Ağ Evin tərəddüdlərini gördükdən sonra onlar da “azərbaycanlı nazirə mühacirət” layihəsindən əl çəkirlər. Bunları biz sonralar biləcəkdik. Amma bəsirət gözü siyasətçinin bir nömrəli atributudur. Artıq hakimiyyət olimpində qəti dayanan Əliyev Qərbin, Rusiyanın, İranın casus şəbəkələrinin partiyalardan 3-cü sektora və mediaya doğru həmlə etdiyini görüb taktiki planlarında dəyişiklik edir.

Hadisələrin dramatizmi, əlbəttə, burada qeyd olunanlardan daha gərgin və mürəkkəbdir. Bir yandan da Rusiya XİN-nin müavini  Kislyak özü ilə  çoxməchullu bir planla Qəbələ RLS-Dəryal informasiya Mərkəzini ABŞ-la birgə istismar edəcəklərinə dair rəsmi Bakıya qapalı qovluq gətirir və beləliklə, daxili sarsıntıların üstünə əlverişli coğrafi bölgə uğrunda savaşın gərginliyi də əlavə olunur. Xəzər akvatoriyasının zəngin ehtiyatlarını qazıb çıxaran və milyardlarla dollar fayda götürən “bp”, “Amoko”, “UNOKAL” və “Penzoil” şirkətlərinin fəaliyyətindən onsuz da İranda rahatsız idilər, indi Tehran bir yandan da Qəbələyə gələcək Amerika komandoslarını  süngü ilə qarşılamağa hazırlaşır.

Dövriyyəyə daxil olan səfir, çevikliyi ilə həmkarlarından seçilən xanım Enn Dörsi İlham Əliyevdən xahiş edir ki, İran prezidenti Əhmədinecatın gözlənilən səfərinin təxirə salınmasına, olmadıqda onunla görüşə xüsusi rəsmiyyət və təntənə verilməməsinə çalışsın. Heyrətamiz diplomatik gedişdir, deyilmi? Partiya sədrləri üçün əsil geosiyasət dərsliyidir. Əlbəttə, məqsəd aydındır, artıq dünya bazarlarına çıxan Xəzər neftinin gətirdiyi milyardlar Azərbaycanı gücləndirdikcə Avropa qurumları, bəzən onların libası altında qonşu dövlətlər onsuz da zəif müxalifət və deşifrə olunmuş təsir agentləri müqabilində İlham Əliyevin xarici siyasət manevrlərini gücləndirəcəyinə heç bir şübhə yerləri qalmır.

Gəlin, o dövrün sürətlə dəyişən iqtisadi göstəricilərinə bir də baxaq: müharibənin yaratdığı və sovetlərin dağılması ilə humanitar fəlakət yaşayan Azərbaycan 2007-ci ildə neft gəlirləri hesabına ÜDM-i görünməmiş həddə, 25 faiz səviyyəsində artmağa başlamışdı. Belə böyük gəlirlər fonunda Norveçdə uğurla sınaqdan çıxan Dövlət Neft Fondunun yaradılması, 5 milyard dollara çatan valyuta rezervlərini xaricdə şəffaf idarə etməyə başlaması, büdcənin hər il bir milyard manat tempilə artması, regionlarla-paytaxt arasındakı kəskin qeyri-mütənasibliyin aradan qalxması, daim sosial partlayış potensialı daşıyan qaçqın və şəhid ailələrinin təbii sərvətlərdən faydalanması həm sosial ədalət, həm də xarici güclərin getdikcə artan təsiri qarşısında kütlədən zireh çəkməyə imkanlar açırdı. Ona görə də 2008-ci ilin barıt qoxulu avqust günlərində Rusiya və Gürcüstan arasında meydana çıxan 5 günlük müharibədə – Qafqazda yenidən alovlanan savaş zamanı İlham Əliyev onlarla dövlətin Moskva qarşısında qorxub gizlənməsinə rəğmən, Saakaşviliyə köməyə gedən bir neçə dövlət-hökumət başçısına Azərbaycan üzərindən uçuş zolağı, Gəncə hava limanına enişə icazə, ardınca da onları böyük maşın kartejinin müşaiyəti ilə Tbilisiyə daxil olmaq üçün əsilzadələrə xas qorxmazlıq nümayiş etdirmişdi. Əksini təsəvvür edə bilirsizmi, yəni, hadisələr bir ayrı şəraitdə Qarabağ hərbi rayonunda silahlı eskalasiyaya keçsəydi, Türkiyə rəhbərindən başqa, daha hansı liderin oxşar yardıma gedəcəyi sual altındadır. Əliyevin bir vaxtlar Cavad xanın Tiflisə açdığı xilas yoluna bənzər comərdliyi  isə gürcülərin yaddaşında tarix boyu yaşayacaq…

Hələ üstəlik, telefonu götürüb, baş nazir Putinə “atılan bombaların Batumidə Ceyhana gedən neft kəmərlərini hər an zədələyə biləcəyi”ni dilə gətirməyə kimsə  cürət etməzdi, çünki bu, faktiki olaraq, gürcü-rus müharibəsinin tərəfinə çevrilmək demək idi. Kremlin qəzəbi və Qərbə gedən yolları bağlamaq istəyi “cəmi 4 saata tuta biləcəyi” paytaxt Tbilisi qədər ona yaxın idi və beləliklə, on illərlə qurulmuş iqtisadi-siyasi və energetik arteriyalar bir anda qapanıb Cənubi Qafqazı “barıt çəlləyi”nə çevirərdi. Saakaşviliyə inansaq, Kremldə qalstukundan tutulub küncə sıxılan Fransa lideri Sarkozinin düşdüyü vəziyyət bağlı qapılar arxasında əsil siyastin nədən ibarət olduğunu anlamağa imkan verir.

Böyük qapanma…

Əliyev regional xilaskar kimi, 2008-ci ilin seçkilərini qətiyyətlə qazandı, ardınca referendum keçirib prezidentlik müddəti ətrafında dövlətçiliyin qeyri-sabitliyinə xidmət edən planların, ətrafında gizli mərkəzlərin və müxtəlif iqtisadi-regional qrupların xəyallar qurduğu Konstitusion müddəaların (prezidentlik müddəti üçün məhdudiyyətlərin ləğvi) dəyişilməsinə nail oldu və artıq xeyli müddətdir onunla xarici radiolar və 3-cü sektorun diliylə danışan avrokomissarlara şərtlərini irəli sürdü. “Azadlıq”, “Amerikanın səsi” və BBC kanalları, eləcə də Milli Demokratiya, Respublikaçılar, Açıq Cəmiyyət institutlarının inqilab dərslərini, məşqlərini, praktiki təlimlərini alan və bununla da Brüssel, Vaşinqtonun onları müdafiə etdiyini hər addımda gözə soxan qüvvələrin propoqandası, eləcə də Moskva və Tehranın təzyiqləri qarşısında Qərblə müxtəlif platformalarda yaxınlaşma siyasətinin qiymətləndirilməməsinə cavab olaraq, ilk böyük  “qapanma” qərarı verildi.

O günlər Ağ Ev təmsilçiləri “Freedom House”, “Amnesty İnternational”, “Human Rights Watch” və digər təzyiq qrupları vasitəsilə Azərbaycanın yerini hər il on pillə aşağıladıb, faktiki olaraq, onu geriqalmış Afrika ölkələri ilə bir tutmaqla demokratiya ixracının ən mühüm platsdarmına, çevriliş ünvanlarından birinə çevirdilər. Dövlət katibi xanım Klinton dünyaya səsləniş nitqində əlifba sırasıyla A-dan Z-yə, bəli, Azərbaycandan Zimbabveyə qədər onların qlobal maraq dairəsinə daxil olduğunu və fərqli qitələrə azadlıq bayrağını sancacaqlarını söyləməsi cəmi bir ovuc ölkədaxili liberal-antisistem qüvvələrini xeyli ürəkləndirmiş, gələcək “ərəb baharı” dalğasında inamla Atlantik okeanından gələn səslərə qulaq verməyə fürsət açmışdı. Qafqazları “demokratiya laboratoriyaları”nda hazırlanan reseptlərlə idarə etməyə cəhd göstərmək isə tarix boyu regionu ən azı 4 imperiyanın-fars, rus, ingilis və osmanlının bölgə uğrunda müharibələrindən dərs almamaq demək idi.

Əliyev o günlər tez-tez Abşeron sahillərində qəbul etdiyi avroçinovniklərə yetərincə aydın mesaj vermişdi: Rusiya televiziyalarının bağlandığı kimi, xarici yayımların ölkə içində az qala sovetlərə qarşı ideoloji hücum silahına çevrilən məlum “üçlüyə” yalnız bərabər şərtlər daxilində icazə veriləcək, eləcə də Yuşşenkonun, yaxud Saakaşvilinin öz siyasi rəqiblərinə qarşı tətbiq etdiyi sanksiyalardan sonra onları Strasburqda, yaxud Brüsseldə qətiyyən kimsə mühakiməyə qalxmırsa, qərarvermədə bunlar əsas meyar olacaq.

Ölkəmizin ağır şərtlər altında, ən azı iki dövlətin təxribatlarının əhatəsində prezidentin Avrointeqrasiyaya doğru böyük məsafə qət etdiyinin etiraf olunmaması demokratiyaya gedən yolda düyünə çevrildi və yalnız bir seçimə yer saxladı: təhlükəsizlik!

Nəyin bahasına olur-olsun, müstəqilliyi qoruyub saxlamaq, min illər sonra qanla qazanılmış istiqlaliyyəti hifz etmək! Hə, hesabat kitablarındakı indeksləri yaxşılaşdırmağa vaxt-zaman olacaq, təki dövlət yaşasın! Axı tarix belə nümunələri çox görüb.

Böyük idealları kiçik maraqlara qurban verən qruplar – azadlıqdan kəsilən parçalar…

Əlbəttə, “qapanma” siyasi sistem üçün də, müstəqillikdən sonra böyük inkişaf yolu keçən sosial institutların vəziyyəti baxımından da xeyli mənfi nəticələr  doğurdu. Başqa cür də ola bilməzdi-təhlükəsizlik naminə gedilən məhdudiyyətlər sanki siyasi karantin vəziyyəti yaratdı. Partiyaların fəaliyyətinin bloklanması, medianın pultla idarəçiliyi, 3-cü sektorda təmsil olunanlara total olaraq “casus şəbəkələrinin yerli əlaltıları” kimi yanaşılması sovet dövrünün ideoloji savaş ənənələrini dövriyyəyə qaytarırdı. Onun da əvəzini iqtidarın yüksək eşelonlarında təmsil olunan və mövqelərinə görə bütün sferalara çıxış imkanı əldə edən qüvvələrin daxili mübarizəsi tutdu. O vaxtkı iqtisadi qrupların təsir ugrunda şaxələnməsi və hakimiyyətin bütün qollarında kök salmaları informasiya məkanını daimi kompramatlarla doldurmağa səbəb oldu, bir-birini zəiflətmək mübarizəsini sabitlik üçün təhlükəyə çevirdi və özünüqoruma istinktinin dövlətçilik mənefiyindən üstün tutulduğu bir gerçəklik yaratdı. Nəticədə, siyasi meydan hər gün daha da daralırdı. Çünki hərə öz mərtəbəsində və çəkisində azadlıqdan  bir az kəsirdi.

Hər nazirlik, komitə, xalq məclisində ayrıca özgürlüyünü qorumağa cəhd edən lokal qruplar meydana çıxmışdı. Biz öz aramızda, mandatlı-mandatsız həmfikir olanların, dövlətçi insanların məhdud saylı qeyri-rəsmi fraksiyasını yaradırdıq. Çünki böyük mənada açıq siyasi platformalarda liderə, dövlətə və millətə xidmətin fərdi nümunələrini təqdim etmək istəyənlər küncə sıxılmışdı.

Partiyalar, QHT-lər və parlament zəifləmiş, institusional təsisatlar imitasion mahiyyət kəsb etməyə başlamışdı və yekunda  öz yerini dagıdıcı xarici mərkəzlərə verməkdəydilər. Beləcə, ölkənin milli informasiya məkanı uzun illər dövlətçi ideallara bağlı olan və strukturlaşa bilən, xalqa aydın yollar göstərən, rəqabət mühitində istedadlı insanların öndə tutulduğu bir vəziyyətdən, hər addımda linçə qadir, daimi günahkar axtarışlarına və elitar çaxnaşmalara xidmət edən bir ortama daxil oldu.

Xalq alternativsiz yaşamır – “İslamı yer üstündən qovdular, gedib zirzəmiyə çəkildi”…

Qəribə vəziyyət idi – biz azad fikir daşıyıcıları və birinci şəxsə klişelərdən uzaq, xordan fərqli səslə xidmət etməyə çalışanlar hər ay parlamentin mühüm  hakimiyyət qolu kimi  necə “qurudugunu” görür və səsimizin gerçək təsirinin gərəksizliyini hiss edirdik. Əvəzində xalqın yığışdığı istənilən məclis gerçək alternativə çevrilir, qədim Romada oldugu kimi, varlı əyanların Senatı millətdən qopanda gizli yığıncaqlar əsil həqiqətin dartışıldığı millət məclisinə dönürdü. Təkcə bir nümunə – Təzə Pir məscidində mərasimlərə qatılan hər təbəqədən olan insanların diskursu, müzakirə mühiti və azadlığı ondan cəmi bir kilometr yuxarıda dayanan Milli Məclisin əzəmətli sarayından daha uca görünürdü. O üzdən “xalq alternativsiz yaşamır” deyənlər haqlıdılar və bir vaxtlar qapıdan qovulan “Müsəlman qardaşları”nın gedib zirzəmidən bir də 2011-ci ildə vulkan kimi meydana çıxması da tarixi faktdır.. 

Xarici siyasət kursunda da bu məcburi reverans soyuq müharibənin güclənməsinə səbəb olmuşdu. 2010-cu ildə Əliyev Medvedevlə Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyan tarixi müqavilələri qazandıqdan sonra xanım Klintonun Sürix protokolları ilə faktiki birincinin demarşına – onunla görüşə getməməyə mənəvi-siyasi və hüququ əsas qazandı. Azərbaycan prezidenti İstanbuldan aramsız zənglərlə onu mədəniyyətlərarası dialoq adı ilə Ermənistanla sərhədlərin açılmasına çağıran və bununla da İrəvanı Moskvadan qoparacığını düşünən, ardınca regionu antikreml proyektlərinə qoşacağını hesablayan Birləşmiş Ştatların faktiki 2-ci şəxsinin israrlı dəvətindən qətiyyətlə imtina etdi. Bu Cənubi Amerika dövlət başçıları üçün vendetta sayıla bilərdi. Lakin Şərq, gerçəkdən, incə və mürəkkəb fenomendir. Burada küləklər hər gün bir səmtə əsir. İstiqamətini peşəkar siyasi meteoroloqlar belə, tuta bilmir.

Digər tərəfdən, Klintonun yüksək ranqı ona külli miqdarda gizli gəlirlər qazandırırkən, “ərəb inqilabı”nın üsündən adlayıb özü Amerika birinciliyi uğrunda mübarizəyə qalxanda “Wikileaks” platforması onun ərəb şeyxlərindən aldığı milyonları faş edincə, xanım katib məğlubiyyətə uğradı və beləliklə, onun Bakı planı iflas etdi. Əks halda, Amerikanın ilk qadın prezidenti Əliyevlə siyasi hesabını çəkəcəkdi.

Qərbin hüquqi dəyərlərinə, süni intellekt məhsullarına, təhsilinə, ədəbiyyatına, bir sözlə, siyasi istismara xidmət etməyən, iqtisadi-ticari əlaqələrimizin 35 faizini özünə cəlb edən şirkətlərinə hər zaman “yaşıl işıq” yandıran milli hökumətimiz siyasi vassallığı, region dövlətlərinə qarşı forpost olmanı və Nulandın gətirdiyi siyahı ilə hakimiyyət qurmağı sonadək qəbul etmədi.

Söyüş azadlığı və“insan-insanın canavarıdır” deyən avropalı mütəfəkkir haqlıdır?

Bu yerdə, artıq Azərbaycan lideri əleyhinə Avropa küçələrinə yeridilən və bir vaxtlar İran rəhbərlərinə qarşı Qərb gizli ajanslarının gözdənsalma kampaniyası ilə oxşarlıq təşkil edən nifrət və aşağılama – indiki dillə desək, “infodemiya” hər saat sürəti ilə şiddətini artırırdı və ölkədə qapanan həqiqət kanalları, bağlanan şaxtalar havalanma sistemlərini işləməyə qoymadığından, istər məhdud ziyalı kəsiminin, istərsə də ucqarlarda bir vaxtlar sovet radioları ilə qulağını xaric səslərə verən kütlənin məlum ovqatını formalaşdırırdı. Axı zamanında Tomas Hobs bir-birinə canavarlıq edən insanların yaratdıqları inkvizisiyanı görüb sərhədsiz azadlığın fəsadlarından xəbər vermişdi…

Bəli, ardınca xarici maliyyə yardımlarının qonşu Tbilisi üzərindən verilməsi zamanı Saakaşvili də rəsmi Bakıya qarşı planları pozmağa kömək etdi, dostluğa və xeyirxahlığa dönük çıxmadı. “Gürcü arzusu” əvvəlcə müxtəlif təxribatlara meydan açandan sonra yüz il əvvəlki cümhuriyyətçi fədailərdən fərqli olaraq, gizli “Nina” mətbəələrində Bakı əleyhinə çap olunan “boyevaya listovka”ların faydasızlığını görüb, geri çəkildi. İllər sonra Əliyev rusiyalı jurnalist Solovyova müsahibəsində deyəcəkdi ki, qeyri-leqal maddi kanalları kəsilən qərbyönümlü paytaxt demokratları menşeviklərə çevrildilər.

Ancaq bu zaman böyük neft bumunun gətirdiyi başgicəllənmə, hakimiyyətdə məmur burjuaziyası, iri şirkətlər üzərindən ölkənin idarə olunması təcrübəsi gizli xəfiyyə Eldar Mahmudovun qurduğu imperiyanın dağıdıcı hala gəlməsi ilə öz apogeyinə çatdı, millət üçün misilsiz əmək verən liderin çoxmiqyaslı quruculuq siyasətini zərbə altında qoydu və belə adamların yaratdıqları süni “vahid komanda” mənzərəsi çat verdi.

Qazaxıstan səfərini başa vurub ölkəyə dönən Əliyev ona hər gün məxfi dosyelər gətirən və yüzlərlə insanın taleyini məhv edən çekist şəbəkəsini, sprut çetesini darmadağın etdi, eyni zamanda idarəçilikdə hamını vahimədə saxlayan və daim kompromat savaşı ilə təhdid edən generalların təkcə piramidal qanqsterliyinin deyil, eləcə də iqtisadiyyatın azad nəfəs almasının yolunu açdı. Bu, əsil xalq hakimiyyətinə gedən “Yeni Kurs”un başlanğıcı idi.

İndi heç kəsdə şübhə yoxdur ki, əgər prezident ölkənin təhlükəsizlik sistemini yenindən qurmasaydı, Azərbaycanın tarixinə qızıl hərflərlə yazılan 4 günlük aprel müharibəsi, faktiki, olmayacaqdı. Xatırladaq ki, həmin vaxtlar Dağlıq Qarabağın müstəqilliyini tanımağı tələb edən Con Kerri demokratiya idealları ilə ərazilərin təslimçiliyini vahid bir siyasətdə birləşdirəcəklərinə inanırdı. Keçmədi. Əksi baş verdi və Əliyev planları pozdu.

Bir qədər sonra düşmənlə səngərdən belə pul qazanan antitəhlükəsizlik nazirliyinin qalığı, əlbəttə, Gəncə və Tərtərdə məlum “xəyanət planları” ilə xeyli adamın taleyini qırdı və hazırda bütün hüquq-mühafizə orqanlarının qarşısında dayanan ən böyük vəzifə o düyünü açmaqdır.

Lakin Əliyev öz qəti qərarını vermişdi. Uğurlu strateji beynəlxalq layihələr ölkənin iqtisadi müstəqilliyini təmin edib, əldə olunan resurslar 90-cı illərin hərbi əməliyyatlarında dağılan ölkənin bərpasına şərait yaradıb və ən əsası, Silahlı Qüvvələr xaricdən təhlükələrə müqavimət göstərəcək səviyyəyə çatıb, belədə komanda içərisində qanunsuz əməllərə yuvarlanan adamlara dözüm limitinin bitdiyini elan etməyin artıq vaxtı idi. Ölkənin simasını köklü şəkildə dəyişmək üçün prezident bir neçə nazirlikdə – Vergilər, Nəqliyyat və Gömrük orqanlarında hökm sürən korrupsiya zəncirinin böyük sahibkarlar ordusunun qandallarına – “Qordi düyünü”nə çevrilməsinə həlledici zərbə endirdi, “holland sindromu”nun deyil, məmur xəyanəti və oğurluğunun, etibar etdiyi adamların nəfsinin və acgözlüyünün daha böyük bəla olduğunu millətinə açıq dedi. Bu qədər məmurun birdən-birə asiyə çevriləcəyi, yaxud əks-elitaya transfer edərək müxalif qüvvələrin sıralarını genişləndirıcəyi barəsində çəkindirici bəyanatlara baxmayaraq, ölkə başçısı qərarından dönmədi.

2017-ci ildə parlamentdə uzun illər humanitar, mədəniyyətlərarası platformada daxildə və xaricdə ölkəmizə böyük nailiyyətlər qazandıran Mehriban xanım Əliyevanın hakimiyyət liderliyinə doğru haqq etdiyi status – Birinci vitse-prezidentliyin  rəsmiləşməsindən sonra islahatların sürəti və effektivliyi qat-qat artdı. Onun idarəçiliyə gətirdiyi çəki və düzən sonrakı illərdə böyük milli intibahın təkanverici qüvvəsi oldu. Uğurlu siyasi tandemə qarşı hücumların bir gün belə ara verməməsi sübut edir ki, Şərq qadınının dövlətçiliyin möhkəmləndirilməsindəki müstəsna yeri düşmənləri çox qorxudur.

Bəli, çirkli məmurlardan azad olduqca hakimiyyət və ona paralel xarici söyüş-nifrət qruplarının azğınlığı da güclənirdi. O vaxtkı müxtəlif ranqlı hakim komanda üzvlərinin xaricə uzanan əllərinə dair indi ortaya çıxan faktlarsa acı ikrah doğurur. Heydər Əliyev sovetlərin zirvəsində olanda məhz belə xəyanətlər görmüşdü və onun pencəyini tutanlarla, kürəyinə qılınc çəkməyə hazır olanların bir çox hallarda eyni adamlar olması siyasəti hədsiz təhlükəli peşəyə çevirməklə bərabər, 1987-ci ildən sonrakı milli faciələrin miqyasını da düşünməyə hər birimizi dəvət edir.

Lakin rəsmi Bakı artıq Parisdən, Amsterdamdan, yaxud Berlindən terror zehniyyəti ilə Azərbaycanı hər gün təhdid edənlərin Qarabağda səngərdəki düşmənlə eyni adamlar olduğunu yaxşı bilir. “Moskvadan asılı olan rejim, sərvətləri dağıdanlar” və başqa ittihamlarla hər gün ölçüsüz telezəhər yayan, bir neçə qitədə qlobal konsorsiuma çevrilən və kəşfiyyat məlumatlarının sızdırıldığı OCCRP təşkilatı da daxil müxtəlif korrupsioner qurumların bəstələdiyi “landromat hekayə”tləri Liviyaya, Tunisə qarşı vaxtilə həyata keçirilən və  bəhrəsini vermiş bir siyasətdir, amma neft Bakısında əcnəbi siyasi texnoloqlar uğursuzluqla üzləşdilər.

Əliyevin yeni xalq hakimiyyəti – əhədi kəsilənlər dəyişəndə…

Səbəb, əlbəttə, hamıya bəllidir. Əliyev fenomenini və xalqın qəlbinin dərin qatlarında ona olan sevgini qəbul edə bilmirlər! Gerçəkdən o məhəbbəti və inamı dağıtmaq üçün atəş zolaqları hər gün genişlənir, mənəvi linç və informasiya qətliamı dərinləşir. Bəli, ya diqtəyə tabe olmalısan, ya da hər gün informasiya artilleriyası altında işləməyə məcbursan…

Yeni prezidentlik müddəti ilə 2019-cu ildən məmur oliqarxiyasını tamamilə idarəçilikdən uzaqlaşdıran İlham Əliyevin hər addımı, imzaladığı yeni aktlar tarixi xarakter daşıyan “Yeni hakimiyyət”ə vəsilə oldu. O, əvvəlcə Hökuməti, daha sonra Administrasiyanı yeniləşdirərək, paralel olaraq, antidevalvasiya qərarları, şəhid ailələrinin haqq etdikləri ödənişlərlə həssas təbəqələri  bəd niyyətli qüvvələrdən qoparmağı bacardı. Axı Stolıpinin islahatlarını çara qarşı çevirənlər əbədiyyən sağdılar.

Bəli, dövlət başçısı indi ən ucqarda yaşayan sakinin dili ilə danışır. Uzun illər müxtəlif ranqlı rəsmilərin əməllərindən ziyan çəkən adamlar hər gün İstiqaliyyət küçəsi 19-dan verilən direktivlərin onların həyatını və gələcəyini dəyişən tarixi fərmanlar olduğuna daha çox əmin olurlar. Lakin qarşıdakı vəzifələr o qədər miqyaslıdır ki, yenidən güclü dövləti növbəti nəsillərə daşımaq üçün, birinci olaraq, xalqa təqdim edilən zəhərli propoqandaları durdura biləcək milli informasiya məkanını bərpa etmək, qələmi və sözü idarəçiliyin fövqünə qaldırmaq, xaricdən asılı beyinlərin şəbəkə terroruna qurban olmaqdan çıxarıb onları dövlətin müttəfiqinə çevirmək ən mühüm vəzifədir.

Bəli, Əliyev uzun bir yol gedir. Qüdrətli Azərbaycan dövlətini gələcəyə aparan uzun yol. Şərqə və Qərbə, Cənuba və Şimala çəkilən möhkəm magistral yollar!

İndi bütün komandasında gələcək naminə vahidliyi təmin etmək, siyasi sistemin və institusional təsisatların, milli ziyalıların və ictimai rəy liderlərinin dövlət orbitinə qaytarılmasına nail olmaq, müxalif partiyalarla siyasi saziş, ictimai müqavilə ilə konsensus tapmaq və parlamentdən kənar qüvvələrin büdcədən maliyyələşdirilməsinə getməklə onların sosial aqressivliyini, xaricdən asılılığını azaltmaq, həmçinin dövlət şuralarında idarəçilikdə iştiraka cəlb etməklə münasibətləri hüquqi müstəviyə qaytarmaq, dialoq mühitini daimi çalışan və qərarlarla irəliyə gedən bir müstəviyə çevirmək, siyasi mədəniyyəti bərpa edərək destabillik doğuran mənəvi terroru durdurmaq, yeni kommunikasiya inqilabının gətirdiyi çağırışlara hazır olmaq Əliyevin qurduğu “yeni xalq hakimiyyəti”nin ali məramıdır. Burada ən böyük dəst-xətt uğurlu məmur karyerasını yaşayanları da kölgədən çıxarmaq, millətinə ləyaqətlə xidmət edənləri  göstərməyi bacarmaq, ictimai fikirdə daşlaşmış “vurulmuş adamlar” gerçəkliyini dəyişdirmək, kadrların rotasiyasını normal hadisə kimi cəmiyyətə qəbul etdirmək və yeni nəslin qarşısında fərqli bir elita olduğunu göstərmək ən böyük vəzifədir!

Vahid komanda milli birliyin əsas şərtidir, səmimi adamları qorumaq və şübhəçi ruhun pandemiya kimi yayılmasına imkan verməmək ən düzgün yoldur.

Məmur obrazlarını dəyişərkən, bu adın vətəndaşlarda qorxu və qəzəb doğurmaması üçün sosial pilləkənlər yaxşı işləməlidir. Kadrların işə, karyera liftlərində irəliləməsinə ənənəvi çətirlər deyil, bilik və bacarıq əsas verməlidir. Əks halda, kimlərsə yenidən özünü tayfa təfəkkürünün daşıyıcısı kimi hiss edəcək, millətləşməni unudacaq və qanunlarla hərəkət arxa plana keçəcək. Müstəqilliyimizin 30-cu yubiley ilinə çatarkən, yüzlərlə nailiyyətimiz kimi, uğurlu kadrlar qalereyasını da dünyaya göstərməyi bacarmalıyıq. Yoxsa, institusional yaddaşı itirmiş olarıq. Hakimiyyətin hansı qolunda olursan ol, özünü qorumaq hissi hüquqa deyil, qəyyumçuluğa dayanacaqsa, dəyişən konyunkturadan asılı olaraq, adamlar bütün etik dəyərləri tapdalayıb sağ qalmaq üçün çarpışacaqsa, elan etdiyin ideallara və siyasi əqidəyə bağlılıq hamının gözündə əriyib yox olacaqdır. “Siyasətdə gərək başını deyil, sifətini qoruyasan” kəlamı elə-belə deyilməyib. Heydər Əliyev irsinin saxta müdafiəçilərə ehtiyacı yoxdur.

Ən başlıcası, müxtəlif səbəblərdən və bəlli addımlarla pozulan informasiya mühitində harmoniyanın qələmin müqəddəsliyini bərpa etməkdən keçdiyi qəbul olunmalıdır. Jurnalistikamızın durumu milli təhlükəsizliyimizi təhdid edən ön faktor halına gəlib. Zərdab və zərdabilik fiziologiyamızdan daha çox, mədəni dünyamızı sağaltmaq və qaranlıqlaşmış mühitimizi işıqlandırmaq üçün bizə hava-su kimi  lazımdır. Sosial şəbəkələr, əslində, daim tektonik silkələnmələrə qadir olan bir kommunikasiya inqilabi kimi yaradıldığından, dövlətin təməllərini silkələyə bilən qeyri-sabit informasiya məkanını deyil, digər alternativ açıq müzakirə müstəvilərini genişləndirmək, parlamentdən çap mediasına, mərkəzi idarələrdən yerli hakimiyyət strukturlarına, bütün hökumət və onun bölgələrdəki təşkilati dayaqlarınadək xalqı canlı diskussiyalara qaytarmaq yeni elitanın cari və perspektiv qayğılarını təşkil etməlidir. Nifrətin yayılma arealını dürüst, obyektiv, həqiqi düşüncə axarlarına meydan açmaqla aradan qaldırmaq olar. Hər gün android ekranlarımıza gələn və özünü təklif edən sürüşkən xəbər kütləsinin yerini sistemli işlər aparıldığında maksimum altı aya dolğun, intellektual və millətin qurucu gücünü artıran proqramlar, görüşlər, layihələr, dialoqlar tutacaqdır.

Ola bilsin, dövlətin zahiri fasadında demokratiya və söz azadlığı kimi fundamental istilahlar daha çox qabardılsın, amma şərqli məfkurəsi ədaləti hər şeydən uca tutur! Xalqı eşitmək və onun qəlbinin dərinliyini duymaq İlham Əliyevin yeni tip dövlət quruculuğunun mənəvi təməllərini təşkil edir. Ona görə də pandemiyanın gətirdiyi qlobal siyasi-iqtisadi axınlar bizim suveren milli dövlət yolumuzdan çıxarmağa qoymayacaq. İnam və etibar hissi minillik tariximizin, islamın təməlində dayanan məhək daşları kimi, indi Əliyevin dövlətinin əsasında durur və onu daimi tənqid, şübhəçilik təlqin edən digər quruluşlardan fərqləndirir.

Ona görə də beyinlərdə özünə kök salan və ideoloji, siyasi boşluğun nəticəsində rəsmi kursdan qopmuş vətəndaşlarımızla dialoq-daimi kommunikasiya rejiminə qayıtmaq, korrupsiya cinayətlərinə qarşı mübarizəni dövlətin əleyhinə yönəldənlərin qarşısında şəffaf məhkəmələr quraraq qanunun torunu yırtıb keçən akulaları tutub saxlamaq, “yuxarılara aşağılar”ın ləyaqətini qəbul etdirmək, onunla daima hesablaşmağa yönəltmək və millətdən qoparılan sərvətləri dövlətin, xalqın büdcəsinə qaytarmaq bir neçə cəbhədə savaş aparan insanları vahid bayraq altında birləşdirməyin yeganə formuludr. Lakin bununla bərabər, dövlət və məmur arasında bərabərlik işarəsi qoyaraq, ötən on illərin uğur hekayələrini təbii, yaxud məcburi vəzifələrdən qoparılan adamlarla birgə tapdamaq düşmən iddialarının qalib gəlməsinə yol açır, kütləvi qaralama kampaniyasının yaratdığı sosial dopinq altında ən yaxın tərəfdarlar ordusunu passiv müşahidəçiliyə sürükləyir. Uğursuz və cinayətkar kadrların əməllərinə qiymət verərkən, “çirkli su ilə bərabər uşağı, – indiki halda dövləti, – çölə atmaq olmaz”! Ötən 16 ildə Azərbaycanın keçdiyi böyük inkişaf yolunu on, iyirmi odioz, antisosial məmur, yaxud digər yüksək ranqlı fiqurun üzərindən qiymətləndirmək rəqiblərin məntiq tələsinə düşmək deməkdir.

Bilirsiz, Heydər Əliyevi tarixi şəxsiyyətə çevirən onun bir partiyanın, ayrıca məmur korpusunun, yaxud konkret bürokratik sistemin deyil, bütövlükdə xalqın lideri olması idi. İndi pislik piramidalarını dağıdıb dürüstlüyü Azərbaycanın simasına çevirən lider də məhz İlham Əliyevdir! Şəxsiyyətin dövlətlə taleyinin bir-birinə qarışdığı Azərbaycan gərçəkliyində mütləq əksəriyyət Onun qələbəsində, uğurunda, yenilməzliyində maraqlıdır!

Əksini düşünənlər üçün, Onun alternativi xaosdur! Lakin Əliyev siyasi olimpə qədəm qoyduğu daha ağır dövrün gündəliyinə yenidən qayıdır – O, özünü hakimiyyətə ən qatı rəqib elan edənlərə belə barış, mərhəmət və konsensus təklif edir. ”Yeni arxitektura” düşmənçiliyə investisiya qoyulmasının durdurulması deməkdir!

Ernest Heminqueyin romanının epiqrafına çevrilən məhşur sözləri ibrətamiz qəbul edib “90-cı illər ssenarisi”nə qayıtmamaq və gələcəyimizin quruculuğunda yer almaq istəyənlər üçün bir çağırış kimi səsləndirə bilərik: “Zəngin kimin üçün çaldığını soruşma, o, sənin üçün çalır!

Strateq.az

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

İlham Əliyev İndoneziya Prezidentini təbrik etdi

Xural Yazıldığı tarix 16 Avqust 2020

Azərbaycan Prezidenti İlham Əlitev İndoneziya Respublikasının Prezidenti Coko Vidodoya təbrik məktubu ünvanlayıb.

Xural.com-un məlumatına görə, təbrikdə deyilir:

“Hörmətli cənab Prezident,

Ölkənizin milli bayramı – Müstəqillik Günü münasibətilə Sizə və Sizin simanızda dost İndoneziya xalqına öz adımdan və Azərbaycan xalqı adından ən səmimi təbriklərimi yetirirəm.

Azərbaycan ilə İndoneziya arasında ikitərəfli münasibətlərin, beynəlxalq təsisatlar, xüsusən də İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı və Qoşulmama Hərəkatı çərçivəsində əlaqələrin hazırkı səviyyəsi məmnunluq doğurur.

Bəşəriyyətin üzləşdiyi COVID-19 pandemiyası ilə mübarizədə Azərbaycan xalqının İndoneziya xalqı ilə həmrəy olduğunu qeyd etmək istəyirəm.

Belə bir əlamətdar gündə Sizə möhkəm cansağlığı, xoşbəxtlik, dost İndoneziya Respublikasına daim rifah arzulayıram”.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Polkovnik Ehsan Zahidov: “Fuad Qəhrəmanlı BMCMİ-yə gətirilməyib”

Xural Yazıldığı tarix 4 Avqust 2020

Daxili İşlər Nazirliyi sosial şəbəkələrdə Fuad Qəhrəmanlı və Seymur Əhmədov ad və soyadlı şəxslərin işgəncələrə məruz qalması ilə bağlı iddialara münasibət bildirib.

Trend-in məlumatına görə, DİN-in Mətbuat Xidmətinin rəisi Ehsan Zahidov bildirib ki, yayılan məlumatlar həqiqəti əks etdirmir:

“Sosial mediada iyulun 14-dən 15-ə keçən gecə ictimai asayişin pozulmasına səbəb olan hərəkətlərin təşkil edilməsi və xidməti vəzifələrini yerinə yetirən polis əməkdaşlarına müqavimət göstərilməsi faktları ilə bağlı istintaq olunan cinayət işi üzrə təqsirləndirilənlərdən biri – Seymur Əhmədovun saxlanma yerində fiziki təzyiqlərə, işgəncə və zorakılığa məruz qalması ilə əlaqədar həqiqətə uyğun olmayan uydurma və qərəzli informasiyalar yayılıb. Bununla əlaqədar DİN rəhbərliyinin göstərişi ilə əməkdaşlar saxlanma yerində olub Seymur Əhmədovun izahatını alıblar, saxlanma şəraiti və sağlamlığı ilə maraqlanıblar. S.Əhmədov barəsində yazılanları birmənalı olaraq təkzib edib, hər hansı zorakılığa və işgəncəyə məruz qalmadığını, saxlanma şəraitindən, sağlamlığından şikayətinin olmadığını bildirib.

O ki qaldı Fuad Qəhrəmanlı ad və soyadlı şəxsin, guya, DİN-in Baş Mütəşəkkil Cinayətkarlıqla Mübarizə İdarəsində işgəncələrə məruz qalması iddialarına, birmənalı və qəti şəkildə bildirirəm ki, Fuad Qəhrəmanlı ad və soyadlı şəxs ümumiyyətlə qeyd olunan İdarəyə gətirilməyib və orada olmayıb. Bu məlumatlar həqiqəti əks etdirmir. Bu, qərəzdən irəli gələn iddialardır”.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

“Quldur, kriminal rejimlə heç bir danışıqlar aparılmayacaq…”

Xural Yazıldığı tarix 30 İyul 2020

“Mənə bu yaxınlarda məlumat verildi ki, Ermənistanın baş naziri Azərbaycana yeddi şərt irəli sürüb. Hesab edirəm, ağlı başında olan hər bir adam açıq-aydın görə bilər ki, bu şərtlərin heç biri qəbuledilən deyil. Bu şərtlərdən biri odur ki, Azərbaycan qondarma “Dağlıq Qarabağ respublikası” ilə danışıqlar aparsın. Bu, mümkün deyil. Biz bunu dəfələrlə bildirmişik. Çünki “Dağlıq Qarabağ respublikası” yoxdur. Belə bir “respublikanı” heç kim tanımır. Ermənistanın hünəri varsa, tanısın “Dağlıq Qarabağ respublikası”nı. Bax, mən deyirəm, Ermənistan hakimiyyəti, tanıyın onu. Bu gün tanıyın, tanımırsınızsa, deməli qorxursunuz. Gedin, ağlınızı başınıza yığın! Quldur, kriminal rejimlə heç bir danışıqlar aparılmayacaq. Ona görə, bəri başdan onlar bilməlidirlər ki, bu, tamamilə qəbuledilməzdir. Digər şərtlər də buna bənzər şərtlərdir. Qəbuledilməz şərtlər irəli sürməklə Ermənistan faktiki olaraq danışıqlar prosesini məhv edir və danışıqlar formatını dəyişdirmək istəyir. Çünki danışıqlar Azərbaycanla Ermənistan arasında aparılır. Bu, Minsk qrupunun və onun həmsədrlərinin açıq mövqeyidir. Dəfələrlə bu mövqe onlara çatdırılıb, həm rəsmi qaydada, həm də bağlı qapılar arxasında. Amma bunların hikkəsinə baxın, yenə də bu şərti irəli sürürlər ki, Azərbaycan dırnaqarası “Dağlıq Qarabağ respublikası” ilə danışıqlar aparmalıdır. “Dağlıq Qarabağ respublikası” yoxdur. Qoy, erməni xalqı özünü aldatmasın. Biz bütün qalan şərtləri də rədd edirik, o kağızı da zibil vedrəsinə atırıq. Ancaq erməni xalqı yaxşı düşünsün, yaxşı fikirləşsin. Əgər onlar bundan sonra da cinayətkarların girovu kimi yaşamaq istəyirlərsə, onda indiki hakimiyyətin ağılsız və təhlükəli addımlarına göz yumsunlar. Erməni xalqı 1998-2018-ci illərdə Ermənistanda cinayətkar, kriminal rejimin girovu idi. İndi isə Soros rejiminin girovudur”.

Virtualaz.org xəbər verir ki, bu fikirləri Prezident İlham Əliyev Balakən regional “ASAN xidmət” mərkəzinin açılışında çıxışı zamanı deyib.

Dövlət başçısı bildirib: “Onlar başa düşməlidirlər ki, erməni silahlı qüvvələri bizim torpaqlarımızdan çıxmasa, sülh olmayacaq və onlar özləri peşman olacaqlar. Nə qədər ki, gec deyil, erməni silahlı qüvvələri bizim torpaqlarımızdan çıxmalıdır. Bunu beynəlxalq hüquq, BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsi tələb edir. Erməni silahlı qüvvələri Azərbaycan torpaqlarından dərhal və qeyd-şərtsiz çıxarılmalıdır. Bunu tarixi həqiqət tələb edir. Çünki Dağlıq Qarabağ bizim tarixi torpağımızdır. Ermənistanın baş naziri deyir ki, “Dağlıq Qarabağ Ermənistandır” və ondan sonra hansı danışıqlardan söhbət gedə bilər. Çünki danışıqların əsas mahiyyəti ondan ibarətdir ki, işğal edilmiş torpaqlar azad olunsun. Biz bunun ətrafında danışıqlar aparmalıyıq. Yoxsa, nəyin ətrafında? Biz dırnaqarası “Dağlıq Qarabağ respublikası”na müstəqilliyin verilməsi haqqında heç vaxt danışıqlar aparmamışıq, heç vaxt! Bu, heç vaxt danışıqlar predmeti olmayıb. Mən bu haqda ümumiyyətlə heç vaxt danışmamışam və danışmaq fikrim də yoxdur. Biz onun ətrafında danışıqlar aparırıq ki, işğal edilmiş torpaqlar nə vaxt, hansı ardıcıllıqla azad edilsin. Əgər Ermənistanın baş naziri deyirsə ki, “Dağlıq Qarabağ Ermənistandır”, əgər deyirsə ki, “biz qondarma “Dağlıq Qarabağ respublikası” ilə danışıqlar aparmaq istəyirik”, deməli o, danışıqları məhv edir. Mən 7 şərtin qarşısına bir şərt qoyuram, bir şərt – erməni silahlı qüvvələri işğal edilmiş bütün torpaqlardan çıxarılmalıdır, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü bərpa edilməlidir, Azərbaycan vətəndaşları öz doğma dədə-baba torpaqlarına qayıtmalıdırlar! Budur, mənim şərtim və məsləhət görürəm ki, onlar bu şərti qəbul etsinlər. Biz öz doğma torpaqlarımıza qayıdacağıq və bu gün işğal altında olan şəhərlərimizdə “ASAN xidmət” mərkəzləri yaradacağıq. Bu mərkəzlərdə bizim gənclərimiz çalışacaqlar. Erməni vandalları tərəfindən dağıdılmış şəhərlərimizi, tarixi, dini abidələrimizi bərpa edəcəyik və öz torpağımızda yaşayacağıq. Başqa ölkələrin torpağında bizim gözümüz yoxdur, öz torpağımızı da heç kimə verən deyilik”.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

AXCP Rəyasət Heyətinin üzvü konstitusiya quruluşunu zorla dəyişmək ittihamı ilə həbs edilib

Xural Yazıldığı tarix 25 İyul 2020

İyulun 24-də Bakını Nəsimi rayon Məhkəməsi hakim Azər Tağıyevin sədrliyi ilə Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının (AXCP) Rəyasət Heyətinin üzvü Fuad Qəhrəmanlı barədə Baş Prokurorluğun İstintaq idarəsində Cinayət Məcəlləsinin 186.2.1-ci (özgə əmlakına ziyan vurulması), 233-cü (ictimai qaydanın pozulması) və 315-ci (polisə tabe olmamaq) maddələri ilə açılmış cinayət işi və əlavə olaraq Cinayət Məcəlləsinin 278-ci maddəsi ilə (Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına zidd olaraq hakimiyyətin zorla ələ keçirilməsinə, yaxud hakimiyyətin zorla saxlanılmasına, habelə dövlətin konstitusiya quruluşunun zorla dəyişdirilməsinə yönələn hərəkətlər) 3 aylıq həbs qətimkan tədbiri seçilib.

Bu barədə AXCP məlumat yayıb.

AXCP sədri Əli Kərimli bildirib ki, AXCP Rəyasət Heyətinin dünən həbs edilən üzvü Fuad Qəhrəmanlı barəsində 3 maddə ilə açılmış məlum cinayət işi üzrə 3 aylıq həbs qətimkan tədbiri seçilib.

“Ona qədər eyni cinayət işi üzrə Rəyasət Heyətinin daha 3 üzvü – Asif Yusifli, Bəxtiyar İmanov və Ayaz Məhərrəmli barəsində həbs qətimkan tədbiri seçilib. Fuad bəylə AXCP-dən 14 nəfər cinayət məsuliyyətinə cəlb edilib, onlardan 13 nəfər barəsində həbs qətimkan tədbiri seçilib,” Kərimli bildirib.

AXCP sədrinin müavini Seymur Həzi AXCP funksionerlərinin həbsini “repressiya və dövləti dünyada biabır etmək” kimi qiymətləndirir.

“Azərbaycan Xalq Cəbhəsi dünyanın dörd bir yanında təqibə məruz qalan, əzilən Azərbaycanın, azərbaycanlıların sözün bütün mənalarında ayrılmaz hissəsidir. Bu olayların birbaşa əlaqəsi var. Bu mütləq açılacaq. Biz belə çılpaq texnologiyaların fərqindəyik. Ancaq bir daha bilmək və yadda saxlamaq lazımdır ki, Xalq Cəbhəsi konkret adamlar çoxluğudur, amma həm də o deyil. O adamları tutmaqla onu sıradan çıxarmaq mümkün deyil. Bunu 11-ci qanlı ordu edə bilməyib. Heç kim də edə bilməz. Bizə atılan hər daş, bizi yaralayan hər daş demokratiya qalamızın ucalmasına xidmət edəcək!” AXCP sədrinin müavini qeyd edib.

AXCP 14 iyulda Azərbaycan Ordusuna dəstək məqsədi ilə keçirilən aksiya zamanı yaranmış insident üzrə qaldırılmış cinayət işi üzrə otuzdan çox fəalınlın saxlanıldığını bildirir.

Rəsmu qurumlar Fuad Qəhrəmanlının həbsi ilə bağlı hələ məlumat yaymayıb.

Fuad Qəhrəmanlının vəkili və ailə üzvləri də onun həbsinin səbəbləri ilə bağlı açıqlama verməyib.

Bundan əvvəl, Fuad Qəhrəmanlı 2015-ci ilin noyabrında Nardaranda keçirilmiş xüsusi əməliyyatdan sonra həmin il dekabrın 8-də həbs olunub. Ona qarşı Cinayət Məcəlləsinin 281-ci (dövlət hakimiyyəti əleyhinə çağırışlar etmə) və 283-cü (milli, irqi, sosial, dini nifrət və ya düşmənçiliyin salınması) maddələri ilə ittiham irəli sürülüb. O 10 il azadlıqdan məhrum edilib və 2019-cu il martın 16-da prezidentin əfv sərəncamı ilə azadlığa buraxılıb.

2019-cu ilin oktyabrında Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Fuad Qəhrəmanlının şikayətini təmin edib. Avropa Məhkəməsi hesab edib ki, dövlət onun konvensiya ilə təminat altına alınan azadlıq və toxunulmazlıq (maddə 5), ədalətli məhkəmə araşdırması (maddə 6) və ifadə azadlığı hüquqlarına müdaxilə edib.

“Amnesty International” beynəlxalq insan haqları təşkilatı Fuad Qəhrəmanlını “vicdan məhbusu” elan edib.

Fuad Qəhrəmanlı 2019-ci ilin oktyabrında AXCP-nin mitinqi öncəsi inzibati qaydada həbsə də məhkum edilib.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Müstəqil Xalq Partiyası pandemiya ilə bağlı xalqa müraciət etdi-MƏTN

Xural Yazıldığı tarix 26 İyun 2020

Xural.com-a Müstəqil Xalq Partiyasının mətbuat xidmətindən “Pandemiyadan özünü və digərlərini qorumaq məqsədi ilə qoruyucu maskalardan istifadə olunması ilə bağlı Müstəqil Xalq Partiyasının xalqa müraciəti” adlı müraciət daxil olub. Partiyanın sədri Əflan İbrahimovun imzaladığı müraciətdə deyilir:

“Əziz həmvətənlərim, koronavirus pandemiyası yoluxma səviyyəsinə görə bütün dünyanı cənginə almaqla səhiyyə sistemini iflic vəziyyətinə salıb. Bütün dünya dövlətləri kimi Azərbaycan Respublikasında da bu bəladan qurtarmaq üçün dövlət tərəfindən görülən tədbirlər alqışlanır və hər birimiz dövlətin çağrışına dəstək olmalıyıq.

Bizim üzərimizə düşən vəzifə nədir – gigiyenik qaydalara əməl etmək, məsafə saxlamaq və qoruyucu maskalardan istifadə etmək. Gəlin bu sahədə Azərbaycan Respublikasının Konstitusiya aktı ilə müəyyən olunmuş vətəndaş vəzifələriimiz layiqincə yerinə yetirək.

Qoruyucu maskalardan istifadə edək. Günü-gündən artmaqda olan yoluxanların sayını azaldaq. Xalqımızı, dövlətimizi, gələcəyimizi qoruyaq. Tarixin bu sınağından şərəflə çıxaq. Bütün xalqımı bu çağrişa dəstək olmağa çağırıram. Bu, təcavüz altında qalan torpaqlarımızın azad olunması və gələcəyimiz ugrunda mübarizəmizin təminatına bir çağırışdır.”

Xural.com

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Əbülfəz Elçibəyin anadan olmasından 82 il ötür

Xural Yazıldığı tarix 24 İyun 2020

Bu gün Azərbaycan milli azadlıq hərəkatının lideri Əbülfəz Elçibəyin doğum günündür.

APA-nın məlumatına görə, Ə.Elçibəy 1938-ci il iyunun 24-də Ordubad rayonunun Kələki kəndində anadan olub. 1957-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universitetinin şərqşünaslıq fakültəsini bitirib. O, 1988-ci ildə Azərbaycanda başlayan xalq hərəkatının öndərlərindən biri, Azərbaycan Xalq Cəbhəsini yaradanlardan olub.

1992-ci ildə prezident seçilən Əbülfəz Elçibəy bir il sonra Gəncədə başlayan qiyam nəticəsində Bakını tərk edərək Kələkiyə gedib. Milli Məclisin qərarı ilə səlahiyyətləri ləğv edilən Əbülfəz Elçibəy fəaliyyətini Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının və Bütöv Azərbaycan Birliyinin sədri kimi davam etdirib.

Uzun sürən ağır xəstəlikdən sonra 2000-ci ilin avqustun 22-də Türkiyənin Gülhanə Hərbi Tibbi Akademiyasında dünyasını dəyişən Əbülfəz Elçibəyin nəşi Bakıya gətirilərək Fəxri xiyabanda dəfn edilib.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Fəzail Ağamalıdan Ramiz Mehdiyevə sensasion iddialar

Xural Yazıldığı tarix 19 İyun 2020

Korrupsiya və rüşvətxorluq piramidası demontaj edilir

Ölkə prezidenti Azərbaycanı yeniləməkdə, müasirləşdirməkdə və demontaj etməkdədir. Ulu Öndərimizin sarsılmaz təməllər üzərində qurduğu müstəqil dövlətimiz prezident İlham Əliyev tərəfindən gücləndirilir, dünyanın inkişaf etmiş ölkələri səviyyəsinə qaldırılır, dövlət-xalq və dövlətlərarası münasibətlər sisteminə əhəmiyyətli töhfələr verilir və hər birimizin maraqlarına xidmət edən ədalətli cəmiyyətin əsasları möhkəmləndirilir.

Ən başlıcası qətiyyətli və güclü siyasi iradə, Vətəninə, xalqına bütün ruhu və varlığı ilə bağlı olan Dünya səviyyəli lider, möhtərəm, cənab prezident İlham Əliyev və onun yaratdığı ciddi valyuta ehtiyatı, dayanıqlı iqtisadiyyat, sistemli və davamlı sosial siyasət, qüdrətli ordu, dövlətçiliyimizə və milli ideyalara bağlılığı ilə fərqlənən yeni, gənc komanda dövlətimizin immunitetini gücləndirməklə yanaşı, həm də islahatların dərinləşməsinə və aparılan islahatlara maneçilik törədən korrupsioner və rüşvətxorluq piramidasına qarşı barışmaz mübarizənin uğurla başa çatdırılmasını tamamlayan başlıca şərtlərdir.

Əslində Dövlətçiliyimizdə önəmli əhəmiyyət kəsb edən geniş xarakterli islahatların XXI yüzilliyin çağırışlarına uyğun aparılması niyyətini İlham Əliyev 2003-cü ildə prezident seçildikdən dərhal sonra başlamaq niyyətini ortalığa qoydu.

Ciddi xarakter daşıyan Dövlət proqramlarını imzaladı, struktur dəyişikliyi apardı, yeni, vacib nazirlikləri təsis etdi. Lakin islahatların davamlı və ardıcıl olmasına xaricdən dəstək alan hakimiyyətdaxili qüvvələr maneçiliklər törətdi. R.Quliyev-F.Əliyev-Ə.İnsanov üçlüyü 2005-ci ildə Dövlət çevrilişinə cəhd etdi. Xalqın ciddi dəstəyi ilə Prezidentimiz tərəfindən çevrilişin qarşısı alındı. Yaranmış şəraitdən sui-istifadə edən Boz kardinal əlinə güclü hakimiyyət toplamağa start verdi. Hakimiyyətin bütün qanadlarında geniş şəbəkəsini, başqa sözlə desək, piramidasını yaratmağı bacardı. Uzun illər boyu onun səyi və dirijorluğu ilə ölkəmizdəki yeniliklərə maneçiliklər törədilir, Ulu Öndərimizə, dövlətçiliyimizə və cənab prezident İlham Əliyevə sədaqətilə fərqlənənlər küncə sıxışdırılır, bir sıra hallarda qurduğu tələ ilə onlar vəzifədən uzaqlaşdırılır, demokratik prosesin inkişafına əngəllər yaradılırdı.

O, radikal müxalifətlə işbirliyi yaradaraq qaragüruhu və anarxistləri küçələrə çıxartdırır, polisin vasitəsilə onlara təzyiqlər göstərilirdi. Beləliklə, bir tərəfdən 5-ci kalonun aparıcı şəxsi kimi Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzuna xələl gətirir, başqa tərəfdən özünün “vacibliyini” və “təkrarolunmazlığını” nümayiş etdirir, mövqeyini gücləndirirdi. Radikal müxalifəti və korrupsionerləri peşəkarlıqla koordinasiya və idarə edən Baş koordinator, həm də onu bu vəzifədə himayə edən dövlətin baş rezidenti kimi funksiyasını kölə psixologiyası ilə yerinə yetirməkdə idi.

Müşahidələr və təhlillər sübut edir ki, 2003-cü ildən başlayaraq ölkə prezidenti Azərbaycanı regional lider və dünyada nüfuzlu dövlətə çevirmək uğrunda fəal hərəkətə keçdiyi və bu baxımdan mühüm uğurlara imza atdığı zaman kəsiyində Boz kardinal və onun əlaltıları varlanmaq və korrupsiya şəbəkəsi yaratmaq, ölkədaxili qarşıdurmalar layihələrini həyata keçirməkdə idilər. Bu şəbəkə öz fəallığını 2018-ci il prezident seçkilərinin inauqurasiyasına qədər qoruyub saxlaya bildi.

İlk demontaj idarəçilik sistemində vitse-prezidentlik institutunun yaradılması və daxili siyasətdə prezidentin siyasi xəttinin mahiyyəti və fəlsəfəsi ilə tam ziddiyyət təşkil edən korrupsiya və rüşvətxorluq piramidası yaradıcısının və qoruyucusunun səlahiyyətlərini məhdudlaşdırmaqdan başladı.

Bu baxımdan, 2018-ci il prezident seçkiləri milli dövlətçilik tariximizdə dönüş nöqtəsi oldu. Xalqımızın mütləq əksəriyyətinin haqlı və halal səsini qazanan möhtərəm prezidentimiz öncə həyata keçirilən konstitusiya dəyişikliklərinə söykənərək, Birinci Vitse Prezidentlik vəzifəsinə illərdən bəri bütün sahələrdə prezidentimizlə birgə addımlayan, ona və dövlətçiliyimizə, Heydər Əliyev ideyalarına sədaqət nümunəsi göstərən, son dərəcə ağıllı, vətənpərvər, bütün ruhu ilə milli, həm də mərhəmətli Mehriban xanımı təyin etdi. Və bu təyinat, prezidentlik arzusu ilə yuxuları ərşə çəkilən və ən müxtəlif yollarla ali kürsünü yiyələnmək istəyən məmurlar məmurunun planlarını alt-üst etdi.

2019-cu ilin sentyabrında Yeni Azərbaycan Partiyasının sədr müavini, partiyanın İcra katibi Əli Əhmədovun da ciddi dəstək verdiyi “Azərbaycanda siyasi proseslərə xarici müdaxilənin yolverilməzliyi” mövzusunda Ana Vətən Partiyasının təşəbbüsü ilə keçirilən dəyirmi masanın baş tutmaması üçün Boz kardinal ən yaxın adamlarından biri olan administrasiyanın ictimai-siyasi şöbəsinin müdiri vasitəsilə müzakirəyə dəvət olunan müxalifət partiyalarının iştirakının yolverilməz olduğunu “məsləhət deyil” mesajı ilə pozmağa çalışdı. Bu, partiyalararası və iqtidar-müxalifət münasibətlərinin normal müstəvi üzərində inkişafına mane olmaq məqsədi daşıyırdı. Lakin istədiyi alınmadı. Himayəsində olan bəzi müxalifət partiyaları dəyirmi masada iştirak etməsələr də, bütövlükdə dialoq baş tutdu və gələcək münasibətlərin sivil, dövlət və milli maraqlar zəminində qurulması yolunda ilk və mühüm addım atıldı.

İslahatların uğurlu aparılması üçün yeni, prezidentə və dövlətçiliyimizə sadiq olan komanda formalaşmalı idi. Cənab Prezident bu baxımdan addımlarını atdı, içərisində yaşadığımız islahatlara start verdi.

İllər boyu şəbəkələşmiş yırtıcı dəstənin yüksək səviyyədə himayəçisinin təmiz imici olan, ambisiyalardan uzaq, nəcib bir gənclə əvəz olunması, administrasiyaya yeni nüfuzlu şəxslərin gətirilməsi, komandanın əsaslı şəkildə vətənpərvər, müasir dünyagörüşlü, müstəqillik illərində formalaşan gənc kadrlarla təşkil olunması ciddi niyyətlərdən xəbər verirdi.

Ötən günlərin nostalji hisslərini yaşayan və möhtərəm cənab Prezidentin prezident titulu verdiyi akademikin yeni komandaya qarşı ikrah dolu eyhamları və onları gözdən salmaq kampaniyasını yazılarla, dedi-qodu və şayiələrlə dövriyyəyə buraxması dövlətçiliyimizə və xalqımıza qarşı nifrətdən qaynaqlanan davranışlardır.

Hakimiyyətin üç qolunu əhatə edən və Azərbaycanı yeni inkişaf mərhələsinə,  məmləkətimizi dünyanın ən güclü ölkələri səviyyəsinə qaldırmağı hədəfləyən islahatlar həm də o zaman uğurlu nəticələr verə, xalq tərəfindən rəğbətlə qarşılana və müdafiə oluna bilər ki, dəyişikliklərin, yenilənmələrin və müasirləşmənin reallaşmasına əngəl törədən, ona mane olan korrupsiya və rüşvətxorluq minumuma endirilsin və sıfırlansm.

Bütün gücünü, potensialını və şəbəkəsini işə salsa da, Milli Məclis seçkilərini pozmaq kimi məkrli istəyinə çatmayan və dayaqlarını Milli Məclisdə əhəmiyyətli dərəcədə itirən Boz kardinalın təhlükəli və uzun illər inkişafımıza, idarəçilik sistemimizə, sağlam siyasi və mənəvi-psixoloji mühitimizə çirkab püskürən rüşvətxor-korrupsioner piramidasına qarşı yüksək səviyyədə amansız və güzəştsiz mübarizə başlandı. Xalqımızın və dövlətimizin qanını zəli kimi soran vampirlərə yönələn qətiyyətli siyasi iradə xalqımız tərəfindən dəstəklənməkdə və yüksək qiymətləndirilməkdədir. Proses yeni başlayıb və davam edir. Uzun illər boyu hökm sürən korrupsiya və rüşvətxorluq piramidası demontaj olunur. Artıq beş icra başçısı, onların qəsəbə və kənd nümayəndələri, Mədəniyyət Nazirliyinin, Dövlət Sərhəd Xidmətinin yüksək səviyyəli əməkdaşları və digərləri acı talelərini yaşayırlar. Şübhəsiz ki, aparılan islahatların tərkib hissəsi və vacib elementi kimi, korrupsiyaya və rüşvətxorluğun və bu eybəcərliyin himayəçilərini cəmiyyətimizdən və dövlət strukturlarından təmizlənməsi sona qədər gedəcəkdir.

Hələ də uzun illərdən bəri bitib-tükənməyən hikkə və ambisiyalarından əl çəkməyən, davamlı və sistemli xarakter daşıyan islahatlara maneçilik törətməyə cəhdlər göstərən, yaratdığı şəbəkə vasitəsilə ən müxtəlif üsullarla təxribatlara ara verməyən  və bu gün də əməllərindən əl çəkməyən, iş otağını qərargaha çevirən, sözünə baxmaq istəməyənlərə hədə-qorxu gələn, şantaj edən “ağsaqqal” yaşa dolduqca daha da aqressivləşir, kin-küdurət dolu düşüncə sahibinə çevrilir.

Lakin zamanın qaçılmaz çağırışlarının və qətiyyətli siyasi iradənin perspektivsiz ambisiya, şəxsi və tayfa maraqlarını ümumxalq və dövlət maraqlarından üstün tutan mariginal məkrli qüvvələr üzərində tam qələbəsi sosial sifarişdir, strateji hədəfdir və günümüzün reallığıdır.

Bu prosesdə dövlətçiliyimizlə və cənab Prezidentimizlə bərabər olan siyasi komanda, rəhbərliyi yenilənən Respublika Prokurorluğunun və Daxili İşlər Nazirliyinin dövlətçiliyimizə sadiq əməkdaşları, Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin Qara maskalı, Ağ niyyətli oğlanları möhtərəm, cənab Prezidentin siyasi iradəsinə söykənərək, öz şərəfli missiyalarını uğurla yerinə yetirməkdədilər.

Uğurlar Sizə, Möhtərəm Cənab Prezident!

Uğurlar Sizə, dövlətçiliyimizə sadiq Vətən övladları!

P.S. Dəyərli oxucuların diqqətinə çatdırmaq istərdim ki, bu yazını 2003-cü il prezident seçkiləri öncəsi Boz kardinalın mənsub olduğu komanda içərisində yaratdığı və rəhbərlik etdiyi separatçı əməlləri haqqında “Neytral”, “Yeni Müsavat” və digər qəzetlərdə 19 sentyabr 2001-ci ildən başlayan, bir aya qədər davam edən çoxsaylı açıqlama və müsabibələrimin davamı kimi qəbul etsinlər.

Fəzail Ağamalı
Ana Vətən Partiyasının sədri, Millət vəkili

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Eldəniz Quliyev Milli Şuradan istefa verdi:”Bu andan etinarən, yollarımız ayrılır”

Xural Yazıldığı tarix 15 May 2020

Milli Şuranın Koordinasiya Mərkəzinin üzvü Eldəniz Quliyev istefa verib.

Strateq.az xəbər verir ki, bu barədə E.Quliyev sosial şəbəkə hesabında belə yazıb:

“Təəssüf hissi ilə qeyd edirəm ki, bu andan etibarən, Milli Şurayla yollarımız ayrılır və bu səbəbdən MŞ-dan istefa verirəm”.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Vilyam Hacıyev barəsində həbs qərarı çıxarıldı-İttihamlar məlum oldu

Xural Yazıldığı tarix 7 May 2020

Məhkəmə İmişli rayonunun sabiq başçısı barəsində həbs qətimkan tədbiri seçib.

Xural.com xəbər verir ki, sabiq başçı Vilyam Hacıyev barəsibdə Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin təqdimatı ilə Səbail rayon Məhkəməsinin qərarı ilə 4 ay müddətinə həbs qətimkan tədbiri seçilib.

Məlum olub ki, Vilyam Hacıyevə qarşı Cinayət Məcəlləsinin bir neçə ağır maddəsi ilə ittiham irəli sürülüb.

V.Hacıyev rayon ərazisində fərdi sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan şəxslərdən müxtəlif adlar altında pul tələb etməkdə, dövlət büdcəsindən təmir-tikinti, abadlıq işlərinə ayrılan vəsaitləri mənimsəməkdə, rayon ərazisində torpaq sahələrini özbaşına tutaraq şəxsi məqsədlər üçün istifadə etməkdə, ayrı-ayrı vətəndaşların adına açılmış əmək haqqı kartlarına köçürülən pulların nağdlaşdırılmasında suçlanır.

Ona qarşı vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə etmə, külli miqdarda təkrar rüşvət alma və mənimsəmə maddələri ilə ittiham irəli sürülüb.

GÜNDƏM  / SİYASƏT  / XuralTAC

Prezident İlham Əliyev əfv sərəncamı imzaladı

Xural Yazıldığı tarix 6 Aprel 2020

Prezident İlham Əliyev “Məhkum edilmiş bir sıra şəxslərin əfv olunması haqqında” sərəncam imzalayıb.

Musavat.com-un Azərtac-a istinadən məlumatına görə, sərəncam dünyada koronavirus (COVİD-19) infeksiyasının yayılması ilə əlaqədar yaşına və səhhətinə görə xüsusi qayğıya ehtiyac duyan yaşı 65-dən yuxarı olan məhkumların və onların ailə üzvlərinin Azərbaycan Respublikası Prezidentinə ünvanlanmış əfv haqqında müraciətlərinə baxaraq, məhkumların sağlamlıq vəziyyətini, cəza çəkdikləri müddətdə davranışlarını nəzərə alaraq və humanizm prinsiplərinə əsaslanaraq imzalanıb.

1. Azadlıqdan məhrum etmə cəzasına məhkum edilmiş aşağıdakı şəxslər cəzanın çəkilməmiş hissəsindən azad edilsinlər:

1.1. Abasov Ramiz Əmirəhməd oğlu, 1955-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Sumqayıt Şəhər Məhkəməsinin 2019-cu il 25 yanvar tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.2. Abbasov Fəramiz Zeynal oğlu, 1955-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2011-ci il 7 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.3. Abbasov Həbib Məzahir oğlu, 1947-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 20 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.4. Abdullayev Hacı Sadıq oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2013-cü il 24 iyun tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.5. Abdullayev Nizami Abbas oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Ağır Cinayətlərə Dair İşlər üzrə Azərbaycan Respublikası Məhkəməsinin 2007-ci il 16 yanvar tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.6. Abdullayev Səfər Nəhməd oğlu, 1951-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Ağır Cinayətlərə Dair İşlər üzrə Azərbaycan Respublikası Məhkəməsinin 2010-cu il 12 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.7. Abdullayeva Mehriban Rəsul qızı, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2012-ci il 16 noyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.8. Abdurahmanov Qismət Abdurahman oğlu, 1950-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2012-ci il 24 avqust tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.9. Ağarzayev Şakir Məmməd oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 29 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.10. Ağayev Baxdiyar Ağasəlim oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Xəzər Rayon Məhkəməsinin 2019-cu il 4 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.11. Ağayev Fərhad Hüseyn oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2012-ci il 2 noyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.12. Ağayev Niftulla Eyni oğlu, 1948-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2018-ci il 9 avqust tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.13. Ağayev Rəcəbəli Səfərəli oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Sabunçu Rayon Məhkəməsinin 2019-cu il 26 noyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.14. Ağayeva Nuriyyə Fərhad qızı, 1955-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2018-ci il 19 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.15. Ağayeva Reyhan Əsədulla qızı, 1951-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2015-ci il 25 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.16. Axundov Tariyel Əşrəf oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Şəki Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2018-ci il 30 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.17. Alxasov Sabir Xəlil oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 25 yanvar tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.18. Allahverdiyev Elşad Məmmədhüseyn oğlu, 1950-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Sabunçu Rayon Məhkəməsinin 2019-cu il 24 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.19. Aslanov Babaxan İsfəndiyar oğlu, 1946-cı ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Ağır Cinayətlərə Dair İşlər üzrə Azərbaycan Respublikası Məhkəməsinin 2010-cu il 29 mart tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.20. Babayev Əbdülrəhim Ədalət oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Salyan Rayon Məhkəməsinin 2018-ci il 7 may tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.21. Babayev Ərəstun Hacəli oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2011-ci il 31 yanvar tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.22. Babayev İsa Rza oğlu, 1955-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2019-cu il 28 iyun tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.23. Babayev Malik Şahhüseyn oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 1 mart tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.24. Babayev Oktay Böyük Ağa oğlu, 1946-cı ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2011-ci il 2 iyun tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.25. Bağırov Gəray Məmmədəli oğlu, 1951-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2011-ci il 21 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.26. Bağırov Xanhüseyn Bədir oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2015-ci il 22 sentyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.27. Bağırov Tofiq İbrahimxəlil oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Nizami Rayon Məhkəməsinin 2019-cu il 23 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.28. Bayramov Hüseyn Yadulla oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Şirvan Şəhər Məhkəməsinin 2017-ci il 14 avqust tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.29. Bayramov Zaur Nux oğlu, 1949-cu ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2012-ci il 2 may tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.30. Bədəlov Seyfulla Bədəl oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2018-ci il 28 sentyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.31. Binyədov Eldar Əli Ağa oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 6 dekabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.32. Cabbarov Bəhman Xəlil oğlu, 1950-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Gəncə şəhəri Nizami Rayon Məhkəməsinin 2017-ci il 11 dekabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.33. Camalov Nüsrət Kamal oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Qax Rayon Məhkəməsinin 2018-ci il 26 yanvar tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.34. Canımov Fail Əhməd oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Rusiya Federasiyasının vətəndaşı, Şəki Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2018-ci il 4 yanvar tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.35. Çovdarov Akif Teymurxan oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Hərbi Məhkəməsinin 2017-ci il 30 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.36. Eyvazov Hacırza Mansur oğlu, 1948-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Ağır Cinayətlərə Dair İşlər üzrə Azərbaycan Respublikası Məhkəməsinin 2010-cu il 29 iyun tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.37. Əhmədov Məlik Əhməd Məmməd oğlu, 1949-cu ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Qaradağ Rayon Məhkəməsinin 2018-ci il 3 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.38. Əhmədov Nizami Əhməd oğlu, 1951-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Beyləqan Rayon Məhkəməsinin 2018-ci il 28 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.39. Əhmədov Oktay Əhməd oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Ağır Cinayətlərə Dair İşlər üzrə Azərbaycan Respublikası Məhkəməsinin 2010-cu il 30 noyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.40. Əhmədov Sahib Mustafa oğlu, 1946-cı ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2019-cu il 18 sentyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.41. Əkbərov Mövlud Bağdasər oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Nizami Rayon Məhkəməsinin 2019-cu il 19 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.42. Ələkbərov Əyyar Rufulla oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Ağır Cinayətlərə Dair İşlər üzrə Azərbaycan Respublikası Məhkəməsinin 2009-cu il 7 sentyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.43. Ələsgərov Gülməmməd Qulu oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2014-cü il 12 noyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.44. Əlihüseynov Tofiq Vahid oğlu, 1951-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 24 iyun tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.45. Əliyev Bəhrəm Xoşkəlam oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 9 mart tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.46. Əliyev Qədir Abdulla oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2014-cü il 11 mart tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.47. Əliyev Qəzənfər Ziyad oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinin 1997-ci il 23 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.48. Əliyev Nursəməd Əlsəməd oğlu, 1950-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Sabunçu Rayon Məhkəməsinin 2017-ci il 10 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.49. Əliyev Rafiq Əlipaşa oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 5 may tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.50. Əliyev Yaqub Mustafa oğlu, 1942-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2015-ci il 27 iyul tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.51. Əliyev Yavər Kamran oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Səbail Rayon Məhkəməsinin 2019-cu il 19 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.52. Əliyeva İsmət Tofiq qızı, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 28 iyul tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.53. Əmirov Fəxrəddin Nəsir oğlu, 1950-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Nərimanov Rayon Məhkəməsinin 2016-cı il 25 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.54. Əsədov Nurəddin Hacıəli oğlu, 1955-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2015-ci il 7 sentyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.55. Əzimov Çingiz Əziz oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2014-cü il 30 may tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.56. Gülməmmədov Kərim Səlim oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2015-ci il 7 iyul tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.57. Gülməmmədov Nurbaba Gülbaba oğlu, 1940-cı ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2015-ci il 10 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.58. Hacıyev Daşdəmir Şirin oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2011-ci il 24 iyun tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.59. Hacıyev İsa Hacı oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Xətai Rayon Məhkəməsinin 2018-ci il 3 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.60. Hacıyev Yasin Hacıxəlil oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bərdə Rayon Məhkəməsinin 2018-ci il 10 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.61. Haqverdiyev Arif Məmməd oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Binəqədi Rayon Məhkəməsinin 2019-cu il 11 yanvar tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.62. Həsənov Adil Şamil oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Şəki Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 29 noyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.63. Həsənov Aslan Abiyət oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Nərimanov Rayon Məhkəməsinin 2017-ci il 25 dekabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.64. Həsənov Firdos Alihəsən oğlu, 1951-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Ağır Cinayətlərə Dair İşlər üzrə Azərbaycan Respublikası Məhkəməsinin 2010-cu il 1 mart tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.65. Həsənov İbrahimxəlil Mahmud oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Xətai Rayon Məhkəməsinin 2015-ci il 9 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.66. Həsənov Qadir Cəfərqulu oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2013-cü il 8 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.67. Həsənov Sait Xəlil oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Binəqədi Rayon Məhkəməsinin 2019-cu il 14 iyun tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.68. Hüseynov Cabir Mirzə oğlu, 1951-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 5 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.69. Hüseynov Cəfər Məhəmməd oğlu, 1951-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Xətai Rayon Məhkəməsinin 2018-ci il 21 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.70. Hüseynov Qerman İsmayıl oğlu, 1950-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2013-cü il 24 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.71. Hüseynov Qəhrəman Şükür oğlu, 1949-cu ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 25 iyul tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.72. Hüseynov Məmmədhüseyn Məmməd oğlu, 1950-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 19 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.73. Hüseynov Ramiz Məmməd oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Ağır Cinayətlərə Dair İşlər üzrə Azərbaycan Respublikası Məhkəməsinin 2005-ci il 15 noyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.74. Hüseynov Saqif Həsən oğlu, 1951-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2015-ci il 7 avqust tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.75. Hüseynov Şahüseyn Sərxan oğlu, 1947-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2014-cü il 6 noyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.76. Hüseynov Vahid Şirin oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Mingəçevir Şəhər Məhkəməsinin 2018-ci il 23 noyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.77. Xancanov Ağalı Miralı oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Ağır Cinayətlərə Dair İşlər üzrə Azərbaycan Respublikası Məhkəməsinin 2010-cu il 26 noyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.78. Xancanov Nəcəfqulu Sahib oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2013-cü il 6 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.79. İbadov Adil Kamal oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Rayon Məhkəməsinin 2019-cu il 30 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.80. İbadov Səfərxan Abbas oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2014-cü il 19 sentyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.81. İbrahimov Adil Əşrəf oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2018-ci il 6 dekabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.82. İbrahimov Əli Kərim oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2013-cü il 16 iyul tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.83. İbrahimov Şahbaz Qulam oğlu, 1950-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 4 avqust tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.84. İbrahimov Tahir Əlbala oğlu, 1950-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Şəki Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2018-ci il 6 noyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.85. İmranov Şıxəli İmran oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 22 iyul tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.86. İsgəndərov Əhməd Cənnət oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Sumqayıt Şəhər Məhkəməsinin 2017-ci il 26 yanvar tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.87. Kazımov Həmzə-Əli Ağa Dadaş oğlu, 1951-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2012-ci il 24 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.88. Kəngərli Adil Savalan oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Xətai Rayon Məhkəməsinin 2019-cu il 27 avqust tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.89. Kərimov Eldar Cümşüd oğlu, 1951-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Binəqədi Rayon Məhkəməsinin 2015-ci il 20 noyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.90. Kərimov Əlipaşa Məmməd oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 30 yanvar tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.91. Qarayev Ayaz Qarakişi oğlu, 1950-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Şəki Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2019-cu il 2 sentyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.92. Qarayev Etibar Məsimalı oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 8 iyul tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.93. Qasımov Kamil Dünyamalı oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 10 noyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.94. Qədirov Fizulla Məhəmməd oğlu, 1949-cu ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Yevlax Rayon Məhkəməsinin 2017-ci il 11 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.95. Qədirov Məhəmməd Əli oğlu, 1955-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Şəki Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2011-ci il 28 sentyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.96. Qədirov Nazim Dərgah oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Binəqədi Rayon Məhkəməsinin 2019-cu il 6 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.97. Qəhrəmanov Qəzənfər İzzət oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2018-ci il 16 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.98. Qəmbərov Əziz Qəmbəroviç, 1948-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Ağır Cinayətlərə Dair İşlər üzrə Azərbaycan Respublikası Məhkəməsinin 2010-cu il 20 avqust tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.99. Qulamov Qulam Tofiq oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Xətai Rayon Məhkəməsinin 2012-ci il 18 sentyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.100. Quliyev Akif Sədətqulu oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Binəqədi Rayon Məhkəməsinin 2017-ci il 31 mart tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.101. Quliyev Aydın Əhməd oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2020-ci il 19 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.102. Quliyev Eyvaz İsmayıl oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2012-ci il 11 may tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.103. Quliyev Ədalət Mirzə oğlu, 1949-cu ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Qəbələ Rayon Məhkəməsinin 2018-ci il 15 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.104. Quliyev Hənifə Ələsgər oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Ağır Cinayətlərə Dair İşlər üzrə Azərbaycan Respublikası Məhkəməsinin 2006-cı il 9 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.105. Quliyev Hüseyn Ağaverdi oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Yasamal Rayon Məhkəməsinin 2018-ci il 20 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.106. Quliyev İbrahim Süleyman oğlu, 1933-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Sabunçu Rayon Məhkəməsinin 2018-ci il 29 mart tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.107. Quliyev Niyazi Cahid oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Sabunçu Rayon Məhkəməsinin 2016-cı il 29 noyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.108. Quliyev Rəhim Gülsət oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2012-ci il 3 dekabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.109. Quliyev Tofik Ənvər oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2012-ci il 17 iyul tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.110. Quliyev Vahid Xanlar oğlu, 1946-cı ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Binəqədi Rayon Məhkəməsinin 2018-ci il 6 noyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.111. Quliyeva Sovetnaz Aslan qızı, 1955-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2013-cü il 15 mart tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.112. Quluyev Nəsib Baxış oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 13 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.113. Qurbanov Sübahir Xalıq oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Hərbi Məhkəməsinin 2018-ci il 23 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.114. Mahmudov Aydın Bağı oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 7 sentyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.115. Mahmudov Yaqub Əliağa oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 28 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.116. Mehdiyev Çingiz Allahverdi oğlu, 1946-cı ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 31 may tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.117. Mehdiyev Nizami Yusif oğlu, 1950-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Səbail Rayon Məhkəməsinin 2017-ci il 27 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.118. Mehdiyeva Məsmə Vəli qızı, 1951-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 2 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.119. Mehraliyev İlyas Məhəmmədəli oğlu, 1948-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2018-ci il 29 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.120. Mehralıyev Məmməd Ələkbər oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Şəki Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2014-cü il 23 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.121. Mehtiyev Malik Əjdər oğlu, 1949-cu ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2011-ci il 21 iyul tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.122. Məhəmmədvənd Sabir Məmməd oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2014-cü il 21 yanvar tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.123. Məhərrəm Nuru oğlu, 1945-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Ağır Cinayətlərə Dair İşlər üzrə Azərbaycan Respublikası Məhkəməsinin 2010-cu il 30 dekabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.124. Məhərrəmov Dövlət Hüseyn oğlu, 1951-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2013-cü il 12 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.125. Məhərrəmov Famil Ələkbər oğlu, 1955-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2018-ci il 29 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.126. Məjlumov İsgəndər Nağı oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2015-ci il 4 may tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.127. Məlikov Qəndəli Hüseyn oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 14 avqust tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.128. Məmmədov Cavanşir Balamir oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Sumqayıt Şəhər Məhkəməsinin 2016-cı il 6 may tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.129. Məmmədov Elxan Qasımoviç, 1947-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2015-ci il 4 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.130. Məmmədov Həsən Müzəffər oğlu, 1949-cu ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 13 dekabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.131. Məmmədov Xoşbəxt Balağa oğlu, 1955-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 16 avqust tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.132. Məmmədov Qabil Sərdar oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Şəki Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 18 yanvar tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.133. Məmmədov Nadir İsmayıl oğlu, 1948-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Ağır Cinayətlərə Dair İşlər üzrə Azərbaycan Respublikası Məhkəməsinin 2010-cu il 10 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.134. Məmmədov Nurəddin Yusif oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Nəsimi Rayon Məhkəməsinin 2018-ci il 26 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.135. Məmmədov Səyavuş Hacıbala oğlu, 1950-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 23 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.136. Məmmədova Zərxanım Seyfulla qızı, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 5 may tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.137. Mikayılov Ələkbər Bəşir oğlu, 1950-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, İsmayıllı Rayon Məhkəməsinin 2018-ci il 18 yanvar tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.138. Minaçeva Roza Yakovlevna, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2014-cü il 30 may tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.139. Mirələmov Məhərrəm Boxan oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2012-ci il 21 sentyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.140. Mirzəyev Sahib Həmzə oğlu, 1947-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Samux Rayon Məhkəməsinin 2017-ci il 24 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.141. Mövsümov Əli Oruc oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 27 yanvar tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.142. Musayev Musa Məmməd oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Binəqədi Rayon Məhkəməsinin 2018-ci il 12 iyul tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.143. Musayev Musa Şəmil oğlu, 1936-cı ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2014-cü il 22 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.144. Mustafayev Ənvər Qəzənfər oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2015-ci il 13 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.145. Nağıyev Ağalar İbrahim oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsinin 1995-ci il 15 yanvar tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.146. Namazov Qəhrəman Murad oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Gəncə şəhəri Nizami Rayon Məhkəməsinin 2019-cu il 1 iyul tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.147. Nəcəfov Aslan Nəcəf oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Siyəzən Rayon Məhkəməsinin 2017-ci il 17 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.148. Nəhmətova Narxanım Hacı qızı, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2015-ci il 8 iyun tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.149. Nərimanov Hacıbala Qəhrəman oğlu, 1948-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 10 noyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.150. Nuriyev Əmrəddin Güləddin oğlu, 1950-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2018-ci il 25 yanvar tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.151. Orucov Səməd Mədəd oğlu, 1950-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2019-cu il 3 iyul tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.152. Pənahov Sergey Pənah oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bərdə Rayon Məhkəməsinin 2017-ci il 11 iyul tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.153. Rzaquliyev Rzaqulu Bəyiş oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2018-ci il 7 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.154. Rzayev Əjdər Cavad oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Gəncə şəhəri Kəpəz Rayon Məhkəməsinin 2017-ci il 20 iyul tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.155. Salahov Ağamusa Səhliyalı oğlu, 1947-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 21 sentyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.156. Salamov Aslan Həsənağa oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2011-ci il 28 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.157. Salamov Əhmədiyə Mürsəl oğlu, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Şəki Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 27 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.158. Salmanova Telbəin Zülfüqar qızı, 1951-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2014-cü il 13 may tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.159. Səfərov Vaqif Babakişi oğlu, 1947-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Salyan Rayon Məhkəməsinin 2016-cı il 10 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.160. Səlimov Əli Ağa Əli Yulla oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 15 avqust tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.161. Səttarov Nadir Seyid Sadiq oğlu, 1949-cu ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2018-ci il 15 mart tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.162. Soltanov Bəşir Soltanhəmid oğlu, 1951-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Şəki Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2018-ci il 25 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.163. Süleymanov Hacıağa Süleyman oğlu, 1949-cu ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 29 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.164. Süleymanov Zülfüqar Allahverdi oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 15 yanvar tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.165. Şahverdiyev Kamil Bilal oğlu, 1950-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Xəzər Rayon Məhkəməsinin 2019-cu il 17 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.166. Şəbiyev Çingiz Məmi oğlu, 1950-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2013-cü il 24 dekabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.167. Şərifzadə Sərdar Əmirxan oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2015-ci il 19 yanvar tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.168. Tapdıqov Tahir Xudakərim oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Qaradağ Rayon Məhkəməsinin 2015-ci il 24 dekabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.169. Tarverdiyeva Qədəm Möhbəli qızı, 1952-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2017-ci il 30 avqust tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.170. Ukalayev Yusif Mehdihacı oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Balakən Rayon Məhkəməsinin 2018-ci il 14 mart tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.171. Urkayev Şaban Ramazan oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Şəki Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 4 mart tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.172. Vəliyev Əbülfət Hüseyn oğlu, 1953-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2018-ci il 7 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.173. Yaqubov Məmməd Mamay oğlu, 1951-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Şəki Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2019-cu il 7 oktyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.174. Yusifov Arif Xoca oğlu, 1955-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2014-cü il 13 noyabr tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.175. Zeynalov Vidadi Cəlil oğlu, 1954-cü ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 2016-cı il 14 aprel tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

1.176. Zeynalov Vitaliy Abdulla oğlu, 1955-ci ildə anadan olmuş, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı, Bakı şəhəri Nəsimi Rayon Məhkəməsinin 2019-cu il 7 fevral tarixli hökmü ilə məhkum edilmişdir.

2. Bu Sərəncam imzalandığı gündən qüvvəyə minir.